Minder gunstig resultaat te Singapore Bevel tot guerilla-oorlog GOUVERNEUR-GENERAAL Velsen gaf Haarlem goed partij Nederland verwacht steun ingevolge de bondgenootschappelijke verplichtingen van, Ned.-Indië verzoekt ontslag Verschil van inzicht met de regeering Aan Nederlanders, Indo-Europeanen en Ambonneezen op Java Het weer Laval terechtgesteld Kardinaal MacRory t Kanunnik L.Westerwoudt f 69ste JAARGANG No. 23365 MAANDAG 15 OCTOBER 1945 Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per week Grootere faciliteiten voor onze transporten Geen P. I.-delegatie naar Indië. VERKLARING VAN Dr. VAN MOOK Verwarde toestand Goede indruk van TYBB Verklaring van Van Mook Gevechten bij Bandoeng Heiligverklaringen verwacht Eerste Kamer Donderdag bijeen LANBINGEN TE PADANG EN MEDAN Stad en omgeving Afhalen bonkaarten NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT 's-GRAVENHAGE, 14 Oct. De besprekingen te Singapore, tus schen Mountbatten, Christison en Van Mook hebben, naar uit diplo matieke kringen wordt vernomen, een veel minder gunstig resultaat gehad, dan het eerste Reuter-telegram dienaangaande suggereerde. Reuter sprak v% een volkomen overeenstemming. In feite echter blükt het, dat de Britten eenerzjjds wel verder willen gaan da« tot dusver op het gebied van steunverleening aan het Koninkrijk der Nederlanden, doch anderzijds daaraan zekere voorwaarden verbinden op het stuk onzer toekomstige staatsregeling. Wat dit betreft, schijnt men dus van de andere zijde voort te blijven gaan in de richting, ingeslagen door het precedent-Christison. Al maakt het noodzakelijke optreden der geallieerde strijdmacht in Indië dit eenerzijds verklaarbaar, toch wekt het in Nederland in breede lagen groote ontstemming, dat een, al zü het bevriende, toch vreemde mogendheid zich op deze wijze door het uitoefenen van druk mengt in staatsrechtelijke, inwendige aangelegen heden van een anderen staat. Ben lichtpunt vormt do grootere jotpelheld, waarmede men van Öriteche zijde het vraagstuk van de Bcheepsruimte heeft behandeld. De jongste stappen der Nederlandsche regeering hebben ten deze de be staande belemmeringen grootendeels Uit den weg geruimd. Doch onver minderd: blijft de moeilijkheid be- staan van de uitrusting der troepen. Kleeding en materieel zijn zaken, waarvoor het uitgeputte en uitge- tnergelde Nederland niet zelf kan zorgen. Wanneer het „tua res agitur" pok in deae tot het Britsche brein zal zijn doorgedrongen, zal eerst dc Jtfederlandsche regeering in staat zijn het beleid te voeren, dat voor de huidige situatie is geboden. Dat in Nederland de overheid alle hens aan dek heeft geroepen blijkt wel pverduideljjk uit de mededeelingen, die Zondag over de radio werden omgeroepen, be helzende de versnelde oproeping van troepen, die onmiddellijk naar Indië zullen worden gezon den op schepen, die de Neder landsche overheid zoo juist ter beschikking heeft gekregen. De voorlichtingsofficier der Kou. Landmacht deelt mede, dat de vier bataljons der Kon. Landmacht, die enkele weken geleden naar Engeland Zijn vertrokken, zich in de laatste dagen der afgeloopen week hebben ingescheept en thans op weg zijn naar Ned.-Indië. Gedurende de eerstvolgende dtie dagen zullen vier nieuwe bataljons Uit Nederland naar Engeland ver trekken, het 1ste bat. Jagers, het le bat. van het 11e, het 2e bat. van het 6e en het le bat. van het 8e reg. Infanterie. 's-GRAVENHAGE, 14 October, De „oorlogsverklaring" van het hoofdkwartier van het zgn. „Indone sische volksleger" en de recente be sprekingen tusschen Mountbatten, Christison, Van Mook en Helfrich geven den Indischen redacteur van het A.N.P. aanleiding tot het volgen de overzicht van den huldigen toe- Btand, waarbij gebruik werd gemaakt van enkele gegevens verkregen uit regeerlngskringen te 's-Gravenhage Opvallend is allereerst, dat de .oorlogsverklaring" niet uitgaat van de „regeering Soekarno", maar van het hoofdkwartier. Dit wijst dus nog maals op de verwarde verhoudingen onder de extreem-nationalistische kringen in Indië. Wat nu betreft de censequen- ties, verbonden aan deze „oorlogs verklaring", «leze zijn ongetwijfeld van ernstigen aard. Niet verheeld kan worden, dat de toestand thans uiterst zorgelijk is, ln liet bij zonder wel voor de duizenden geïnterneerden en krijgsgevange nen, die voor het ovérgroote «leel zich nog in «1e kampen bevinden. In hoeverre deze ontwikkeling de Engelsclien uit hun houding van „laisser faire" zal wekken, dient nog te worden afgewacht. De afgeloopen weken hebben nu niet bepaald het. vertrouwen van liet Nederlandsche publiek in dezen versterkt. Met volkomen begrip voor de moeilijkheden aAn de andere zijde, is meening, dat door de Britten meer gedaan kan worden dan er is gedaan. Dit is een ernstige grief van dc Nederlandsche bevolkin», die zich ten zeerste teleurgesteld gevoelt door de houding van een geallieerd? mogendheid, die van de opofferingen van de Nederlandsche vloot en lucht macht ten tijde van de Japansche vloedgolf de grootste baten heeft getrokken. Nederland was de eerste mogend heid, die na den verraderlijken aan val op Pearl Harbour aan Japan den oorlog verklaarde. Nederland was ook de mogendheid die, toen het ging om Singapore, zonder aarzelen een belangrijk deel van zijn zwakke vloot en luchtmacht ln den strijd zond. Nederlandsche strijdkrachten waren het, die onder Doorman tegen een tienvoudige overmacht den slag in de Javazee aanbonden met de opdracht „strijden tot den dood". Vijf en zeventig procent van de Ne derlandsche marine ging in den slag van de Javazee ten onder en zelfs nadien zetten onze duikbooten en boven-water-strijdkrachten onver saagd den strijd tegen den Japanner voort. De moeilijkheden, die thans zijn ontstaan, zijn als het ware een verlengstuk van dezen oorlog. Door de Japansche drijverijen Is men in de huidige impasse ge raakt. De Vereenigde Volkeren hebben zich tegenover elkaar ver plicht elkander op iedere wijze je steunen tot het einde van den oorlog. Het standpunt der Neder landsche overheid is, dat het tot de bondgenootschappelijke ver plichtingen behoort om, nu Ne derland in moeilijkheden ver keert tengevolge van de Japan sche oorlogspolitiek, ditmaal ons terzijde te springen. Na de onmiddellijke oorlogsver klaring van Nederland, onze hulpverleening aan Singapore, na den slag in de Javazee en onze andere opofferingen- meent men niets meer en niets minder te mogen verwachten. Het feit. dat dezer dagen ook Britsche officieren ten slachtoffer zijn gevallen aan de ongeregeldheden op Java, zal wellicht meer indruk maken op de Britten, dan overwe gingen van moreelen aard hebben vermogen te doen. Na een uitvoerig en vertrouwelijk onderhoud op Zaterdag J.l. tusschen den minister van Overzeesche Ge- biedsdeelen, prof. dr. J. H. A. Loge- mann, en de Perhimpoenan Indonesia ter bespreking van de huidige situatie in Indonesië heeft, naar A.N.P.-Aneta verneemt, de minister de P. I. mede gedeeld dat hij geen termen aanwezig acht om een delegatie van de P. I. in de gelegenheid te stellen naar Indo nesië te gaan. Naar wij vernemen, is bij besprekingen gebleken, dat er over het in Ned.-Indië te voeren beleid verschil van inzicht bestaat tusschen de Regeering en den kortelings uit Japansche krijgsgevangenschap gerepatrieerden Gouverneur-Generaal met betrekking tot het stand punt, dat tegenover nationalistische stroomingen in het kader van dit beleid valt in te nemen. De Gouverneur-Generaal meent ten aanzien van dit gewichtige punt niet de drager van de politiek der Regeering te kunnen zijn en heeft eervol ontslag uit zijn ambt verzocht. BANDOENG, 13 Oct. (ANP-Aneta-Reuter) Het hoofdkwartier van het Indonesische volksleger heeft heden een proclamatie uit gevaardigd, waarin de oorlog wordt verklaard aan de Nederlanders, Indo-Europeanen en Ambonneezen op Java. De proclamatie beveelt den Indonesiërs, den guerilhmorlog te beginnen, en zegt: „Wanneer de zon ondergaat zfln wij, het Indonesische volk, in oorlog met de Nederlanders. Bij deze verklaring bevelen wij allen Indonesiërs hun eigen vijand te vinden een Nederlander, Indo-Europeaan of Ambonnees. Oorlogswapens zijn alle soorten vuurwapens, ook vergif, vergiftigde pijlen, brandstichting en alle soorten wilde dieren bijvoorbeeld slangen. De guerillaoorlog zal gelijken tred houden met de economische oorlogvoering. Aan geen enkelen vijand mag voedsel verkocht worden. De markten moeten streng bewaakt worden en zij, die voedsel verkoopen aan onze vijanden, zullen streng worden gestraft". BATAVIA, 14 Oct. (A.N.P.-Aneta). Er zal ln strijd met alhier in om loop zijnde geruchten geen staat van beleg in Batavia worden afgekondigd. Generaal Hawthorn heeft Hatta en Soebardjo bij zich ontboden en met hen besproken hoe de arbeid van de Rapwi vergemakkelijkt kon worden m het binnenland, waar de extre misten transport en voedselvoorzie ning van krijgsgevangenen en geïn terneerden hebben stopgezet. Gen.-maJ. D. C. Hawthorn heeft een proclamatie uitgevaardigd, waar- Batavia bevond zich Zondag onder geallieerd toezicht, maar was afgesneden van de rest van het eiland Java, terwijl tezelfdertijd Indonesiërs zich van het vliegveld van Soërabaja hadden meester ge maakt. aldus volgens te Londen opgevangen radioberichten. De In donesiërs waren bewapend met op Japanners buitgemaakte wapens. De nationalisten, die aan Neder land den oorlog hebben verklaard, Verwachting tot Dinsdagavond: Meest zwaar bewolkt met plaat selijk eenigen lichten regen, ln 't Z. ifles lands zwakke wind, ln de overige deelen «les lands matige, aan de kust tijdelijk krachtige wind uit. N.W. richting, matige temperatuur. Zon onder 17.45. Maan 15.48 00.05. Zon op 7.06. De nieuwe combinatie Velsen heeft in de Spaarnestad een goeden indruk achtergelaten. Had Velsen zijn talrijke aanvallen in de eerste helft wat beter afgewerkt, ongetwijfeld had men het dan verder gebracht dan den 1-1- gelijken stand bij de rust. Haarlem mocht van geluk spreken dat een schuiver van Smit. na een overigens prachtige combinatie, doel trof maar de Velser keeper had dit doelpunt moeten voorkomen, terwijl even daarvoor de Velser rechtsbinnen Hirs keihard tegen de lat had gescho ten. Het was tenslotte Ninaber die den gelijkmaker ter wereld bracht. De tweede helft begon fataal voor de be zoekers want onmiddellijk na den af trap bracht Smit den stand op 21. Het gevolg hiervan was dat Velsen als het ware alles op den aanval zette, waarmee het onbewust in Haarlems kaart speelde. Zoo werd het 31 door linksbuiten Groene veld, waarna Jan Bakkum met een fraaien kopbal de hoop op een gunstig resultaat weer terugbracht. (32). Maar Roozen be nutte kort hierna weer een van de prachtige passes van Boeree en in de laatste seconde was het dezelfde spe ler die doorbrak, doch toen heel tac tisch Groeneveld de kans gaf (52). H.B.C. is weliswaar den bekerdood nog niet gestorven, doch door de 51- nederlaag tegen R.C.H. hangt zijn leven aan een zijden draadje. Het be gon zoo veelbelovend, want in het prille begin van den wedstrijd scoorde v. d. Linden met een inderdaad fraai schot. Doch meteen hadden dé H.B.C.- ers ook al hun kruid verschoten. Er hapert nog veel bij dit elftal: Bij R. C.H. haalde de tot linksbuiten ge bombardeerde back Brandse het kuhst- stukje uit, dé hattrick te scoren, terwijl de belde andere goals van Hanse en de Wette kwamen. I.E.V. kreeg tegen Beverwijk een smadelijke 80-neder- laag te incasseeren. In deze groep doet D.EM. nog wanhopige pogingen den achterstand in te halen. Tegen Onze Gezellen tenminste stonden zij met rust met 40 voor, doch plots beet O.G. zoo hevig van zich af. dat de score 43 werd. Tenslotte werd 't 5—3. D.S.S. heeft zich niet zoo dap per kunnen weren als verleden week en moest er met 90 aan. gelooven. De verdere beker-resultaten waren Alcmarifi VictrixE.D.O. 37; V.S.Vt. Watergraafsmeer 11', SwiftN.A.S. 3—3; Lijnden—E.T.O. 5—1; Spaarne- vogelsH.F.C. 29; Vliegende Vogels E.H.S. 22; RipperdaZandvoort- meeuwen 1—2; D.C.O.T.H.B. 1—S. T.Y.B.B. speelde tegen D.I.O. een uitmuntenden wedstrijd en won met 60. De T.Y.B.B.-ploeg ontwikkelt de laatste weken een groote kracht en behalve het feit, dat zij zich voor den beker al van een plaats iif de eerste ronde wist te verzekeren, zal zij zoo spelend ook in de a.s. compe titie de aandacht op zich vestigen. In aansluiting op de beker-wedstrij den begint de competitie van de afcU Haarlem a.s. Zondag, 21 October. Het bestuur heeft nog niet beslist of deze competitie een normaal karakter zal dragen, of een nood-competitie wordt. Het ligt in de bedoeling deze beslis sing in November of December te ne men. zouden zich om de hoofdstad samentrekken, nadat zij de ver bindingswegen van Batavia had den afgesneden. „De Nederlandsche regeering heeft plannen uitgewerkt voor den toe- komstlgen statut van Indonesië, die gebaseerd zijn de verklaring van H.M. Koningin Wilhelmina ln 1942'.', verklaarde luitenant-gouverneur-ge neraal dr. Van Mook tegenover een aantal journalisten. Hij zei dat deze plannen echter niet verder ln dis cussie konden worden genomen ter wijl het geheele land in een staat van opwinding' verkeert. Als er maar eerst een aekere vei ligheid en vujheid van gedachte en uitdrukking bereikt was zou hij bereid zajn te onderhandelen met Indonesische leiders van alle schakeeringen. Inbegrepen dir. soe karno. De Nederlandsche regeering was er zich al lang van bewust, dat de loop van den oorlog en de uitwerking van de Japansche over- heersching dë Indonesische en Na tionalistische beweging jersterkt hebben en zij was in geenen deele van plan dezen geest tegen te gaan. Volgens berichten van een A.N.P.- Aneta-correspoiulent uit Bandoeng, werden ongeveer 50 Japanners en Indonesiërs in het afgeloopen weekend gedood bij gevechten ln de nabijheid van Bandoeng. In een geregelden veldslag bij Leles, een stadje tusschen Bandoeng en Ga- roet, werden 200 Indonesiërs op de vlucht gejaagd met achterlating van 20 dooden, nadat zij een aan val hadden gedaan op eén colonne van 100 Japanners, die op weg wa ren uit Bandoeng. In Bandoeng zelf is het veel rustiger. Uit regeerlngskringen te Den Haag wordt vernomen, dat de Jongste berichten, die binnenge komen zijn van den Luitenant- Gouverneur-Generaal van Ned.- Indië, dr. H. J. van Mook, over de situatie in Indië gunstiger luiden, in het bijzonder wat betreft de veiligheid van de zich in Bandoeng en Buitenzorg bevindende krijgs gevangenen en geïnterneerden. Het valt voorts op, dat ln de officieele berichtgeving geen mel ding wordt gemaakt van de zoo genaamde oorlogsverklaring van het hoofdkwartier van het zgn. Indonesische volksleger. VATICAANSTAD. 15 Oct. (A.F.P.). Z. H. de Paus zal in de aanstaande lente zeven heiligverklaringen en talrijke gelukzaligverklaringen af kondigen Tot degenen, die heilig verklaard zullen worden, behooren de Z. Michel Garlcoits, de Z. Louis Grignion de Montfort. stichter van het Gezelschap van Maria, de Z. Jeanne Bichier, de Z. Bernardinus Realino, Italiaansch Jezuïet, de Z. Joannes de Brito, Portugeesch Je zuïet, Francisca Cabrini uit Italië, stichtster van de Missiezusters van het Heilig Hart, en Nicolaas van Flue, die als een Zwitsersche natio nale held en beschermer van Zwit serland wordt beschouwd. De Eerste Kamer Is bijeengeroepen voor een openbare vergadering Don derdag 18 October, des namiddags te 2 uur. Naar U. P. bericht is Laval vanmiddag te 12.33 uur toch terechtgesteld. Tevoren had hjj, volgens het A.F.P., een mislukte poging tot zelfmoord gedaan. LONDEN, 15 Oct. (Reuter). Zater dagmorgen Is op 84-Jarigen leeftijd plotseling overleden Joseph Kardi naal MacRory, Primaat van Ierland en Aartsbisschop van Armagh. Hij werd ln 1929 door Paus Pius XI tot kardinaal gecreëerd. Dit jaar nog vierde Kardinaal MacRory zijn dia manten priesterjubileum. HU was 19 Maart 1861 te Ballygawley in Ier land geboren. 'S-GRAVENHAGE, 15 Oct. Uit regeerlngskringen wor«lt verno men, dat Zaterdag J.l. Geallieerde strijdkrachten zijn geland te Pu- dang (Sumatra's Westkust) en bU Medan (Sumatra's Oostkust) Ook de Bezetting van Buiten zorg en Bandoeng (op Java) kan ieder oogenbllk worden verwacht. In de Marlastlchting te Haarlem ls ln den nacht van Zaterdag op Zondag overleden de hoogeerw, heer L. A. A. M. Westerwoudt, kanunnik van liet Haarlemsche Kathedrale Kapittel, oud-plebaau en oud-deken van Haarlem, pas toor van de parochie „St. Victor" te Noord wijkerliout. Kanunnik Westerwoudt werd 18 September 1878 te Amsterdam ge boren. Na z|jn priesterwijding was zijn eerste standplaats de parochie ran den H. Jozef te Rotterdam. Korten tijd daarna benoemde de Bisschop hem tot leeraar aan het seminarie „Hageveld". In 1906 werd hij professor ln Warmond en ln 1915 secretaris van het bisdom. Hij vestigde de aandacht van Z.H. Exc. Mgr. A. J. Callier op het land goed „Het Groot Clooster", onder Heemstede, omdat dit uitermate ge schikt was voor de vestiging van het nieuwe kleln-seminarie, dat daar later ook inderdaad ls verrezen. 9 Januari 1922 verhief de Bis schop zijn secfretairis tot plebaan der Kathedrale Kerk en kanunnik van het Kathedrale Kapittel. Met grooten ijver en toewijding zorgde hij voor de uiterlijke voltooiing en de innerlijke verfraaiing van het mo numentale kerkgebouw. In Juli 1SG0 konden de twee torens met hoofd portiek worden ingewijd. Het fraaie voorplein sloot de omgeving waar dig af. Later werd hij. als opvolger van Mgr. G. H. F. Stoffels, deken der stad Haarlem. De onvermoeide werker vergde echter te veel van zijn krachten. De doktoren moesten hem dwingen rust te nemen. 14 Januari 1936 benoem de Z. H. Exc. M>r. J. D. J. Aenge- nept hem tot pastoor van de rustige St. Victor-parochie te Noordwijker- hout. Toen zijn gezondheidstoestand hem weer tot actiever leven ln staat stelde, begon pastoor Westerwoudt, de altljd-werkzame organisator, met het verfraaien van kerk en omge ving aldaar. De thans overledene was officier in de orde van Oranje-Nassau. De Metten worden gezongen ln de kerk van St. Victor te Noordwijker- hout Donderdagavond om 6 uur De Lauden Vrijdagmorgen 9.30 uur, om 10 uur de Pontificale Requiemmis, waarna de begrafenis. Voor het inleveren van formulie ren en het afhalen van bonkaarten ls het morgen, Dinsdag, de beurt aan: I, J en L.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 1