Nederlandsch protest bij
regeering van Australië
i
Antwoord van Koning Leopold
STRIJD TE MAGELANG GESTAAKT
Bezwaren tegen het gebrek aan
medewerking en halp
Toestand in Centraal- en Oost-Java
over het algemeen verbeterd
Nog steeds spanning
in Soerabaja
Wijzigingen bij de
Romeinsche Curie
Attlee
Twee kinderen gedood
I I
Ministers naar
Londen
Het weer
f200 voor de bruiloft
Geschenk van ons land
aan Churchill
VERSNAPERINGEN
69ste JAARGANG No. 23384
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1943
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Soekarno schrijft
verkiezingen uit
9 Nov. naar Washington
Rapport aan de Koningin
uitgebracht
Het verslag Schmidt is geen getrouwe
weergave van onderhoud met Hitier
KONING STELT DOSSIER
TER BESCHIKKING
Door H.M. de Koningin
overhandigd
Première van
„Vrij en onverveerd"
N.S.B.-directeur-generaal
ontslagen
Distributie begint 11 Nov.
LUCIFERS OP BON 123
KONINGIN VOLGENDE
WEEK TERUG
Stad en omgeving
Bijzonder Gerechtshof
Jan van Hoof-wandeltoeht
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
's-GRAVENHAGE, 2 Nov. Naar A.N.P.-Aneta verneemt, heeft
Harer Majesteit» gezant te Canberra, namens de Nederlandsche Regee
ring, met den meesten nadruk bezwaar gemaakt tegen het gebrek aan
medewerking en hulp, dat ondanks verkregen toezeggingen werd onder
vonden van de zijde der Australische autoriteiten bij ons streven de
moeilijkheden te overwinnen, ontstaan door de boycot onzer schepen en
de staking van Indonesische bemanningen.
Deze houding heeft tengevolge gehad, dat Nederlandsche
schepen, beladen met relief-goederen niet kunnen uitvaren, waardoor
tienduizenden uitgehongerde geïnterneerden en krijgsgevangenen in
Ned.-Indië daarvan blijven verstoken. Anderzijds werd door het uit
blijven van politie-bescherming aan stakende zeelieden volop gelegen
heid gegeven, werkwilligen te intimideeren en zich te nestelen in bü
de Ned.-Indische regeering in gebruik zijnde gebouwen en kampen.
Harer Majesteits gezant heeft niet nagelaten er op te wijzen, dat
deze gang van zaken, welken de Nederlandsche regeering met leedwezen
en bezorgdheid gade slaat, het tegendeel van bevorderlijk is voor de
goede verstandhouding tusschen beide landen.
Vrijdag is te Magelang een wa
penstilstand tusschen de Britsche
troepen en de Indonesiërs in wer
king getreden, nadat den gehee-
len nacht hevig was gevochten.
De Engelschen en Indonesiërs on
derhandelen over de voorwaarden.
Toen Soekarno en de Britsche
generaal Bethell te Magelang
aankwamen, werd er nog steeds
gestreden, terwijl volgens vooraf
gaande overeenkomst een uur
vóór dat zü zouden arriveeren het
vuren gestaakt had moeten wor
den.
Eiders in Centraal en Oost-
Java was de toestand over het
algemeen verbeterd, hoewel de
situatie te Soerabaja als „zeer
delicaat" werd beschreven, seint
Ralph Morton, de correspondent
van Associated Press op Java.
Kolonel Pugh, do opvolger van ge-
Mallaby, is er in geslaagd
1500 kinderen uit Soerabaja te eva-
cueeren, ,,zlj het ook met uitoefening
van eindeloos geduld". Men ver-
Wachtte. dat eenzelfde aantal ge
ïnterneerden Vrijdagavond scheep
aou gaan.
Republlkeinsche kringen - te Bata
via hebben verklaard, dat Van Mcols
den republlkeinschen leiders ter be-
studeerln,-r een verklaring Inzake de
regeeringspolitiek heeft overhandigd.
De .republlkeinsche regoering"
van soekarno heeft ln een verklaring
meegedeeld, dat zij1 van plan ls bin
nen eenige dagen algemeene verkie
zingen uit te schrijven.
Naar wij uit Vaticaanstad verne
men, zijn verscheidene wijzigingen
in voorbereiding bij de Pauselijke
Curie: de Apostolische Kanselarij
zal vereenigd worden met de H.
Congregatie van het Consistorie,
terwijl de kardinaal-secretaris dezer
Congregatie tegelijkertijd Camer-
lengo der H. Kerk zal worden, op
het JJOgenblik wordt dit belangrijke
ambt vervuld door Z. Em. Kardi
naal Lavitrano, die tot voor kort
Aartsbisschop was van Palermo.
LONDEN, 2 Nov. (Reuter). Op
avond van 9 November zal de
urnsche eerste-minister, Clement
Attlee, per vliegtuig naar Washing
ton vertrekken, voor zijn voorgeno
men besprekingen met Truman en
Mackenzie King over de problemen
veroorzaakt door de ontdekking van
de atoomenergie.
In de buurtsohap Albergen was een
aantal kinderen aan het öpelen met
munitie. Op een gegeven moment
ontplofte een der projectielen, waar
bij de 10-jarige m. en de 15-jarige
onmiddellijk werden gedood. Vdor
Vijf anofere jongens moest bloed
transfusie worden toegepast.
7 m
,1
Het groote passagiersschip „Jo-
han de Witt" van de Stoomvaart
Mij. Nederland" is na een af
wezigheid van vijf en een half
jaar weer in de Amsterdamsche
haven teruggekeerd
(Foto v. Meerendonk-P.)
Direct na de landing der Ge
allieerde troepen op een eiland
in den lndonesischen Archipel
werd onder bijval der Inheem-
sche bevolking de Nederlandsche
driekleur geheschen
(Foto Anefo-P.)
De voorzitter van den minis
terraad, prof. ir. X\^ Schermer
hom, en de minister van Over-
zeesche Gebiedsdeelen, prof. J.
H. A. Logemann, zijn, naar
Agence France Presse uit Lon
den bericht, Donderdagavond
laat per vliegtuig in Londen
aangekomen. Zij hadden nog
denzelfden avond een onder
houd met Koningin Wilhelmina,
wie zij rapport uitbrachten over
den toestand in Indië. De mi
nisters zijn Vrijdag weer in Ne
derland teruggekeerd.
Over dit bezoek weet United Press
nog te melden, dat dit verband hield
met de situatie te Soerabaja. zooals
deze zich na den moord op generaal
Mallaby heeft ontwikkeld. De ministers
waren slechts 24 uur in Engeland. Na
hun bezoek aan de Koningin brachten
zij den nacht in Londen door en
haastten zich toen weer naar Neder
land.
Koningin Wilhelmina zou Vrijdag
middag minister-president Attlee in
de Nederlandsche ambassade ln
audiëntie ontvangen. Deze audiëntie
was echter reeds vóór het bezoek van
de Nederlandsche ministers gearran
geerd en houdt geen direct verband
met de Incidenten op Java.
Arturo Toscanini, de vermaarde di
rigent. wordt in de eerste helft van
November ln Italië verwacht.
Verwachting tot -Zondagavond:
In het Noorden en Westen van
het land plaatselijk nog eenige
regen. In de overige deelen geen
regen van beteekenis. Meest zwaar
bewolkt en neveUg. Weinig wind.
Zon onder 17.08, Maan 5.3917.05,
Zondag zon 7.4017.07, Maan
6.4617.21, Maandag zon op 7.43.
De Belgische Koning heeft een
zeer uitvoerig stuk aan de Belgi
sche regeering gezonden betreffen
de het verslag, dat de Duitsche Dr.
Schmidt heeft gemaakt over het
onderhoud, dat de Koning heeft
gehad met Hitler in Berchtesgaden.
Het verslag Schmidt, zoo schrijft
hij. Is geen stenografische weergave
van het onderhoud te Berchtesgaden.
Er werden slechts notities gemaakt.
De Inzage dezer notities werd den
koning, toen deze er na afloop der
conferentie om vroeg, geweigerd.
„De nota", zoo zegt de koning,
„vormt geenszins een getrouw relaas,
doch een echte Inkleeding van het
onderhoud".
De verklaringen van Hitier werden
gezuiverd, terwijl de verklaringen van
koning Leopold werden zoo geïnter
preteerd. dat zij wel eens een betee
kenis kregen, die zij niet hadden.
Voorts zet hij eenige van die ver
minkingen recht.
De Koning verklaarde verder,
dat hij zich uitsluitend naar
Berchtesgaden begeven had om
opheffing van de op België druk
kende economische en financleele
lasten te verkrijgen.
Koning Leopold eindigt zijn brief
met de mededeeling, dat hij niets t«
verzwijgen heeft en zijn dossier ter
beschikking der natie stelt.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Het bericht, dat bij huwelijk door
een der partijen over ten hoogste
f 200 in betaalmiddelen uit het ge
blokkeerde tegoed kan worden be
schikt. heeft veel beroering gewekt
in kringen van hen. die trouwplan
nen hebben. Wij kunnen de verloof
den eenigszlns geruststellen. Het be
drag van f 200 ls, naar men ons op
het ministerie van Financiën mede
deelde, slechts bedoeld voor het hu
welijksfeest. Voor aankoopen van
huishoudelijke artikelen, die niet
giraal kunnen worden betaald, moet
individueele deblokkeering worden
aangevraagd op de gebruikelijke for
mulieren.
LONDEN, 2 Nov. (A.N.P.-Aneta),
Koningin Wilhelmina heeft heden
op de Nederlandsche ambassade
oud-minister Churchill en mevrouw
Churchill ontvangen. Zij overhan
digde den staatsman een geschenk
van Haar volk, bestaande uit een
verzameling brieven, door zijn voor
vader, den eersten hertog van
Marlborough, aan raadspensionaris
Heinsius geschreven in het kadei
van het bondgenootschap tusschen
het Koninkrijk Engeland en de Re
publiek der Vereenigde Nederlan
den tijdens den Spaanschen succes
sie-oorlog.
De Nederlandsche ambassadeur,
jhr. mi. E. F. M. J. Michiels van
Verduynen, was bij de overhandi
ging van het geschenk aanwezig.
In eea. perkamenten rol met op
dracht, die het geschenk vergezelde
heet het, volgens U.P., dat Chur
chill „in vriendschap verbonden de
Britsche en Nederlandsohe natie tol
de overwinning heeft geleid in eer
nieuwen langen en gedenkwaardiger
strijd om het behoud van hun gods
dienstige, politieke en burgerlijke
vrijheden".
Churchill zag er diepbewogen uit
toen hij de Nederlandsche ambas
sade verliet.
De brieven zijn Churchill aange
boden ln een fraai 17de eeuwsch met
schildpad belegd kistje van ongeveer
27x40x25 c.M., voorzien van gesmeed-
zilveren hengseltjes en zilveren sleu
teltje. Het werd vervaardigd in het
begin van de 18de eeuw en bevond
zich ln het Rijksmuseum te Amster
dam. Het deksel bestaat uit een kistje
op zichzelf en heeft een prachtige
relief-versiering.
De oorkonde, die evenals de klapper
geheel met de hand ls geschreven
door den graficus P. van Trlgt en
op fraai perkament is uitgevoerd, ls
geteekend door H.M. de Koningin, den
minister-president, prof. Ir. W. Scher-
merhorn, den minister van Bulten-
landsche ZakeiiT mr. E. N. van Klef-
fens en den minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, prof. dr.
G. v. d. Leeuw. Voor het schrift ls
door den heer Van Trlgt door hem
zelf gemengde van zgn. Japansche
staven gemaakte inkt gebruikt. Het
goud la bladgoud op een gipspasta,
een procédé, dat ook in de middel
eeuwen werd toegepast en waarvan
de heer Van Trlgt een speciale studie
maakte.
In het City-theater te Den Haag
ls Vrijdag in tegenwoordigheid van
ministers de opgeluisterde première
gegeven van de film „Vrij en onver
veerd". een uitvoerig documentair
beeld van den oorlog en van het
aandeel, dat de Nederlandsche Strijd
krachten bulten het bezette gebied
daarin gehad hebben. De film ls o.l.v.
G. T. Cummins uit journaals samen
gesteld naar het scenario van Hans
Barnstijn en Robert Kiek.
Het is Uiteraard een betrekkelijk
bescheiden deel geweest en het is
de verdienste van de film, dat zij de
juiste verhouding tot het geheel der
oorlogsinspanningen van de Verbon
den Volkeren in beeld brengt. Zij
snoeft niet, zij geeft geer» tenden
tieus chauvinistische voorstelling. Z(j
getuigt van de mentaliteit die Ne
derland zeer gewis bezit.
Bjj beschikking van den minister
van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening is, met ingang
van 30 Oct., op grond van de be
palingen van het Zuiveringsbesluit
1945, G. J. Ruiter, directeur-gene
raal van den Landbouw, te De
Knijpe, bij Heerenveen, ais zooda
nig ontslagen.
De distributie van versnaperingen
(chocolade-artikelen en suikerwer
ken) gaat 11 November béginnen.
Voor de periode van 1125 Nov.
zal voor alle leeftijdsgroepen een
bon worden aangewezen welke recht
geeft op het koopen van 100 gram
versnaperingen. In aansluiting
daarop zal voor de periode van 25
Nov.7 Dec. van de versnaperin
gen- en van de gecombineerde ta-
baks/versnaperingenkaart een bon
worden aangewezen voor het koo
pen van 200 resp. 100 gram versna
peringen. Bovendien zal voor da
week van 17 Dec., met het oog op
het St. Nicolaasfeest, nogmaals een
algemeene bon worden aangewezen
voor 100 gram versnaperingen.
Daarna zal, naar het zich laat aan
zien, per 14 dagen regelmatig een
bon van de versnaperingenkaart en
van de gecombineerde kaart kunnen
worden bekend gemaakt met rant
soenen van resp. 200 en 100 gram.
Bon 123 is met ingang van 11
Nov. aangewezen voor het koopen
van één doosje lucifers.
Naar in Nederlandsche regee-
ringskringen te Londen verluidt,
zal Koningin Wilhelmina in den
loop van de volgende week naar
Nederland terugkeeren. De Ko
ningin heeft Vrijdag, naar officieel
is medegedeeld, een bezoek gebracht
aan Koningin Mary.
Dinsdag 13 November zal voor
het Bijzonder Gerechtshof te Am-:
sterdam terecht staan de chauf
feur A. v. d. Voet uit Haarlem, dia
meer dan 200 auto's en motorfiet
sen heeft gevorderd en 1 Septem
ber 1944 J. M. Schreuder heeft ge
arresteerd, waarna deze is gefusil
leerd. Voorts is hij in April 194# het
perceel Bakenessergracht 41 bin
nengedrongen en heeft daar kool
zaad laten meenemen. Verder zullen
terechtstaan de compagnon M. A.
Koelemijer, de chauffeur C. Paap
uit Zandvoort, de timmerman Th.
v. Alphen uit Haarlemmermeer, die
zijn eigen vader heeft aangegeven
omdat deze een joodsehe vrouw had
laten onderduiken, verder J. M.
Jonkman uit Haarlemmermeer, die
haar broer heeft aangegeven, en
tenslotte A. v. Aanholt uit Badhoe-
Vedorp.
Voor den Jan van Hoof Wandel-
ocht, op 10 en 11 November bestaat
nu reeds zeer groote belangstelling.
Verschillende bataljons Gezag troe
pen uit Haarlem en Alkmaar heb
ben zich. evenals een groot aantal
wandelaars uit Amsterdam, Koog
aan de Zaan en talrijke andere
plaatsen in Noord-Holland, reeds
laten inschrijven. Niet minder dan
vier groote wandelvófeenigingen uit
Nijmegen hebben tot het uitvoe
rend comité het verzoek gericht,
aan den tocht te nxogen deelnemen.
Om dit evenwel mogelijk te maken
moet men de beschikking hebben
over ongeveer tweehonderd slaapge
legenheden, daar de Nijmegenaren
niet denzelfden dag terug kunnen.
In verband hiermede, doet het
comité een dringend beroep op al
die tsadgenooten, die in de gelegen
heid zijn een of meerdere Nymege-
naren voor twee dagen te ontvan
gen. Zij, die hiertoe bereid zijn,
worden verzocht hiervan uiterlijk 5
November schriftelijk kennis te ge
ven aan het secretariaat Pijboom
straat 115 te Haarlem.
De directies van Volksherstel, de
Niewue Haarlemsche Courant en
Haarlem's Bloei hebben reeds en
kele medailles beschikbaar gesteld.
Ook van de zijde der scholen wordt
groote opkomst verwacht, hoewel
tot heden nog geen aanmelding
voor den tocht is ontvangen van
alle middelbare scheden.
Naar wij vernemen lig het in de
bedoeling, dat.de voorzitter van de
stichting Jan van Hoof uit Nijme
gen Zaterdagmiddag voor den
start de deelnemers zal toespreken.
