Vandaag Britsche landing op Java DE STILLE BONDGENOOT Waakzaamheid geboden KOFFIE EISENHOWER Onderhandelingen met Indonesië 69ste JAARGANG No. 23352 o ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1945 Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per week Engelschen hebben opdracht de orde te handhaven Tengevolge van het hooge water is de onlangs gedichte Nolledijk op Walcheren opnieuw door gebroken (Foto Anefo-Haren Noman) RADIOTOESPRAAK van Z. H. den Paus Eind October wordt een bon aangewezen Het weer Thailand een der Ver. Volkeren naar ons land STAD EN OMGEVING Gouden feest der Augustijnen Bij het vertrek van rector van Zon NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT De bekende Zwitsersche histori cus Gonzague de Reynold deed in 1939 in zijn boek „d'Oü vient l'Allemagne" de volgende uitspraak: „Het Russi sche probleem en het Duitsche pro bleem. hangen van elkander af en zullen weldra slechts één enkel pro bleem uitmaken. Ziehier het dilem ma: óf Rusland zal Duttschland be- heerschen óf Duitschland Rusland. Of Rusland zal nationaal-socialist worden, laten We zeggen nationaal- communlst, óf Duttschland zal ge- bolsjewiseerd worden. Het is waar schijnlijk, dat de Sovjets zich op den dag van vandaag zullen afvragen, waar hün belang ligt: in een enten te met het Derde Rijk of in een oor log tegen het Derde Rijk." Zooals men weet, heeft de Russi sche politiek verschillende phases doorgemaakt. Wie herinnert zich niet het geruchtmakende verdrag tusschen Moskou en Berlijn in Augus tus 1939, dat plotseling de wereld politiek een geheel ander aanschijn scheen te geven. Het is van een en tente binnen de twee jaren oorlog geworden. In 1945 was alles definitief beslist: het Derde Rijk stortte, ten gevolge van de militaire overmacht der Geallieerden, gepaard gaande met een superieure strategie, vooral ook van de Russen, volkomen ineen. Het natlonaal-socialistische Duitsch- land was geen probleem meer. Het andere probleem echter. Rusland, blééf. Of Rusland zal nationaal-so cialist worden öf Duitschland zal ge- bolsjewiseerd worden, schreef Rey nold. Het eerste ls uitgesloten, op het tweede is nog slechts ten deele een antwoord te geven, want nie mand weet nauwkeurig, wat zich in het door de Russen bezette gedeelte van Duitschland afspeelt. Wat wij er van lrooren, wekt op zijn minst den Indruk, dat, zoo het niet ge- bolsjewiseerd wordt, er in ieder ge val bolsjewistische methoden gebruikt worden. Dit geschiedt niet alleen in Duitschland. maar in alle door de Russen bezette gebieden. En zoo treedt onmiddellijk, na dat het nat.-soc. probleem van het Duitsche Rijk is geliquideerd, het bolsjewistische probleem van Rusland op den voorgrond. De nat.-sociallEtische ideologie ver dwijnt, de communistische treedt met verdubbelde kracht naar vo ren. Met verdubbelde kracht, want achter die Ideologie staan de enorme militaire successen van het Russi sche leger, die over de geheele we reld de grootste bewondering af dwongen. De communistische ideolo gie won aan kracht naarmate het militaire prestige van Rusland toe nam. Eïi zoo staat de wereld, uitge put van den verschrikkelijksten oorlog, dien de geschiedenis ooit ge kend heeft, voor dat nieuwe pro bleem, dat, in zijn uiterste conse quentie doorgedacht, tot een nieu wen strijd op leven of dood zou kunnen leiden. Wat zich de afgeloopen weken op de conferentie der minis ters van Bultenlandsche Za ken heeft afgespeeld, waar de Labour-minister Devln en de Russische minister van Bultenland- sche Zaken Molotov met de vuisten op tafel sloegen om hun argumen ten kracht bij te zetten; de felle debatten, welke momenteel ln de groote bijeenkomst der wereldvakor ganisaties te Parijs worden gevoerd, waar de Brltsche delegatie zich uiterst scherp keert tegen den uiterst linkschen vleugel der communisten, het zijn alles nog slechts voorge vechten om elkanders krachten te meten, zij spelen zich af over heel de wereld. In Australië, waar de communistische arbeiders weigeren de schepen te laden, omdat zij sym- pathiseeren met een z.g. revolution- nalre beweging van Soekarno stond ln het program van de Com munistische Party Holland niet „In- dlë los van Nederland"? even goed als ln Rotterdam en Amster dam. Want wéér immers vindt de ideologie van het communisme méér voedsel dan in den chaos, het ideale terrein voor een communistische wereldrevolutie? De methodes zijn niet overal het zelfde. Niet overal zijn ze zóó duide lijk, dat de ideologie, welke er ach ter schuilt, voor iedereen gemakke lijk valt te onderkennen. Er zijn veie wegen, die tot het gestelde doel kunnen leiden. Een propaganda- avond voor de Eenheidsvakcentrale kbV. duidelijker dan een Zondag ochtendbijeenkomst in een of ander theater. Wanneer De Waarheid b.v. in Am sterdam een grootöcheepschc actie begint om de verkiezingen te bespoe digen en daarvoor Vooral d'e volks buurten met propaganda-auto's. pamfletten enz. bewerkt cm ja of neen te stemmen, dan lijkt dat een onschuldig geval. Maar wanneer op die enquête 100.000 stemmen wor den uitgebracht, dan kan het licht den indruk wekken, dat er zich een 100.000 communisten of „vrienden van De Waarheid" ln de hoofdstad bevinden. Bovendien wordt er op deze wijze, door velen onbewust na tuurlijk, een zeker contact met het communisme gelegd, dat vootr de toe komst groote gevaren kan inhouden. Den communisten ls het er onge twijfeld slechts om te doen langs allerlei onschuldig uitziende wegen ln aanraking te kernen met de massa. Is dit contact er*, dan ls er voor hen reeds veel gewonnen. Daarom is ■waakzaamheid dringend noo- dlg'. Wij onderschatten het onder scheidingsvermogen van ons volk, zeker na vijf jaar bezetting door na- Reeds vandaag en niet op 4 October, zooals oorspronkelijk in het voornemen lag, zullen Britsche troepen te Batavia aan land gaan, meldt U.P. uit Singapore. Behalve het vijfde kruiser-eskadron van de Britsche marine, zal een bataljon van de 23ste divisie deel uitmaken van de landingstroepen. De eersten, die aan land zullen gaan, zijn Engelsehen, maar zij zullen spoedig gevolgd worden door Britsch- Indische strijdkrachten, terwijl andere Britsche troepen bovendien op een later tijdstip te Soerabaja zullen arriveeren. De Britten hebben opdracht de orde te handhaven. De heer C. O- van der Plas, ver tegenwoordiger van de Ned. regee ring bij den staf van generaal Patterson, heeft o.a. verklaard, dat het in de bedoeling ligt niemand in Indië te vervolgen voor zijn politieke overtuigingen of louter om zijn politieke activiteiten gedu rende de Japansche bezetting, ten- zy bewezen wordt, dat hij een oor logsmisdadiger ls. Dit geldt ook voor Soekarno. Zoo hy niet als oorlogsmisdadiger wordt veroor deeld, zal hij voor de a.s. verkie zingen zijn eigen party kunnen vormen. De heer Van der Plas was van meening, dat het betrekkeiyk gemak kelijk zal zijn de economische wel vaart te herstellen. Uit binnengekomen rapporten blijkt, dat de toestand, waarin de krijgsgevangenen op Sumatra en Java verkeeren, zeer slecht is. De Japan ners zorgen alleen voor zichzelf en richten in de mooiste streken kampen ln, waar zy zich tegoed doen aan overvloedig eten en drinken. De Australische minister-presi dent J B. Chlfley, verklaarde in het huls van afgevaardigden, dat stappen zouden worden onderno men om alle Indonesiërs naar hun schepen te doen terugkeeren en er voor te zorgen, dat alle „hulp- verleeningsschepen" volgeladen worden. Vier koopvaardijschepen voor Nederlandsch Oost-Indië, ge laden met wapenen en munitie zoowel als met hulpverleenings- goederen zouden door geselecteerd Nederlandsch personeel worden geladen. De „Karsik" is reeds uitgevaren. De „Oranje" is met 827 bevrijde Australische krijgsgevangenen de haven van Brisbane binnengeloqpen. Tot geallieerd bevelhebber voor Ned.-Oost-Indië is benoemd de Fngclsche lt.-gen. Sir Philip OWlstlson. Deze heeft verklaard tionaal-socialisten, geenszins. Maar een waarschuwing om steeds op z!,n hoede te blijven lykt ons niet overbodig. Het Pran&ohe spreekwoord „Un homme averti en vaut deux", een gewaarschuwd man telt voor twee, geldt zeker hier. Wij katholieken zijn door Pausen en Bisschoppen voortdurend tegen het communisme, zooals dat o.a. door Moskou gepredikt wordt, ge waarschuwd. Er is voor ons geen andere keus dan absolute af wijzing. Het is te betreuren, dat Moskou na den oorlog' geen anderen weg ls ingeslagen, sommigen hadden anders verwacht. Deaer dagen zei pater mag. Stokman op een ver gadering' van de R.K. Staatsparty te Utrecht het nog eens heel duidelijk: „Tegenover het communisme kennen wij maar één houding: een afwij zen van beginselen en me thode tl." De golven van het communisme slaan over heel de wereld en mis schien voelen wij hier, vergeleken bij elders, nog maar een zwakken golfslag. Toch is het gced reeds nu de d'ken te versterken tegen de mo gelijk in dc töekcmst nog zware stormen. dat het Nederlandsche bestuur op zjjn „dringend verzoek" met de opstandige Indonesische nation,a- Ustische leiders onder handelt, li O zelde Zondag zelf de Indonesische leiders te zullen ontmoeten. De Indonesiërs hadden verzekerd ziel» tegen elke hezettingslandlng te zullen verzetten voor het geval er Nederlandse He troepen aan deel zouden nemen. Britsche koloniale troepen, meest Indische soldaten uit zijn eigen 15e Indische corps, zullen op tdvoren vastgestelde punten op Sumatra en Java aan land gaan. Op zijn bevel zouden de Nederlanders, die aanvan kelijk hadden geweigerd de nationa listische afgevaardigden aan te hoo ien. hen ontvangen. De nationalis ten zouden, aldus Christison, ander zijds verantwoordeiyk worden gesteld voor het handhaven van de orde. Hy had „dringend verlangd", dat de t}e- derlandsche regeering ln Den Haag een verklaring aflegt, betreffende de toekomstige politiek voor Ned. Oost-Indië. De geallieerde bevelhebber ver klaarde voorts, dat de Engelsche ko loniale bezettingstroepen voorlooplg twee divisies zouden tellen, een te Batavia en Soerabaja op Java en de andere te Medan en Padang op Su matra. Moeilijkheden zooals op Java worden op Sumatra niet verwacht. ROME, 29 Sept. (Reuter) Z. H. de Paus zal Zondag een radiorede houden tot het Christus Koning Congers, dat te Bogota In Columbia wordt gehouden. Op 28 October zal de H. Vader eveneens voor de radio «preken voor de Katholieken hl Argentinië. Op 27 Oct. zal voor alle leeftijds groepen een bon voor koffie worden aangewezen. Deze bon zal geldig zijn t/m. 24 Nov. en reoht geven op het koopen van 200 gram koffie. De hotels, oafé's en restaurants zullen in. deze zelfde periode hun gasten en bezoekers weer koffie kunnen serveeren. OSLO, 28 Sept.: (Reuter) Voor het eerst ln vijf jaar zal de Nobel prijs voor den vrede dit Jaar weer ■worden uitgereikt. Verwachting tot zondagavond: Koude heldere nacht met plaatseiyken ochtendmist. Over dag toenemende bewolking niet Iets later kans op eenlgen re gen. Geleldeiyk naar Zuidwest terugloopende en weer wat toe nemende wind. Zon onder 18.23. Maan 23.44 15.51. Zondag: Zon 0.38—18.21. Maan onder 16.33. Maandag: Zon op 6.40. Het Office of Stra tegie Services (O.S.S.) heeft uiterst interes sante bijzonderheden bekend gemaakt over de gevaarlijke rol, die Thai land, het vroegere Siam, tijdens den oorlog speel de. Onder het mom van Japansch satelliet was Thailand ln het geheim partner van de Ver- eenigde Volkeren en heeft als zoodanig zeer belangrijke^diensten be wezen. OSS deelt mede, dat het land een van de zeer weinige kanalen vormde, waardoor een directe verbinding met den vijand mogelijk was, aangezien de geheele regeering van Thailand in feite in verbinding stond met de geallieer den. Terwijl het land tech nisch in staat van oor log verkeerde met de geallieerden, speelden zijn leiders 'n gevaar lijk patriottisch spel door b.v. Amerikaansche officieren te verbergen in het hart van het door den vijand bezette ge bied, Bangkok, en door mede te werken aan het inrichten van twaalf kampen, diep in de jungle, waar guerilla- troepen getraind werden voor het moment, waar op het geallieerd opper bevel zou besluiten tot een algemeenen ojfctand tegen de Japanners. Het signaal voor open lijken opstand, waarop de Thailanders met zoo veel spanning wachtten, ls nooit gekomen; ze kregen niet de vurig verbeide kans. hun moed te bewijzen in een open lijk conflict met den vijand. Maar niettemin is Thailands rol onder de geallieerde naties een zeer belangrijke, omdat dit land het den geal lieerden mogelijk maak te op groote schaal te spionneeren en inlich tingen te verkrijgen over de Japanners. Thai land was een geheim bondgenoot. De regent van het land, Luang Pradit, die uit naam van den koning regeert, was tevens hoofd van de regeering. Doch te gelijkertijd was hij de leider van het verzet tegen de Japanners. Hij was voortdurend in con tact met de regeering der Vereenigde Staten, de Britsche regeering en het geallieerde opper bevel van het Indië- Birmafront en wel door middel van OSS. OSS beschrijft, hoe Amerikaansche en Thai- landsche specialisten werden opgeleid, als het ware vlak onder de oogen der Japanners. Onderzeeërs, vliegboo- ten en parachutes wer den gebruikt om een ononderbroken stroom van manschappen en materiaal aan te voe ren. Twee overlevenden van den oorlogsbodem „Houston" werden in een der Thailandsche guerillakampen aange troffen. Ook werden vele Amerikaansche be manningen van neer geschoten vliegtuigen gered. 162 Amerikaan sche krijgsgevangenen waren alleen reeds uit Bangkok bevrijd. Ge durende vele maanden voor het einde van den oorlog leefden verschei dene Amerikaansche of ficieren van OSS ln het hartje yan Bangkok, waar de Japanners een garnizoen hadden van 7000 man. Uit het ven ster van hun kamer kon den zij de Japansche soldaten door de stra ten zien slenteren. Hun radio onderhield het contact met de basis van OSS, welke op Cey lon was gevestigd. De Regent van Thailand maakte vele malen ge bruik van deze radio om in verbinding te komen met de regeering der V. S. De zender diende (Levens voor het over seinen van militaire in lichtingen, die door den leider der Thailandsche ondergrondsche bewe ging aan de Amerikanen worden verschaft. Er was een heel net van spionnagediensten, uit gevoerd door agenten, die OSS had getraind. Naar wij vernemen ligt het in het voornemen van generaal Eisenhower,, met de leden van zyn officieele gevolg, Zaterdag 6 October een bezoek aan ons land te brengen. Hij zal met zijn gevolg door H. M. de Koningin worden ontvangen. Het ligt in de bedoeling niet alleen de residentie, maar ook de hoofdstad te bezoeken. Nadere bijzonderheden znllen zoo spoedig mogelijk worden bekend gemaakt. 2 October wordt op het R.K. Ly ceum Sanctissimae Trinitatis het gouden stichtingsfeest herdacht van de Nederlandsche Augustijnen-pro vincie. In 1493 kwamen de eerste paters Augustijnen in Haarlem op de plaats van het tegenwoordige St. Jacobs- godshuis. Dit klooster moest natuur lijk ln 1574 verdwijnen, toen het protestantisme én godsdienst èn po litiek in handen nam. In 1922 kwamen de Augustynen ln Haarlem terug en openden het Triniteitsly- ceum; de school begon met 45 leer lingen, nu over de 700. Dinsdagmorgen negen uur wordt in de parochiekerk te Overveen een H, Mis opgedragen, waarna er een feestvergadering is. Des middags zyn er sportwedstrijden te Heemstede. Pater rector drs. Th. Vlaar zal dien dag tevens zijn rectorsfeest her denken en receptie houden. Men schrijft ons: In den loop van de volgende week zal rector J. P. van Zon Haarlem verlaten en in Badhoevedorp geïn stalleerd worden als pastoor van de parochie der H.H. Engelbe waarders. Een goed bijgehouden plaatselijk Pius-Almanakje zou den zeereerw. héér van Zon in vele hoedanighe den moeten vermelden: rector van Sint Jan de Deo; alg. districts directeur van het mannelijk jeugd werk; moderator van de Katholieke Actie (voor volwassenen en man nelijke jeugd); bisschoppelijk in specteur van het R. K. Lager On derwijs, dekenaat Haarlem; voor zitter van het bestuur R. K. Han delsavondschool aan de Ged. Oude Gracht; geestelijk adviseur van den R. K. Onderwijzersbond, afdeeling Haarlem; leider van de Gods- dienstcursussen (in seriemerk a. b en c); geestelijk adviseur van den R. K. Blindenbond en R. K. Blin denzorg, rayon Haarlem; modera tor der K.J.M.V.; alg. sportadvi- seur; voorzitter R. K. Sportcen tra ie voorzitter R. K. Junioren- sportbeweging enz. De meeste be kendheid en populariteit verwierf hy zich te Haarlem in zijn hoeda nigheid van algem. distr.directeur van het mannelijk jeugdwerk. Velen zullen zich zijn heldere artikelen herinneren in de al te spoedig overleden „K.J.C.-mede- deelingen", waarvan hy schryver, censor en zelfs.... drukker was. Wanneer men, eenige dagen vóór de periodieke verschijning, zyn steeds gastvrije kamer binnentrad (na een eerbiedige distancieering van zyn weinig gastvrijen Cerbe rus), kon men er zeker van zijn hem aan te treffen bij een up-to- date cyclostyle, worstelend met allerlei weerspannige stencils en inkt-spuwende tubes. Nog ln den tijd van de ramp zalige bezetting schreef hij een artikel voor het oranjekleurige „Laatste nieuws", waarin hy be wees èn zyn tijd èn de toekomst van Nederland te begrypen..,. De dankbaarheid van de vele Haarlemmers, die met hem heb ben mogen samenwerken en die van zijn vriendschap hebben mo gen genieten, begeleide hun recto ralen engelbewaarder naar de pas torie van Badhoevedorp! In afwijking van een vorig be richt kan worden medegedeeld, dat rector Van Zon alléén a.s. Dinsdag (behalve des avonds) eventueele afscheidsbezoeken kan ontvangen in de St. Joannes de Deo. Te Haarlem is opgericht de afd. Kennemérland van den Ned. Bond van klein-fabrikanten ln de sigaren- Industrie, het secretariaat ls geves tigd,: Stalpaert van der Wlelestraat 7.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 1