Doodstraf voor
Laval
Bevin over conferentie van vijf
EEN TON VOOR EEN RENPAARD
Positie der Ned. Bank
Marine-arsenaal op
Madoera opgeblazen
Samenstelling van
NOODPARLEMENT
Huiveringwekkend perspectief
GROOTE CREDIETEN
VOOR MIDDENSTAND
Molotof's plotselinge
„nieuwe houding
Voetbalcompetitie begint
4 November
PROF. LIEFTINCK
Het weer
Consistorie verwaebt
in komenden Advent
Controle van het
bevolkingsregister
69ste JAARGANG No. 23361
WOENSDAG 10 OCTOBER 194$
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per weet
Ex-krijgsgevangenen
opnieuw ingelijfd
„Geen wapengeweld van
Nederlandsche zijde"
Rapwi op Java stopgezet
Debat in de Tweede Kamer
Dit jaar nog Midden-
Europeesche tijd
Er wordt een film gemaakt, die
het wedervaren uitbeeldt der
Spoorwegen in oorlogstijd. Bo
venstaande foto, die ons een
treinbeschieting laat zien, werd
tijdens de opnamen te Hazers-
woude gemaakt en wekt wel de
illusie, al wa$ er geen jager te
bekennen. De film zal ook in het
buitenland draaien en wil op
wekken tot spoedige leverantie
van materiaal
Ministers naar Engeland
DE GROOTE MENNER
OORLOG DER
TOEKOMST
Spoedig bonvrij eten
in restaurants?
O c
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
■De Japansche bezetting van Soe
rabaya heeft op 5 October het
marine-ar eenaal te Batoelorong op
Madoera opgeblazen, om te voor
komen, dat het in handen der
nationalisten zou vaUen, meldt V.P.
Twintig uur naderhand woedden
daar nog branden. De nationalis
ten hebben overigens de heele stad
in hun macht.
Zij hebben een aantal Japansche
vliegtuigen veroverd en roepen
thans vrijwilligers op voor dienstne
ming ln de Indonesische lucht
macht. De Japansche marinecom
mandant van Scerabaja, Watanabe
heeft zelfmoord gepleegd.
In Batavia aijn intusschen 600
voormalige Nederlandsche krijgsge
vangenen aangekomen, die opnieuw
in het leger ingelijfd zullen worden.
Dinsdag werden op klaarlichten dag
twee Nederlandsche burgers gedood.
De situatie is over het algemeen ta
melijk kalm.
De .Daily Telegraph" meldt uit
Sydney, dat te Bandoeng extremis
ten alle Indonesische gematigden,
die officieele functies bekleedden,
gearresteerd zouden hebben. Daar
bij bevond zich ook de chef der
politie. Zij hebben voorts gelast
dat aan Europeanen en Indo-
Buropeanen geen voedsel meer ver
kocht mag worden.
In een te Amsterdam gehouden
vergadering van de Communistische
Partij Nederland, heeft de secretaris
van het landelijk bestuur, de heer
Piaul de Groot, t.a.v. van Indonesië
verklaard: „De C.P.N. zal zich met
hand en tand verzetten tegen een
optreden met wapengeweld van Ne
derlandsche zijde tegenover Indone
siërs. En deze solidariteit vanuit Ne
derland, aldus spr., moge een steun
zijn voor hen, die ln Indonesië thans
den strijd voeren."
Naar Robert Kiek uit Batavia be
richt, zijn alle werkzaamheden van
de Rapwi (de organisatie belast met
den zorg voor krijgsgevangenen en
geïnterneerden) op Java stopgezet
in verband met ongeregeldheden op
het geheele eiland. O.a. hebben te
Buitenzorg gewapende Indonesiërs
een geïnterneerdenkamp overvallen.
De tU<Iel()ke Tweede Kamer ls
gisteren met de debatten begon
nen over het wetsontwerp tot sa
menstelling van het noodparle-
ïnent.
Critlek is de regeering niet be
spaard gebleven. Vooral de A. R. bij
monde van den heer Schouten
voerden het hoogste woord, en dien
den amendementen in, o.a. om de
Kamers aan te vullen met personen,
die reeds in 1937 op de candidaten-
hist zijn geplaatst, nadat zij gezui
verd zijn geworden. Zooals bekend,
wil de regeering de opengevallen
plaatsen aanvullen door benoemin
gen. In redevoeringen, o.a. van dr.
Deckers (R. K.), viel de onder
toon te beluisteren, dat het niet
sneller bijeenroepen van de Staten-
Generaal ontstemming heeft gewekt.
Toen dr. Deckers verklaarde, dat
het onthouden van de meeste
harer grondwettige bevoegdheden
aan deze Kamers teleurstellend
was, gaf hij ongetwijfeld de mee
ning der meerderheid weer. Men
probeert thans de regeering een
overbruggingsvoorstel aan de hand
te doen, dat hierop neerkomt, dat
deze tildelijke Kamers bijeen blij
ven tot het noodparlement is sa
mengesteld, om in dien tijd het
huishoudelijke regiement zóó te
wijzigen, dat de Kamers o.a. ook
weer interpellaties kunnen hou
den.
Verschillende sprekers drongen er
met klem op aan de verkiezingen
zoo spoedig mogelijk te houden. Nu
S!L-5gEerlng zich °P het standpunt
„,V?i„„8estelci' dat deze geen dag later
Siüv. worden gehouden dan tech-
ls- 13 het wel te ver
wachten, nat de meerderheid der Ka
mer hieraan haar fiat zal geven. De
A. R- heoben een amendement in
gediend om den verkiezingsdatum
voor 1 April a.s. vast te stellen
De minister-president en de minis
ter van Binnenlandsche Zaken zul
len vandaag het standpunt der re-
Beering uiteenzetten.
De ministerraad heeft besloten, ln
verband met de moeilijke kolenposi-
tie dit jaar den Midden-Europee-
schen tijd te handhaven.
fi
LONDEN (U.P.) De Britsche
minister van Buitenlandsche Zaken,
Ernest Bevin, heeft Dinsdag in het
Lagerhuis medegedeeld, dat directe
instructies van Moskou het stand
punt van Molotof op de recente
ministersconferentie hadden gewij
zigd. Bevin onthulde, dat Molotof's
plotselinge „nieuwe houding", waar
over de conferentie struikelde, on
middellijk -volgde op het voorstel
van Bevin zelf over onafhankelijk
onderzoek naar het regiem in Roe
menië en Bulgarije,
Toen Bevin na zijn korte rede, die
weinig nieuwe zaken onthulde, ging
zitten, deelde Churchill als leider van
de Conservatieve Oppositie mede, dat
hij over de teleurstellende gebeurte
nissen" een debat wenschte, doch dat
hij het tijdstip hiervoor aan de Re
geering overliet.
Bevin zeide, dat de kwestie die
Molotof te berde had gebracht en
waarover Truman, Stalin en Attlee
geen beslissing hadden getroffen, was
,,het groote vraagstuk van beginsel",
ni. ,,in welke mate moeten de groote
drie de andere naties uitsluiten van
de bespreking van kwesties, die van
ernstig belang voorhen zijn". In
bijzonderheden liet Bevin Molotof's
tegenwerpingen de revue passeeren-
dat de naties, die geen vredesvexj
dragen onderteekenen, moeten wor^
den uitgesloten van de besprekingen
dezer verdragen. Bevin wees er opr*
dat deze tegenwerpingen kwameii
nadat alle vijf ,de naties met in-,
begrip van de gedesinteresseerde
partij China in vriendschappelij-
ken geest aan het verdrag met Italië
hadden gewerkt.
„Op den elfden September en da
volgende tien dagen scheen Molo*
tof het met ons eens te zijn," zeide
Bevin, „doch hij vertelde ons later*
dat zijn nieuwe houding was aan*
genomen op instructie van zijn
Regeering". Bevin zeide verder, dai
Molotof geen enkel protocol de?
Conferentie wilde onderteekenen en
er op stond, dat „de Conferentie
besluiten, die den elfden Septem»
ber waren genomen, uit haar an*
nalen zou schrappen".
Dit was in afwijking van de versie*
die Molotof ter persconferentie gaf,
waarop hij zeide, dat er geen besluit
was genomen, dat alle vijf groote
mogendheden alle verdragen zoudea
behandelen. Bevin zeide echter té
vertrouwen dat deze zaak kon worden
opgelost, indien zij niet teveel gei
presseerd werd.
De N.V.B. deelt ons mede, dat de
voetbalcompetitie voor het Westen
begint op Zondag 4 November. Om
trent het al of niet verspelen van
een normale competitie ls nog steeds
geen beslissing gevallen. Er zijn tij
dens de bekerwedstrijden hier en
daar verheugende mogelijkheden aan
het licht gekomen, maar ook de moei
lijkheden zijn, den treinenloop op
Zondag ten spijt, nog vele. Vooral nu
de benzinepositie plotseling aller-
miserabelst geworden ls.
Dinsdag zijn de ministers van Bui
tenlandsche Zaken en Overzeesche
gebiedsdeelen, mr. E. N. van Kleffens
en prof. dr. J H. A. Logemann, per
vliegtuig naar Engeland vertrokken,
waar zij belangrijke besprekingen zul
len voeren met vooraanstaande figu
ren uit Hngelsche regeeringskringen.
De ministers worden Donderdag in
ons land terugverwacht.
Het klinkt onwaarschijnlijk, dat
een minister van Financiën zich
ambtshalve moet gaan bezig hou
den met de paardensport. De Ne
derlandsche zwarte handelaars heb
ben er prof. Lieftinck echter toe
gedwongen. Voor dravers en ren
paarden bestaan geen maximum
prijzen. Dus volgde op de vlucht
in schilderijen én Perzische tapij
ten een dito in de paarden.
Werkelijke paardensportliefhebbers
hebben zich er jarenlang aan geër
gerd, dat zelfs paarden een object
werden om zwarte winsten weg te
werken. Fabelachtige prijzen waren
het gevolg.
Een fokmerrle, die ln 1939, het
dieptepunt voor de paardensport,
f 300 of f 400 noteerde, aldus ver
telde ons de heer H. N. de Jager, se
cretaris van de Ned. Draf- en Ren-
vereeniglng, kostte ln de oorlogsjaren
sotms meer dan f 20.000. En Ik heb
voor dravers bedragen hooren noe
men tot f 80.000 en f 90.000!
De zwarte handelaren mogen slim
en uitgeslapen zijn, het ministerie
van Financiën is dat ook Het heeft,
zooals gemeld-, een besluit renpaar
den uitgevaardigd, dat neerkomt op
een voorlooplge blokkeering van de
ln de registers ingeschreven paarden
en een aangifteplicht met betrek
king tot die paarden voor eigenaren,
trainers en verzorgers.
Het gevolg zal, afgezien van de ml-
nisterleele vangsten op belastingge
bied, zonder twijfel zijn, dat er weer
paarden aan de markt komen en dat
De chef van oen
staf van het leger
der V. S., generaal
Marshall, heeft in
een rapport aan den
minister van Oorlog
zeer veel bijzonderheden
over den afgeloopen oor
log bekend gemaakt.
Hij behandelt daarin
het verloop van den
strijd, de geallieerde
plannen, die bij diver
se gelegenheden werden
opgesteld voor groote
offensieven hij toont
aan, welke groote fou
ten de as-mogendheden
hebben gemaakt en ten
slotte doet hij een
boekje open over de
nieuwe wapens, waar
over de V. S. de be
schikking hebben. De
atoombom staat werke
lijk niet alleen en hoe
grondig een nieuwe oor
log de samenleving
dreigt te vernietigen,
wordt wel duidelijk uit
het volgende:
Binnen enkele Jaren
bezitten de V.S. schroei,
looze bommenwerpers,
ln staat bijna 950 K.M.
per uur af te leggen,
met een actieradius van
ongeveer 3000 K.M.,
opereerend op een
hoogte van 13 K.M. Kn
nóg grootere bommen
werpers zullen er ko
men, die zich snelkjr
dan het geluld zullen
verplaatsen en eert Ia-
ding van meer dan 50
ton mee zullen voeren.
Hiermede zal ledeee
plaats ter aarde te be
reiken zijn. Men zal,
gebruik makend van
het schroeflooze prin
cipe, projectielen kun
nen vervaardigen die,
vliegend op een hoog
te van meer dan 15
K.M., sneller dan het
geluld, een doel kun
nen treffen op een
afstand van meer dan
3000 K.M. Amerika
bezit trouwens reeds
raketten, die door een
Ingewikkelde construc
tie door middel van
electronen en nieuwe
geheime Instrumenten
rechtstreeks op bron-
nen van warmte, licht
of magnetisme zullen
afsnellen. Ze zullen
aangetrokken worden
door de ovens ln 'thart
van groote fabrieken.
Uit de proeven bleek,
dat deze Instrumenten
zóó gevoelig zijn, dat
zij zich ln een groot
vertrek, reageerende op
de lichaamswarmte, on
middellijk richten op
een binnentredenden
persoon. Het zal moge.
Hik zijn, van Amerika
uit steden op andere
continenten totaal ie
vernietigen.
Sprekend over de
asmogendheden, zegt
Marshall, dat de as al3
zoodanig slechts op pa
pier bestond; van sa
menwerking was1 nau
welijks sprake. Musso
lini stoorde zich aan
niets en dcor zijn aan
val op Griekenland en
Egypte dwong hij de
Duitschers hun legers
te versplinteren, ten
einde zijn mislukkingen
weer góed te maken.
Ook Japan handelde
geheel op eigen houtje.
Het merkwaardigste van
alles ls wel, aldus
Marshall, dat er geen
enkel bewijs ls gevon
den, dat het Dulte'che
opperbevel een alge
meen krijgsplan had.
Het Duitsdhe opper
commando was het wel
eens met Hitlers poli
tiek, maar zijn onge
breidelde onstuimigheid
streefde de militaire
mogelijkheden verre
voorbij.
Generaal Marshall
legt er zeer sterk den
nadruk op, dat Enge
land en Rusland door
hun onwankelbare hou
ding de overwinning
hebben mogelijk ge
maakt. Hij schrijft let
terlijk: „de V. S. kun
nen in gemoede slechts
weinig recht opeischen
op een noemenswaardig
aandeel ln de afwen
ding van een ramp ln
de kritieke dagen van
1940—1942. Het is ze
ker, dat de weigering
van Engeland en Rus
land om te aanvaarden,
wat een onvermijdelijke
nederlaag leek, een be
langrijke factor ls ge
weest ln de redding van
onze beschaving. De
veiligheid van ons
land, was in de hoogste
mate afhankelijk van
den factor tijd, om de
ontplooiing van onze
geweldige hulpbronnen
te organlseeren. We kre
gen dien tijd, dank
zij het moedige gedrag
van de Engelsche en
Russische volkeren, die
weigerden ineen te
storten onder de sla
gen, die hun werden
toegebracht."
de liefhebbers eindelijk weer een
kans zullen krijgen.
Er ls voorzien, dat de Zwarte Pie
ten, die het ln de paarden gezocht
hebben, door onderlinge afspraken
om de verkoopsbedragen lager ln de
boeken te zetten, zullen trachten
den .minister een slag voor te zijn.
Deze onderlinge afspraken zijn
echter geen sinecures. Paarden verwis
selen soms, aangezien zij handels
object geworden zijn, een dozijn
malen van eigenaar. En Iedere scha
kel moet zich noodgedwongen met
alle voorgangers verstaan om een
hiaat te voorkomen.
Maar het ls vergeefsche moeite.
Men beschikt over voldoende gege
vens.
De directeur van den Midden
stand van het ministerie van Han
del en Nijverheid, dr. W. L. Groe-
neveld Meyer, heeft Dinsdagavond
voor de radio gesproken over de
vooruitzichten voor den midden
stand. De regeering, zoo deelde hj)
mede, heeft het mogelijk gemaakt,
dat binnen zeer korten UKI enkele
tientallen millioenen beschikbaar
zullen z(jn voor mlddenstands-
credJetén aan zaken, die door oor
logsomstandigheden in moeilijkhe
den zijn geraakt of kunnen raken.
Intusschen zullen ook de borg-
stelllngsfondsen en het werktut-
gencredlet onverminderd door
werken.
Op het oogenblik is bij het Rijks
bureau voor Voedselvoorziening
ernstig de mogelijkheid in studie
om de restaurants geheel bonvrij
te maken. Koffie en thee zijn deze
of de volgendemaand te ver
wachten. Ook gedistilleerd komt
weer ln de distributie en tegen
Januari wordt verbetering van de
bierpositie verwacht. Bovendien zal
begin volgend Jaar wijn uit Frank
rijk worden geïmporteerd.
Het scheppende ambacht gaat
volgens dr. Groeneveld Meyer een
zwaren tijd tegemoet. WIJ zijn
armer geworden en zullen met het
goedkoope massaproduct genoegen
moeten nemen.
Spr, deelde mede, dat maatregelen
in voorbereiding zijn voor den
markt- en straathandel, om ook deze
veelal hardwerkende kooplieden te
beschermen tegen ongezonde con
currentie.
Bij Koninklijk Besluit no. F. 204
is de tijdens de bezetting op zijde
geschoven bankwet, welke tot grond
slag voor de Ned. Bank strekt, ln
eere hersteld. In het desbetreffende
Besluit zijn nadere voorzieningen
getroffen ten aanzien van de positie
en de bevoegdheden van de Ned.
Bank.
De minister van Financiën kan
ter coördinatie van de monetaire en
financiecle politiek van regeering en
Ned. Bank de daartoe noodzakelijke
aanwijzingen geven, welke de direc
tie der Bank gehouden ls op te vol
gen.
Een bankraad wordt Ingesteld.
Deze raad dient den minister van
voorlichting omtrent 's lands econo
mische en financieele ontwikkeling
en omtrent het door de bank ge
voerde beleid.
Tenslotte zal de minister van Fi
nanciën een commissie benoemen,
welke zal adviseeren ter bereiking
van den overgang van de bank van
particulieren in publiekrechtelijken
of scml-publiekrchtelijken eigendom
De werkkring van de bank ls uit
gebreid met de bevoegdheid tot aan-
en verkoop van overheldspapier ook I
van derden. I
Verwachting tot Donderdag
avond
Matige aan de kust krachtige
wind tnsschen Zuid en Zuid-
West, half tot zwaar bewolkt, aan
vankelijk nog droog, later in het
Westen des lands toenemende
regenkansen, zelfde temperatuur.
Zon onder 17.58, Maan 11.10
19.58. Zon op 6.57.
Pierre Laval is gisteren ter dood
veroordeeld. Zijn proces heeft
slechts vijf dagen geduurd, in te
genstelling met de zaak-Pétain, die
bijna een maand in beslag nam.
Het proces, dat zeer sensationeel
begon, eindigde in alle rnst. daar
noch Laval, noch zijn verdedigers
aanwezig waren. Ook de rechter
was zeer kalm tijdens het voorlezen
van het vonnis. Lavai's verdedigers
zullen zich tot de Regeering rich
ten met het verzoek, het uitgespro
ken doodvonnis te vernietigen en
het proces te herzien. Toen het
vonnis aan Laval werd meegedeeld
was zjjn eenige reactie: „Ik heb
het wel verwacht; ik zal geen ver
zoek om gratie teekenen."
Het eerste Consistorie van Paus
Plus XII, wiens pontificaat in Maart
1939 begon, zal waarschijnlijk gehou
den worden in den komenden Ad
vent. Volgens berichten van corres
pondenten verwacht men, dat bij da
vele nieuwe kardinalen de Italianen
ln de minderheid zullen zijn. Dó
volgende bisschoppen zullen vermoe
delijk op de nominatie staan: Mgr.
Griffin. aartsbisschop van West
minster; Mgr. Spellman, aartsbis
schop van New York, Mgr. de Barros
Camara, aartsbisschop van Rlo da
Janeiro en Mgr. Marmottin, aarts
bisschop van Rheims.
Naar verder nog wordt vernomen
gaan er hardnekkige geruchten, dat
Mgr. von Preysing, bisschop van Ber
lijn, tot Kardinaal benoemd zal wor
den. In andere kringen gaan ge
ruchten, dat ook Mgr. dr. J. de
Jong, aartsbisschop van Utrecht,
tot Kardinaal zou worden benoemd,
vooral om zijn krachtige houding
tegen het nationaal-socialisme.
Ter contróle van het bevolkings
register en van de tweede distribu
tiestamkaart of noodstamkaart, zul
len in Haarlem op een nader
bekend te maken datum in het
gymnastieklokaal van de eerste
H.B.S. B, ingang Zijlweg 27, nadere
inlichtingen verstrekt kunnen wor
den over de leden van het gezin,
om het bevolkingsregister te con
troleeren of te verbeteren.
Bij aanmelding moeten door het
gezinshoofd worden overgelegd het
trouwboekje of andere huwelijkspa
pieren, persoonsbewijzen, paspoorten,
geboortebewijzen of identiteitsbewij
zen De tweede distributiestamkaart
of noodstamkaart zal bij aan
melding van een contrölestempel
worden voorzien. Zonder dit stem
pel zullen op deze stamkaarten
geen bonkaarten worden verstrekt.
Het net nakomen van deze ver
plichte aanmelding ls strafbaar.
Voor de bewoners van de voormalige
gemeente Spaarndam en voor de
inwoners van instellingen eiï ge
stichten, waar personen onder eenig
bestuur inwonen, zal nog een nadere
regeling worden getroffen.
