Ned.-lndië
DE ZWARTE MARKT
Geen arbeidsdienst
tiert weliger dan ooit
Dreigementen sorteeren geen effect
Politie zonder
69ste JAARGANG No. 23370
ZATERDAG 20 OCTOBER 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per week
Driejarenplan
voor industri<
Een schadevordering var
25 milliard op Duitschlanc
Het weer
Noord-Sumatra in handen
van nationalistèn
Half ons vleesch op bon 782
Verhooging van het
rantsoen
DE NIEUWSTE VERMEER VOL
TOOID. Han van Meegeren, die
er zichzelf op beroemt de Em
maüsgangers en nog vijf andere,
aan Vermeer toegeschreven wer
ken te hebben geschilderd, heeft
met de hem eigen virtuositeit
het bewijs geleverd, dat hij niet
blufte, door onder toezicht een
revende „Vermeer" aan zijn
oeuvre toe te voegen. Dit doek
stelt Christus temidden van de
schriftgeleerden in den tempel
voor en munt uit door zijn
prachtig coloriet. Van Meegeren
heeft dit doek geheel uit hef
hoofd en zonder voor zijn figu
ren eenig model te gebruiken ge
schilderd op het linnen van een
zeventiende-eeuwsch schilder
stuk. Alles duidt op de echtheid
van deze nieuwe „Vermeer", het
linnen, de gebezigde verven, de
craquelures, die er kunstmatig
in zijn aangebracht. Maar dit
maal weten wij heel zekerdat
het valsch is.
„bevoegdheid
Ifelü
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Vergelijkt men de koppen boven
de berichten uit India van be
gin dezer week met die van de
laatste dagen dan is het niet
moeilijk te constateeren, dat de toe
stand bezig is zich in een wat gun
stiger zin te ontwikkelen. Dreigde
Soekarno's volksleger Zondag J.I. nog
met sluipmoord, gif en slangen, we
zijn nu al zioo ver dat de zooge
naamde president van de Indone
sische republiek het veiliger vindt
zijn volgelingen aan te sporen hun
toevlucht te nemen tot Gandhi's sys
teem van „geweldloosheid".
Vanwaar deze zoo snelle omme
keer? Wij vermoeden, dat de steeds
grdotere landingen van Britsohe
troepen, met als gevolg de bezetting
van Batavia, Bandoeng erj Semarang,
het zenden van eenige Britsche vlieg-
tutgeskaders en het verschijnen voor
Java's kusten van talrijke oorlogs
bodems er niet vreemd aan zijn
Bovendien is deae week ook heel
duidelijk gebleken, dat het parlement
het met het beleid der regeering in
eroote trekken eens is. De rechte
koers, walken het kabinet vaart, heeft
indruk gemaakt, niet alleen in Ne
derland en Indië zelf, maar ook in
het buitenland, vooral in Engeland.
De reactie van regeering' en volk op
het aanvankelijk veel te slappe op
treden der Britten heeft haar uitwer
king dan ook niet gemist. Het dui
delijkste bewys hiervan waren wel de
sympathieke woorden van Attlee en
Eden dezer dagen in het Lagerhuis
aan de houding' vaax Nederland ge
wijd. Misschien was het wat laat,
maar Londen heeft in ieder geval
gemerkt, dat er weer een r e-
geerlng in Den Haag aetelt.
Hoe weinig het kabinet bereid is
van den eenmaal ingeslagen weg af
te wijken is in ai zijn scherpte tot
Uiting gekomen in het aftreden van
den gouverneur-generaal Jhr. vaia
Starkenborgh, die zooals bekend vóór
alles herstel van gezag eischte.
terwijl de regeering dit wil laten
samengaan met een zekere toenade
ring een praten, dat nog geen
onderhandelen beteekent tot die
nationalisten, die aich niet met cie.
Japanners hebben ingelaten. Zij
tracht dus een weg te vinden tus-
sohen het een© uiterste standpuut:
herstel van gezag met alle middelen
en eerst dan eventueele onderhan
delingen en het andere uiterste:
vóór alles een verzoenende houding
jegens de nationalisten, tot uiting
komend door hen aan een conferen
tietafel uit te noodigem, en vooral
géén geweld. Zooals men uit de
debatten heeft kunnen lezien hebben
vele Kamerleden de regeering* op
dezen weg niet "zonder aarzeling
willen volgen.
Wanneer men de kolommen lange
tij van overlijdensadvertenties thans
In de bladen leest, wanneer men
lioort van de verschrikkingen, welke
de Japanners de Nederlanders heb
ben laten ondergaan, en wanneer
men weet. dat extremistische natio
nalisten dit beulswerk overnemen en
er een sadistisch genoegen in schep
pen de- Jappen hierin nog te over
treffen, dan is het moeilijk niet aan
zijn gevoelens gevolg te geven en te
zeggenherstel het gezag- met alle
middelen. Voor de regeering is het
probleem niet zoo simpel te stellen;
gij heeft rekening, te houden met
een complex van feiten en omstan
digheden, zü moet regeeren. dat be
teekent „vooruitzien", dat ben kent,
dat zij in de toekomst de beloi
van een rijkshervorming, zooals uit
eengezet in de rede van H. M. de
Koningin op 6 December 1942, zal
mee ten nakomen. Het parlement
heeft dit Ingezien en heeft te re
geering zijn steun gegeven.
Het kabinet zal nu op den' inge
slagen weg kunnen voortgaan met
grooter gezag dan een week .geleden.
Toch zal het steeds op zijn hoede
moeten wezen, want de druk van
verschillende zijden maakt Max van
Poli's waarschuwing: regeering wan
kel niet, niet overbodig. Zoo heeft
het ons dezer dagen bevreemd te
lezen, dat a.s. week een delegatie
van vier leden van bet partijbestuur
der S.D.A.P. voor besprekingen naar
Engeland gaat. Twee leden hebben
een zeer uitgesproken standpunt in
zake de Indische kwestie o.a. op
Openbare vergaderingen en in de
Tweede Kamer Ingenomen, dat dui
delijk neigt naar vergaande tege
moetkoming aan de nationalisten.
Beiden gelden in die S.D.A.P. als In-
diëkenners bij uitnemendheid. Aan
de delegatie neemt eveneens deel de
heer Koos Vorrink, regeerlngsge-
machtigde in algcmeenen dienst, een
Officieuze persoonlijkheid dus.
Is het niet denkbaar, dat deze
delegatie, onbewust misschien, bij
haar besprekingen met vooraanstaan
de Labour-figuren de oclitiek der re
geering gaat doorkruisen?
De schadevergoeding, welke Ne
derland van Duitschland eischt, bei
draagt 25 milliard, aldus ir. Vos)
minister van Handel en Nijverheid]
in een lezing welke hij in Eindho]
ven heeft gehouden.
De productie is tot 60 pet. ver
minderd, zoodat deze centraal moet
Worden geleid. Hiertoe heeft de re-1
gcering een drie-jarenplan ontwor-l
pen, voor de jaren 1946, 1947 enl
1948. 1
Verwachting tot Zondagavond:
Matige, later aan de kuist tijde
lijk vrij krachtige zuidelijke wind,
licht tot half bewolkt, behou
dens plaatselijk ochtendmist in
liet Znid-Oosten des land, droog
weer. In den namiddag vrij warm
voor den tijd van het jaar.
Zon onder 17.36, maan 17.49
5.37, Zondag zon 7.1317.34,
maan 18.107.06, Maandag zon
op 7.17.
Minister Drees heeft tijdens een
vraaggesprek te Arnhem verklaard,
dat er op het oogenbllk by de re
geering geen plannen bestaan,
een verplichten arbeidsdienst In
te voeren.
Naar United Press meldt, is het
in Batavia thans zeer rustig. Te
Soerabaja hebben de Indonesiërs de
registratie van alle Europeanen in
de stad bevolen, waarschijnlijk in
verband met interneering; 7000
Japanners z/ijnin handen van de
nationalisten. Naar verluidt, is de
bezetting van Soerabaja door de ge
allieerden nog een kwestie van da
gen. Te Tjiamis op Midden-Java is
een Nederlandsche Nica-officler dooi
de burgerbevolking gelyncht, toon
hij na zijn arrestatie als! Nica-agent
voor een verhoor naar B'andoieng werd
overgebracht. Te Bandoeng schijnen
de Japanners de situatie no'g te be-
heerschen; de Japansche politie wordt
hier geschat op 2000 man.
Noord-Sumatra bevindt zicii in
hanaen van de nationalisten, die
in het bijzonder de telefoonlijnen,
de radio en de spoorwegen be-
heerschen. Het radiostation van
Djokjakarta heeft bekend gemaakt,
dat te Padang aan de Westkust
van Sumatra 12 geallieerde sche
pen zijn aangekomen.
He republikenische z.g. minister
van Defensie beeft verklaard, dat ,.de
heilige oorlog" voor enkele districten
op Java, o.ni. te Bandoeng en Bata-
ia, nu kan beginnen.
In een onderhoud, dat de In
dische redacteur van het A.N.P. heeft
gehad mtet den ex-gouveraieurgeraairaal
van Necf.-Xndië, j'hr. van Starken
borgh, heeft deze op een vraag of
hij nog zekere ambitie» heelt om een
andere loopbaan te beginnen, ver
klaard: „Nu alles zoo geloopen Is
als het is gegaan, heb ik in dezen op
het oogenblik ,geen enkel voornemen
of vooruitzicht".
De verbeterde vleesclipositle maakf
het mogelijk liet vleesclirantsoen
oor de volgende week met 50 gram
(e verlioogen, zoodat dit 150 gram
zal bedragen. Naast d» In de bon-
nenlijsf, aangewezen vleeschbonnen
A, B, C, D 775 voor 100 gram vleesch
zfijn eveneens geldig verklaard de
bonnen A, B, C dl D 782 voor 50
gram vleeseli.
De toestand van prof. dr. J. van
G'inneken S.J., die dezer dagen in
het St. Canisiusziekenhuis te Nij
megen is opgenomen en Vrijdag van
de laatste H.H. Sacramenten werd
Een aanzienlijke groep -der be
volking sjhijnt uit zich zelf niet
tot de normale verhoudingen terug
te kunnen keeren. Het leven had
tijdens den oorlog voor menigeen,
die het voorheen met een beschei
den weekloon moest doen. gouden
randjes gekregen; het geld gleed
door zwarte - handel - praktijken
royaal door de vir^ers.
Toen kwam plotseling de geldsa-
neerlng. En enkele weken zag het er
werkelijk naar uit dat het af geloo
pen zou zijn. Velen aanvaardden den
overgang; zij gingen weer aan het
werk, of.... naar de arbeidsbeurs.
Maar velen viel het ook moeilijk
om, na de schijnbaar vette jaren
een eerlijk maar mager leven te
aanvaarden. Niet meer naar bios
coop, thea.er en café, sigaretten al
leen nog maar op den bon. Sommigen
gingen weer terug. Want wie hield
hen tegen? Waar waren de instan
ties, die op dat moment door straf
maatregelen hen dwongen door
en naar het normale leven
aatregelen het onmogelijk
nstonds de zwarte
;ang te brengen?
rdainselie p<i-
tewerkstel-
istpolder
eid".
De economische politie, 't directo
raat-generaal van de prijzen en de
Rijksbureaux konden ook al niet
meer doen dan leen slap proces
verbaal opmaken en het hcele, op
dat moment juist zoo noodige op
treden tegen de zwarte markt
bleef achterwege.
Zachte heelmeesters maken stin
kende wondende zwarte markt
tiert weliger dan ooit, vooral in da
hoofdstad. De prijzen zijn gedaald,
aanmerkelijk. Maar dat, versterkt den
kooplust. Voor zestig gulden steekt
men zich in een tweedehands
costuum. De boter doet vijftien gul
den het pond, voor zeventig gulden
kan men een kamer laten behangen
en voor een honderdje komt er een
splinternieuwe band om het fiets
wiel. Er is zelfs nog „stand" in da
markten. Op de minst deftige, in de
Jordaan, is men het goedkoopst uit.
Daar doen de sigaretten een gulden
de vier terwijl men er elders maar
drie krijgt. Koopwaar is er ruim
schoots. de kraampjes op de markt
plaatsen in Amsterdam puilen uit
van vele begeerde zaken, die je in
den winkel zoo maar niet voor het
grijpen hebt.
Nu en dan wordt het drukke
„handelsleven" een moment ver
stoord door een overvalwagen van
de politie, die er pardoes tusschen
het kluwen neringdoenden komt
gebeden en met groot vertoon een
paar man meeneemt.... om pro
ces-verbaal op te maken. Maar
nog voordat de auto wegrijdt wor
den er al weer Berliner bollen
aangeboden tegen een kwartje per
stuk. Dan loopen er nog wel wat
agenten rond. zonder bevoegdheid.
Des avonds zitten de café's vol en
schuift het nieuwe gen. -r da
toonbank yoor zwarte borrels P *s
morgens vroeg al staan de rijen bij
de bioscopen te wachten op hun
kaartje, of het nu een werkdag of
een Zondag is het komt er niet op
aan. Cabaret op Zondagmorgen is
een heel gebruikelijke tijdpasseering
geworden. En het vermaak, waar de
zwarte markt de gelegenheid to»
aanlokt, spat naar alle kanten uit.
als een scheeve bevrijdingsvreugde
op een ondergrond van bezettings-
moreel.
I Het Amsterdamsche stadsbeeld it
I overal „gesierd" door zwarte markten.
Maar de politie.... (Ase. Corr.)
