Soerabaja gedeeltelijk
in Britsche handen
V2-A T00MB0M
B
Volgens officieele verklaring
weinig tegenstand
1
HOE LEEFT HERR KOELMANN,
Geen Australische
piloten naar Java
„Duitschland wordt
niet verdeeld"
Het wapen der toekomst
Rapport van generaal
Het weer
Verbod van Luchtvaart
ministerie
Churchill in Parijs
de rijke" Duitscher?
Voedsel en ko|en binnenhalen,
daarin is hij niet te verslaan
69ste JAARGANG No. 23391
o
MAANDAG 12 NOVEMBER 1943
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544
Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Mosquito's bombardeeren
Indonesische doelen
s
Oorlogssfeer
Ook in Batavia gevechten
MONTGOMERY:
Indië-vliegtuig in Basra
Arnold
STAD EN OMGEVING
Dreigende proteststaking
R.K. Volksbond
St. Tarcisiusgroep
E HAARLEMSCHE COURANT
Britsche troepen, gesteund door leger- zoowel als vlootgeschut en
mortiervuur, dringen langzaam maar zeker Soerabaja binnen, om
de stad van Indonesische extremisten te zuiveren, aldus meldt de
A. P.-correspondent Leif Eriekson uit Batavia. De telefoon-centrale
van de stad is Zondag, na zware gevechten, door de Britten veroverd.
Zlü bleek geheel intact gebleven, waardoor verbinding met Batavia
mogelijk is.
Van de 12 Mosquito-bommenwerpers, die Indonesische doelen met
bommen van 250 kilo hebben aangevallen, werden er drie zóó ernstig
door geweer- en mitrailleurvuur der Indonesiërs beschadigd, dat zij
bulten gevecht werden gesteld. De aanvallen zijn van geringe hoogte
uitgevoerd, om uitgezochte doelen te treffen.
De Britsche brigade-generaal LoderSymonds, die deelgenomen
heeft aan den strijd bij Arnhem, is gedood, toen het vliegtuig, waarmee
hij voor een observatie vlucht startte, verongelukte.
Zondagmiddag is de tweede lucht
aanval op Soerabaja gevolgd, waar-
bij verschillende Indonesische
hoofdkwartieren voltreffers kregen
Volgens de jongste inlichtingen
zijn vele Britsche soldaten gedood
in fanatieke aanvallen der Indone
siërs. De extremisten maken ge
bruik van op de Japanners verover
de tanks, waarop de Engelschen
met kanonvuur antwoorden.
De Britsche troepen rukken op
naar het centrum, van de stad en
hebben de helft van Soerabaja
reeds bezet.
Een officieele Britsche verklaring
zegt, dat de operaties te Soerabaja
volgens het plan verloopen en dat
er behalve verspreid geweervuur,
weinig tegenstand wordt ondervon
den. De wijken, die bezet werden,
werden verlaten aangetroffen; men
vond hier groote hoeveelheden klei
ne Japansche wapenen, zooals ook
middelzware machinegeweren; ook
68 mitrailleurwagens werden ge
vonden.
Een bekendmaking van de „In'
donesische republiek" zegt, dat
„duizenden Indonesische soldaten
en burgers, onder wie Chineesche,
Nederlandsche en Indonesische be
woners van Soerabaja, door Engel-
sche aanvallen uit zee, uit de lucht
en te land zijn gedood."
Uit het hoofdkwartier van gene
raal Christison werd gemeld, dat
deze Indonesische berichten „abso
luut onwaar" zjjn. De Britsche be
kendmaking zegt, dat uiterst kleine
doelen gebombardeerd en met
boordwapens beschoten werden ter
ondersteuning der oprukkende vijf
de Indische divisie. De Britsche
verliezen bedroegen, naar opgege
ven werd, in den loop van Zater
dagmorgen één doode en vier ge
wonden.
Volgens onofficleele schatting
bedraagt het aantal Indonesische
dooden en gewonden ongeveer 1500.
Robert Kiek meldt, dat de Britsche
luitenant-kolonel Oliver hem heeft
medegedeeld, dat er in Soerabaja een
volkomen oorlogssfeer heerscht en
wat daar gebeurt, in het geheel niet
beschouwd dient te worden als een
gemakkelijk karwei. Gisteravond
woedden er zeven groote branden
De geallieerde artillerie moest dm
geheelen dag biyven vuren of be
langrijke doelen bom bardeeren, om
een tegenaanval op groote schaal te
voorkomen. Generaal Mansergh
letdt de operaties uit zijn hoofd
kwartier met groote vastbeslotenheid
Vrijwel alle officieren van het hoofd
kwartier der negen-en-veertigste bri
gade zijn gedood of worden vermist
na den aanval van 28 October. Ge
allieerde soldaten, die door Indo
nesiërs waren gevangen genomen,
v?o?r„'5ter bevrijd rijn, hebben ver-
ü-,1. dc Indonesiërs vooral tegen
Sdiërs Wreedheden hebben
zJ)n gevallen bekend,
V aarbit Britsch-Indiërs de beenen
^2, a%neden docr'extremisten
Een Brltsch officier heeft ver
klaard, dat drie Britsch-Indlsche sol
daten, die uit de handen der Indo
nesiërs gered werden, ontkleed aan
palen vastgebonden en geslagen
Waren.
Soekarno heeft Zondag een beroep
®P de wereldopinie gedaan. Hij zei,
dat de Engelschen de stad ,,op mee-
doogenlooze wijze" gebombardeerd en
uit de lucht bestoc^kt hadden en be
weerde, dat „duizqnden en nog eens
duizenden" den dood hadden gevon
den en gewond waren", onder wie
vrouwen en kinderen, en dat twee
Indonesische wijken platgebrand
waren.
8500 personen van Nederland-
schjg nationaliteit, door de Japan
ners geïnterneerd, zijn, volgens
A. P., uit de gevangenis te Soera
baja gered bij het optrekken van
de- vijfde Br.-Indische divisie in
de stad.
Zaterdagavond Is een kort, doch
hevig gevecht ontstaan In het Kra-
matgebied van Batavia, waarbij ge
bruik werd gemaakt van mortieren.
In het centrum der stad, achter ho
tel Des Indes, werd eveneens ge
schoten. Omtrent de oorzaak van
het uitbreken van het gevecht en
het aantal slachtoffers is nog niets
bekend.
In Batavia zijn de laatste ont
wikkelingen thans de volgende:
1. een aantal Sherman-tanks is
gearriveerd, die veel opspraak ver
wekken; 2. van 234.30 uur mag
niemand zich op straat bevin
den; 3. op bepaalde punten
zullen barricades worden opge
richt, waar alle auto's zullen
worden onderzocht.
Te Semarang Is een door een Ne-
derlandschen piloot bestuurd Ja-
panseh vliegtuig verongelukt, waar
bij de Nederlandsche journalist Henk
Beishuyzen, verbonden aan den Voor
lichtingsdienst der Nederlandsche
marine, om het leven kwam.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Zwakke, aan de kust matige wind
tusschen Noord en Noord-Oost.
Meest zwaar bewolkt met hier en
daar eenigen lichten regen. Vr(j
koud.
Zon onder 16.53. Maan 14.20
23.02. Zon op 7.36.
LONDEN, XI Nov. (Reuter).
Radio Melbourne heeft hedenavond
gemeld, dat de Australische minis
ter van Luchtvaart, Arthur S. Dra-
keford, een verbod heeft bekend
gemaakt, volgens welk geen leden
van de Australische luchtmacht
Australië mogen verlaten om steun
te verleenen aan de Nederlandsche
troepen op Java.
Deze bekendmaking is uitgelokt
door een verklaring van den secre
taris van de „Labeur Council" van
New South Wales, waarin deze ge
zegd heeft, dat de luchtvaartauto
riteiten vrijwilligers hadden opge
roepen voor hulp aan het Neder-
Iandsch Oost-Indische leger.
BERLIJN, 11 Nov. (Reuter)
Het is niet de bedoeling Duitsch
land in vier aparte zones te ver-
deelen, verklaarde veldmaarschalk
Montgomery in Berlijn.
Frankrijks bezwaren in dit op
zicht zouden met tijd en geduld
overwonnen kunnen worden. De nu
in Duitschland door de Geallieerden
gevolgde methode zal niet tot een
zeer sterk Duitschland leiden.
De behoefte aan troepen in
Duitschland is groot, daar de pre
caire voedselsituatie in den komen
den winter de uiterlijke volgzaam
heid van de Duitschers wel eens
op een harde proef zou kunnen
stellen.
Bij de K.L.M. is bericht binnen
gekomen, dat het eerste vliegtuig,
op weg naar Indië, hedenmorgen
in Basra is geland.
WASHINGTON, 12 Nov (R»a
ter) In een rapport heeft ge
neraal Arnold, opperbevelhebber
van de Amerikaansche lucht
macht, een „opwekkend" toe
komstbeeld gegeven.
„Het is noodzakelijk, dat de Ver.
Staten een volledig uitgewerkt pïan
gereed houden voor vernietigingen
met behulp van de atoombom. De
V2 is het wapen bij uitnemend
heid, dat voor verdere ontwikkeling
van deze bom geschikt is. Het zou
uitermate moeilijk zijn zich tegen
een atomische V2 te verdedigen,
welke een snelheid van 5000 K.M.
per uur kan bereiken. Bovendien
zouden de lanceerplaatsen dichter
bij de doelen gekozen kunnen wor
den, waardoor het moeilijker zou
worden het projectiel tijdig waar te
nemen en waardoor men het moei
lijker kan afweren. Daarom is het
van belang zulk een bom te lan-
ceeren van plaatsen, waar vandaan
geen beschieting verwacht wordt 1
bijvoorbeeld vanaf een soort „lucht
schip" buiten den dampkring.
De geheele oude theorie van ver
dedigingslinies en dergelijke betee-
kent voor de huidige wapens niets
meer. In den toekomstigen oorlog
zullen draadloos bestuurde .robots
een steeds belangrijkere rol spelen.
Het bombardeeren met behulp van
Radar geeft grooter trefzekerheid
blijkens de ervaringen in den
oorlog tegen Japan opgedaan
dan de meest nauwkeurige verken
ningen.
Er zij';: drie mogelijkheden van
verdediging tegen de atoombom, t,
zich ervan te verzekeren, dat ner
gens elders in het geheim atoom
bommen worden gemaakt; 2. plan
nen opstellen voor de actieve ver
dediging tegen atoombommen; 3.
een nieuwe opzet van het geheels
bouwplan van het land en dan zoo
danig, dat een minimum kwets
baarheid voor atoombomaanvallen
wordt bewerkstelligd.
Het rapport eindigt met de woor
den: „Voor het oogenblik is ver-
eischt de absolute meerderheid m
de lucht, gecombineerd met een zoo
voortreffelijk mogelijke luchtaf-
weer-organisatie. Dit is de eeniga
vorm van verdediging die thans nog
eenige veiligheid biedt en het is
daarom noodzakelijk, dat lucht
macht en luchtafweer voor de toe
komst de kern van onze verdediging
vormen."
De vroegere Britsche premier
Churchill is Zondag in Parijs aan
gekomen, waar hij vier dagen als
gast van den Britschen ambassa
deur Duff Cooper zal vertoeven.
15 November zal hij een bezoek aan
Brussel brengen.
yna alle Duitsche
steden lijken in deze
na-oorlogsche dagen
sprekend op elkaar: puin
hoopera in het centrum,
waar openbare gebouwen,
hotels en huizen zijn ver
nield, en onbeschadigde
buitenwijken in de om
geving. Het is eigenlijk
moeilijk te zeggen; waar
men zich bevindt. De
ruïnes kunnen immers
München of Hamburg,
Keulen of Neurenberg zijn.
Er is veel veranderd.
Het harde werken, waar
mede Hitler's oorlogsma
chine jaren lang op gang
werd gehouden, is geëin
digd.
Er is weinig te bespeu
ren van een nat,ionalen
geest of van gemeenschaps
zin. Iedereen probeert zijn
eigen kelder zoo voi mo
gelijk te krijgen. De Duit
scher is een onaangename
kerel. Hij kruipt voor zijn
overwinnaars en geeft zon
der bezwaar zijn buurman
aan, als hij kans ziet er
een belooning vooi« te krij
gen. Hij haat Hitier en zegt
het bij iedere gelegenheid,
maar alleen omdat hij den
oorlog verloor, niet omdat
hij hem begon.
Er zou met opbouw be
gonnen kunnen worden
als de Duitschers er slechts
belang in stelden. De auto
riteiten willen niet tot ge
dwongen arbeid overgaan
uit vrees supporters voor
de politieke arena te ver
liezen, zoodat alleen nazi's
met puin sleepen om huD
partij-zonden uit te boe
ten.
Vrijwillige werkers zijn
er eigenlijk maar weinig.
Ze behooren tot de spoor
wegen of het zijn hand-
werkslui. die nu goede tij
den beleven, omdat ze
niet alleen de vastgestelde
prijzen maar ook goederen
in natura verlangen.
De meesten echter mar-
chandeeren en klaploopen,
een kunst, die zij in den
oorlog wel geleerd hebben.
De armen wonen in on
bewoonbare kelders, in hou
ten barakken en zelfs
schuilkelders, die soms dui
zenden daikloozen herber
gen.
De rijken de meesten
zijn het onder het' nazi
regiem geworden wonen
iets voor te doen.
Over zijn persoonlijke
bijdrage aan Duitschlands
agressies denkt hij niet
eens. Hij heeft wel wat
anders te doen: voedsel en
kolen binnenhalen, daarin
is hij niet te verslaan. In
alle trucjes van smokkel en
zwarten handel is hfj thuis.
Officieel ontvangt ieder de
zelfde rantsoenen: brood,
aardappelen, surrogaat-vet
en dito „Hitler-koffle", en
af en toe nog wat kaas en
jam. Daar kan hij zijn geld
aan besteden, want verder
is het eigenlijk waardeloos.
Hij wil zelfs geen buiten-
in de nog
buitenwijken,
groote midden-klasse zich
met een paar kamers maar
behelpen moet. Nemen wij
als voorbeeld van dezen
„gemiddelden.Duitscher
eens Herr Koelmann uit
Keulen.
In den oorlog werkte hij,
maar dat is nu afgeloopen
Hij leidt een bestaan, dat
vele Amerikanen grimmig
en wreed zou lijken, maar
voor hem is het al bijna
normaal. Hij is omgeven
door voorschriften: hij mag
de stad niet verlaten, moet
vóór zonsondergang binnen
zijn en vooral zijn identi
teitsbewijs niet vergeten.
Hij mag niet verhuizen
of autorijden, hij kan geen
bioscoop of theater bezoe
ken en mag alleen de ge
controleerde weekkrant le
zen.
Net als zijn buren is
Koelmann halsstarrig en
vol zelfbeklag, en hoopt
wat te krijgen zonder er
comfortabele landsch geld;, voor een
terwijl de pakje clgaretten heeft hij
echter 12 uur hard werken
over.
Hij is de „rijke" man, die
nog veel in zijn voorraad
kast heeft liggen. Van alles
hadden de Duitschers reeds
in hun kelders opgeslagen,
vooral sinds de invasie in
Normandië.
Maar de bombardementen
en de veldtocht door
Duitschland gaven een
kans tot roof en plunde
ring, waarbij zwermen bur
gers, voorzien van alle mo
gelijke karretjes tot kinder
wagens toe, warenhuizen en
depóts leeg stalen.
Diezelfde burgers zijn nu
amateur-zwartehandelaars
geworden, die dag in, dag
uit, met de Amerikaansche
soldaten sjacheren. Deze
geven graag een paar pak
jes clgaretten voor een ca
mera. Herr Koelmann ruilt
deze voor cognac en daar
voor heeft een boer weer
graag een paar pond vleesch
over.
De menschen, die den
motor vormden van de
Duitsche industrie, zuilen
voorloopig wel werkloos
blijven. Sommigen, die
„zuiver" zijn, vonden mis
schien een administratief
baantje, anderen zoeken
naar ideeën voor een vre-
des-industrie, die de ge
allieerde goedkeuring kan
verkrijgen. Deze leegloopen-
de „elite" waarschuwt de
geallieerden voor den chaos,
die komen moet. als aan
de arbeiders vrijheid gege
ven wordt.
Ze zeggen, dat de demo
cratie „on-Duitsch" is en
een sterk gezag voor
Duitschland noodzakelijk
is. Ze betreuren de nazi
excessen, maar leggen
evenzeer den nadruk op de
goede aspecten van Hitler's
systeem. Hun grootste
hoop is een botsing tus
schen Rusland en de Wes
telijke mogendheden.
De jongere Duitschers
gaan onderhand respect
krijgen voor de geallieerde
kracht. Sommigen begin
nen haast in te zien, dat
de democratie wel wat
voor heeft op het nazi
systeem omdat het
oorlogen wint.
Wanneer er nog eens een
nazi-beweging zou komen,
zal zij vermoedelijk van 't
land uitgaan. De landbe
woners werden niet ge
bombardeerd en beleefden
de oorlogverschrikkingen
niet. Zij hebben het goed,
en zijn vol bitterheid over
de overgave en bezetting.
Ze veinzen onwetendheid,
zij wijzen den geallieerden
verkeerd den weg, zij
scheuren de geallieerde
proclamaties af.
En ondanks dat alles
denken de meeste Duit
schers nog, dat de ge
allieerden hen van voorra
den voor den winter zul
len voorzien. Ze gaan nog
verder en zeggen, dat
Duitschland nu een Ame
rikaansche kolonie is. die
denzelfden voorspoed zal
bezitten als 't moederland.
(Uit „Reader's Digest")
H. K. H. Prinses Juliana heeft
als presidente van Nederlands
Volksherstel een bezoek aan
Groningen en Friesland ge
bracht. Te Dokkum gebruikte de
Prinses een eenvqudigen koffie
maaltijd
(Foto Anefo-Meijer-P.)
De leden van de Afd. Haarlem
van den Algemeenen Ned. Bond van
Arbeiders(sters) In toet bakkers-,
chocolade- en suikerwerkersbedrijf
hebben aangekondigd, dat rij 1 De
cember het werk voor 24 uur zullen
neerleggen, Indien de overheid geen
voldoende maatregelen neemt, om
een behoorlijke naleving van de
Arbeidswet te waarborgen.
Te Heemstede werd Zondag het
jaarfeest van den R.K. Volksbond
gevierd met een kerkelijke viering
in de St. Bavoparochie aan den
Heerenweg en met een avondfeest,
dat in het teeken stond van St.
Willibrord.
Na vijf jaren van tegenwerking
is de Tarcisiusgroep van de Paters
kerk op de Groenmarkt weer uit
haar schuilplaats te voorschijn ge
komen. Op 11 November vierde zij
de inzegening van de twee hoofd
kwartieren en het hordehol. De
feestdag werd begonnen met een
algemeene H. Communie, waarna
een ontbijt volgde. Des middags
werd na het opvoeren van een bui
tenspel de inzegening gehouden. De
St. Tarcisiusgroep telt nu reeds 60
man.
