Rond Batavia zwijgen
de kanonnen
■y
Engeland houdt koers
STOUTMOEDIGE ACTIE
Onze missionarissen moesten
veel verduren
Het leven...
wordt zuurder
MacArthar zal in Tokio capitulatie
overeenkomst onderteekenen
70.000 LANDGEN00TEH
KRIJGSGEVANGEN
GEREED VOOR DEN
WEDEROPBOUW
WIJ ZULLEN NIMMER VERGETEN,
wat wij Amerika verschuldigd zijn
J
DUITSCHE KOLEN
via onze havens
van Nederlandsche duikboot
ARSENAL
69ste JAARGANG No. 23319
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Na Japans capitulatie
Spanning in China
Het Indische missiegebied
W
Geen interventie in Spanje
Bevin
Korea onafhankelijk
Felle sfrijd in een
I tropischen nacht f
KONING LEOPOLD
naar Genève
Mysteriën rond
Het weer
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WASHINGTON, 20 Aug. (A.F.
p.) De Japansche troepen
in het gebied van Batavia voeren
het bevel „staakt het vuren" uit
en bereiden zich voor op onder
handelingen over de overgave,
aldus meldt de Ameirikaansche
omroep.
Kuim 70.000 Nederlanders be
vinden zich onder de meer dan
200.000 sinds den overval tip Peark
Harbour door de Japanners ge
maakte geallieerde krijgsgevange
nen en door de Japanhers geïn
terneerde burgers, aldus heeft liet
algemeen Nederlandsch-Indiselt
hoofdkwartier bekend gemaakt.
1 Ingeven 5.000 Nederlanders be
vinden zich in het Japansche
moederland, doch 20 a 40.000
krijgsgevangenen en geïnterneer
den zijn ondergebracht in Neder-
landsch-Indlë. voorts bevinden
zich 75.000 Nederla'idsche vrou
wen en kinderen in afgesloten
gebieden, ofschoon niet als gevan
genen in eigenlijken zin.
MOSKOU, 20 Aug. (Reuter). Het
Sovjet-communiqué van heden be
richt. dat de Mandsjoerijsche steden
Harbin en Moekden ingenomen zijn.
De Japansche tegenstand op Zuid-
Sachalin ls geëindigd. Het commu
niqué zelde verder, dat de Sovjet
troepen in Mandsjoerije verder zijn
opgerukt langs de uitgestippelde
routes. De steden Zhoehe, Donhoea,
Emoe. Girin, Moelan, Toenhe en
Harbln. De capitulatie van het Ja
pansche Kwantoengleger vond ver
der voortgang.
Naar verluidt zullen er geen verdere
bijeenkomsten m Manilla meer
plaats vinden voordat geallieerde
troepen in Japan zullen zijn geland.
Aangenomen wordt dat alleen Ame-
rikaansche troepen aan de landing
zullen deelnemen. De werkelijke
overgave zal ergens ln het Japan
sche moederland plaats vinden.
De Japansche capitulatie-delegatie
neemt 24 vellen met instructies, met
betrekking tot de Amerikaansche
landingen ln hun land met zich
mede en men verwacht, dat het
Amerikaansche plan voor de landing
zonder verdere conferenties en
mededeelingen ten uitvoer zal wor-"
den gebracht.
De zender Manilla zou, volgens
Reuter, Tokio ervan in kennis heb
ben gesteld, dat generaal MacArthur
binnen tien dagen in Tokio de capi
tulatie-overeenkomst wenscht te
onderteekenen.
Zooals wij ln een deel van oaizc
vorige oplage reeds meldden, deelt
het Nederlandsclie hoofdkwartier
mede, dat de commandant der Nc-
derlandsch-ïndisehe strijdkrachten,
luitenant-generaal Van Oyen, met
generaal MacArthur naar Tokio zal
reizen, om daar officieel aan het
ceremonieel van de overgave deel te
nemen.
TSJOENGKING, 21 Aug. (A.P.).
Generalissimo Tsjang Kai-Sjek heeft
een telegram gestuurd aan den lei
der der Chineesche communisten.
Mao Tse Toerjg, waarin hy er bij
Mao op aan dringt, zijn weigering om
naar Tsjoengking te komen te her
zien, zoodat een vreedzame oplossing
van de geschillen tusschen de cen
trale regeering en ae communisten
besproken kan word-en. Tegelijkertijd
beerikten TsjoenuSjing berichten, die
meldden, dat botsingen tusschen de
communisten en afdeelingen van het
Chineesche leger onder generaal Jeh
Si Sjan hadden plaats gevonden in
de nabijheid van Taijoean, de dooi
de Japanners beziette hoofdstad van
de provincie Sjansi in Noord-China.
Volgens deze berichten hadden de
communisten een vliegveld dicht bij
de stad bezet, maar zij werden door
de Chineesche troepen weer verdre
ven.
In goi-dingelichte kringen zag men
Uit de schaarsche berichten, welke
hier te lande ontvangen zijn, kan
wel met zekerheid worden aangeno
men, dat alle Europeesche missiona
rissen, paters, broedters en zusters,
door de Japansche overweldigers van
ons Indië, in gevangenkampen zijn
opgesloten. Slechts enkele zijn tijdig
naar Australië weten te ontkomen.
Alleen boven Zuid Nieuw-Guinea heeft
onze driekleur steeds frank en vrij
gewapperd en zoo kwam Merauke.
ééns voor den missionaris een oord
van beproeving en ballingschap, nu
in het middelpunt der belangstelling.
Hier zetelt Z. H. Exc. Mgr. J. Grent,
die na den dood van Z. H. Exc. Mgr.
J. Aerts door den H. Stoel werd aan
gesteld tot apostolisch Administrator
van Nleuw-Guinea. Hij is de voorzit
ter van het Gedelegeerd Missie-Comité,
waarvan ook pater E. C. Langendam
O. Cap. en pater mr. L. Ingen-Housz
S.J. deel uitmaken, dat beoogt, in
overleg met de regeering de missie
te heropenen.
Er valt onnoemelijk veel werk te
verzetten. In de eerste plaats zijn
vele missionarissen gestorven. Eer
biedig gedenken wij Z. H. Exc. Mgr.
J. Aerts, die met zeven van zijn
missionarissen op zijn hoofdstatie
Langgoes door de Japanners werd
gedood en den pater Franciscaan,
die op Noord Nieuw Guinea met
een Japansche bajonet werd door
stoken. Hopen we slechts, dat de
toekomst ons niet meer van deze
gruweldaden zal onthullen.
..Wat de interneering betreft, het
is wel nagenoeg zeker, dat ook de
Apostolische vicarissen zich aan de
zen maatregel hebben moeten onder
werpen. In Kuching, nabij Serawak,
zijn met H. E. Mgr. W. J. van
Vatenberg, onpeveer 300 missionaris
sen in kan neu samengebracht, ver
moedelijk iu de nieuwe gebouwen
van de fraters van Mil Sfill. Uit de
berichten krijgt men sterk den in-
dat de toestand er vrij drage-
b i*8' Er wordt vrij ruime gelegen
heid gegeven voor godsdienstige
oeienlngen en een matige arbeids
taak ls een ieder opgelegd. Toch ls
to vreezen, dat het tekort aan voor
Europeanen voldoende voedsel niet
zonder gevolgen zal zijn gebleven.
Slechts de inheemsche priesters
schijnen in vrijheid te zijn gebleven
en althans eenig werk hebben te
kunnen doen. Maar het was stellig
ook beperkt.
Intusschen werd hier in het vader
land een comité tot uitzending van
missionarissen opgericht, dat tot taak
heeft alle voorbereidingen tot uit
zending te treffen, overleg te plegen
met de regeering en de Oversten der
Missie-Instituten. Het adres van dit
comité is: Bredasche weg 204, Til
burg en Korvelssche weg 165, Til
burg.
Ongeveer 250 paters, broeders en
zusters staan gereed om naar Indië
te vertrekken. Er zullen vele plaatsen
zijn opengevallen, er zal veel werk
opnieuw moeten worden begonnen.
Zij echter zijn gereed om onder
Gods zegen het werk van den weder
opbouw der Missie eenergiek aan te
pakken.
LONDEN, 21 Aug. (Ü.P.) De
Britsche minister van Buitenland-
sche Zaken, Emest Bevin, heeft
Dinsdag onthuld dat de Britsche
buitenlandsche politiek onder de
Labour-regeering denzelfden koers
zal volgen als onder het leider
schap van Churchill geschied is.
Ronduit verwierp Bevin elk idee
van een interventie in Spanje. HIJ
veroordeelde de totalitaire regee-
ringsstelsels der door Rusland beïn
vloede E'alkanlanden en sprak zijn
afkeuring over de nieuwe westelijke
grens van Polen uit. Bevin sprak veel
meer ln den geest van Churchill dan
van Laski In feite blijken de dreige
menten van den professor over actie
tegen Spanje meer zijn eigen mee
ning te vertolken dan die van de
mannen, die de regeering leiden. Op
de essentieele continuïteit van de
Britsche politiek werd nog de na-
tf
JJ
President Truman heeft medegedeeld, dat hij het volgende telegram
van H.M. Koningin Wilhelmina heeft ontvangen: Nu de laatste
aanvaller beslissend overwonnen is en de machten van duisternis
en onderdrukking uiteindelijk omvergeworpen zijn, wensch ik mijn
hartgrondige gelukwenschen te zenden voor deze grootsche en
triomfphantélijke zege over een meedoogenloozen vijand, welke zege
te danken is aan de reusachtige oorlogsinspanning der Vereenigde
Staten en aan vaardigheid en moed van uw strijdkrachten. De
bevrijding van mijn volk, dat in het overzeesche deel van het
koninkrijk onder den wreeden onderdrukker zucht, is thans in
zicht. Gij kunt er van verzekerd zijndat wij nimmer zullen ver
geten, wat ivij aan het Amerikaansche volk verschuldigd zijn
het verplaatsen naar het Noorden
van troepen van de Centrale regee
ring als een bewrs, dat Tsjang mis
schien zal probeeren strijdkrachten
te plaatsen tusschen den zetel der
communisten te Jenan in de pro
vincie Sjensi verdier naar het Westen,
en de Chineesche kust met de be
langrijke steden zooals Peiping,
Tientsin, Tsingtan, Nanking en
Sjanghai. In Tsjoengking ontvangen
berichten meldden, nat verschillende
afdeelingen van de Centrale regee
ring al ln Sjanghai aan het werk
zijn, blijkbaar zonder belemmering
van Japansche zijde.
WASHINGTON. 21 Aug. (A.F.P.)
Naar te Washington verluidt, zal
Korea onafhankelijk worden. Het toe
komstig statuut van Korea werd' be
sproken te Potsdam en tijdens de
besprekingen van Stalin en den Chi-
neeschen premier Soeng. Tot een
verbetering der omstandigheden is
ingetreden zal Rusland het land in
naam der geallieerden bezet houden.
De productie der azijnfabrieken
gaat in stijgende lijn. Een rui
mere voorraad aan grondstoffen
staat ter beschikking, zoodat
binnen niet al te langen tijd de
bevoorrading der winkels op
grooter schaal, dan tot dusver,
zal kunnen geschieden.
Naar A.N.P.-Aneta verneemt, wor
den op liet oogenblik van de zijde
der Geallieerden plannen uitgewerkt,
teneinde in de komende jaren onze
havens ln te schakelen b(j liet koien-
vervoer uit het Roergebied naar
Engeland, Frankrijk, Italië en over
zeesche gebieden. Het zou hier om
zeer belangrijke hoeveelheden kolen
gaan. Ook aan de haven van Ant
werpen zal een bepaald Kwantum
voor verscheping worden toegewezen.
Aanvankeiyk lag het ln de bedoe
ling dé uitvoer van kolen uit het
Roergebied over Hamburg te doen
plaats hebben. Na voorlichting van
Nederlandsche zyde werd dit plan
evenwel opgegeven. De verwezenlij
king van deze plannen ls voor de
toekomst onzer havens van het
allerhoogste belang van zeer groote
beteekenls is dit tévens voor de na
tionale binnenscheepvaart.
Aangezien het gerulmen tijd zal
duren, alvorens het door Nederland
te vervoeren maximum-kwantum
zal zijn bereikt, hoopt men tijdig
met de herstelllngswerkzaamheden
aan de zwaar beschadigde haven
installaties gereed te komen.
TREINVERBINDING
ARNHEM—UTRECHT
Met ingang van vandaag loopt er
weer een trein van Arnhem naar
Utrecht, welke aansluiting geeft op
den trein naar Amsterdam.
Huishoudcliloor zal voorloopig nog
niet ter beschikking kunnen worden
gesteld.
Van den heldhaft.igen
strijd van een Nederland-
schen onderzeeër, onder
bevel van den luitenant
ter-zee le klasse C. A. J.
van Well Groeneveld,
verhaalt het Nieuws van
den Dag van Ned.-Indië
o.m het volgende:
Eén vliegboot van den
Marine Luchtvaartdienst
lreeft een Japansch con-
vooi gerapporteerd en met
volle kracht gaat de on
derzeeër op zijn prooi aan.
Acht schepen telt de
transportvloot, een krui
ser. twee torpedoboot Ja
gers, vier groote transport
schepen en een tanker.
De jagers zigzaggen om de
schepen heen om hen te
gen torpedo-aanvallen te
beschermen. Commandant
Groeneveld heeft zijn plan
gemaakt. Hoe moeilijk het
hem ook valt, hij moet
wachten tot het donker
geworden is. Hindeiyk
valt dan de duisternis.
Het is doodstil ln de boot.
Af en toe hoort men al
leen de stem van den
commandant, korte com
mando's, rustig herhaald
door hem, wien zij gelden.
Alleen de geluiden der
ingewikkelde machines
breken de stilte. Plotseling
een kort attentie-signaal.
Nu gaat het komen. „Pen
uit. Vuur." Een korte flits
van de verklikkerlampen,
een krachtig neerdrukken
van de handafvuur-in-
rlchtingen, dan een dieDe
zucht als van een ontwa-
kenden reus en een korte,
droge stem, die door de
telefoon rapporteert: „Bei
de dekhuizen electrlsch
afgevuurd." Eén en twin
tig. twee-en-twlntig.
tellen de mannen in ge
dachten de seconden Een
hevige schok doet de
mannen heen en weer
steigeren en dan nog een.
Doch niemand let er op.
Alle' aandacht ls bij de
orders, welke van den
commandotoren komen.
Langzaam schuift de on
derzeeër op vijftig meter
afstand om hét zinkende
Japansche schip heen,
dan klinkt weer het-- at-
tentieseln door de boeg-
bulskamer. Op 800 M. af
stand vaart een ander
transportschip. Twee felle
explosievlammen schich
ten vlak na elkaar tegen
den romp omhoog, tot ho
ven de masttoppen uit.
Even daarna klinken op
nieuw twee zware ontplof
fingen De duisternis lijkt
nog dichter dan te vorèn,
maar opeens toonen de
boorden van het reeds
zinkende schip een wrie
meling van lichtjes. De
dekken sta&n blijkbaar
volgepakt met soldaten,
die nu in de verwarring
hun zaklantaarns ontste
ken. Het is als een nest
van glimwormen, waarin
plotseling een steen ls ge
worpen. Duizenden licht
jes dansen dooreen, klom
pen zich tezamen waar
zich reddingsmiddelen
schijnen te bevinden en
warrelen dan weer uit el
kaar, steeds meer slagzij
krijgt het schip en de
glimlichtjes glijden ojj
tientallen langs het steeds
steiler hellende boord naar
beneden, om in hét water
der tropenzee te verdwij
nenWeer ls het duis
ter gedaald ever de zee,
het schip is verdwenen.
Snel volgen de roercom
mando's elkaar nu op. De
vijandelijke torpedoboot-
iagers zigzaggen met volle
kracht over het zeegebied,
waar zjj de duikboot ver
moeden, dieptebom na
dieptebom ontploft mot
IjiiiillilMiilltiiiMmiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiimiijt
fluit iimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiihiihiiiiiihmiiiiiiH
heftigen* schok. De boot
steigert. Nu moet over
haast uitgeweken worden
voor een groot transport
schip, dat onze duikboot
bijna overvaart. Zeg minu
ten later breekt een dreu
nende ontploffing ook dit
schip in tweeën: zijn
doodsstrijd ls slechts kort,
ln een oogwenk zijn de
beide helften door de zee
verzwolgen. De kruiser,
welken de commandant nog'
zoo graag zou hebben
meegepikt, is verdwenen.
Maar op duizend meter
arstand stoomt de tanker,
een ontzaglijk lang en
groot schip. Dan dreunen
weer de harde slagen
van torpedo-ontploffingen
door den nacht en twee
torpedo's slaan ln bij de
machinekamer. Weer
klinkt verward angstge
schreeuw over het water,
schichten lichten aan om
te dooven, als het water
zich over de dekken van
het snel zinkende vaar
tuig sluit.
De commandant is voor
deze bijzondere actie be
noemd tot ridder 4e klas
se Militaire SVillemsorde,
een alleszins verdiende
onderscheiding.
druk gelegd door Eden, die zeide dat
hij het altyd met Bevin over de
buitenlandsche politiek was eens ge
weest. Bevin, evenals Churchill ver
leden week, duldde geschilpunten
met Rusland over de politiek ln
Zuid-Oost Europa aan. Hij stelde
zich wat de Europeesche politiek be
treft duidelijk naast de Vereenigde
Staten en richtte zich tegen de Bul-
gaarsche politieke situatie ln termen
die bijna identiek waren aan de be
woordingen van Byrnes.
Wat de verhouding niet Frankrijk
betreft, atdua wordt nog gemeld,
verklaarde Bevin, dat hy vurig
wenschte, dat deze zoo gunstig mo
gelijk zal zijn en dat hij er op reken
de, dat besprekingen zouden kunnen
worden gevoerd met de Fransche re
geering, ten einde de bestaands
moeilijkheden uit den weg te rui
men, waardoor beide landen de beste
bydrage zouden kunnen leveren voor
de economische stabiliteit ln Europa.
Bevin wees er verder nog op, dat de
Engelsche regeering het economisch
herstel in de geheele wereld als het
belangrijkste doel van haar buiten
landsche politiek beschouwt.
Volgens A. P. heeft Bevin voorts
verklaard, dat „de regeeringen, die
in Bulgarije, Roemenië en Honga
rije zijn gevormd, niet in overeen
stemming zijn met den wil van de
meerderheid van het volk. Wij krij
gen uit de recente ontwikkelingen
in deze landen den indruk, dat de
eene vorm van totalitair bestuur
hier door een anderen is vervan
gen. Dat is niet wat wij verstaan
onder het te veel gebruikte woord
democratie, waarvan noodig een
nauwkeurige omschrijving moet
worden gegeven."
LONDEN. 20 Aug. (Reuter). Vol
gens berichten uit Genéve is Jacques
Pirenne uit Brussel aldaar aangeko
men. Hy zal d'e voorbereidingen tref
fen voor de aankemst van Koning
Leopold, die het voornemen heeft
tijdelijk zijn residentie te kiezen aan
de oevers van het meer van Genéve.
Sinds wijn bevrijding woonde de ko
ning te Sankt Wolfgang bij Salzburg.
De Engelsclie profs hebben mee
442 stemmen besloten niet in sta
king te gaan, zooilat de league Za
terdag zal beginnen.
Men zal den Voetbalbond echter
voorstellen een salaris van max. 8
en min. 4 pond sterling uit te kee-
ren. Mercer. Evertons captain, ver
tolkt ae algemeene gevoelens teert
hy zeide: „Ik geloof niet dat we met
8 pond per week tevreden zullen
zy.n. We willen 12 pond hebben,
maar zien op het oogenblik geen
kans een staking te winnen."
Er wordt weer veel gefluisterd rond
Arsenal, de befaamde Londensche
club. Arsenal's trainer heeft voor
voldoende spelers gezorgd. Maar
dat zyn amateurs. Hij heeft deze in
het geheele land verzameld en laat
hen op het door bommen bescha
digde „Highbury" oefenwedstrijden
spelen. Tijdens die partijtjes worden
de toegangen tot het veld streng' be
waakt, opdat er toch vooral over den
vorm der nieuwelingen maar niets
zal uitlekken. Deze handelwijze met
amateurs heeft al verschillende pen
nen ln beweging gebracht, daar uien
meent, dat zij d« positie der profes
sionals in gevaar brengt. Men moet
niet vergeten, dat verscheidene clubs
er ook tengevolge van den oor
log op financieel gebied niet al
te best voor staan. Tenzij men da
inkomsten op een of andere wijze
kan vermeerderen of de uitgaven
verminderen, zullen vele clubs ge
noodzaakt zyn zich terug te trekken.
WATERPOLOTOURNOOI
Zaterdag 25 en Zondag 26 Augus
tus wordt ln het zwembad „Zorg
vliet" te 's-Gravenhage een ratio-
naal waterpolotournooi geil iden.
Hieraan nemen deel Het IJ. DV/R.
HZPC. Zian, SVM, RZC, Meeuwen
en Merwede.
MIDDELKAMP WINT WEER
Onze landgenoot Middelkamp reed
te Wieze ln België een wegwedstrijd
over 105 kim., welken hij met ruim
2 min. voorsprong ln 2 uur 50 min.
16 sec. won
Verwachting tot Woensdag
avond: Zwaar bewolkt, nu en dan
eenige regen, matige, aan de kust
tijdelijk krachtige zuidwesten
wind, zelfde temperatuur.
Zon: onder 20.53. Maan: 20.17
3.28.
Zon: op 6.34.
