HET ZWARTE GOUD
Zoete droomen in Halfweg
AF(WISSE(£IN6
Suiker van eigen bodem
stroomt naar de oppervlakte
Tekort aan arbeiders een probleem
OP DE BOTERHAM
Een communist wordt katholiek
DONDERDAG 25 OCTOBER 1945
PAGINA 3
Dagproductie
stijgt
Nog
voor eeuwen genoeg
Verdediger van Mussert
overleden
Vertraging in het proces?
„01 Leder"
voor schoenreparaties
Kamerverkiezingen
„DE WEG OMHOOG"
Film van
Mannus Franken
Brandstoffen voor hep die
zich elders vestigen
Uitvaart en begrafenis
Pater J. van Ginneken
Zegelkaarten
voor zelfverzorgers
Persraad geïnstalleerd
PENSIOENEN
worden gedeblokkeerd
Geld van spaarbankboekjes
102-jarige
in de Residentie
Dezer dagen landde op het vlieg
veld Schiphol een der geweldige
vliegende vestingen welke des
tijds de luchtaanvallen op Japan
uitvoerden. Het was voor de
tweede maal, dat een van deze
luchtreuzen in Europa landde.
De eerste landing vond plaats in
Frankrijk. Onder den vleugel
staat een klein verkennings
vliegtuig, een z.g. Piper-Cup
(Foto Anefo-P.)
Brieven naar Indië
Nieuwe hoogleeraar
Over enkele uren:
„DE OPMARSCH"
weer verschenen
WITBOEK
over koninklijke besluiten
in het dagelijksch menu
In een onafgebroken reeks komen
uit de mijnschachten in Zuid-Lim
burg de wagentjes met kolen aan de
oppervlakte. De mijnwerker heeft den
eleutel in hanaen van den Nedtr-
landschen wederopbouw. Nog tot
Juli bedroeg de dagproductie 16.000
ton, in September was dit cijfer tot
20.000 ton gestegen en deze maand
Zijn er dagen geweest, waarop de
24.000 ton werd overschreden. Men
mag aannemen, dat het gestelde
minimum van 26.900 ton per dag
60 pet van de productie van 1938
spoedig bereikt zal zijn.
In een sfeer van vertrouwen tus-
echen de leiding, met Ir- Ch. Th.
Groothoff, den beheerder van de Ne-
derlandsche mijnen, aan 't hoctfd, en
de arbeiders, bij monde van hun
organisaties, worden de moeilijk
heden m de mijnstreek besproken
en opgelost. Deze sfeer van weder
zij asch vertrouwen bleek ons onmis
kenbaar uit de talrijke gesprekken,
welke wij voerden met voormannen
en arbeiders uit het mijnbedrijf, toen
wij dezer dagen op een excursie van
het departement van Handel en
Nijverheid een bezoek brachten aan
de bron van ons industrieel herstel.
De sociale voorzieningen van den
laatsten tijd, het pensioenreglement,
het loonschema, de maatregelen te
gen het gevreesde „jaagsysteem", de
instelling van den Mi)n Industrie
Raad, zijn er bewïzen voor, dat het
de leiding ernst is en de den laat
sten tijd met sprongen gestegen pro
ductiecijfers beloven het antwoord
te zijn van de arbeiders. Eten revisie-
commissie nal de zuiveringsmaat
regelen herzien; esn commissie, welke
de houding van de directies in oor
logstijd moet beoordeeler», zal spoe
dig geïnstalleerd zijn. De Stichting
Mijnwerkersvoorziening garandeert
den mijnwerker, dat hij wat kcopen
kan voor zijn moeizaam verworven
geld; kleeren, tabak, zelfs een radio.
Aan arbeiders is in de mijnindus-
strie nog een nijpend gebrek.
Men kan evenwel, zooals Ingewijden
ons verzekerden, niet spreken van dis
affectie voor den mijnarbeid, zooals
dat o.m. in België het geval is. Zelfs
de tegenzin van de ouders, om hun
kinderen naar de mijnen te sturen,
is door de ingevoerde sociale verbete
ringen belangrijk verminderd. De
vakopleiding is op nieuwe basis ge
steld. En er is aan belangstelling geen
gebrek.
De Duitsche- mijnwerkers zijn allen
verdwenen. Hun Nederlandsche colle
ga's lustten hen niet meer. En dat
scheelt 7.000 man. Tegen tewerkstel
ling van N.S.B.-ers bestaan wonderlijk
genoeg niet zulke overwegende bezwa
ren. De tewerkstelling van krijgsge
vangenen stuit op tegenstand van de
arbeiders.
Nu Nederland grootendeels is aan
gewezen op de eigen steenkoolwinning,
stelt menigeen zich bezorgd de vraag
voor hoelang de voorraden in de
Nederlandsche mijnen nog voldoende
zullen zijn. Onuitputtelijk zijn de
voorraden natuurlijk niet. maar voor-
looplg nog voor eeuwen voldoende. De
kwestie is alleen maar, of er voor
ventilatie kan worden gezorgd, als
de zeer diepe lagen in ontginning
moeten worden gebracht. Overigens
zijn er kolenvelden in de Peel, in Mid
den-Limburg, in Gelderland en zelfs
in den Achterhoek, die mogelijk even
eens te ontginnen zijn.
Omtrent de financieele positie der
mijnen deelde de minister van Ver
keer en Energie, met wien wij in het
mijngebied een onderhoud hadden,
mede. dat deze zeer slecht ls. De
toekomst? Dat is moeilijk te zeggen,
meende de minister. Wij zullen moe
ten afwachten tot er volop kolen en
bijproducten worden geproduceerd en
dan moeten zien hoe de kolenprijs,
die internationaal is, zich verhoudt.
Naar wij van de zijde van het Bij
zonder Gerechtshof vernemen ls de
verdediger van Mussert, m*» J. H.
Rolandus Hagedoorn, in den afge-
loopen nacht overleden. Het is zeer
waarschijnlijk dat het proces tegen
lr. Mussert hierdoor vertraging zal
ondervinden.
Bon „01 leder" der lederkaart is
aangewezen voor repareeren van
schoenen met een hoeveelheid leder
van 25 gram. Men dient dezen bon
eerst bij den schoenmaker af te ge
ven, wanneer deze in staat is de re
paratie binnen veertien dagen te
verrichten.
In een nota aan de Eerste Kamer
deelt de regeering mede, dat zij wel
alles in het werk stelt, om zoo moge
lijk uiterlijk 30 April 1946 verkiezin
gen uit te schrijven, doch dat de
buitengewone omstandigheden 't haar
onmogelijk maken, zich aan dezen
datum te- binden.
Onder dezen titel heeft Mannus
Franken een film gemaakt, die als
reclamefilm voor Philips bedoeld ls,
doch om haar gave vormgeving en
haar oorspronkelijke vondsten ook de
aandacht van de filmliefhebbers ver
dient. De film, die ongeveer twin
tig minuten duurt, is een prettig ge
monteerd geval, dat door gezellige
muziek wordt opgeluisterd en waar
men met plezier naar kijkt. Het is
zeker een van de beste films van
den laatsten tijd.
Zij, die zich in een andere ge
meente gaan vestigen, kunnen hun
brandstoffenhandelaar verzoeken aan
hen een aantal rantsoenbonnen „Een
eenheid brandstoffen 1945/46" te
verstrekken, overeenkomende met 't
aantal Ingeleverde nummerbonnen,
waarop nog geen brandstoffen zijn
afgeleverd.
Er is genoeg brood, maar er is nog
niet veel, om iedere snede brood mee
te beleggen, al hebben jam en koek
hun herintrede gedaan.
Hieronder volgen eenige recepten
voor smeersels, dié weer te maken
zijn nu gist, uién en bloem ons niet
langer ontbreken.
Gistsmeersel (1 jampotje): 100
gram. gist, 1 ui, 2 dl. water, 3 eet
lepels bloem, (tomaat), zout, (peper
surrogaat), boter, margarine of vet.
°en ui fijnsnip,peren en met (de
tomaat) de boter of margarine licht
bruin bakken-. Het water toevoegen
en de massa binden met de met wa
ter aangemengde bloem. Naar smaak
zout, pepersurrogaat en nootmus
kaatsurrogaat toevoegen.
Tomaten-uiensmeersel: 250 gram
uien, 250 gram tomaten, zout, (pe
persurrogaat), boter, margarine of
vet.
De uien en tomaten schillen en
fijnsnijden en in de boter, margarine
of het vet zachtjes bakken tot een
groot' deel van het vocht verdampt
is en een dikke smeerbare massa is
overgebleven. Naar smaak (pepersur-
ro-aat en) zout toevoegen.
Dinsdagavond zijn in de 8t. Jozef
kerk te Nijmegen de Metten gezon
gen voor pater prof. dr. Jac. van
Ginneken, waarbij pater J. Bak S.J.
agens was. In de aula van de R. K
Universiteit werd hierna een rouw-
zitting gehouden; prof. dr. G. Brom
hield de herdenkingsrede.
Woensdag werd na de Lauden, ge
zongen door een Schola Cantorum
uit de studenten, In de S't. Jozef
kerk de plechtige H. Requiemmis
opgedragen door pater C. W. J. Ker-
remans S.J., met assistentie van pa
ter J. Bak S.J. als diaken en pater
Smits van Waesberghe S.J. als sub
diaken. Aan de zijaltaren droegen
prof. dr. Pompe O.F.M. en prof. J.
Ros S.J. H.H. Missen op.
De lijkbaar was bedekt met een
glazen plaat, waarop kelk en stool
en het ridderkruis van de orde van
den Ned. Leeuw lagen. Pater Kerre-
mans S.J. verrichtte de absoute. Het
stoffelijk overschot van den groo-
ten geleerde werd vervolgens overge
bracht naar Mariëndaal, waar het
werd bijgezet in het priestergraf.
Door stagnatie in de verzending
der zegelkaarten is een aantal dis
tributiediensten, welke de bonkaar
ten K 513 reeds hebben uitgereikt,
nog niet in het bezit van zegelkaar
ten voor zelfverzorgers. Uiteraard
mogen echter de zelfverzorges de
bonnen voor die artikelenen, waarvoor
zij zelfverzorger zijn, niet gebruiken.
Zij moeten deze bonnen zorgvuldig
bewaren en bij eersten oprteep in
leveren.
I..».
De minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, prof. dr. G.
van der Leeuw, heeft vandaag den
Persraad geïnstalleerd met een rede,
waarin hij er op wees, dat de taak
van den raad tweeledig ls, n.l. advi-
seeremd en uitvoerend. Te adviseeren
over de herverschijning van bladen,
de intrekking van vergunningen tot
verschijning', het ter beschikking stel
len van outillage en de benoeming
van bewindvoerders. De uitvoerende
taak bestaat o.m. in het treffen van
voorzieningen voor het drukken,- ver
schijnen en verspreiden van dag- en
nieuwsbladen.
De voorzitter van den Persraad, dr.
C. Beekekamp .beantwoordde de rede
van den minister.
De persraad, waarvan sprake is in
het Tijdelijk Persbesluit 1945, is als
volgt samengesteld: lid en voorzit
ter: dr. C. Beekenkamp, Den Haag;
leden: dr. H. Brugmans, Den Haag;
dr. E. Diemer, Den Haag; pater H.
Gall M.S.C., Den Haag; ds. K. H. E.
Gravemeijer, Den Haag; J. v. d. Kieft,
Amsterdam; G. Knuvelder, Eindho
ven; H. Korte Jr., Amsterdam; Henri
Kuipers, Lisse; drs. J. Meyer, Am
sterdam; H. M. van Randwijk. Am
sterdam; mr. M. Rooy, Rotterdam;
M. van Veen, Groningen, mr. W. G.
J. Veenhoven, Haarlem.
De Ned. Bank verleent een alge-
meene vergunning tot deblokkeenng
van alle pensioenen welke vóór 26
Sept. 1945 zijn ontvangen voor een
periode, die na dezen datum eindigt
en welke op geblokkeerde rekening
zijn gestort.
Pensioengerechtigden moeten zich
daartoe tot hun bank wenden onder
overlegging van een pensioenbrief.
Bij aanvragen om deblokkeering
moeten de spaarbankboekjes niet
worden toegezonden aan de Nederl.
Bank. Belanghebbenden dienen zich
met het spaarbankboekje te wenden
tot de Rijkspostspaarbank, voor aan
vragen van bedragen boven f 500
moeten zij het tegoed op een aan
vraagformulier voor deblokkeering
door de Rijkspostspaarbank laten
waarmerken en vervolgens het for
mulier zonder het boekje inzen
den aan de Nederlandsche Bank.
Vrijdag 26 October zal mevr. O.
RijnbendeGerdenier, Grootherto-
ginnelaan 138 te Den Haag, haar
102en verjaardag vieren.
Te Leunen bi) Venray zijn bij het
demonteeren van een rriijn vier Duit
sche soldaten gedood; een .vijfde
kreeg lichte verwondingen.
Zooals wil reeds
vroeger gemeld
hebben, ls de
hoofdredacteur
van het communis
tische orgaan ln de
Ver. staten de „Dail.v
Worker" Mr. Budenz
overgegaan tot het
katholicisme. Deze
stap veroorzaakte veel
sensatie in Amerika.
De „Catholic Herald"
wijdt er een artikel
aan, dat wij hieronder
weergeven.
Negen jaar geleden
publiceerde Mr. Budenz
een lang artikel in de
„Daily Worker", waarin
hij Mgr. Sheen, den ver
dediger van het katho
lieke standpunt tegen
over het communisme,
aanviel. Mgr. Sheen pu
bliceerde naar aanlei
ding hiervan een boek
je, getiteld „Het com
munisme beantwoordt
de vragen van een com
munist", waarin hij zei-
de; „Hoe meer ik over
het communisme lees,
des te meer kom ik tot
de overtuiging dat zijn
grootste propagandis
ten er bijna niets van
af weten. Daarom ge
loof ik dat vele com
munisten te goeder
trouw zijn en daaron
der reken lk Mr. Bu
denz."
Deze uitwisseling van
gezichtspunten werd
voortgezet op een di
ner, waarbij het gesprek
begon' met een discus
sie over de constitutie
der Sovjet. Mgr. Sheen
weigerde er critiek op
te geven en zeide,
dat hij liever sprak over
de heiligmakende ge
nade en de H. Maagd.
Het gesprek dat volgde
was gedurende 45 mi
nuten bijna alleen een
dringend verzoek aan
Louis F. Budenz
Mr. Budenz om terug
te keeren tot het ge
loof. Mr. Budenz, die
nu 54 jaar oud is, sloot
zich in 1935 bij de com
munistische partij aan.
Hij behoort tot een
oude katholieke familie
uit Indianapolis en be
haalde zijn academische
graden als katholiek.
Als leider der Labour
organiseerde hij vele
stakingen. Nadat ht) lid
was geworden van do
communistische partij,
werd hij redacteur van
de „Daily Worker"
daarna werd hij er de
zakelijke ultgevèr van
In 1936 was hij candl-
daat voor de verkiezin
gen van het congres.
In een verklaring na
zijn terugkeer tot de
Kerk zeide Mr. Bu
denz:
„Het communisme
streeft er onherroepelijk
naar den godsdienst af
te schaffen. Het culti
veert een meedoogen-
loosheid en een machts
wellust, die ln strijd is
met de beginselen der
moraal. Het heeft de
neiging bedrog te stel
len in plaats van de ge
dachte bureaucratie en
haarklooverij in plaats
van de democratische
methode. De commu
nistische arrogantie,
waarmede de wereld nu
familiaar- geworden is,
komt voort Uit dit ver
derfelijke standpunt.
Dientengevolge heeft
de gemiddelde commu
nist, afgezien van zijn
verlangen naar recht
schapenheid, de nei
ging een marionet te
worden. Hij mompelt
zinnen, die hij zelf niet
volledig begrijpt en
geeft zichzelf aan da
den over waarvan hij
het doel of de gevolgen
niet kent Na zijn te
rugkeer tót de Katho
lieke Kerk zeide Mr.
Budenz: „Ik voelde mij
alsof ik uit de gevan
genis kwam."
Mr. Budenz met zijn
vrouw en drie kinderen
is, naar de „Catholic
Herald" meldt, door zijn
ouden politieken tegen
stander Mgr. Fulton J.
Sheen in de R.K, Kerk
opgenomen.
Het is voor velen de laatste weken
een teleurstelling geweest, dat z(J
naar Indië verzonden brieven van
de P.T.T. terug ontvingen met de
mededeeling: Postverzending voor-
looplg niet mogelijk.
Een leaer, die zijn kinderen op
Java graag eenig teeken van leven
wil geven, begrijpt niet, dat de
oorlogsschepen, die naar Indië ver
trekken, geen post mee kunnen ne
men. Wij hebben informaties inge
wonnen bij het hoofdbestuur van
de P.T.T. in Den Haag, waar men
ons mededeelde, dat het verzenden
van brieven naar Indië helaas nog
niet mogelijk is wegens vervoerspro
blemen. De schepen met soldaten-
transporten kunnen daarvoor tot
nu toe nog niet worden gebruikt.
Men vergete daarenboven niet, dat
het niet gaat cm eenige honderden,
maar cm eenige honderdduizenden
brieven! Men kan de\ familie in
Indië laten weten, datynen gezond
is, door middel van een speciaal
formulier van het Roode Kruis.
Tot gewooa hoogleeraar in de fa
culteit der rechtsgeleerdheid aan de
R. K. Universiteit te Nijmegen is be
noemd mr. C. H. J. J. M. Petit, uit
Maastricht, voor het geven van on
derwijs in het burgerlijk recht.
Naast den aardappel heeft geen
ander product zoo'n belangrijke
ei) sympathieke rol in den hon
gerwinter gespeeld als de suiker
biet. Wanneer de broodtrommel
leeg was, wanneer het schamele
rantsoentje aardappelen tot den
laatsten kruimel verdwenen was,
telkens weer was het dan de
biet, die uitkomst bracht voor
een hongerige maag.
Wie heeft niet bij het flikke
rend oliepitje of een spetterende
kaars den beetwortel geschrobd,
in stukken gesneden en geraspt?
En hoeveel boomen zijn er niet
verstookt, om de pulp uit te dam
pen, zoodat men stroop kreeg en
pannekoeken kon bakken. De sui
kerbiet heeft ook in onzen groot
sten nood haar reputatie hoog-
De terugkeer van de R.K.S.F. in
't Nederlandsche politieke leven heeft
den terugkeer van haar propaganda
blad ,,De Opmarsch" met zich mee
gebracht. Het blad staat onder nieuwe
hoofdredactie en ls, ofschoon nog
zeer bescheiden van omvang, vervuld
van een frisschen toorf, welke reeds
tot uiting komt ln het inleidend
woord van den wnd. voorzitter der
Partij, die zich o.a. speciaal tot de
jongeren richt om hun op het hart
te binden, niet terzijde te blijven
staan, maar hun stem krachtig te
doen hooren. Er ls ln de R.K.S.P
Immers ruimte genoeg voor radical
llsme; een radicaler program dan het
Evangelie ls niet denkbaar, en Qua-
dragesimo Anno geeft voldoenden steun
voor een zeer radicaal sociaal en
economisch program.
De hoofdredacteur. mr. Ferd.
Duynstee, geeft vervolgens den grond
slag aan waarop het urgentieprogram
is gebouwd, en behandelt voorts een
•der meest actueele punten uit dit
program, de zuivering.
Van twee belangrijke voormannen
der R.K.S.P. wordt de nagedachtenis
geëerd: mr. C. M. J. F. Goseling,
kordaat leider en helderen geest, on
kreukbaar eerlijk en diep geloovig; en
mr. dr. T. J. Verschuur, die mede
den grondslag legde voor de pu
bliekrecht ellj ke bedrij f sorganisatie,
oud-mlnlster, philosophischen geest èn
groote stuwkracht der Partijgestor
ven, evenals Goseling. in een vijan
delijk kamp, en met het woord op
de lippen: „Alles wat God wil"; twee
voorzitters, die de R.K.S.P. noode
mist en in wier verlies zij wel e,en
zeer zwaren tol aan den overweldiger
heeft betaald.
Het ls te verwachten, dat de Staats
partij nu, door haar propagandablad,
haar leden direct kan bereiken en
daarmee een deel van haar vormlngs-
taak kan vervullen. Nu „De Op
marsch" terug ls, kan de opmarsch
der Parti) beginnen.
De ministerraad heeft besloten de
toelichtingen op alle Koninklijke
Besluiten, welke onder verantwoor
delijkheid van dit kabinet versche
nen zijn, als verzameling te bunde
len en aan de Staten-Generaal aan
te bieden.
gehouden. Voor weinig geld gaf
zij het meeste.
Nu het maatschappelijke leven weer
in normale banen geleid, wordt, geeft
ook de suikerbiet haar exclusieve rol
op en stelt zij zich weer ten dienste
van de suikenabrlek in Halfweg, die
morgenochtend om zeven uur, na een
gedwongen rust van twee jaren, weer
in bedrijf, komt. In de laatste weken
hebben vrachtauto's en schepen on-
aigebroken de bleten aangevoerd en
thans liggen de millioenen beetwor
telen al verzameld ln groote goud
gele bergen.
Eie oogst is dit jaar niet zoo groot
als wij dat ln de vóór-oorlogsche
jaren gewend waren. Doch dit zal
niemand verwonderen, aangezien een
van de grootste „leveranciers", de
Wierlngermeer, door inundatie is uit
gevallen.
Toch kan men in Halfweg de
toekomst met gerust .hart tegemoet
zien. De machinerieën zijn nog in
tact, aan arbeidskrachten ont
breekt het niet, zoodat het alleen
van de kwaliteit der bieten af
hangt, of de campagne, die over
enkele uren wordt ingezet, een suc
ces wortft of niet. Het is in ieder
geval verblijdend nieuws, dat Ne
derland al ls het dit Jaar nog
op bescheiden wijze weer zelf
zïin suikerpot kan vullen En daar
mee zullen vele zoete droomen in
vervulling gaan.
Fijn is het weer eens een bordje
echte Honig's vermicellisoep
te proeven. Dat brengt afwis
seling in de maaltijden! Voor-
deelig is het ook, waat U hebt nu
niet alleen de vermicelli, maar
ook de soep op
Uw bon.
Vraag naar
Honig's vermi- I
cellisoep, sma
kelijk, voed
zaam, krachtig'
Onzuiver Bloed - oorzaak van
nameloos lijden en leed
Ook Rheumatiek is daar een gevolg
van - die ontstaat omdat schadelijke
zuren zich ophoopen en vastzetten iri
spieren en spierweefsels. Rheumatiek
uit zich in vele vormen, maar de oor.
zaak is altijd onzuiver bloed, zooals
de gevolgen heftige pijnen zijn. Dm
pijnen te verzachten, die oorzaak weg
te' nemen en U weer krachtig te ma
ken, dat is de taak van Kruschen.
Begin daarom vandaag nog de be
roemde Kraschenkuur. - Bij apoth.
en drög. 1.47 - 0.76 - 0.41. (Ing. med.)
Voortaan moet wederom, bij aan
koop van in tuben verpakte artikelen,
een oude tube met dop worden in
geleverd.
Alles wal
i hel
Ned. Roode Kruis
ontvangen en inzamelen
wordt GRATIS uitgereikt
aan oorlogsgetroffenen
