BRITSCHE TROEPEN NAAR DEPOK
4.4
ENGELANDS TROETEL-SPION
Aardbeving in Indië
Nederland leent
op dwaalwegen geleid
At the legt in het Lagerhuis een
verklaring af over Indië
GEEN EENHEID ONDER
DE NATIONALISTEN
Het lot van Oostenrijk
Het weer
Als verstekeling
naar Amerika
in het-buitenland
Spanjaard wilde het „spel
van verkennen" leeren
Cultureel programma van
de K.A. te Beverwijk
69ste JAARGANG No. 23368
DONDERDAG 18 OCTOBER 194$
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per. weeÖ
Rapwt-Ieden gevangen
Verklaring van Attlee
Generaal Sir William Slim, op
perbevelhebber van de Britsche
bezettingstroepen in Indonesië,
is te Batavia aangekomen.
(Foto A.B.C.)
De oud-G.G. naar Amerika
Russische troepen
ontruimen Mandsjoerije
*;Jk
De Belgische koninklijke familie geïnstalleerd in haar nieuwe
verblijf aan het meer van Genève, villa „Le Reposoir". De
foto toont: prinses Josephine Charlotte (links), de prinses
van Réthy, die haar zoontje, prins Alexander, op de knie heeft,
prins Boudewijn, Koning Leopold en Albert, dsn prins van
Luik, uit het eerste huwelijk des komings
STAD EN OMGEVING
Uitgaansleven op
hooger peil
Bijbelsche oudheden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Britsche troepen zijn, volgens
U.P., in snel tetnpo tiaar Depoli,
2,1 kilometer ten Zuiden van
ISatavia, gezonden, waar beangste
chris ten-dorpel in gen wachten om
ill veiligheid gebracht te worden
tegen den aanval van een ge
organiseerde menigte van 800 na
tionalisten. Het dorp schijnt reeds
te zijn geplunderd en (1e mannen
per trein weggevoerd, blijkbaar als
gyzelaars.
Even voordat de U P-correspon
dent aankwam, hadcfen scherpschut
ters drie Indo-meisjes gedood, die
met eén vrachtwagen uit het dorp
waren gebracht. Aan den hoofdweg,
even voor het punt waar een zijweg
naar het dorp voert, zaten 300 in
woners bij elkander, om verder ge
transporteerd te worden. Er waren
er nog 600 in het dorp.
Een detachement van 400 man
met vele ambulances en vrachtauto's
heeft Batavia verlaten om alle
vrouwen naar Buitenzorg te brengen,
waar zij in de bestaande kampen
zullen worden ondergebracht en
waar zij voorloopig veilig zijn. In
Buitenzorg bevinden zich 300 man
nen. die door de Indonesische politie
voor hun eigen veiligheid zijn inge
sloten.
Intusschen schijnt de toestand ln
Batavia zelf te kalmeeren. Het ont
kennen van den oorlogstoestand tus-
schen de Nederlanders en de Indo
nesiërs had daarbij een gunstig
Gemeld wordt, dat Semarang dezer
dagen bezet zou worden, omdat men
daar de situatie niet meer meester is.
De Rapwi-bescheiden te Semarang
z(jn gestolen. Alle Britsche en Neder-
landsche Rapwl-leden in de kampen
te Ambarawa en Bfanjoeblroe, als
mede In midden-Java zijn gevangen
gezet. Het meerendeel der vrouwen
kampen wordt niet langer bewaakt
door Japanners maar door Indone
siërs, die verhinderen, dat versch
voedsel naar de kampen gezonden
wordt. Hoe langer hoe meer berich
ten komen binnen over botsingen
op geheel Java tusschen Indonesiërs
en Japanners.
Het Roode Krats-personeel la te
Semarang gevangen genomen of weg
gevoerd en men weet niet waar het
verblijft
De correspondent van de Times
seint uit Batavia, dat de Nationa-
Jisten gisteren voor de eerste maal
in een nationale conventie zijn bij
eengekomen. 1880 personen van Java
en Madoera waren aanwezig. Er
ontstonden stormachtige scènes tus
schen de volgelingen van Soekamo,
die de onafhankelijkheid langs orde
lijke en wettelijke wegen trachten te
verkrijgen en de groepeeringen der
jongeren, die onmiddellijke onaf
hankelijkheid wenschen met zoo
noodlg gebruikmaking van de wape
nen.
Over Depok wordt nader gemeld,
dat extremistische elementen vijftien
Europeanen hebben gedood. De be-
toogers vernielden hulzen, plunder
den en rukten religieuze wandversie
ringen ln de huizen van de Christe
nen af. Een gevecht tusschen oproer
lingen en Br.-Indische ghurka's van
de 23e divisie, werd gedurende de
laatste 24 uur voortgezet. Tot even
na den middag hielden 60 Br.-Indl-
sche Infanteristen de bende nog ln
bedwang, maar later ln den middag
zonden de Engelschen 300 man ver
sterking en meldden, dat ztj den
toestand op Midden-Java nu ln de
hand hadden.
Woensdag heeft Attlee, volgens
V. P., in het Lagerhuis medege
deeld, dat de Britsche troepen in
Iiidië zouden blijven, totdat de
Nederlanders in staat zijn, de con
trole te hernemen en orde en wet
te handhaven. HU gaf toe, dat,
toen de eerste geallieerde troepen
Java betraden, zij den Japanners
de zware verantwoordelijklieid op
legden om de orde te haudliaven.
De situatie op Java was zoo, dat,
huiten Batavia, de controle op groo-
te schaal door de Japanners aan de
Indonesische onafhankelijkheidsbe-
Vooraanstaande kringen ln Lon
den zijn van meening, dat de komende
winter ln Oostenrijk een hongerpe-
rlode te zien zal geven, die erger ls
dan in welk Europeesch land ook.
Ben en ander ls het gevolg van de
geschilpunten, die tusschen de Wes
telijke geallieerden en Rusland zijn
gerezen: de Russen hebben een plan
tot saneering van het geldwezen
Verworpen op grond van het feit.
dat het nader bestudeerd moest
worden en nog niet dringend was;
de Tsjechen hebben een zeker over
schot aan steenkool, dat zij met
Oostenrijk zouden willen verhande
len. De Russen hebben geweigerd
een dergelijke ruilovereenkomst toe
te staan; de Amerikanen en En
gelschen hebben hun ernstige be
zorgdheid uitgedrukt over het weg
voeren van olie door de Russen uit
Oostenrijk, dat niet eens ln eigen
behoeften kan voorzien.
weging was overgedragen. Attlee
waarschuwde, dat met deze beweging
rekening moest worden gehouden,
doch dat men op zou moeten passen
„bij het accepteeren van haar eischen
zonder nader onderzoek".
Spr. zelde, dat de Engelschen met
betrekking tot de situatie met Ne
derland „in nauwer contact ston
den". Op een vraag van Anthony
Eden antwoordde hij, dat verschul
digde rekening werd gehouden met
liet, feit, dat de Nederlanders gedu
rende den oorlog geallieerden waren.
Attlee zelde, dat de nationalisten
twee of drie jaar door de Japanners
gesteund waren en van de buiten
wereld waren afgesneden, toen Ne
derlands Koningin een liberale re
geering beloofde. Terwijl de Britsche
regeering zich niet in het bestuur
of politieke aangelegenheden van
aiet-Brltsche gebieden wenscht te
mengen en zoo snel mogelijk haar
troepen wenscht terug te trekken,
rust op haar een sterke moreele ver
plichting aan de Nederlandsche geal
lieerden, totdat deze ln staat zijn de
controle te hernemen en orde en
wet te handhaven en verscheidene
duizenden Nederlanders, die in het
binnenland geïnterneerd zijn, te be
schermen.
Toen een Labour-afgevaardigde zel
de, dat sommige mènschen veront
rust waren over de „samenwerking
van de Japanners en ons bij het ge
bruiken van kracht in Indonesië,"
antwoordde Attlee: „UW Indruk ls
verkeerd.",
H. M. „Willem van der Zaan" Is
8 Oct. te Batavia aangekomen; het
Ned. passagiersschip „Volendam" is
Woensdag uit Engeland met Britsche
troepen aan boord te Haifa gearri
veerd.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Weinig verandering, rustig weer.
Zon onder 17.40, Maan 17.08—
2.46, Zon op 7.13.
Twee tamelijk ernstige aard
schokken in Ned.-Indië zijn, vol
gens A.P., Dinsdag geregistreerd
door de seismograaf van de Ford
ham Universiteit te New York.
De oud-Gouverneur-Generaal van
Ned.-Indië, jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, zal
Zaterdag a.s. per vliegtuig naar En
geland vertrekken. Vandaar gaat hij
per boot naar Amerika, waar hij zich
in de omgeving van Baltimore bij
zijn echtgenoote hoopt te voegen, die
aldaar bij familie vertoeft.
BOSTON, 17 Oct. (A.N.P.-Aneta)
Een Nederlandsche jongeman, Adriaan
Cornells Libertie, oud 16 jaar; is on
langs in Boston aangekomen. Hij had
de reis van Antwerpen naar Amerika
als verstekeling ondernomen. In Ant
werpen hadden Amerikaansche solda
ten hem aan boord, van het troepen
transportschip „Lincoln Victory" ge
smokkeld. Met behulp van een touw
klom hij op den achtersteven van het
schip. De Amerikanen hadden 600 dol
lar Voor de opvoeding van den knaap
opgehaald. Vier nachten heeft hij in
het ruim geslapen, voordat hij ont
dekt werd.
Zijn vader en moeder hebben tijdens
den ^bezettingstijd ondergrondsch werk
verricht. Zij werden door de Dutt-
schers naar Buchenwalde getranspor
teerd, waar zij vermoord werden. De
jongen kwam toen bij zijn oom ln
Groningen ln de kost; daar hij niet
op goeden voet stond met hem, ls
hij enkele maanden geleden wegge-
loopen.
De commandant van de troepen aan
boord van de „Lincoln Victory" heeft
een brief geschreven naar den Neder-
landschen consul In Michigan, waarin
hij families van Nederlandsche af
komst verzocht den jongen te adop-
teeren. Tot nu toe hebben 30 gezin
nen in Boston zich bereid verklaard
den jongen te adopteeren.
Libertie, die toestemming had van
den kapitein van het schip om de
bemanning en troepen door middel
van de luidsprekers aan boord toe te
spreken, zelde: „De Amerikanen zijn
mijn beste vrienden, en lk ben van
plan, zoo spoedig mogelijk Ame
rikaan te worden".
PARIJS, 18 Oct. (A.F.P.) Vol
gens een verklaring, verstrekt door
het Chineeïche Ministerie van BUi-
tenlandsche Zaken, hebben de Sov
jet-Russische troepen een begin
gemaakt met de ontruiming van
Mandsjoerije. De regeering der Sov
jet-Unie heeft aan de Chineesche
regeering doen weten, dat de roode
troepen tegen het einde van Novem
ber geheel uit Mandsjoerije zullen
zijn teruggetrokken.
vï.
Volgens Amerikaansche bladen
omvatten de buitenlandsche leenin
gen van Nederland o.m. 25 millioen
Zwitsersche francs, 25 mill. Zweed-
sche kronen; onderhandelingen
worden gevoerd over 400 mill. Ar-
gentijnsche pesos, 30 mill. Deensche
kronen, 60 mill. Spaansche peseta's
en nog 50 mill. Zw. francs
Een leeningsovereenkomst ls ge
sloten tusschen Nederland en de in-
en uitvoerbank der Ver. St. Krach
tens deze overeenkomst opent de in-
en uitvoerbank ten bate van Neder
land een crediet van 50 mill, dollar
ter financiering van den aankoop
m de V.S. van een reeks nader om
schreven landbouw- en industrie
producten. Het crediet zal beschik
baar zijn tot 30 Juni 1946 tegen een
jaarlijksche rente van 2% pet.
De bankautorlteiten verklaarden dat
ale aangekochte goederen met Ameri
kaansche schepen vervoerd moeten
worden. De onderhandelingen over
deze overeenkomst zijn vertraagd door
het Nederlandsche verzet tegen deze
laatste bepaling.
Ook in het komende voorjaar zal
aan boeren pluimveehouders nog een
eter-lnleverlngspllcht worden opge
legd. i
les wat hij verder nog kon
wenschen. In die dagen
waren er maar drie zware
luchtafweerbatterljen in
heel Londen. Een van die
drie plaatsten we ln het
park tegenover het hotel
en we gaven opdracht om,
zoodra er een aanval was,
ergens in de buurt, zoo veel
en zoo snel mogelijk te
schieten, constant door
slechts een klein onderdeel
vormde van de verdediging
van het eiland en hier was
Ingedeeld als een ceremo
nieel e lijfwacht van de ko
ninklijke familie. We kon
den zien hoe verbaasd hij
was, maar hij slikte het.
Toen namén we hem mee
naar een haven, waar iedere
beschikbare vlooteenheid
heen was gestuurd. We
ook al zou het heelemaal lieten hem zeer bedekt we-
In October 1940 verzocht
de Regeering van Fran
co toestemming aan de
Engctsclie Regeering om
een Falangist, die zich met
de jeugdbeweging in Span
je bezighield, naar Enge
land te zenden, ten einde
de Engelscbe Padvinderij in
oorlogstijd te bestudeeren.
Het Britsche ministerie van
Buitenl. Zaken stemde
onmiddellijk toe; men ken
de daar den man en men
wist dat alles, wat hij zou
zien or booren, onmiddel
lijk naar miltschland zou
worden bericht.
Een van de heeren, die
dezen Spanjaard werden
toegevoegd door het minis-
terie, heeft van zijn bezoek niet noodig zijn. Het werd ten. dat geheiirm uitbrel-
het volgende verslag gege- een fantastisch lawaai. En dingen van de Home-neet
omdat er minsten? iederen
nacht een aanval wa3, ver
toefde onze troetelspion
vrijwel al zijn tijd ln den
schuilkelder, door het la
waai overtuigd, dat Londen
ven aan een reporter van
Newsweek:
was onze troetel
en we waren dol
Hil
spion
op hem. Eenigen van ons.
doende alsof ze leiders
van de Padvinders waren,
haalden ham af op een
vliegveld en installeer
den hem ln een speciale
suite van het Athenaeum
Court Hotel. Deze suite
was zoo ongeveer de
meest perfecte Inrichting
van verborgen micro
foons, afgetapte telefoon-
leidingen en dergelijke,
die ooit ls vertoond.,..
We voorzagen hem van
dranken, clgaretten en al-
ons ln staat stelden deze
schepen te gebruiken voor
de verdediging van één
haven. Zijn oogen puilden
uit, maar hil kon moeilijk
anders dan gelooven wat
zwaar beschermd werd door hij voor zich zag. We toon
den hem nog meer Padvin
ders. Hij werd langzamer
hand misselijk van Padvin
ders, evenals wij zelf trou
wens, maar het hoorde bil
het spel
De grootste triomf op het
gebied van ensceneering
was echter zijn tochtje
naar Schotland per vlieg
tuig. Iedereen weet hoe
klein onze luchtmacht was
ln die dagen een paar
Hurricanes en nog minder
Spitfires. Welnu, geduren
de de geheele reis naar
een dicht net van lucht-
doelbatterljen. We lieten
hem de batterij zien een
prachtstuk, uitgerust met
3-inch geschut, en zelfs
zorgden we voor eenlge
padvinders voor deze ge
legenheid.
Vervolgens namen we
hem mee naar Windsor, om
nog meer padvinders te be
kijken. Het leek een geluk
kig toeval, dat juist het
zoo ongeveer eenige vol
ledig uitgeruste regiment
van heel Engeland en alle
tanks, die we bezaten, daar Schotland vlogen we tus-
verzameld waren. We zel
den. dat dit stelletje keu
rige, stoere militairen
schen het eene eskadron
„Spits" na het andere door.
De lucht was vol van ze
hoe kon hij weten, dat we
telkens hetzelfde eskader
tegen kwamen, dat als een
gek op en neer vloog om
telkens weer uit de wolken
neer te komen Ja, er
waren gelukkig wolken.
Bij de manoeuvres ln
Schotland moesten we hem
wel hetzelfde regiment la
ten zien, dat hij in Wind
sor had bekeken; ik hield
mijn hart vast, dat hij
iemand van de soldaten
zou herkennen. We vertel
den hem, dat dit eigenlijk
maar een schamele troep
was, die werd opgeleid om
straks deel te nemen aan
de defensie van het eiland.
Oh Ja we zorgden na
tuurlijk ook nog voor wat
Padvinders
Op de terugreis naar
Londen was de lucht weer
zwart van het eskader
Spits we kwamen bijna
zelf onder den Indruk.
Later heb ik zijn rap
port aan Berlijn gelezen
hoe we het in handen
kregen ls nog geheim.
Het was een verontrus
tend document: Enge
land was één reusachtig
legerkamp alle ver
halen over zwakheid
konden niet anders zijn
dan Engelsche pogingen
om Duitschland ln een
catastrophalen valstrik te
lokken. Dit kwam van
een ooggetuige en had
kennelijk groot gezag in
Berlijn.
Ik vraag me wel eens af,
wat er van onzen troetel-
spion ls geworden we
waren toch zoo dol op hem
en hebben zoo goed voor
hem gezorgd. Ik wed, dat
hij nog steeds van Padvin
ders droomt lk wel ln
ieder geval.
Beverwijk is altijd stiefmoederlijk
bedeeld geweest, wat betreft ontwik
keling en ontspanning op de uit
gaansavonden. Wie iets goeds wilde
zien of hooien, wie een kunstgenieter
was meest naar Haarlem of Am
sterdam en dit tijdrcovende was cr
dikwijls de oorzaak van, dat mea
thuis bleef dn zich maar tevredea
stelde met het mindere.
Er zijn van verschillende zijden
pogingen ondernomen om verande
ring in den toestand te brengen en
vooral den laatsten tijd valt ton
veelbelovende opleving te be&pouren,
waarbij het verheugende is, dat Be
verwijk inderdaad ri.p blijkt te zijn
voor de goede kunst.
De cultureele afdeeling van da
plaatselijke K. A„ voortzetting van
„Katholiek Beverwijk", heeft voor de
katholieken een cultureel program
ontworpen voor het seizoen '45'40.
En dit program beteeken: voor de
katholieken, die achterstonden bij 't
Nut bijvoorbeeld, een groote vooruit
gang ln de goede richting en voor
heel Beverwijk is het een program,
dat het plaatselijke uitgaande leven
met één slag op een behoorlijk
„stads-pell" heeft gebracht, iets
waarnaar het zoo gaarne streeft.
Zondag a.s. wordt het. seizoen ge
opend door het R. K. Paroch. Zang
koor van St. Jan Baptist te Waal
wijk. Dit zal in St. Agatha de Hoog
mis zingen en van 46 uur in „Ken.
nemerland" een uitvoering geven van
profane en gewijde muziek.
Zaterdag 27 October houdt God
fried Bomans, de geestige schrijver
van „oric" en „Pieter Bas", een cau
serie over. het onderwerp: „De we
reld bezien met de oogen van een
meikever".
Het verdere programma vermeldt
een spreekbeurt van pater Metho
dius, O M Cap. over „Rusland ln he
den en toekomst", het optreden van
Anton v. Duinkerken. Henriëtte Bos
nians, Charlotte Kohier, Ir Paul Ju-
llen. Herman Moerkerk. Magister Kors
O.P., Henk Sëhaer Het gezelschap
„Comedia" is geëngageerd, waar
schijnlijk met het stuk „Pas op voor
stille waters" van Calderon en men
onderhandelt met een orkestvereeni-
glng om het seizoen te sluiten met
een groot concert. Voorts worden
besprekingen gevoerd met anderen
met het doel meerdere artlsten uit
te noodigen voor kunstavonden 'n
beperkten kring. In Februari zal
met eigen krachten een tooneelspel
worden opgevoerd. Uit dit korte re
sumé moge blijken, dat de K. A. ac
tief is en ook op cultureel gebied
iets goeds voor het plaatselijke ka
tholieke leven weet te presteeren.
In de Groote of St. Bavokerk ls een
tentoonstelling te bezichtigen van
Bijbelsche oudheden. Men krijgt een
goeden indruk van het godsdienstig
leven der Israëlieten ln het Oude
Testament bij het zien van het uit
gebreide materiaal aan platen en
voorwerpen, die een groot gedeelte
van deze expositie uitmaken. Behalve
een maquette van de geheele stad
Jeruzalem en van den tempel van
Herodus ziet men de Imitatie van
een tabernakel uit een Joodschen
tempel.
De tentoonstelling is tot 27 Octo
ber geopend en wel des morgens van
912, des middags van 25 en des
avonds van 7.309 uur.
