Geleidelijke deblokkade
SPAREN HET PAROOL
I
Hirohito bij MacArthur
Het eenige in omloop zijnde geld bestaat
uit gedeblokkeerd loon e.d.
Nederland keurt
Handvest goed
Toekomstige geldpolitiek
LEVENSBEPERKING ALS
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1945
BANKBSLJ ETTEN PERS
KRIJGT RUST
Deblokkade van lconèn
Concurrentie op arbeids
markt
DAAROM
HOE HET WAS
PAGINA 2
Heffingen ineens
BINNENKORT STROOP!
Congregatie Missionarissen
H. Familie
NATIONALE DEUGD
Sparen, de eenige uitweg
Stad en omgeving
Voor het Missiehuis
Driehuis
„Recht en orde"
Voor de Beverwijksche
Missionarissen
Oproep
Uit de raadstukjes
De heer Uriot neemt
afscheid
Mr. B. J. Besier
burgerlijke stand
Overdragen van gouden
munten verboden
WAT BIEDT DE RADIO
VANAVOND?
In den aanvang van zijn rede
wees prof. Lieftinck er op, dat wel
iswaar een week van beperkingen
voor de deur staat, doch dat iedere
Nederlander een evenredige bij
drage zal hebben, te leveren tot
het financieele herstel van ons land
en dat daardoor 't gevoel van saam-
hoorigheid en gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid bij allen zal
worden verstevigd.
Spr. zegt dan: Voor hen, die zich
door den zwarten handel hebben
verrijkt of op andere wijze van een
nationaal oogpunt uit gezien ontoe
laatbare inkomsten hebben geno
ten, is dit een slechten tijd. Zij
hebben zich in de achter ons lig
gende jaren tot op zekere hoogte
buiten de gemeenschap geplaatst
en moeten daarvan thans de gevol
gen dragen. Zij zien zich de voor-
deelen, die zij hebben genoten, voor
een belangrijk deel ontgaan en vele
sprekende bewijzen toonen aan, dat
een groote onrust over hen is ge
vallen en dat zij gedreven worden
tot daden die bij ieder mensch met
moreel besef slechts afschuw en
verachting kunnen wekken. Ik geef
u daarvan een voorbeeld uit vele:
Vrijwel alles in ons land kwam
reeds voor in het „zwart". In deze
dagen van geldvernieuwing zijn
daarbij de „zwarte graven" geko
men. In één onzer groote steden
heeft zich het feit voorgedaan, dat
een aantal door de geldzuivering
in het nauw gedreven lieden met
hun zwarte geld zich op een be
graafplaats den eigendom van vele
straks te delven graven hebben ver
schaft om deze t.z.t. wellicht tegen
nieuw geld van de hand te doen.
Bonafide reflectanten komen hier
door in ongelegenheid! Ik behoef
over een dergelijk bedrijf maar
weinig te zeggen. Zij, die deze weer
zinwekkende vondst hetëben gedaan,
toonen slechts hun ware karakter.
Laten zij intusschen niet meenen,
dat hun grimmig spel zal geluk
ken! Het departement van Finan
ciën heeft goede informaties! Ook
de hamsteraars van het zinken geld,
die zich aan mijn dringenden op
roep om het kleine betalingsverkeer
niet te ontwrichten niet stoorden,
worden thans uit hun schuilplaat
sen opgejaagd. De opsporingsdien
sten, die hiervoor speciaal zijn ge
ïnstrueerd, hebben reeds een aantal
groote klappen uitgedeeld en daar
bij zal het niet blijven! Het on
sociale optreden met betrekking
tot de pasmunt heeft mijn bijzon
dere aandacht. Men houde zich dus
voor het laatst gewaarschuwd! Ook
zij, die zich door het oppotten van
zilvergeld meenden te kunnen vei
lig stellen, zullen weldra bemerken,
dat de fiscus over goede speurders
beschikt.
Ik heb aan de belastinginspec
teurs den last gegeven plaatse
lijk uit de kringen der loyale bur
gers een aantal vertrouwensperso
nen te kiezen teneinde hen be
hulpzaam te zijn bij het aan het
licht brengen van gevallen van be
lastingontduiking en van overtre
dingen der geldzuiveringsvoorschrif-
ten. Ieder, die zich achter de re
geering wil scharen, wordt uitge-
noodigd aan de belastinginspecteurs
zelf of aan de genoemde vertrou
wenspersonen al die mededeelingen
te doen, die zij naar eer en geweten
verplicht en verantwoord achten
om het recht in dit land zijn loop
te verschaffen.
De hoofdgedachte dan, die aan
de a.s. deblokkeering ten grondslag
ligt, is deze: dat wij allen, om het
dreigende gevaar van een voort
schrijdende vermindering der
geldswaarde te ontgaan, m.a.w. om
een steeds duurder worden van
het leven te voorkomen, voortaan
zullen moeten leven uit het !oo-
pende inkomen, dat een ieder on
zer ontvangt in den vorm van be
looning voor arbeid, die verricht
wordt in loondienst of in een
zelfstandig bedrijf, of als vrucht
van een eerlijk verworven vermo
gen. Dit beteekent, dat terstond
na afloop van de inleveringsweek
een algemeene deblokkeering zal
plaats vinden van al die gelden,
die noodig zijn voor betaling van
loonen, salarissen, wachtgelden,
pensioenen en andere periodieke
uitkeeringen, alsmede voor betaling-
van renten, in welken vorm dan
ook.
Op deze wijze komt er een stroom
van nieuw geld in het verkeer in
den verm van bank- enr muntbiljet
ten, waarover men vrij zal kunnen
beschikken. Als deze geldstroom
eenige weken aal hebben gevloeid,
zal de circulatie geleidelijk een zoo-
danigèn omvang hebben verkregen
en zich zoo door de verschillende
kanalen hebben verspreid, dat de
ondernemingen en bedrijven, die
loonen, salarissen en renten betalen,
door den verkoop van hun producten
aan het publiek ever voldoende mid
delen de beschikking krijgen om zon
der een verdere deblokkeering aan
hun betalingsverplichtingen uit kas
geld te kunnen voldoen. Het
eene bedrijf zal eerder in staat zijn
dan het andere om zijn loonen en
aanschaffingen van voorraden te be
talen uit voor zijn producten ont
vangen gelden en daarom aujt u
telkenmale voor eon verdere deblok-
ktering slechts met succes kunnen
aankloppen, mdlen u ten genoegen
van de daarvoor aangewezen Instan
tie kunt aantoonen, dat de terug
ontvangen middelen ontoereikend
zijn om daarmede de uitgaven te be
strijden, die de voortzetting van de
bedrefsuitoefening vereischt. Hier
door kan tevens worden gecontro
leerd of de loon- en salarisnormen
worden gehandhaafd.
Bij elk verzoek over geul tc
mogen beschikken voor loon. of
salarisbetalingen zal van <len werk
gever de verklaring worden geëischt,
dat dit geld strekt tot betaling van
loonen en salarissen die met. inacht
neming van deze normen zijn vast
gesteld. Het ontoelaatbaar tegen el
kaar op concurreeren van sommige
werkgevers op de arbeidsmarkt,
waardoor de loonverhoudingen m
ons land dreigen .te 'worden ver
stoord en de loyale werkgevers in
bet nadeel geraken, kan op deze
wijze doeltreffend worden bestreden.
Op de hoofdgedachte, die ik daar
straks formuleerde en die hierop
neerkomt, dat niet meer geld in het
verkeer wordt gebracht dan noodig
Is voor loopende inkomensvorming
en inkomensbesteding uit arbeid' en
eerlijk verkregen vermogens, moeten
echter een aantal correcties worden
toegepast. In de eerste plaats is het
noodig, dat de huishoudingen en be
drijven zco spoedig mogelijk weer de
beschikking .krijgen over normale
kasreserve; het doorloopend in kas
hebben van een zekere hoeveelheid
geld verschaft nu eenmaal een ze
ker gemak en een zekeregemoeds
rust, vooral omdat men. in dat geval
bijzondere kansen, die zich kunnen
voordoen om iets voordeelig aan te
schaffen, benutten kan en voor on
voorziene omstandigheden, die tot
e^tra uitgaven nopen, iets achter de
hand heeft; een gemak en gemoeds
rust, die waardevol zijn en die men
een ieder zooveel mogelijk moet laten.
Hierna besprak de minister de
deblokkeering met de correcties
daarop en een tweetal vragen,
welke passages op pagina 1 in
HERSTEL VAN DE BALANS
VERSTORING VAN EVENWICHT
REGtfcRING
extenso zijn weergegeven. Prof.
Lieftinck ging daarna als volgt
voort:
Wat het gedeblokkeerde geld
betreft, dit blijft geheel ter vrije
beschikking van hem of haar die
het In handen krijgt- Uiteraard
voorzoover die handen zuiver blij
ken. De vrees, die bij sommigen
uwer, naar mij ter core is geko
men, heeft post gevat, dat de be
steding der inkomens geheel aan
banden zou worden gelegd, zoodat.
de vrijheid van vejbrïïik en be
drijfsuitoefening volkomen zou
worden opgeheven, is volmaakt
ongegrond.
De schaarschte aan buitenland-
sche betalingsmiddelen,-die er toe
leidt, dat wij op groote schaal bij
andere landen moeten leenen, ver
eischt bovendien een scherpe con
trole op a-1 datgene wat wordt
ingevoerd. Het is een groot algemeen
belang, dat deze dikwijls duur ge
kochte invoer een van een maat
schappelijk oogpunt uit doelma
tige en verantwoorde bestemming
krijgt. Versterking van het natio
nale productievermogen staat
daarbij verstrekt op den voorgrond.
Dit alles maakt het vooralsnog
noodzakelijk dat de regeering aan
het economische leven een krach
tige en v e r-gaande leiding geeft.
Wat de tweede vraag aangaat, die
betrekking heeft op de toekomst
van het geld, dat geblokkeerd blijft,
moet een onderscheid worden ge
maakt tusschen geld dat tijdelijk
en geld dat blijvend aan de circula
tie zal worden onttrokken. Terstond
na het einde van de inleverings
week. komt de eerste f 100 van de
geldkaart vrij.
Het ligt in het voornemen, om
hetgeen daarna op uw geldkaart
blijft staan resp. een overeenkom
stig bedrag: uit hetgeen uw bank
saldo aanwijst op latere tijdstippen
en tot ronde bedragen in den vrijen
geldomloop toe te laten. Het tem
po, waarin dit zal geschieden,
hangt eenerzij ds af van den aan
voer van het bank- en muntpa-
pier dat nog in aanmaak is, an
derzijds van de verkeersbehoefte,
die wij regelmatig zullen peilen.
Ook met betrekking tot de bij de
banken en andere inleveringskan
toren gestorte bedragen, naast die
van de geldkaart, zal op den duur
verdere deblokkeering kunnen vol
gen, indien en voorzoover daaraan
riëele behoefte bestaat.
Voor datgene, waaraan blijvend de
toegang tot de circulatie moet wor
den ontzegd, staan in hoofdzaak een
viertal bestemmingen open:
j L^betallng van achterstallige be-
2. betaling van bijzondere heffin
gen ineens,
3. Inschrijving op staatsleenJngen,
en
4. een omzetting in spaardenoslto's
bij spaarbanken en banken.
Dag en nacht werken de Honig's
fabrieken in Koog aan de Zaan;
honderdduizenden kilo's zuivere,
smakelijke Honig's stroop zullen de
fabriek spoedig verlaten. Zoodra zeer
binnenkort de nieuwe stroopbon
wordt aangewezen, zal dus iedereen
weer de onvolprezen, voedzame Ho
nig's stroop kunnen koopen. Helaas
is het nog niet mogelijk, deze stroop
te leveren in de zoo bekende oranje-
groene bekersmaar dat komt
ook weer! U moet dus nu nog een
potje of bus meebrengen.
TOKIO, 27 Sept. (Reuter).
Keizer Hirohito heeft gisteren een
bezoek gebracht aan generaal Mac
Arthur. Het onderhoud heeft 38
minuten geduurd. Alleen een tolk
was erbij aanwezig.
Volgens kringen, die In nauw con
tact staan met 'het hof, Is het bezoek
van den keizer zuiver een gebaar van
hoffelijkheid. Men wijst erop, dat de
keizer door MacArthur ontvangen
werd in diens ambtswoning- en niet
in zijn hoofdkwartier. Niettemin
wordt er aanzienlijke beteekenis ge
hecht aan het feit, dat Hirohito naar
MacArthur komt en niet omgekeerd.
Aangezien deze gang van zaken zon
der precedent is, vermoedt men, dat
de keizer hiertoe besloten heeft, om
het Japansche volk eens en voor al
zijn volledige oprechtheid te toonen
bij de aanvaarding, van de voorwaar
den van Potsdam. Overigens toont
men echter in de eerste plaats be
langstelling, niet voor het doel van
het keizerlijk bezoek aan MacArthur,
maar voor de vraag, hoe het Japan
sche volk het nieuws zal opnemen.
De regeering heeft het Handvest
der Vereenigde Volkeren goedge
keurd. Dit Handvest dient vóór 1
December a.s. geratificeerd te zijn
zoodat dit onderwerp een der eer
ste zal zijn, die door het Noodpar
lement zullen worden behandeld.
De Congregatie van de Missionaris
sen van de H. Familie bestaat van
daag vijftig jaar. De stichter was
pater Jean Baptist Bei'thier. Een oude
en uitgewoonde kazerne in Grave
was de bakermat: sindsdien zijn er
27 Apostolische scholen in Europa
en Amerika ontstaan, en 57 residen
ties ln Nederland, Oostenrijk, Noor
wegen, Duitschland, Brazilië, N.
Amerika, Borneo, Java en Chili. In
haar scholen leidt de congregatie
jonge menschen op tot het Priester
schap die daarvoor den vereischten
aanleg bezitten, maar elders hun
studies niet kunnen maken.
De Amerikaansche militaire mis
sie in ons land zal in October haar
werkzaamheden beëindigen.
Auteursrecht CBD
De financieele maatregelen der
regeering beoogen in het kort her
stel van het evenwicht tusschen de
goederenvoorraad en geldhoeveel-
heid. Tijdens de bezettingsjaren
werd dit evenwicht grondig ver
stoord door een sterke inkrimping
Beeldpersdienst
van de hoeveelheid goederen (o.a.
door den „export" naar Duitsch
land) en een enorme uitbreiding
van de geldhoeveelheid <o.a. door
zeer groote overheidsuitgaven, ge
financierd met behulp van de bank-
biljettenpers).
Een deei van dit geld zal derhalve
uiteindelijk naar de schatkist wor
den overgebracht, waarhij het voor
zoover het voor het doen van in
schrijvingen op staatsleeningen
wordt gebruikt, aan den bezitter
een rente-inkomen zal schenken.
Op een beleenbaarstelllng van dit
staatspapier is voorloopig weinig
kans, aangezien zoodoende de geld
omloop weer zou kunnen vermeer
deren boven het toelaatbare maxi
mum.
Het mooiste zou natuurlijk zijn
indien de staat, en ook de lagere
publiekrechtelijke lichamen
waarbij vooral aart de gemeenten te
denken valt van nu aan voortaan
van de loopende inkomsten zouden
kunnen leven, d.w.z. van de op
brengsten der normale belastingen.
De staat zal groote uitgaven moeten
doen, die onmogelijk geheel uit de
inkomsten der belastingen kunnen
worden bestreden. Alleen reeds de
maatregel, waartoe de regeering be
sloten heeft ter overbrugging van 't
tijdelijk verschil tusschen de bui-
ténlandsche en de binnenlandsche
prijzen van een aantal goederen, die
tot de middelen ter bevrediging van
eerste levensbehoeften behooren, vor
dert een bedrag ten laste van het
rijk, dat overeenkomt met de totale
staatsinkomsten in de laatste voor-
oorlogsche jaren.
De opvoering der belastingen, die
weliswaar met de verwachte toene
ming der geldinkomens rijkelijker zul
len gaan vloeien, zijn bepaalde gren
zen gesteld. Zij mogen niet van een
zoodanige zwaarte zijn, dat zij den
prikkel tot arbeid en den onderne
mingslust dooden. Voorts moet men
rekening houden met de helaas gel
dende psychologische wet, volgens,
welke bij verzwaring met name van
directe belastingen en accijnzen de
belastingfraudegjjceneemt.
Deze factor maakt het zeer ge»
wenscht, dat zoo snel mogelijk een
belastingherziening tot stand komt,
die in sommige buitensporige hef
fingen, welke de bezetter heeft in
gesteld, een zoodanige wijziging
brengt, dat deze niet alleen van
on-Nederlandsche bestanddeelen wor
den ontdaan, maar dat zij daaren
boven geen belemmering meer vor
men voor de zoo gewenschte ont
plooiing voor het herstel.
Al zal hiervoor in andere onder
deden van het belastingstelsel een
compensatie moeten worden gevon
den, toch ziet het er zelfs voor den
meest optimistischen beschouwer naar
uit, dat de staatsbegrooting voorloo
pig niet zal zijn sluitend te maken.
Onder deze omstandigheden be
staat er slechts één aanvaardbare
uitweg. De Staat mag zich de be-
noodigde middelen, boven hetgeen
de belastingen aan inkomsten op
leveren, niet gaan verschaffen door
het laten draaien van de bankbil-
Jettenpers.
Er is slechts één weg en
wel; de weg der besparingen,
d.w.z. van het niet-verteren doch
opzij leggen van een deel van uw
inkomen om dit aan den staat of
te zijner ontlasting voorzoover zulks
wenschclijk is, rechtstreeks of via
beleggingsinstellingen, die zich be
zighouden met de financiering van
het herstel, aan het bedrijfsleven
ter beschikking te stellen.
Ik weet (lat er bepaalde bevolkings
groepen zijn voor wie het sparen niet
of slechts in zeer beperkte mate mo
gelijk is; maar daartegenover staan
ongetwijfeld groote groepen, die
daartoe wel in staat zijn. Vooral gedu
rende den eerstkomeiiden tijd, waar
in de aanvoer van goederen, (lie men
gaarne zou wenschen ter aanvulling
of vernieuwing van hetgeen verloren
ging, versleet en verouderde, nog
gering zal blijken, is deze mogelijk
heid voor velen aanwezig. Ons volk
heeft zicli van ouds door spaarzin
gekenmerkt en voorzoover hieraan
geen gierigheid., maar wijze levenshe.
perking en aanvaarding van verant
woordelijkheid voor liet eigen bestaan
en voor dat van degenen, waarvoor
men zorg heeft te dragen, ten grond
slag ligt, mag het gelden als een
nationale deugd, die wij allen weer
met ernst moeten gaan beoefenen.
Het ligt in mijn voornemen om
binnenkort, wanneer de geld-
schaarsehte, die gedurende de eerste
weken niet is te voorkomen, voorhij
zal zijn, op allen die daartoe ln staat
zijn een beroep te doen in deze rich
ting mede te werken aan het gezond
houden van ons geld, dat wij thans
bezig zijn g.ezond te maken.
Het veldtochtsplan inzake de
geldvernieuwing is bezig zich te vol
trekken.
Voor het zwaar geteisterde Mis
siehuis Driehuis is door de parochie
van L. Vrouw van Goeden Raad
te Beverwijk t 4040 byeengebracht.
Voor de eerste maal na de bevrij
ding kwam te Noordwijkerhout de
kiesvereeniging „Recht en Orde" in
vergadering bijeen. Eï werd een be
stuursverkiezing gehouden. Geko
zen werden J. Oostdam, voorzitter,
C. Geerling, W. J. v. d. Meer, T. van
Leeuwen, J. P. v. d. Ploeg, Th. A.
Duinenvoort,- C. S. van Noort. A.
Doeswijk en H. Hoogervorst, twee
leden van het oude bestuur werden
herkozen.
De parochie van St. Agatha te
Beverwijk heeft voor de vier naar de
missie vertrekkende parochiezonen
'n bedrag van f 5170 bijeengebracht.
De eerste van deze missionarissen,
pater H. Groen M. S. F., zal reeds
in den loop van de volgende week
naar Ned. Borneo vertrekken, waar
hij naar zijn vroegere standplaats
Balikpapan terugkeert.
Degenen, die nadeelen of schade
hebben ondervonden door het op
treden van F. Kermer, die tijdens de
bezetting in politie-uniform 'rondliep
en in dienst was van het Gew. Ar
beidsbureau te Haarlem, worden
verzocht hiervan mondeling of
schriftelijk mededeeling te doen aan
den P.O.D„ Nieuwe Gracht 7, Kamer
2 A.
Met het oog op de bijzondere tijds
omstandigheden zijn het Gem. Con
certgebouw en de Stadsschouwburg
wederom voor den tijd van één jaar
verpacht aan den heer Ph. A. Dei-
num, resp. voor f21.000 en f 10.000.
B. en W. van Haarlem hebben
thans bij verordening vastgesteld een
vervoerverbod van hout, uitgezon
derd bouwmateriaal en dood sprok
kelhout, tot 1 Juli 1946.
De exploitatie van de bekende
complexen middenstandswoningen
blijft de gemeente maar geld kosten.
Voor 1943 is het totaal tekort op 342
woningen weer ruim een halve ton.
De gemeente heeft tot delging daar
van een renteloos voorschot verleend.
Wethouder_ D. Geluk is benoemd
tot onbezoldigd ambtenaar van den
Burgerlijken Stand.
De chef van het Rijkstelegraafkan-
tcor Haarlem, de heer C. J. üriot,
zal wegens het bereiken van den 65-
jarigen leeftijd den P.T.T.-dienst ver
laten. Zondag 3o September om 3 uur
zal hij ten telegraafkantore, ingang
Zijlstraat, afscheid nemen van het
personeel.
Het hoofd van den Politieken Op
sporingsdienst te Haarlem, mr. B J
Besier, is benoemd tot advocaat-fis*
caal bil het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam. Tot zijn opvolger als
hoofd van den P.O.D. is aangesteld,
de heer P. Weyma, voorheen com-
rS5«S«er Rl:!ksrecherche Centrale
pa:lS' die a.s. Maandag zijn
nieuwe functie zai aanvaarden. Za
terdagmorgen om 10.30 uur neemt
mr. Besier in het gebouw aan de
Nieuwe Gracht 7 afscheid.
Ge boren: J. Glliamvan der Hoef
v-,n der Hoeven—1Tuininga z;
G- HopmanDenneman G.
VeldheerVerkade z; A. DijlFond-
se d. Overleden: A. E. Jordans
van der Hoeden 79 j., Leidschev.
Ondertrouwd: E. Jansen en S. van
Dusschoten; G. T. Turner en H. S
Warmer; J. Hartendorp en M. B
de Mol; G. J. de Smidt en A Luk*-'
H. Schaefer en C, H. van Schalk'-
D. Korthals en N. Kühn; K. Zand-
SenacenA VaS E£ch; C- A- Melchmr
In t' P', Gcddc; W. de Jong
en L. Gales, J. de Vries en E. H.
Weimar; p, van Gasteren en B. J
Koel. Gehuwd; F. Dekker en N. Ma-
ligina; H. Voorsluis en M. A. Castri-
cum; J. C. van Bruggen en J. c.
Zwart; N. J. Ravensteijn en E J M
Turkenburg; G. T. Gijsbers en J. P.
Jansen; J. Verveer en L. de Vogel;
J. den Hollander en E. Cop; H.. A.
Hurkens en A. Voogt; T. J. Klein en
J. M. Hoekstra; M. van NIekerk en
H. W. Willekens; J. Jochems en C.
J. Jansen; A. van Heerden en O
Jansen; W. J. van Assema en M. J.'
Kenter; H. E. de Vries en N. B dé
Graaf; J. Q. Bakker eD B- W- van
Ardenne.
Het ministerie van Financiën wijst
opgelat het verboden is, op eeniger-
lei wijze over gouden munten, fijn
goud en alliages van goud te be
schikken.
4.30 „Luister Je mee", 4.45 Mu
ziek voor de "jeugd. 5-00 Radio
jeugdkranat, 4.15 Orkestmuziek,
6.00 Persoverzicht, 6,15 Ster
van den dag', 6.356.45 „In vol
len opbouw" door F. p, puyk-
schot, 6.457.00 Jlhnie Brort;
7.00 Nieuwsberichten, 7.15 mu-
settempzi-ek, 7.30 Pro,gr. Ned.
Strijdkrachten, 8.00 Ned^ hen-ijst,
815 Concertgebouworkest, 10.00
Nieuwsberichten, 10.15 Avondwij
ding, Wilhelmus.
Directeur: J. J. W. Boerrigter
Waarn. Hoofdred.: Mr. L. Schlichting
