OM HET WINNEN MN DEN VRËDË TIJDELIJKE MACHTELOOSHEID KATHOLIEKE MARIAVEREERING JAPANS NIEUWE PREMIER Lettergreepkruiswoordraadsel koffie en thee! belet ons Indië uit eigen kracht spoedige bescherming te schenken Het lot der Katholieken in Joego-Slavië J Prof. Th. Baader ontslagen ZATERDAG 6 OCTOBER 1945 PAGINA 3 De wereld in vogelvlucht OOST IS OOST EN WEST IS WEST.... en nu nog ons kopje ECHTE MINISTER LOGEMANN: „Laten wij het hoofd koel houden" PROCES LAVAL Geheele zaal door be klaagde geboeid Betrekkingen tusschen PelenVaticaan hersteld Minister Logemann (Foto Anefo) De geallieerde politiek D<e toestand te Bandoeng 1» 1 1 1 L__ 1 R.K. Universiteit Wegens wangedrag en plichtsverzuim Secretariaat van het R.K. Kerkgenootschap Geestelijke verzorging van geïnterneerden Voor familieleden van in Duitschland vertoevenden Tijdens de geweldige krachtsin spanning der oorlogsjaren heb ben de groote leiders bil bun verschillende samenkomsten, naast de plannen, welke direct de oorlogvoering betroffen, ook de groote lijnen ontworpen voor de or ganisatie der na-oorlogsche wereld Het was naar aanleiding hiervan, dat een nieuw woord zijn intrede deed. een woord, dat men zich niet ge makkelijk kon realiseeren, zoolang de strijd nog woedde. Men leerde spreken over het „winnen van den vrede", waartoe, zooals Roosevelt het eens zeide, een veel grootere inspan ning zou noodig zijn, dan tot het winnen van den oorlog. De wereld heeft deze week plotseling gemerkt, dat dit geen beeldspraak, geen woordspeling was, doch een pro bleem van de eerste orde, een taak van ontzaglijken omvang. De wereld heeft ontdekt, dat voor deze over winning, wil zij waariyk winst blij ken, een harde strijd moet geleverd worden. Maar dan een ander soort strijd dan die welke, indien we de weinig verheffende verhalen uit Londen mogen gelooven, tusschen de confereerende ministers is geleverd. De conferentie is uiteengegaan en ondanks den schijn, welken de ver schillende deelnemers in hun ver klaringen aan de pers probeerden te redden, is het zeker dat de confe rentie is mislukt. Het is thans voor iedereen duide lijk, dat er een fundamenteel ver schil van opvatting bestaat tusschen Rusland en de andere Geallieerden, wat betreft de regeling der wereld. Rusland wenscht alle besluiten ge nomen te zien door de Big Three, terwijl Engeland en Amerika alle deelnemers aan den strijd een stem willen verleenen Dit werd oorzaak van het afbreken der besprekingen; het bleek niet mogelijk tot overeen stemming te geraken. Het feit dat deze eerste poging mislukte behoeft op zich zelf nog geen reden te zijn om aan verdere samenwerking te wanhopen, doch de achtergrond van het probleem, dat immers veel dieper gaat, toont zóó uiteenloopende opvattingen omtrent de meest principieele kwesties, dat twijfel aan een uiteindelijk samen gaan alleszins gerechtvaardigd lijkt. Woorden, veelvuldig door allen ge bruikt, blijken voor den een een geheel andere beteekenis te hebben, aan voor den ander: democratie, volkswil, blokvorming De pers in de Westersche landen heeft nu de directe vraag gericht tot de Sowjet-Unie, wat zij wil. Molotof heeft den indruk gewekt door zijn optreden, als stuurde hy met opzet aan op het mislukken der confe rentie. Voor het Westen geldt hij als de schuldige. In Moskou publiceeren de bladen groot opgemaakt Molotof's mededee- lingen aan de pers te Londen. Niet hij, maar de anderen, die niet wil den luisteren, dragen de schuld. Ds wereld in tweeën verdeeld Rusland tegenover het Westen. Men vraagt zich af: wat nu? Het is te vroeg om dit reeds te kunnen constateeren, maar eenige symptomen zyn wellicht van belang; teekenen wijzen naar Washington: Truman adviseert het atoombom- geheim voorloopig niet aan „buiten staanders" te openbaren, stafgene- raals eischen een blijvend krachtig leger, er zijn plannen voor het in standhouden van een geweldige „vredesvloot". Het is wel een nieuwe figuur, de V.S. als eerste militaire mogendheid. Wordt Engeland niet het kind van de rekening? De Britscbe pers toont een vermoeide teleurstelling. Naast de vraag: waarvoor hebben we ge vochten? onvermijdelijke reactie op het zwijgen der wapens duikt een tweede vraag op, bedekt nog. Als het ware fluisterend, een vraag, die met angst straks hardop zal worden uitgesproken; „Wie won den strijd eigenlijk?" In Washington duren de bespre kingen voort. Hier wordt een andere strijd gestreden het gaat om Ehgelands toekomst als economische groote mogendheid. Engeland offerde verreweg het meeste: aan materiaal, aan particulier bezit, aan het kost bare, oh zoo kostbare bloed van zijn toch reeds snel terugloopende bevol king. Amerika heeft de macht; het heeft het grootste militaire apparaat, het grootste productievermogen, het grootste kapitaal het elscht van Engeland afschaffing van de voorkeursrechten die binnen het Imperium bestaan, dit als voor waarde voor omvangrijke hulp, zoo dringend gewenscht. Engeland ver zet zich nog, hoopt op een minder starre houding der Amerikanen, nu Londen een mislukking werd. De wereld ie in tweeën verdeeld. Zal het Westen solidair blijken? Wel bitter ervaren wij onze tijdelijke machteloosheid die ons belet heeft aan de vitale belangen van Indië uit eigen kracht die tijdige bescherming te schenken, die zij tegen het ondermijnend gestook en gewroet van Japan behoefden, zoo begon minister Logemann gister avond zijn radiotoespraak. Wij hebben de Britsche regeering ondubbel zinnig doen weten, dat onderhandelen met de z.g. Soekarno-regeering voor ons uitgesloten is. In de houding der bezettingsautoriteiten komt merkbaar meer kracht en meer lijn. Laten wij het hoofd koel houden; dit geldt ook voor de Indonesiërs, vooral hier in Nederland. De regeering heeft er aanspraak op, dat men haar steunt en niet afvalt, waar zij haar rechten weg gaat. Zes weken na Japans capitulatie aanbod zijn er niet voldoende troe pen, schepen en goederen om de bevrijding voor Indië tot een blijde waarheid te maken, terwijl de we reld een dankweek houdt. We be grijpen de oorlogsmoeheid der vol keren, maar we' kunnen de bitter heid niet uit ons hart bannen, dat het gemeenschappelijk werk te on zen koste onvoltooid blijft. De paradoxale toestand te Batavia is de voornaamste oorzaak er van, dat een snelle familie-berichtgeving stagneert. De doodenlijst zal een zeer lange blijken te zijn; duizen den landgenooten zijn ellendig te .gronde gegaan, tienduizenden Indo nesiërs in arbeldsslavernij wegge voerd, leverden hun sinistere aan deel aan de doodenlijst. Voedsel- en kleedlngtoestand is zeer slecht, een bodemlooze Inflatie heeft het maat schappelijk verkeer geheel ontwricht. Bitterheid bevangt me, aldus de minister, als ik bedenk, hoe het dringend uoodige herstelw.erk, waartoe de Indische regeering de plannen gereed heeft, week na week blijft liggen tengevolge van het uitblijven eener effectieve ge- Pierre Laval heeft tijdens de zit ting van Vrijdag het hof geheel naar zijn hand gezet. De jury, bestaande uit parlementaire en verzetsverte- genwoordigers, de juristen en het pu bliek waren geheel door hem geboeid. Ofschoon hij er broodmager en ver vallen uitziet, was hij vol vuur, toen hij eenmaal begon te spreken, met groote behendigheid, de vragen pa- reerende, die rechter Mongibeaux en de juryleden hem stelden. Nadat het hof hem tevoren ge waarschuwd had. dat hij wederom en Hu voor goed uit de zittingzaal zou worden verwijderd, als hij zijn stem verhief, begon Laval met te beweren, dat hij getracht had Frankrijk te be schermen voor de eischen dér nazi's. Hij noemde zichzelf „den erfgenaam van het ongeluk". OP een vraag van den rechter, of hij niet het hoofd van den staat was geweest, ant woordde Laval: „Neen, lk was minis ter van staat, dus niet meer dan cc11 figurant. Vraag aan monsieur Herriot of een minister van Staat kan handelen zonder den Invloed van het staatshoofd. Ik had geen ge zag over den maarschalk. Hij raad pleegde mi) niet bij de keuze van zijn ministers, die schitterende on bekenden waren. Ik mocht alleen raad geven, die toch niet werd, op gevolgd." Laval stelde alles in het werk om de verantwoordelijkheid voor het re gime van Vichy van zich af te schui ven en beweerde dat Pétain de volle, macht had. „Ik wijs het argument van de vervolging af, die mij voor a"es verantwoordelijk stelt, 'alleen ornaat ik lid van de regeering was, aisoi ik alleen verantwoordellik was voor alles wat die regeering deed en voor alle fouten, die in haar naam zijn begaan." De Ver. Staten zijn gekozen als zetel van de wereldorganisatie der Ver. Volkeren, De belangrijkste fac tor, die hiertoe heeft geleid, is vol gens Un. Press, de overweging, dat de organisatie daar niet de kans heeft gestoord te worden door po litieke onrust. TOKIO, 6 Oct. (Reuter). Baron Sjidehara heeft den post van Ja- pansch Minister-President aanvaard. Hij wordt de opvolger van den afge treden premier Higasjlkoeni. Sjidehara is minister van buiten- landsche zaken geweest van 1924 tot 1927 en wederom van 1929 tot 1931. Hij voerde een politiek van vriend schap met Engeland en Amerika, alsmede met China en Rusland en was een tegenstander van Japans agressieve politiek in Mandsjoerije. BELGRADO, 5 Oct. (A.F.P.). Op een conferentie, die van 16 tot 20 September te Zagreb bijeenkwam, onder voorzitterschap van Mgr. Stept- natz, Aartsbisschop van Zagreb, Is een Herderiyke Brief verschenen, die in alle Joegoslavische kerken is voorgelezen. In dezen brief worden de grieven tot uiting gebracht van de Katholieke Kerk ten opzichte van de regeering. die de aangegane ver bintenissen niet zou hebben nage leefd De prelaten, die verklaren, dat zij zich ln de politiek niet willen men gen, zeggen dat katholieke priesters aan slechte behandelingen onderwor pen zyn geweest en vragen de vrij heid van eeredlenst, van godsdienst onderricht, alsmede de vrijheid voel de Katholieke pers en over hei alge meen de persooniyke vrijheid en het eigendomsrecht. LONDEN, 5 Oct. (Reuter). De be trekkingen tusschen de voorlooplge Poolsche regeering en het Vaticaan £ijn hersteld. Men acht het niet on- mogeiyk, dat dit zal lelden tot her ziening van het Concordaat, dat dcor de Poolsche regeering was geannu leerd. Alle afdeelingen van het ministe rie van sociale Zaken zyn thans naar Den Haag overgebracht. zagsovername en herstel van het wettig gezag. Beloften ook verstrekkende staatkundige zouden tegenover de Soekarno-beweglng even onwaar dig als onvruchtbaar zyn. Het woord van de Kroon programpunt der regeering heeft toen allerwege in stemming gevonden. Visschers ln troebel water leerden het Indische volk verguizen wat wy voor Indië deden en nu wil men beslissingen, die de bevoegdheid der regeering verre te buiten zouden gaan. Al het water van de zee wascht niet af, dat een wettige regeering, die haar plicht deed en doet voor 's lands ontwikkeling, ver beneden haar verantwoordelijkheid zou biy- ven, indien zij zich inliet met hen, die in beginselloos opportunisme juist dat alles lieten verkrachten, wier vrijheidsbegeerte zonder verant- woordeiykheidsbesef bleek. Het zou kunnen zijn, dat het ge rucht rondom het incident-Soekarno de scheiding deed vallen tusschen Rozenkrans feest Sinds den stichtinajdag van de Kerk op het Pinksterfeest, toen het machtige waaien van den Geest het schip van Petrus voortstuwde voor zijn vaart over de wereldzee naar de kusten der eeuwig heid, is Maria, de Moeder des Kee- ren, onafscheidelijk met Gods Kerk verbonden. „Zij allen," zoo schrijft St. Lucas in de Handelingen (1,14), de kroniek der jeugdige Kerk, „ble ven eensgezind volharden in het ge bed met Maria, de Moeder van Jezus." Maria is niet te scheiden van de Kerk, omdat Zij niet te scheiden is van het verheven heilsplan Gods: door Haar werd Christus onze broe der naar het vleesch; werd de Zoon Gods Zoon des menschen, is het Woord, dat rustte in den schoot des Vaders, vleesch geworden in den schoot der Maagd. Toen Adams opstand de mensche- lijke natuur bedierf en verlangde, bracht God zelf de eerste Blijde Boodschap, het eerste Evangelie van herstel en wederopstanding, door Zijn heilsplan aan te kondigen en den Satan, die door het verleiden van de vrouw den man ten val bracht, de zege van de Vrouw te voorzeggen: „Ik zal vyandschap stel len tusschen u en de vrouw en tus schen uw zaad en haar zaad, dat u den kop zal verpletten" (Gen. 3,15). In hetzelfde raadsbesluit, waarmede God de Menschwording der godde lijke Wijsheid vaststelde, betrok Hij ook de Moeder der goddelijke genade. Naast Christus, den nieuwen Adam, rijst op de nieuwe Eva, moeder der levenden. Is het dan wonder, dat de H. Kerk in het Epistel, bij het loflied op de ongeschapen Wijsheid Gods, op het Woord des Vaders, ook Maria be trekt, uit Wie, volgens Gods eeuwig bestel, het Woord, waardoor ons ver lossing gewerd, naar het lichaam Zijn oorsprong nam? „De Heer bezat Mij in het begin Zijner wegen, „Als het eerste werk, dat Hij ooit heeft gewrocht. „Van oudsher ben Ik gevormd, „Van den beginne voor de eerste tijden der aarde." (Spr. 8, 22-23) De Marialeer der Kerk is niet ge scheiden te denken van de leer over Christus. Maria toch is de onaf scheidelijke gezellin van Hem, Die het beeld is ran God en de afstra ling van Zyn wezen. Hoewel de bladzijden, die de H, Schrift wijdt aan de Moeder Gods, betrekkelijk weinig zijn, zyn deze zoo overvol van inhoud, dat daarin als in de kiem heel de rijke leer over de heer- lykheden van het goddelijk Moeder schap reeds is vervat Daaruit put de Kerk, wanneer Zij ln navolging van Christus aan Zyn Moeder liefde en hulde bewijst. Het profetische Schriftuurwoord van Maria; „Zie, van nu af prijzen alle geslachten Mij zalig" (Luc. 1,48), wordt ln de Catholica, de over heel de wereld verbreide Kerk, sinds Christus' komst nog dageiyks letterlijk ver vuld. Onder de verschillende wijzen, waarop de Kerk Maria vereert, heeft het Rozenkransgebed terecht een eereplaats gekregen Immers dit ge bed begint met de beiydenis van het geloof, gevolgd door het Onze Va der, Christus' eigen gebed, dat Hij ons gaf als een volledigen levensregel en levensbeschouwing, waarin tevens de groote nooden ran den mensch aan God worden kenbaar gemaakt. Vervolgens huldigen wy God in het ondoorgrondelijk mysterie van Zijn wezen: de Allerheiligste Drieëenheid; wy groeten Maria, telkens opnieuw herhaald, met de woorden die Ga briel uit Gods naam tot Maria richt te: „Wees gegroet, Gij vol van ge nade, de Heer is met D. Gezegend zijt Gij onder de vrouwen." (Lc. 1,28). Met Elizabeth, die, vervuld van den H. Geest, Haar toejuichte, toen Joannes in haar schoot werd gehei ligd, verklaren ook wij; „Gezegend zijt Gij onder de vrouwen en geze gend is de vrucht van Uw schoot." (Lc. 1,42). Zoo bezien wordt het Ro zenkransgebed tot een kostbaar snoer van lofprijzingen, door den H. Geest zelf ingegeven, waaraan de H. Kerk haar bede toevoegt, dat de Moeder van Christus ons nu bysta en ln het uur van den dood. Naar haar diepste wezen concen treert dus de Katholieke Mariaver- eering zich om Christus en vindt zl] haar grondslag in de H. Schrift- Moge de liefde tot Maria in deze dagen den man het beeld ran Maria doen zien ln iedere vrouw, zoodat hij haar daarom met respect en edele liefde omgeve. En moge de vrouw hoogachting voor het moe derschap en het meisje liefde voor de ongereptheid leeren uit de ver eering van Maria, deze Maagd, die schoon is als de maan, uitgelezen als de zon, maar ook vervaarlijk ln kracht als een leger in slagorde. hen, die bezonnen verantwoorde vernieuwing willen in oprechte sa menwerking en hen, die het ko ninklijk woord van December 1942 slecht hebben begrepen of slecht hebben aangegrepen. De regeering vervolgt haren weg. De correspondent te Singapore van de „Daily Mail" seinde o.m. aan zyn blad: „Daar de bevryde gebieden aan de betrokken landen zullen worden overgegeven in den toe stand, waarin zij vóór den oorlog verkeerden, zal generaal Christison Soekarno niet kunnen erkennen. Wat er gebeurt, nadat de Nederlan ders in hun souvereine rechten zijn hersteld, is hun taak en die van elke niet-Japansch-gezinde republikein- sche beweging. De correspondent ver wacht, dat admiraal Mountbatten spoedig de geallieerde politiek ten aanzien van Soekarno zal uitstippe len. Uit een communiqué van den Brit sehen voorlichtingsdienst biykt, dat de Japanners in Bandoeng de lei ding hebben verloren; hun moreel is tot het laagste peil gezakt. Als een Indonesiër aan een Japanner diens geweer vraagt, staat laatstge noemde dit onmiddeliyk af. van het woord „Rapwlr" (de afkortingsnaam der organisatie, belast met de zorg voor krijgsgevangenen en geïnter neerden) gaat een tooverkracht uit en alles, wat door de Rapwir gedekt is, is veilig. De pr(|s van huistJra'Hlturf wordt ongeacht de regeeringsbijdrage van 80 cent per eenheid, voor in Utrecht, Noord- en Zuid-Holland geproduceerde turf verhoogd met f 1.24 per 450 stuks. O, wat was het weer moeilijk! On ze puzzelende schare moet er heel wat zweetdruppeltjes om gelaten hebben. Enmaar heel weinigen met succes. Bijna allen zijn reeds over het eerste woord gestruikeld. Draai- haak, was de vraag; wervel, antwoord den de meesten. Het leek er veel op, maar de Juiste oplossing was: wartel. Ook verder lagen vele ad dertjes onder het gras. De juiste oplossing was als volgt: Horizontaal: c, wartel; f, natief; g, heterogeen; j, piket; k, talie. Verticaal: c, wensch; d, retort; e, loftrompet; h eikel; 1, natie. Van bulten naar binnen: 1, den; 2, pels; 3, bot; 4, goor; 5, O.T.; 6, om; 7, A.D. 8, er; 9, A.M.; 10, vaag; 11, gom; 12, ster; 13, ver; 14, zoon; 15„ ode; 16, brik; 17, Z.D. of Z.H.; 18, pi; 19, A.C.; 20, Z.H.; 21, Z.H.; 22, vest; 23, lid; 24, oven; 25, eng; 26, knel; 27, git; 28, helm; 29, en; 30, N.N.; 31, ca.; 32, op; 33, pa; 34, ferm; 35, lot; 36, hesp; 37, nul. „De boom draagt voor zich zei- ven geen appelen". Het nieuwe raadsel Ditmaal een lettergreep-kruis woordraadsel; niet al te moeiiyk, om onze trouwe inzenders te vriend te houden. We rekenen dan ook weer op een flink aantal inzendingep. Van links naar rechts: 3, Bedro gene, slachtoffer; 4, Aangenaam voor het oog; 5, Likeur uit brandewyn; 6, Wervelstorm; (Spaan set») 7, Land '7 Ml streek ln Gelderland; 10, Gerechtig heid; 12, Huisdier; 13, Nagelsteen; 14, Aanbidden: 15, Verschoppeling; 17, Stad in Italië; 18, Bepeinzen; 19, Ondergrondsche; 20, Menschenvijand. Van boven naar beneden: 1. Niets ontziende roover, wanhopige; 2, Verscheidenheid; 8, Terugbetalen; 9, Jus; 11, Chin, porseleinjiarde; 18, Afwijking v. h. normalq zien; 17, Taf zij de. Men make gebruik van de volgen de lettergrepen: a; a; ant; bo; ce; des; di; do; du; ee; fi; flo; Jus; ka; ka; Ier; lin; me; me; mon; na; ne; nyx; o; pa; pe; ple; ra; ren; ren; ren; res; rl; rl", saus; ta; tee; ter; ti; ti; tie; tie; tor; tro; tu; va; ver; waard. De Aartsbisschop van Utrecht en de Bisschoppen van Breda, Roer mond, Haarlem en 's-Hertogen- bosch, handelende als de vaste le den van het bestuur der St. Rad- boudstichting, hebben, tr.ede gelet op het Zuiveringsbesluit 1945, over eenkomstig de adviezen van 't col lege van curatoren en van den se naat, 17 Sept. j.l. aan prof. dr. Th. Baader wegens wangedrag en plichtsverzuim ontslag verleend uit zün functie van gewoon hoogleeraar der R.K. Universiteit. Het Hoogwaardig Episcopaat heeft een „Secretariaat van het R.K. Kerk genootschap" in het leven geroepen Het Secretariaat zal onder leidinf staan van den zeereerw. zeergel. heei mr. dr. J. J. Loeff, vicaris van „Voor- burg" te Vught, en vooral tot taak hebben het geven van Juridische ad- vlezen aan kerkelijke rechtspersonen aldus bericht de St. J. KI. Het Hoogwaardig Episcopaat heeft, volgens de St. J. KL, de algemeene leiding van de geestelyke verzorging der geïnterneerden toevertrouwd aan den zeereerw. heer G. Jansen, rector van het Ziekenhuis te Zutphen. Luitenant-kolonel S. C. F. Maas, wnd. hoofd van den dienst der repa- trieering, zal Zondag 7 Oct. om 6 en 11 uur des morgens over den zender Hilversum aan de familieleden van hen, die momenteel nog in Duitsch land vertoeven, belangrijke mededeè- lingen doen. LITURGISCHE WEEKKALENDER ZONDAG 7 Oct.O- L, Vr. van den H. Rozenkrans. 2. 20e Zond', na Pinkst. (in stille Missen 3. H. Mar cus, uit de nieuwe Mis der Heil. Fausen. 4. H. Sergius en Gez.) Credo. Praef. H. Maagd. Laatste Evang. V. d. 20en Zond. na Pinkst. MAANDAG 8 Oct.: Octaafdag V. d. H. Bavo. 2. H. Birgitta. Credo. DINSDAG 9 Oct.: H. Joannes Leo- nardi. 2. H. Dionysius en Gez. WOENSDAG 10 Oct.: H. Francis- cus Borgias. 2. A cunctis. 3. naar DONDERDAG 11 Oct.: Moeder schap v. d. H- Maagd. Credo. Praef. H. Maagd. VRIJDAG 12 Oct.: H. Walphridua (Wllfridus). ZATERDAG 13 Oct.: H. Eduardus. 2. A cunctis. 3. Xnaar keuze. 4.) voor den Paus. ZONDAG 14 Oct.: 21e Zondag na Pinksteren. 2. H. Callixtus. Credo. Praef. H. Drievuldigheid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 3