AMSTERDAMSCHE HAVEN
NIEUWE BONNEN
Hooge groenten- en fruitprijzen
toegankelijk voor groote zeeschepen
Zwaarste slagen te
boven gekomen
Versnelde uitzending
Vervangingsmiddelen
behalve vermiceilisoep
Het weer
tijdens hongerperiode
In Eindhoven wachtte
men vergeefs
Het is geen mooi verhaal
Japansche
wreedheid
69ste JAARGANG No. 23333
o
VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Van troepen naar Indië
ZONDER BON
Overbodige
geldmiddelen
RUILTRANSACTIES
Bijzondere staat van beleg
verlengd
NIEUWE HOOFD
AALMOEZENIER
bij Kon. Marine
G.-G. NAAR HUIS
M. DE KONINGIN
naar Scheveningen
RATTEN VOEDDEN ZICH
met telefoonkabels
Eens Duitschlands trots. De
trots van de Duitsche marine, de
„Tirpitz", die na een schitteren
den aanval door bommenwer
pers van de R.A.F. tot zinken
werd gebracht, ziet men hier,
half ondergedoken, op 6 K.M.
van de Tromsöfjord in Noorwe
gen. Meer dan 500 Duitsche lij
ken bevinden zich nog in de
staalmassa, welke eens een oor
logsbodem was
(Associated Press)
Ban 643 inleveren voor
half pond zout
Nieuwe functie voor
Henri de Greeve
STADSNIEUWS
Lange, onvoordeelige weg
naar consument
n
n
Slechts 12 kwh.
Voor Aug. en Sept.
Beverwijk krijgt gas
Bevrijdingsfeesten in
Beverwijk
Distributienieuws
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Dinsdag J.l. was voor de Amster-
damsclie haven, zooals wij reeds
meldden, een belangrijke dag,
Br werd met de herstelwerkzaam
heden een punt bereikt, dat het
mogelijk maakt, weer alle schepen
te ontvangen behalve de aller
grootste zooais de „Nieuw Amster
dam" de „Oneen Mary" en de
„Queen Elisabeth" alle soorten
ladingen te lossen en alle soorten
goederen op te slaan.
Uit de mediedeelingen die ir. C. J.
Tuyn hoofdingenieur van de Am-
schadamsche havenwerken tijdens een
interview met een verslaggever van
A.N.P.-Ane'ta deed blijkt, dat de Am-
sberdamsche haven nu reeds de
zwaarste slagen van den oorlog te
boven is gebomen.
De beschadigingen en belemme
ringen van de havens te IJmuiden
en Amsterdam waren van dien aard
dat Amsterdam ontoegankelijk was
voor schepen grooter dan 3000 ton.
Nu zal volgende week de 18000 ton
metende „Johan van Oldenbarne-
velt" weer binnersi oo pen terwijl
binnen enkele weken schepen tot
ongeveer 25.000 ton de haven zullen
kunnen aandoen.
Dat de allergrootste schepen nog:
niet ontvangen kunnen worden,
vindt uitsluitend' aijn oorzaak in het
feit, dat de groote sluizen te IJmui
den de grootste sluizen van de
wereld nog niet hersteld zijn van
de beschadigingen, die door de Duit-
schers zijn aangericht. Dit herstel
zal nog wel een jaar aanloopen.
De situatie !>|1 de bevrijding was
als volgt. D? ingang van de haven
was versperd door de wrakken van
de ,,J. P. Coen" (14000 ton), die de
Engelschen in 1940 lieten zinken,
door de ..Tjikini" (16000 ton), en
enkele kleinere schepen, die de Dult-
schers in September tot zinken
brachten. De bedoeling was de pieren
dicht te zetten.
De groote sluizen werden in Sep
tember door de Duitschers zwaar be
schadigd en dwar&' over het Noord
zeekanaal werd een versperring ge
maakt door het laten ziinken van
twee schepen.
De Coenhaven werd vernield met
exceptie van het groote kolenbunker-
station en het grootste deel van de
tankruimten in de Petroleumhaven
werd eveneens vernield. In het Ooste
lijk havengebied (de eigenlijke ha
ven) werd een zeer groot aantal
kranen verwoest.
Aldus was de haven slechts toe
gankelijk voor schepen kleiner dan
3000 ton, terwijl slechts 4000 strek
kende meter kademuur aan diep
water (33 voet) beschikbaar was.
Onmiddellijk na de bevrijding is
met het herstel begonnen. Met hulp
van de Engelsche marine zijn door
middel van „depth charges" de
wrakken voor den mond van de
haven in IJmuiden opgeruimd en
zoo kort mogelijk daarna werd be
gonnen met het wegzuigen van de
zandaanslibbing.
De opruimingswerkzaamheden in
de Coenhaven zijn begonnen. In het
Oostelijke havengebied is weer 8000
meter kademuur compleet met lood
sen, geschikt om zeeschepen te ont
vangen. Van de ruim 200 kranen
zijn er weer ongeveer 50 in orde en
kunnen het lossen dezer schepen
versnellen.
Alle boeien, die de Nederlanders
lieten zinken omdat de Duitschers
ze wilden vorderen, zijn weer ooge-
vischt en liggen op hun plaats*
.Van de acht drijvende en* vaste
dokken zijn er weei' zes in bedrijf,
varieerend van 3000 tot 25000 tón.
Het groote dok van 25000 ton kon
zoo snel in orde worden ge
bracht, doordat men destijds de
onderste pompkamer onder water
heeft gezet, zoodat de Duitschers
er niet bij konden.
De Houthaven is in volledig goede
conditie en de electrische verlich
ting van het Noordzeekanaal ls ook
weer hersteld.
Met de uitzending der „Gezags-
bataljons Indië" zal reeds 15 Sep
tember een begin worden gemaakt.
Een tweede contingent zal 1 October
vertrekken, daarna nog in Novem
ber. Januari en Februari, in totaal
27 bataljons. Elk bataljon zal on
geveer 800 inan tellen, zoodat de
totaalsterkte ongeveer 20.000 man
bedraagt. Deze troepen gaan recht
streeks naar Indië. Zij worden ge
vormd deels uit reeds bestaande in-
fanteriebataljons, deels uit burger
oorlogsvrijwilligers. Deze laatsten
hebben uiteraard nog in het geheel
geen training gehad en zullen der
halve het laatst vertrekken. Alles is
er dus op ingesteld, om zoo spoedig
mogelijk een belangrijke troepen
macht over te brengen. Nietteipin
heeft men niet uit het oog verloren
het groette belang, verbonden aan de
uitzending van waarlijk zwaar ge
trainde eenheden. Onafhankelijk van
de uitzending van bovenvermelde
troepen zullen daarom twee divisies
worden uitgestuurd, 23.000 man
sterk Deze expeditionnaire macht
zal in Engeland worden afgericht en
uit zoogenaamde lichte eenheden
bestaan, dat wil zeggen eenheden,
die „van alle markten thuis zijn":
getraind in pantsergevechten. In ge
mechaniseerde oorlogvoering, in
luchtlandingsoperaties enz. Naar be
kend, is men reeds bezig het kader
voor deze troepen op te leiden. De
officieren heeft men reeds in de
eerste drie maanden van dit jaar ge
selecteerd. De manschappen voor de
eerste divisie zullen vóór 1 Januari
naar Engeland vertrekken, die va.n
de tweede in het begin van het vol
gend jaar. Deze tot het uiterst ge
trainde manschappen zullen onmid
dellijk na voltooiing van hun oplei
ding naar het Verre Oosten ver
trekken.
Met ingang van Zaterdag kunnen
alle artikelen, welke destijds op de
voor vervangingsartikeïen aangewezen
bonnen verkrijgbaar waren, zonder
bon verkocht worden. Dit geldt niet
voor pakjes vermiceilisoep, welke
voortaan gekocht kunnen worden op
de voor vermicelli e.d. aangewezen
bonnen. Per bon voor 100 gram ver
micelli e.d. kan men een hoeveelheid
vermiceilisoep koopen, welke 100 gr.
vermicelli bevat, met dien verstande,
dat deze hoeveelheid verpakt dient
te zijn in niet meer dan 4 pakjes.
Het ministerie van Financiën
deelt medeHouders van kasvoor-
raden wordt vanwege het ministerie
F?'1.anc'ën de raad gegeven, huu
niet strikt nocdlge geldmiddelen zoo
spoedig mogelijk te storten op bank-
Of girorekeningen. Niet alleen zal
dit esn vlot verloop van de komende
geldsaneerlng bevorderen, doch bo
vendien zal zulks in het eigen be
lang van de storters blijken te z n.
Verwachting tot Zaterdagavond
Licht tot half bewolkt, dxoog
weer, iets warmer, zwakke wind.
Algemeene vooruitzichtenhet
laat zich aanzien, dat het rustige
droge weer nog eenige dagen zal
aanhouden.
In de hongerperiode is het her
haaldelijk voorgekomen, dat mei>-
schen hun kostbaarste bezittingen
hebben geruild tegen levensmidde
len. Degenen, die in het bezit der
levensmiddelen waren, hebben vaak
op schandelijke wijze misbruik ge
maakt van den nood hunner mede
burgers, die voor kleine hoeveel
heden levensmiddelen somtijds voor
werpen van hooge waarde hebben
afgegeven.
Bestaat nu de mogelijkheid, dat de
hdngerenden-van-toen hun bezit
terugkrijgen?
Volgens de bestaande wetgeving
kunnen belanghebbenden zich tot
den Officier van .Justitie wenden,
aie echter vrij is. de aaak wel dan
niet te vervolgen, waarbij men
het risico loopt, dat de rechter tot
verbeurdverklaring overgaat; ten
tweede kunnen zij zich tot een ad
vocaat wenden om een burgerlijke
procedure aanhangig te maken, het
geen uiteraard kosten met zich
medebrengt.
Daar d® verhoudingen aldus zijn,
ligt het niet op den weg van het
Militair Geaag hier door het geven
van bevelen tot afgifte of anders
zins tUsschenbeide te komen.
De sectie Voorlichting van het
Militair Gezag deelt mede:
Teneinde het M.G. dat zijn be
voegdheden ontleent aan het besluit
op den hOzonderei) staat van beleg
van It Sept. 1943 In de gelegen
heid te stellen z(jn bestuurstaak ook
na 1 Sept. 1945 o|> beperkte schaal
te blijven uitoefenen, heeft de regee-
ring besloten den bijzonderen staat
van beleg te verlengen.
Deze maatregel is noodzakelijk ge
bleken omdat de situatie in ons land
nog niet geheel normaal is en vele
burgerlijke overheidsorganen de as
sistentie van het M.G. nog niet kun
nen missen.
Naar wij vernemen ls tot Hoofd
aalmoezenier van de Kon. Marine be
noemd de Weleerw. Heer J. P.* M.
Desaln, kapelaan van de parochie
H. Willibrordus buiten de Veste te
Amsterdam. In het kader van de Am-
sterdamsche Marineweek zal de nieuwe
Hoofdaalmoezenier Zaterdagmorgen
10 uur in de St. Willibrorduskerk
een Plechtige Requiemmis opdragen
voor de gevallenen ter zee.
De Gouverneur-Generaal van Ned.-
Oost-Indië, jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer is op
zijn vliegtocht naar het Vaderland
Donderdag te Marseille geland. De
gouverneur-generaal zal in den loop
van den dag te Eindhoven arriveeren.
Op het vliegveld te Eindhoven wa
ren Donderdag reeds maatregelen ge
troffen om den landvoogd een pas
sende ontvangst te bereiden, daar al
gemeen verwacht werd, dat hij dien
dag zou arriveeren. Behalve H.K.H.
Prinses Juliana waren de minister
president, prof. Ir. W. Schermerhorn
en de minister van Buitenlandsche
Zaken, mr. E. N. van Klef fens en vele
militaire autoriteiten aanwezig.
Inmiddels kwam evenwel uit Lon
den de tijding, dat het verwachte
vliegtuig een tusschenlanding te Mar
seille had gemaakt en, naar verwacht
werd, eerst Vrijdagochtend de reis
zou vervolgen.
Om kwart na 8 uur 's avonds ver
lieten H.K.H. en de ministers Eind
hoven weer per vliegtuig. Prinses Ju
liana landde met het door baron
Steengracht van Mooyland bestuurde
vliegtuig op Schiphol, vanwaar zij
onmiddellijk per auto naar Soestdijk
vertrok.
Men deelt ons mede, dat H.M. de
Koningin met ingang van heden
haar intrek zal nemen in een villa
te Scheveningen. De Koningin zal
aldaar voorloopig vertoeven in af
wachting van het gereedkomen van
de herstellingswerkzaamheden aan de
„Ruygenhoek".
De telefoondienst in Parijs
werkt nog altijd zeer slecht.
Een van de voornaamste rede
nen daarvan is het feitdat de
ratten een ware verwoesting
onder de telefoonkabels hebben
aangerichtToen het vorige
jaar de honger in Parijs binnen
sloop, vonden de ratten niet
meer hun gewone voedsel: etens-
afval. Zij wierpen zich toen op
het rubber en de bekleeding
van de kabelp en verwerkten op
die manier tienduizend ton rub
ber en duizenden kilometers ka
bel. Met ingang van 2 Septem
ber begint te Parijs een groote
klopjacht op deze dieren.
Voor de komende week zijn do
volgende bonnen aangewezen
613 en B 672 1 K.G. aardappelen.
A 671, B 671 en C 671 2 K.G aard
appelen.
612, D 661 en D 662 2 L. melk.
B 670 en C 670 1 y2 L. melk.
Bij deelname aan de Centrale Keu
ken moeten de bonnen 671, A, B en O
worden ingeleverd. Zelf verzorgers moe
ten al de aangewezen bonnen inleve
ren. De bonnen A 670. A 672 en C 672
kunnen vernietigd worden.
Bon 643 is aangewezen voor 250
gram zout. Hij moet, tegen afgifte
van een ontvangstbewijs, vóór 15 Sep
tember worden ingeleverd. Er zal geen
afzonderlijke koopbon worden aange
wezen. Aflevering zal zoo spoedig mo
gelijk geschieden.
Tot opvolger van den res. kap.
B. Koolhaas is tot districtshoofd
voor Oost-Brabant van het commis-
sariaaat noodvoorzieningen benoemd
de weleerw. heer H. de Greeve.
Men schrijft ons uit Beverwijk:
Wanneer men In de stad voor
hooge prijzen zijn groenten en fruit
heeft weten te bemachtigen, gaat
men gemakkelijk denken, dat er
voor de tuinders en de kweekers
een gouden tijdperk ls aangebroken
en meer dan eens worden hun on
redelijke verwijten gemaakt en ver
haalt men feiten, die niet met de
waarheid strooken. De kwestie ls,
dat er een lange en onvoordeelige
weg moet worden afgelegd voor de
groenten en het fruit op de tafels
in de stad prijken en wij mogen er
terstond bijvoegen, dat het ons
voorkomt, zooals wij ook Inderdaad
van bevoegde Instanties vernamen,
dat er op het oogenblik geen andere
weg mogelijk ls.
In de oorlogsjaren is namelijk de
vrije handel aan banden gelegd en
is het den.kleinhandelaren onmoge
lijk gemaakt hun producten recht
streeks van den producent, van de
velling, te betrekken. Als tusschen-
schakel geldt de grossier, die de
goederen van den tuinder ontvangt
en aan den kleinhandel aflevert en
daarvoor een bepaald percentage
kan en moet berekenen.
Het volgende staatje zal dit dui
delijk maken.
Uit offlcieele gegevens van de
veiling te Beverwijk blijkt, dat de
sla van 4 cent per stuk veilingprtjs
tot 9 cent per stuk consumenten
prijs steeg. De andijvie steeg van
7 tot 14 cent per kg. Waaruit we
de conclusie kunnen trekken, dat
het niet de producent ls, die de
prijzen opjaagt.
Vanzelfsnrekend is het dan ook.
dat er onder de tuinders van Ken-
nemerland en onder de kleinhande
laren groote onrust heerscht. De
eerste groep zit met de moeilijkheid,
dat de vastgestelde maximumprijs
Afschuwelijke ver
halen over do
wijze waarop, als
gevolg van uit
hongering, ziekte en on
gekende wreedheden,
20.000 van de 50.000
geallieerde gevangenen
In een Japansch kamp
in Birma den dood von
den, werden verteld
door overlevenden van
den Amerikaanschen
kruiser „Houston", die
tijdens den slag In de
Javazee tot zinken werd
gebracht. Commandant
William A. Epstein, eer
ste geneeskundige offi
cier van de Houston,
vertelde, dat hij, samen
met Britsche en Neder-
landsche gezondheids
officieren, die eveneens
getuigen waren geweest
van al deze dingen, na
nauwkeurige berekenin
gen tot bovengenoemd
cijfer ls gekomen. „Wij
nemen tevens aan, dat
150.000 inheemsche koe
lie-arbeiders, die als
slaven werden behan
deld, door Japansche
hand zijn gedood."
Het Amerikaansche
Departement van Bui
tenlandsche Zaken heeft
Woensdag een rapport
gepubliceerd, dat t(j-
dens den oorl'og niet
mocht worden uitgege
ven, uit vrees dat de
Japanners nog meer
wreedheden zouden be
gaan. James F. Byrnes,
de minister van Buiten
landsche Zaken, die het
rapport inleidde, moest
zich bedwingen, toen
hij een van de ergste
misdaden besprak. Hij
zeidë slechts: „Het is
geen mooi verhaal" en
vertelde toen de ge
schiedenis van een
Amerikaanschen piloot,
die zich eenige maan
den voor de Japansche
capitulatie met zijn pa
rachute moest redden
hoven de zee dicht bij
Nieuw-Guinea. Hij werd
gevangen genomen en
door de Japanners met
stokken geslagen gedu
rende den geheelen dag
en den nacht. Dit duur
de tot den volgenden
middag 3 uur, toen
nam een Japansche
burger, Ihoeje gehee-
ten, zijn zwaard en ter
wijl de troepen als wil
den brulden hakte hij
den Amerikaan met zes
slagen het hoofd af.
Het rapport vermeldt
240 protesten tegen
mishandeling van de ge
vangenen, die door
Zwitsersche bemidde
ling aan de Japansche
regeering zijn gezonden,
zooals het bekende pro
test van Joseph C.
Grew, den toenmaligen
onderstaatssecretaris,
over den brutalen moord
op 150 Amerikaansche
krijgsgevangenen op 14
December 1944 op de
Fhilippijnen. Deze Ame
rikanen werden door
hun Japansche bewa
kers in een tunnel ge
dreven, die als schuil
kelder dienst deed. De
bewakers leegden daar
op blikken benzine in
de ingangen van den
tunnel en wierpen daar
brandende fakkels in.
De weinige slachtoffers,
die erin slaagden uit
den brandenden schuil
kelder te ontkomen,
werden met bajonetten
gedood of met mitrail
leurs neergeschoten.
In een ander rapport
protesteerde Grew te
gen de behandeling van
75o Amerikaansche
krijgsgevangenen, die ln
een Japansch vracht
schip waren geladen,
dat in de wateren /van
de Philippijnen door
een torpedo tot zinken
is gebracht. De gevan
genen waren uitgehon
gerd en hadden zelfs
gedurende drie weken
geen water gekregen en
waren vrijwel nooit bo
vendeks geweest; toen
het schip werd getorpe
deerd en zij probeerden
overboord te springen
om zich te redden, wer
den zij door de Japan
ners met machinege
weervuur gedood.
te laag ls gehouden, en er dus nooit
meer een „gelukje" met een cultuur
is te behalen. En dientengevolge
legt men zich maar zeer weinig toe
op het brengen van een geselecteerd
product, de kwaliteit ls niet meer
doorslaggevend. De tweede groep kan
niet koopen naar keuze en naar
vraag van de klanten en moet
daarenboven te hooge prijzen vra
gen met alle gevolgen daaraan ver
bonden. Moet men nu den grossiers,
in Groco, Kleinco of dergelijke ver-
eenigd, verwijten naar het hoofd
slingeren? Het zou onbillijk zijn.
Immers de Groco's maken groote
onkosten voor het vervoer, betalen
commissieloon en administratiekos
ten, terwijl daarenboven het Bedrijf
schap van groenten en fruit heeft
bepaald, dat wanneer meer dan 12
is verdiend, dit hcogere bedrag in
de kas van het Landbouw Crisis
fonds moet worden gestort.
By het huidige groententekort is
het Instituut van den groothandel
onmisbaar, omdat dit aan andere
veilingen uit andere centra het ont
brekende kan aanvullen. Straks
en dit zal waarschijnlijk ln het voor
jaar van 1946 het geval zijn wan
neer de aanvoeren normaal zijn, kan
de vrye handel opbloeien en zullen
er op de tafels ln de stad groenten
en fruit te kust en te keur prijken
tegen normale prijzen.
Het bericht ln ons blad van giste
ren, waarin gemeld werd, dat het
electriciteitsrantsoen voor de maan
den September en October op 18 kwh.
is vastgesteld, betreft niet de stad
Haarlem en omgeving. In die gemeen
ten ls bet rantsoen bepaald voor de
maanden Augustus en September,
hetgeen verband houdt met het op
nemen van den electriclteitsmeter.
Het rantsoen, dat 12 kwh. bedraagt,
blijft dus gehandhaafd.
De Beverwijkenaren zullen ongetwij
feld een juichkreet aanheffen bij het
vernemen van het bericht, dat Haar
lem met de gaslevering aan hun ge
meente zal beginnen. Van Maandag
10 September af zaL men ln Bever
wijk tusschen 11 en 1 uur en tus-
schen 5 en 7 uur van, b** gas gebruik
kunnen maken.'
Gisteren hebben 2000 kinderen te
Beverwijk een aubade gebracht voor
het stadhuis, waarbij het gemeente
bestuur en het hoofdcomité van het
feest tegenwoordig waren. Mr. A.
Moens hield een toespraak. Tegenover
de Hendrik Burgerstraat werd hierna
een bevrijdingsboom geplant. Aan H.
M. de Koningin werd een telegram
van hulde gezonden. De Julianaboom
Van 1909 en de Prins Bernhardboom
van 1937 werden in eere hersteld. De
Parklaan en de Schoollaan werden bij
deze gelegenheid herdoopt ln Prin-
sesselaan en Prins Bernhardlaan. La
ter op den dag werden de gebruike
lijke spelen gehouden en begon het
kermisplezier.
Van 10 t.m. 13 Sept. bestaat er te
Beverwijk gelegenheid tot het afhalen
van de bonkaarten voor de elfde pe
riode G 511. De uitreiking geschiedt
in het gebouw Harmonie aan de
Groenelaan. Te Wijk aan Zee kan
men de bonkaarten afhalen in het
koffiehuis Bol op 14 September en te
Heemskerk in café Dam, eveneens op
14 September.
Op 11 en 12 September zullen t«
Beverwijk bevrijdingsfeesten worden
gevierd