Soekarno beveelt wapens
neer te leggen
Nationalisten vuren op hun
leider in Soerabaja
MGR. M. LUCAS S.V.D.
tot Bisschop gewijd
EEUWENOUDE MYTHE
Revolutie in
Brazilië
BeuS van Amersfoort
DUURDER REIZEN
herleeft in Duitschland
Er heerscht nog groote spanning
in So er aba ja
Rust in Bandoeng
Hachelijke landing
Bank van Engeland
Atoomkoorts
Bijzondere plechtigheid
te Rome
Het weer
69ste JAARGANG No. 23377
DINSDAG 30 OCTOBER 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Vliegtuigen in actie
Moet voor Bijz. Gerechts-
hof terecht staan
Nationalisatie
vJ
TEUTOONSCHE
PROFETIE
y
<>TAD EN OMGEVING
Nieuwe burgemeester
van Haarlemmermeer
Beroeps- en werk
schoenen
Meer papier op komst
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
BATAVIA, 29 Oct. (Reuter).
Soekarno heeft heden per radio
een oproep gericht tot de Indo
nesiërs in Soerabaja, de wapens
neer te leggen. Alles is nu rus
tig in Soerabaja.
Volgens de laatste berichten
heerscht er in de stad, volgens
United Press, nog groote spanning.
Overal in de straten zijn barricades
opgeworpen en de nationalisten la
ten niemand door, die niet voor
zien is van een door Soekarno ge-
teekend paspoort.
De Engelschen hebben tot dus
verre 20 dooden en 59 gewonden in
hun gelederen. .Hun sterkte wordt
geschat op 2900 a 3000 man.
Maandagavond werd er te Soe
rabaja nog slechts op één punt
gestreden. In den middag echter
was er hard gevochten rond het
postkantoor en het brigade-hoofd
kwartier. Indonesische tanks ope
reerden in het Zuidelijk deel van
de stad alsmede rond het spoor
wegstation. Geallieerde vliegtuigen
voerden schü naamvallen uit op
punten, die geallieerde strijd krach,
ten met rooksignalen hadden aan
gegeven.
Een zegsman van de Britsche 32ste
divisie h.eft gemeld, dat Soekarno
bij het zien van de onlusten te Soe
rabaja zichtbaar onthutst was. Hij
had den zegsman tevens verklaard,
dat Mustopo, een Indonesische lei
der in Soerabaja, gek en zwakzinnig
was en niet behoorde tot Soekarno's
republikeinsche bestuur.
Vier Thunderbolts van de RAF, die
Maandag een demonstratieve vlucht
boven het strijdende Soerabaja heb
ben gemaakt, keerden te Batavia te
rug met kogelgaten van Indonesische
machinegeweren. Een Dakota van de
RAF, die acht ernstig gewonde
Britsch-Indische soldaten uit Soera
baja had gehaald, werd. eveneens be
schoten, toen men weer opsteeg
waardoor een van de gewonden nog
een kogelwond ontving Het aantal
vliegtuigen der geallieerden, dat
Maandag beschadigd is, steeg daar
door tot zes, daar ook een Neder-
landsch Catalina-vliegtuig schade
heeft opgeloopen. De vltegtuigwaar-
nemers deelden mede, dat Soerabaja
verlaten leek.
In de nabijheid van Pesing, een
dqrp ten Westen van Batavia, waar
het bureau van de veldpolitie zich
in handen der Indonesiërs bevond,
werd, volgens U.P., gevochten tus-
schen Indonesiërs en Japanners.
Laatstgenoemden beweren het bu
reau veroverd te hebben. Er wer
den vele Indonesiërs gedood. Hun
gewonden werden later ln het ge
heim naar Batavia vervoerd ter be
handeling door republikeinsche
doktoren.
Te Bandoeng is het volkomen rus
tig. Men is overeengekomen, dat de
Indonesiërs 31 October ontwapend
zouden zijn.
Uit Soekaboemi wordt gemeld, dat
de 1300 geïnterneerden niet ln „al te
slechte" omstandigheden verkeeren.
Britsche troepen hebben nu de be
waking van de B.K.R. overgenomen.
Generaal Nakamura Is van Sema-
rang met de andere Japansche troe
pen naar Batavia overgebracht.
Ralph Morton, de A. P.-corres-
pondent, die Soekarno op zijn vlieg
tocht naar Soerabaja heeft verge
zeld, vertelt van de aankomst al
daar het volgende:
Na de landing bleek, dat het
vliegveld onder vuur lag en slechts
bezet was door een kleine pa
trouille Mahratta's. Spoedig suis
den de kogels over het vliegtuig
en gewapende patrouilles escor
teerden ons naar de gereedstaan
de vrachtauto's.
Het vuur, dat we bU de landing
hadden ondervonden, was echter
niets, vergeleken bij de beschieting,
die wij bij het opstUgen 's middags te
verduren hadden bij de evacuatie
van zeven gewonde Mahratta's. Ma-
chlnegeweervuur en geweervuur
maakten een gat in den staart van
ons vliegtuig en de schoten kwamen
gevaarlijk dicht bil de benzinetanks
in de vleugels. Twee schoten raakten
het geraamte en één schot maakte
twee laelijke gaten ln de dij van een
gewonden Mahratta, die op den bo
dem van de Dakota lag.
Na aankomst in het hoofdkwartier
van het bataljon haalde luitenant-
kolonel A. K. Crookshank van Dehra
Dun (Br. Indië), de commandeeren-
de officier, een kaart van Soerabaja
voor den dag en toonde hij aan Soe
karno. Hatta en Sjarlfoedih, die zijn
uiteenzettingen in de grootste span
ning volgden, hoe wanhopig de si
tuatie in Soerabaja was. 1600 Brit
sche troepen waren door de Indone
siërs omsingeld, wier aantal vermoe
delijk ln de tienduizenden liep.
„Na het uitstrooien van de pam
fletten", aldus Crookshank, „is de
heele stad in opstand; vele vrouwen
en kinderen zijn in lnterneerings-
kampen gedood. Op het oogenblik
z(jn We den toestand in het geheel
niet meester".
Do overste wendde zich dan tot
Soekarno en vrejeg, of tojj bereid
was verder te gaan. naar het bri
gade-hoofdkwartier ondier bescher
ming van de witte vlag en van de
Indonesische vlag. Soekarno ant
woordde, dat hij bereid was alles
be doen, wat in ztfn vermogen was
om een eind aan den strijd te ma
ken, maar dat hij er niet zeker van
was, of hij contact met de leiders
zou kunnen krijgen.
Nauwelijks had de vrachtauto
eenige honderden meters afgelegd,
of een geblindeerde auto, dien de
Indonesiërs van de Japanners
hadden afgenomen, opende heb
vuur op den vrachtauto, maar de
schoten misten hun doel. De over
ste, die het tooneel gadesloeg,
meldde, dab de Indonesische ge
blindeerde auto naast den auto
van Soekarno kwam rijden.
Crookshank zeide, dat ln een van
zijn compagnieën acht man de ge
vangenis beschermden, waar 35 Ne-
derlandsche vrouwen en kinderen
waren ondergebracht. De comman
dant van de compagnie hoorde
Maandagmorgen verscheidene scho
ten bij de gevangenis en toen „een
luid geschreeuw". Crookshank vrees
de, dat de gevangenis overrompeld
was en dat Nederlandsche geinter-
neerden omgekomen waren.
De beul van Amersfoort, v. d.
Laar, is, nadat hij eenmaal was
ontsnapt, thans weer door re
chercheurs van den P.O.D. ach
terhaald en opnieuw achter slot
en grendel gezet.
Zijn zaak heeft thans de bijzon
dere aandacht van de top-leiding
van het M.G. Van der Laar is ia
den nacht van Zaterdag op Zon
dag aan een uitvoerig verhoor on
derworpen. Hierbij kwam zijn
schuld onomstootelük vast te staan.
Het merkwaardige van dezen man
is, dat hij, toen hij destijds in
Vught leidende functie had.
inderdaad zeer veel voor zijn me
degevangenen heeft gedaan. In te»
genstelling met zijn optreden in
Vught. heeft hij zich in Amersfoort
echter als een beul gedragen en
vele van zijn medegevangenen
ernstig mishandeld_ Op grond van
deze feiten zal hij dan ook binnen
afzienbaren tijd voor een Bijzonder
Gerechtshof terecht staan.
LONDEN, 30 October (Reuter).
De wet op de nationalisatie van
de Bank van Engeland is in tweede
lezing met 348 tegen 153 stemmen
in het Lagerhuis aangenomen.
Formaties van 't Nederlandsch-
Indisclie leger in Australië op
marsch door Melbourne
(Foto Anefo-P.)
Volgen,;,' U.P. heeft Attlee Maandag
in het Lagerhuis medegedeeld, dat
Engeland ten Noordwesten van Lon
den zijn eigen proefstation voor de
atoomenergie bouwt, en dat men hier
volledige kennis draagt van hetgeen
de Duitschers op dit gebied gepres
teerd hebben.
Doch ook Rusland heeft nog
steeds interesse voor atoomenergie.
Volgens de „News Chronicle" heeft
dr. Guenter Hlllmann van het Kalser
Wilhelm Instttut in Berlijn verklaard,
dat de atoomdeskundigen van de
Sovjet-Unie met assistentie van
Duitsche deskundigen en Duitsche
installaties en gegevens druk beaig
zijn m'et het voortzetten van atoom
bom-experimenten.
Naar w(j vernemen worden
met ingang van 1 December de
reizigerstarieven b(j de Ned.
Spoorwegen met 25 procent ver
hoogd. Men overweegt voorts,
met ingang van 1 Januari a.s.
weer retourbiljetten In te voe
ren.
Aanhangers van
het nazi-regiem, die
verbitterd rond
zwerven tusschen de
massale ruïnes van
de prachtige steden,
die door de schuld
van hun leiders zijn
verwoest, doen de
eeuwenoude mythe
van koning Barba-
rossa weer opleven,
in een poging om
het geloof te ver
sterken dat Hitlei
nog leeft.
De legende vertelt,
hoe Barbarossa is ge
vlucht na zijn neder
laag naar een donker
hol ln den Kyff hauser,
ten Zuiden van het
Harzgebergte, waar
hij volgens het ver
haal aan een steenen
tafel zou zitten en
de eeuwen verdroo-
men, terwijl raven
eindeloos boven hem
cirkelen.
Het verhaal wil,
dat de raaf op een
dag in het hol zal
binnenvliegen en
den schouder van
den koning licht zal
aaniUken_ Dan zal
Barbarossa de le
thargie van zich af
schudden, verrijzen
en de Duitsche
stammen tot de
overwinning leiden
in de geheele we
reld.
Tegenwoordig zijn
onbekende nazi's be
zig, allen die maar
willen luisteren, in het
oor te fluisteren, dat
ook Hitler zich in den
Kyff hauser verbergt en
op een dag zal trach
ten, de Teutoonsche
profetie te vervullen.
„Het is geen grap,"
zei een Duitscher, „er
zijn vele Duitschers,
die het gelooven." Zij
zijn er van overtuigd,
dat Hitier nog leeft en
op een dag weer Füh-
rer zal zijn. Sommigen
denken zelfs, dat hij
in het geheim wordt
gevangen gehouden
door Elsenhower en
Montgomery om, wan
neer er een oorlog
met Rusland uit
breekt, naar voren te
worden gebracht om
Duitschland te veree
nigen, teneinde het
bij de westelijke mo
gendheden aan te
sluiten.
Deze meening, dat
de westelijke gealli
eerden op een dag in
botsing zullen komen
met Rusland, vormt
de laatste hoop der
nazi's. Men hoort
haar overal uitspreken
als een laatste vonk
van hoop, die smeult
onder de asch van het
Derde Rijk.
Mgr. Martin Lucas S.V.D.. titu
lair Aartsbisschop van Adulis en
Apostolisch Delegaat voor het
Missiegebied van Zuid-Afrika,
heeft Maandagochtend te Rome
de bisschopswijding ontvangen uit
de handen van Kardinaal Fuma-
soni, Biondi, prefect van de H.
Congregatie de Propaganda Fide.
De plechtigheid geschiedde in de
kerk van het Collegium Urbanum
der Próp/fanda. De andere conse
crators waren Mgr. Celso Co-
stantini, secretaris van de Congre
gatie der Propaganda en Mgr. dr.
Jan Olav Smit, titulair bisschop
van Paralus, kanunnik van St.
Pieter.
Onder de talrijke aanwezigen be
vonden zich Mgr. G. B. Montinl,
substituut staatssecretaris van den
H. Stoel. jihr. mr. F. van Weede,
Nederlandsch gezant bij den H.
Stoel, Mgr. H. Noots, generaal-abt
der Norbertijnen, Mgr. Eras, rector
van het Nederlandsch College te
Rome, prof. C. Damen C.S.S.R., pa
ter Driessen O. Carm., prof. Seb.
Tromp S. J. van de Congregatie
van het H. Officie, en tal van an
dere Nederlandsche belangstellen
den. Mede waren aanwezig talrijke
Zuid-Afrikaansche en Amerikaan-
sche legeraalmoezeniers.
Het Zuid-Afrikaansche gebied,
waarover Mgr. Lucas tot Aposto
lisch Delegaat is benoemd, omvat 18
Apostolische vicariaten, 3 Apostoli
sche Prefecturen en 1 Abdij „nulli-
us". In 1939 waren in dit gebied
536.505 Katholieken.
A.F.P.-berichten melden, dat ln
Brazilië een revolutie is uitgebro
ken;. Volgens Reuter is president
Vargas afgetreden en reeds op
gevolgd door Linhares, rechter van
het hooggerechtshof. Volgens of-
ficieele verklaringen wordt Linha
res bijgestaan door Bebarros, die
eenigen. tijd geleden als hoofd van
de federale politie was vervangen
door een jongeren broer van presi
dent Vargas, Benjamin Vargas. En
kele minuten, nadat de president
zijn functie had opgegeven, ver
schenen in de residentie tanks ep
men heeft waargenomen, dat Vaf
gas per automobiel vertrok.
Eli K. B. is met ingang van 1 No
vember benoemd tot burgemeester
van Haarlemmermeer mr. J. F. Jau-
sonius.
Op nader bekend te maken dagen
zullen in het geheele Noorden van
het land weer bonnen voor beroeps-
en werkschoenen worden uitgereikt.
De bonnen moeten voor 22 Nov. bi)
den handelaar worden Ingeleverd.
Men kan wederom aanvragen voor
orthopaedlsch schoeisel of gewoon
schoeisel op medisch attest indienen.
Gisteren is de groote papierma
chine, de P.M. 18 van Van Geldes
Zonen te Velsen, in bedrijf gesteld.
Hierdoor kan de productie worden
opgevoerd tot 700 ton per. week.
Op de Maandagen 5 en 2G Novem
ber en 3 December, om 8 uur, zal
Roel Riphagen in de Begijnhofkapel
te Haarlem werken voor piano (twee
handig) van Claude Debussy, spelen.
Mevr. J. A. ten KateStheemiB,
sopraan, zal. aan het orgel begeleid
door Paul van Westering, een liede-
renavond geven Dinsdag 6 Nov., om
8 uur, ln de Blegijnhofkapel.
Verwachting tot Woensdagavond:
In den nacht en den ochtend
vrij koud met mist over groote
deelen des lands. Later op den dag
licht bewolkt, droog en vrij zacht,
zwakke wind.
Zon onder 17.16. Maan 1.0416.00.
Zon op 7.33.