Zelfbestuur voor Indië
URGENTIE-PROGRAM
Haarlemsche jeugd te Nijmegen
De samenstelling der
Staten-Generaal
van R.K* Staatspartij
Minister Logemann:
Indonesiërs momenteel niet in staat
het bestuur in handen te nemen
Het weer
Illegaal werker
neergeschoten
Radio tot 24 uur
Glasactie van
8-13 October
Publicatie van het
ontwerp
Distributienieuws
69ste JAARGANG No. 23354
DINSDAG 2 OCTOBER 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
HET STANDPUNT
DER REGEERING
Poolsche bisschoppen
gevangen gezet
Dagelijksche vliegdienst
op Indië in voorbereiding
Repatrieering
Doodstraf geëischt tegen
den dader
Voorloopig verslag over
het wetsontwerp
Candidatenlijst
ongeldig verklaard
De aankomst van Canadeesche vaarden te Rotterdam.
STADSNIEUWS
Glasactie
(Vervolg op pagina 2)
Sportfetst
Het bevolkingsregister
Nieuwe vischbon
Textiel- en schoenen-
formulieren
Nieuwe directeur-generaal
van politie
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De minister van Overzeesclie
Gebieden, prof. dr. J. H. A. Loge
mann, heeft tüdens een persconfe
rentie ln de Nederlandsche am
bassade te Londen het standpunt
van onze regeering toegelicht.
De minister verklaarde, dat de Ne-
derlandsche regeering ln zoo korten
tijd na de bevrijding niet in staat
kon zijn de eigen strijdkrachten vol
ledig op te bouwen en dat zij zeker
was dat dé Geallieerden haar zouden
Steunen totdat de Nederlandsche
troepen de taak konden overnemen
het wettige gezag, dat wil zeggen de
Nederlandsch-Indische regeering, te
helpen handhaven.
Tallooze Indonesische nationalisten
zijn volledig bereid met deze regee
ring samen te werken en de door
Koningin Wilhelmina gedane be
loften te helpen verwezenlijken.
De regeering van Soekarno was
Onder Japanschen invloed tot stand
gekomen en had buiten hst re
geringsgebouw te Batavia nietg in
te brengen. Soekarno is niet te be
schouwen als een representatief Ja-
vaansch nationalist maar hij is een
demagoog', die zich aan de Japan
ners had verkocht. Steun zou hij
enkel hebben van een deel der Jon
gere generatie, dat aoor de Japanners
in militaire en half-militaire organi
saties was gestopt en dat haat tegen
alle blanken was bijgebracht.
Over besprekingen met de Brit-
sche regeering zei de minister, dat
hangende deze besprekingen beter
niets gezegd moest worden. Hij ont
kende dat met de Australische re
geering over de situatie in Indië
was gesproken. De Nederlandsche
regeering, aldus de minister, wachtte
geen enkele beslissing van welke an
dere regeering ook af, maar had eigen
richtlijnen uitgestippeld. Op een des
betreffende vraag antwoordde de be
windsman, dat hij hoopte, dat onze
troepen binnen enkele maanden in
Indië zouden zijn. Met hen zullen
vertegenwoordigers van Javaansche
nationalisten in Nederland meeko
men.
Nederland heeft zich tot taak
gcstefci, het Indonesische volk
zelfbestuur te schenken, maar
momenteel waren de Indonesiërs
nog niet in staat het bestuur zelf
in handen te nemen. Nederland
wenschte niet deze zaak halver
wege op te geven, maar haar vol
ledig te vervullen, gebaseerd op de
beloften, gedaan door koningin
Wilhelmina. Het einde daarvan
zou zijn de onafhankelijkheid voor
Indonesië.
Minister Logemann en de Ned.
ambassadeur hebben gisteravond hun
besprekingen met de Brltsche regee
ring voortgezet.
Blijkens een A. P.-bericht uit
Batavia heeft de heer C. O. van der
Plas alle Indonesische leiders van
alle partijen, onder wie ook Soekarno
en Hatta, uitgenoodigd hem afzon
derlijk te bezoeken om de bestaande
problemen te bespreken. Aan allen
is vrijgeleide beloofd.
Inmiddels heeft Soekarno verklaard
dat de Indonesiërs, wanneer dat
noodig was, voor hun vrijheid zou
den vechten. Wij hielden niet van
Japansche onderdrukking en wij
wenschen ook geen Nederlandsche
onderdrukking," aldus Soekarno.
Zoowel de luitenant-gouverneur-
generaal, dr. H. J. van Mook, als
de opperbevelhebber der Ned. vloot
in .-fret. Verre Oosten, vice-admiraai
Beïfrich, wordt binnen enkele da
gen te Batavia verwacht.
De geünieerde Metropoliet van
Lwow, mgr. Joseph Slipyj en de ge
ünieerde Bisschop van Przemysl,
mgr. Josaphat Kocylowski, zijn ge
arresteerd en gevangen gezet zonder
rechtsgeding. De Bisschop van Luck,
van den Latijnschen Ritus, bevindt
zich ln dezelfde gevangenis, evenals
ongeveer 300 geünieerde geestelij
ken. Ten slotte is nog bekend ge
worden, dat de Bisschop van Erm-
land, wiens zetel is gevestigd in
Prauenburg in Oost-Pruisen, dat nu
Poolsch is geworden, vandaar is uit
gewezen nkar de Russische zone in
D „schland en daar is gevangeh
gezet.
Naar de directeur van de
K.L.M., de heer A, Plesman, aan
A.N.P.-Aneta mededeelde, wor
den op het oogenblik plannen
uitgewerkt tot het instellen van
een dageJyksche vliegverbinding
met Ned.-Indië. Gevlogen zal
worden met Douglastoestellen,
die aan 41 passagiers plaats bie
den. De overtocht zal 4 dagen
duren.
De voedselpositie op Java moet
als verontrustend worden be
schouwd. Slechts een zeer goede or
ganisatie en een ruime hulp uit an
dere landen kunnen een ernstigen
hongersnood voorkomen.
Verwachting tot Woensdagavond:
Zwakke wind, llclit tot half be
wolkt, droog, koude nacht, plaat
selijke ochtendmist, overdag
zelfde temperatuur.
Zon onder 18.16, Maan 2.02-17.31,
Zon op 6-43,
In een onderhoud met een ver
slaggever van A. N. P.-Aneta heeft
kolonel B. G. van Os van Delden,
hoofd van den repatrieeringsdienst,
medegedeeld, dat het vermoeden be
staat, dat de Ned.-Indische regee
ring een beroep zal doen op de
menschen, die thans in Indië ver
blijven, zoo spoedig mogelijk op hun
post terug te keeren. Maar niet de
minste dwang zal worden uitgeoe
fend, wanneer dezen naar Nederland
wenschen te komen.
Voor de repatrieering zal men
waarschijnlijk mede de beschikking
krijgen over 14 groote Douglas-
vliegtuigen, ieder plaats biedende
aan ruim 40 passagiers. Voorrang
zullen natuurlijk zieken krijgen.
Daarnevens wordt het vervoer per
schip overwogen.
De repatrieering van Indonesiërs
alsmede de uitzending van Neder
landers naar Indië zal tevens ter
hand worden genomen.
Robert Menzies, de leider van de
Australische oppositie, viel den mi
nister-president J. B. Chiefley heftig
aan inzake het bekende havencon
flict.
„Het is afschuwelijk een groot
en vriendschappelijk volk als de Ne
derlanders te beleedigen door een
handjevol havenarbeiders te laten
bepalen, welke scheepsladingen naax
Nederlandsch-Indië zullen worden
gezonden", verklaarde hij. De Austra
lische regeering behandelt Neder
land op een onridderlijke en onhof
felijke wijze."
Het Bijzonder Ifaagsehe Ce-
rechtsbof, dat zitting hield te
Rotterdam, heeft de doodstraf ge-
eischt tegen den 41-jarigen C.
van der Kley, die den ondergrond-
schen strijder L. Eland met een
revolverschot doodde.
Op 6 Februari van dit jaar onder
nam de S.D. een actie tegen de ille
gale werkers bij de Rotterdamsche
brandweer. Van der Kley, comman
dant van den post Wllhelminakade,
kreeg telefonisch bevel den hoofd
wachtmeester J. Flipse op zijn ka
mer vast te houden. Het kwam tot
een handgemeen, waarbij Eland
Flipse ter hulp snelde. Toen beide
mannen-vluchtten, laadde v. d. Kley
zijn revolver, liep hen achterna en
schoot op een afstand van 30 a 40
meter. Eland kreeg een kogel ln den
nek en overleed eenige oogenblikken
later. Uitspraak over 14 dagen.
Drie landwachters hoordën 20
jaar gevangenisstraf tegen zich
eischen
Met ingang van Zondag 7 October
zullen de zenders Herri 'zend-Neder-
land (Hilversum I 301 M. en Hil
versum II 4X5 M.) tot 24 uur uit
zenden.
Biykens het voorloopig verslag
van de Tweede Kamer over het
wetsontwerp, houdende regelen om
trent de voorloopige Staten-Gene
raal, werd van verschillende zijden
betreurd, dat de Kamer met niet
geringe vertraging is bijeengeroepen.
Algemeen was de opvatting, dat de
thans bijeengeroepen Staten-Gene
raal de grondwettelijke zijn.
Van verschillende zijden werd
aangedrongen op het verschaffen
van inlichtingen t. a. v. de zuive
ring, met name, waarom drie ka
merleden van het lidmaatschap zijn
uitgesloten.
Tegen de beperking van de taak
der tijdelijke Staten-Generaal (geen
recht van Interpellatie, initiatief of
enquête) werd door vele leden ern
stig bezwaar gemaakt.
Van verschillende zijden werd het
ln flagranten strijd met de grond
wet geacht, dat de Staten-Generaal
ln de toekomst „benoemde" leden
zullen tellen. Zij waren van mee
ning, dat verkiezingen moeten wor
den gehouden zoodra dit technisch
fiogelijk is, en niet mag worden
ewacht tot ook de politieke voor
waarden aanwezig zjjn.
Vele leden konden zich wel ver
eenigen met de voorgestelde nood
oplossing, hoewel ook zij op spoed
aandrongen. Verscheidene leden wa
ren van oordeel, dat een te groote
invloed is toegekend aan de N.AC.
Vele leden wezen er op, dat het
zeer geruimen tijd zal duren voordat
de voorloopige Staten-Generaal hun!
werkzaamheid kunnen uitoefenen.
Met bet oog hierop drong men er
op aan de benoemingsprocedure te
bespoedigen.
Ernstig bezwaar werd gemaakt te
gen het voorschrift, dat later open
gevallen plaatsen niet worden ver
vuld.
De burgemeester van Haarlem
heeft hedenmorgen de candidaten
lijst voor den noodgemeenteraad
goedgekeurd, behoudens die van de
communisten, wegens ongeldigheid.
Donderdag zal. de Commissaris der
Koningin vaststellen welke leden in
den noodraad gekozen zullen zijn.
Mocht deze uitspraak voor de com
munisten ongunstig uitvallen, dan
hebben zij het recht binnen vijf da
gen beroep aan te teekenen bij den
commissaris. Als het beroep aan
vaard wordt, dan zullen de commu
nisten opnieuw een candidatenlijst
kunnen indienen, maar slechts voor
V' bezetting van twee zetels.
SPREEKUUR WETHOUDERS
De wethouder voor Juridische en
Persoonlijke Zaken van Bloemendaal
zal Woensdag spreekuur houden van
8.309.30 uur ten raadhulze en ver
volgens; voortaan lederen Zaterdag
op denzelfden tijd. De wethouder
van Publieke Werken van Bloemen
daal zal in den vervolge spreekuur
houden Zaterdag van 8.309.30 uur
aan het bureau Brouwerskolkweg te
Overveen; het spreekuur op 3 Oct.
vervalt.
(Foto Anefo-v. 't Hof)
Haarlemwij danken u!" Met
deze woorden heette Nijmegen de
ruim tweehonderd jongens en
meisjes van de Middelbare scholen
uit Haarlem en omgeving welkom,
toen zij in de "WKeizer Karelstad
onder pittige muziek van de Post-
fanjare hun tocht langs de plat
gebrande en verwoeste straten be
gonnen. En het is niet bij woorden
gebleven, want ieder van hen heeft
ondervonden met hoeveel gastvrij
heid en eerlijke dankbaarheid zij
in de Nijmeegsche huisgezinnen
werden ontvangen en vertroeteld.
Nadat de Haarlemsche schooljeugd
op de plaats, waar Jan van Hoof de
Waalbrug redde, de heldendaad van
dezen jongen strijder door een
kranslegging had herdacht, sprak de
sympathieke burgemeester, mr. Ch.
Hustinx, de jongens en meisjes toe.
Wethouder D. Geluk dankte voor
de hartelijke ontvangst en sprak
den wensch uit, dat door het per
soonlijk contact, Noord en Zuid el
kander beter zullen leeren kennen
en begrijpen. Namens het interscho-
laire comité werd voorts nog het
woord gevoerd door Hans Smit en
namens Volksherstel Haarlem door
mr. J. H. Eeckering.
De directeur van Volksherstel
Haarlem, de lieer IV. van Liemt Jr-,
kondigde tSjdens het diner een
groote glasactie aan, ivèlke van
813 October in Haarlem en
Heemstede zal worden gehouden
en waarbij tweeduizend mannen
van de Vrijwillige Luchtbescher
ming zich zullen belasten met het
verzamelen van glas. 'Ten stel
ligste sprak de heer van Liemt, het
gerucht tegen, dat goederen, welke
Aan de kring- en afdelingsbe
sturen van de U.K. Staatsparty is
een schrijven gezonden van het
Centrum voor Staatkundige Vor
ming, gericht aan de plaatselijke
studiecentra betreffende een oiit-
werp van een Staatkundig Ur-
genfieprogram. „Vervanging van
de kapitalistische door de C'hriste-
lijk-sociale maatschappij", zoo
wordt in het kort genoemd het
samenstel van eischen, dat het
program bevat niet betrekking tot
de versterking en vernieuwing der
eeonomisch-sociale grondslagen
van ons volksleven.
Aan het program ontleenen we
het volgende:
Versterking der geestelijke en ze
delijke grondslagen van ons volksle
ven:
Tot herstel van de diep geschokte
publieke moraliteit is allereerst ver-
eischt, dat de overheid zorg draagt,
voor zoover dit op haar terrein ligt,
voor (het herstel van den Eierbied
voor God, voor het gezin en voor
den menschelijken persoon.
Met kracht dienen alle publieke
uitlatingen en practijken te worden
tegengegaan, die, terecht ingegeven
door haat tegen het °ns aangedane
kwaad, in de overweldigers van ons
volk geen medemenschen meer er
kennen.
Krachtige maatregelen dienen ge
nomen te worden voor het herstel
en de practische naleving van de ze
delijke normen, die onmisbaar zijn
voor een goed geordend gemeen
schapsleven,
Tegenover de individualistische
opvatting van de grondwettelijke
vrijheden moet beklemtoond worden
de verantwoordelijkheid tegenover
de gemeenschap van allen, die van
deze grondwettelijke vrijheden ge
bruik wenschen te maken. Misbruik
van deze vrijheden, met name op
het gebied van de pers en het ver
enigingsleven, worde strenger ge-
De Openbare school worde wette
lijk geregeld als aanvulling van de
Bijzondere.
Ingevoerd worde een huwelijks
wetgeving, waarbij het kerkelijk hu
welijk van een lid der Katholieke
Kerk door de Overheid als huwelijk
wordt erkend.
De pers, het universitaire leven
en de overige gebieden van het cul-
^tureele leven dienen eigen publiek-
^rechtelijke organisaties te verkrij
gen, opdat ook in dit deel van hét
maatschappelijk leven de sociale
verantwoordelijkheid worde versterkt
en op doeltreffende wijze tekorten
worden opgeheven.
Ten aanzien van de radio-uitzen-
dingén wordt geëischt de mogelijk
heid om de Katholieke levensbe
schouwing volledig tot haar recht
te doen komen, met bereidheid om
tot zoo innig mogelijke samenwer
king met andere landgenooten te
geraken.
De Overheid drage zorg voor de
jeugd en bevordere de Jeugdbewe
ging en de vrije Jeugdvormlng". Zij ga
daarbij uit van het beginsel, dat het
particulier initiatief den voorrang
heeft.
Zuivering van ambtenaren en be
rechting van landverraders:
Snel en grondig worde de zuive
ring van het Overheidsapparaat ln
het belang van den Nederlandschen
Staat doorgevoerd.
De leidende figuren uit het be
drijfsleven, die tijdens de bezetting
•niet alleen fouten hebben gemaakt,
'doch positief fout zijn geweest, die
nen met den meesten spoed te wor
den verwijderd.
De ernstige politieke misdadigen,
wier persoonlijke schuld groot is,
dienen, voor zoover de doodstraf
niet op hen wordt toegepast, door
deportatie voor langen tijd uit de
normale samenleving te worden
verwijderd. In de overige gevallen van
politieken vergrijpen dient de VTij-
heidsberooving slechts van korten
duur te zijn en moet de maatregel
in hoofdzaak gevonden worden in
vermogensstraffen en ontzegging
van bepaalde rechten. Langdurige
vrljheidsberooving van een groot
aantal politieke strafwaardigen is
verwerpelijk.
Bijzondere maatregelen moeten
worden getroffen tot heropvoeding
van Jeugdige personen, die bil Nat.-
Soc. organisaties waren aangesloten.
m de hulpactie .verzameld zijn,
verkocht zouden worden. Alle goe
deren worden geheel gratis en vol
gens behoefte onder de getroffe
nen verdeeld.
Leerlingen van de Nijmeegsche
scholen hebben hun gasten op wer
kelijk voortreffelijke wijze onthaald
op een feestavond in hotel „De Bonte
Os", waar zij een programma boden,
waarvan wij bij een bezoek van de
Nijmeegsche jeugd aan onze stad
gaarne een reprise zouden zien.
Den laats ten dag van, het weekend
brachten de scholieren een bezoek
aan Berg en Dal, Beek. Wyler, Groes-
beek, Mook en de velden, waar in
September 1944 de eerste parachute
troepen werden neergelaten.
Ook aan de H. Landstichting werd
een bezoek gebracht.
De sport heeft wel een belangrijke
rol gespeeld in het afwisselende en
welverzorgde programma. Op het
Quickterrein en in het Goffertstadion
werden verschillende wedstrijden ge
speeld, maar bij vrijwel alle ontmoe
tingen tusschen Haarlem en Nijme.
gen behielden de gasten de overhand.
Uitgezonderd de voetbalwedstrijd
tusschen de junioren, die eindigde
in een 4—3-overwinning voor Nij
megen, wist Haarlem in alle andere
wedstrijden de zege te behalen.
Dat dit weekend zoo bijzonder
goed geslaagd is, is te danken aan
de voortreffelijke organisatie, in han
den van den heer Hopster en kapt.
Terwindt. Bij het afscheid werd hun
hiervoor gisteravond op het perron
ln Nijmegen een hartelijke ovatie
gebracht.
Het Haarlemsche bevolkingsre
gister zal met ingang van half
October heraien worden. De Haar
lemmers zullen alphabetisch wor
den opgeroepen, om met stam
kaart en persoonsbewiis in nog na
der aan te wijzen localiteiten te
verschijnen.
Br zal wederom een begin ge
maakt worden met het verstrekken
van rantsoenbonnen zeep voor vul
len arbeid. Men kan aanvraagformu
lieren afhalen tot en met 6 Oct. aan
de kantoren Zijlstr. 62 loket no. 7,
Steenbokstr. 15/19 en Julianastraat
no. 11.
Met ingang van vandaag is als
nieuwe vischbon aangewezen bon
636 van de zesde noodkaart; de In
dertijd aangeweaen bon voor vtsch,
156, is vervallen.
Morgen, Woensdag, is aan de beurt
voor het afhalen van formulieren
voor textielwaren en schoenen voor
kinderen van 1 tot 15 jaar aan het
uitreiklokaal Vleeschhal het restant
van de letter H tot en met Liet. De
genen, die ln aanmerking komen
voor beroeps- en werkschoenen, kun
nen zich volgens deze letterlndee-
ling aan de Zijlstraat melden.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Naar wij vernemen is binnenkort
de benoeming te verwachten var#»
mr. W. de B'iécourt tot directeur-
generaal van politie, in deze kwali
teit aal hi) o.a. chef zijn van de
Rijkspolitie.
