De strijd nog deze week
ten einde?
Gevechten duurden den geheelen
nacht voort
Leopold kan niet op den
troon terugkeeren'
HET WITTE HUIS
Stembus-overwinning
voor Tito
Conflict met Kard.
Faulhaber
Amerika's politiek in
China
en zijn nieuwe bewoners
Tegenstand dooft
uit
Het weer
Alle strijdkrachten worden
teruggetrokken
Minister Spaak:
Publicatie van
een witboek
Indië-vliegtuig in Karachi
Hirohito „bezoekt'
zijn voorouders
Amerikaansche censuur
op herderlijken brief
Prijs der overwinning
Strubbelingen in Portugal
69ste JAARGANG No. 23392
o
DINSDAG 13 NOVEMBER 1945
Bureaux Sraedestraat 5. Telefoon Redactie 21544
Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
CAMPAGNE IN SOERABAJA
Straat na straat,
huis na huis
Sjarir opvolger van
Soekarno?
99
99
HOE DE FAMILIE
TRUMAN LEEFT
Voorzitter Eerste Kamer
R.A.F. verloor 79.147 man
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De laatste berichten uit Soera
baja doen, volgens U. P., blijken,
dat de Britsche troepen thans een
gunstige strategische positie inne
men, nu zij het centrum van de
stad, dat de meeste schuilplaatsen
bood aar de Indonesische scherp
schutters en guerillatroepen, heb
ben bezet. Het zal voor de Indone
siërs veel moeilijker zijn stand te
houden in de moderne buitenwij
ken, zooals Simpang, Goebeng en
Darmo, die de geallieerden thans
naderen. Belangrijke gebouwen,
zooals het telefoon- en telegraaf
kantoor en het postkantoor, zijn in
handen der Engelschen. Geallieerde
militaire kringen te Batavia ver
trouwen erop, dat de campagne
vóór het einde van de week beslo
ten zal worden.
Den geheelen nacht hebtoen de
gevechten voortgeduurd. Reeds gis
terenavond waren de Engelschen in
het bezit van meer dan de helft
der stad. Hun linie liep ongeveer
van het hotel Soerabaja via het te
legraafkantoor naar het Grand Ho
tel. Hun opmarsch verliep evenwel
langzaam tegen den tegenstand
van scherpschutters en mitrailleurs.
Britsche tanks stelden een Indone
sische bunkerpositie buiten gevecht,
waarbij de bezetting van den bun
ker werd gedood. Een concentratie
van 1000 man Indonesiërs werd
door artillerievuur uiteengeslagen.
De Engelschen maken op het
oogenblik veel gebruik van hun ka
nonnen, om de artilleriéstellingen
der Indonesiërs tot zwijgen te bren
gen. De Royal Air Force blijft de
actie ondersteunen en beschiet ver-
schillende objecten op den grond,
°-a. wegversperringen. Ook werden
bommen geworpen op bepaalde
doelen. Gisteren werden 7 Britsch-
Indische soldaten gewond.
Volgens sommige berichten ge
bruiken (je Indonesiërs Japansche
tanks en kanonnen, maar andere
berichten maken er melding van,
dat de tegenstand langzamerhand
uitdooft.
Nieuwe maatregelen werden ge
troffen ter bescherming van de
burger-geïnterneerden te Bandoeng
en Buitenzorg. Men gebruikt hier-
bij Japansche kanonnen en pant
serwagens.
Radio Batavia bevindt zich in
Indonesische handen, doch staat
onder Britsche contrdle.
De Britsche bevelhebber heeft in
een ofïicieelen commentaar over de
mogelijkheid, dat de Indonesische
strijdkrachten in Soerabaja door
Japanners werden aangevoerd, ge.
zegd. dat het soort aanvallen en
het gebruik van veldgeschut in Soe
rabaja „er ten sterkste op wijzen,
dat de Japanners de Indonesiërs
in Soerabaja aanvoeren en helpen,
al is het bewijs daarvoor tot heden
niet geleverd".
Een van de vreemdste aspecten
van de Britsch-Indonesische be
trekkingen is, dat, terwijl beide
partijen te Soerabaja met elkaar
slag leveren, zy om beurten van de
zelfde telefoonverbinding Soerabaja
—Batavia gebruik maken.
Soekarno heeft thans ook een be.
j^P op stalin gedaan, om ten
behoeve van de Indonesiërs te in-
tervenieeren.
Over de gevechten te Soerabaja
weet A. P. nog het volgende te
melden
Op den derden dag moesten de
engelschen straat na straat en huls
°P de Indonesiërs veroveren.
het..luvaUen van de duisternis
naaaen zij ongeveer de Noordelijke
helft van Java's tweede hoofdstad
in. n,„eü'_Engelschen schatten,
dat zij tegenover 20.000 geoefende In
donesiërs en 100.000 andere gewa
pende personen stonden. Torpedo
jagers beschoten vijandelijke stellin
gen en stelden een 75 m m. kanon
bulten gevecht, dat het vliegveld van
Soerabaja Maandagmorgen had be
schoten.
Op den Westelijken oever van
de Kali Mas bezetten de Britsche
troepen een telefooncentrale en
een postkantoor en vonden in
de naburige Jullanaschool 40 Ne-
derlandsche en Indonesische zus
ters met vele kinderen, die ln
twee dagen niets gegeten hadden.
D§ troepen drongen tot vlak voor
het gerechtshof en het regeeringsge-
bouw door, die beide reeds eerder
werden gebombardeerd. Ten Oosten
van de rivier konden' de Britsche
troepen niet zóó snel oprukken. De
terugtrekkende Indonesische strijd
krachten lieten een half dozijn bran
dende hulzen en munitiedepots ach
ter. Een geheimzinnige brand ont
stond op een 10.000 ton groot Ja-
vaansch koopvaardijschip, dat in.de
haven van Soerabaja lag. De Javanen
hadden het schip overgenomen, maai
lieten het later in den steek. Ter
wijl de Indonesiërs „geen blijk gaven
zich over te willen geven", verklaar
den de Engelschen, dat er belangrijks
gebouwen vernietigd en hun verlie
zen gering waren; naar verluidt werd
slechts één Indisch soldaat gedood
De Indonesische verliezen waren niet
bekend, maar men nam aan, dat zij
aanzienlijk waren.
„Ik liep door het Noordelijk deel
van de zakenwijk, die volkomen ver
laten lag", schrijft de A.P.-correspon
dent Haughland. „De zaken waren
open, maar leeg. Zij waren onbescha
digd, maar de Inventaris lag overal
verspreid.
Bij zijn terugkeer van een jeugd-
bijeënkomst te Djokjakarta zag Soe
karno zich Dinsdag voor een zich
snel ontwikkelende politieke crisis
geplaatst, meldt de A.F.-correspon-
dent Leif Erlckson. Het leek mogelijk,
dat de leiding van de Indonesische
nationalisten in andere handen zou
overgaan en dat hoogstwaarschijnlijk
Sjarir, een oude jeugdleider, die ge
weld verworpen had en „menschen,
die bun eer aan de JJapansche fas
cisten verkochten", had aangevallen,
Soekarno's opvolger zou worden.
Verwachting tot Woensdagavond:
lAideljjk toenemende Noord-Oos-
teljjke wind, zwaar bewolkt, met
plaatselijk enkele buien. vry
koud.
Zon onder 16.32,
U.21. Zon op 7.57.
Maan 14.48
WASHINGTON, 12 Nov. (ANP)
Generaal Wedemeyer, de Amerikaan-
sche opperbevelhebber in China,
heeft eenig licht geworpen op de
politiek van de Ver. Staten aldaar,
door te verklaren, dat alle Ameri-
kaansche strijdkrachten tegen het
voorjaar uit China zouden worden
teruggetrokken. Er zou slechts een
militaire missie achterblijven, die
het leger, de vloot en de luchtmacht
zou vertegenwoordigen. Zij zullen
2000 tot 6000 man sterk zijn en be
hulpzaam zijn bij de opleiding en
organisatie van dé Chineesche leger
macht.
Telegrammen maken melding van
verscherping van den strijd tusschen
regeeringstroepen en communisten
aan de Mandsjoerijsche grens, waar
gebruik gemaakt werd van artillerie
en mortieren. De vredesbesprekingen
te Tsjoengking worden vruchteloos
genoemd. De communistische zegs
lieden blijven hun aanvallen richten
zoowel op de Amerikanen als op de
Centrale regeering. Generaal Wede
meyer wordt beschuldigd vaa inter
ventie.
In den Belgischen Senaat is de
woordenstrijd om Koning Leopold
opnieuw opgelaaid.
Minister Spaak hield een rede,
waarin hij verklaarde, dat men in
deze kwestie voor twee politieke
concepties staat. Een van den ko
ning, die na de capitulatie meende,
dat België opgehouden had ver
plichtingen te hebben tegenover
Engeland en Frankrijk, en een an
dere van de regeering, welke dacht
dat de strijd aan de zijde van de
geallieerden moest worden voort
gezet.
Spaak zeide, dat er pogingen
zijn gedaan deze twee bestuurspar
tijen te verzoenen. In November
1943 zond de regeering een zwager
van Pierlot naar den koning, die
zijn verknochtheid later met zu'n
leven betaalde.
„De koning was geen verrader,
maar hij wenschte terugkeer tot de
neutraliteit, terwijl het onze plicht
was den oorlog tot het einde voort
te zetten. De koning handelde in
u
rentles geiyk
voorgangster.
haar
De groote en ener
gieke Roosevelt-famllie
was als het ware ge
schapen voor drukte.
Vijf kinderen, dertien
kleinkinderen, vele
vrienden en kennissen
liepen in en uit. Maar
de familie Truman be
staat uit den president,
zijn vrouw en hun 20-
Jarlge dochter Mary
Margaret). Zij komen
en gaan, maar rustig
en" lijken, eigenlijk te
weinig ln aantal voor
zoo'n groot huis
iterlijk is er
niet veel veran
derd in het Wit
te Huis sinds den dood
van president Roose
velt, maar daarbinnen
zooveel te meer. Het
eerbiedwaardige oude
Presidentshuis ver
wisselt geregeld van
eigenaar, maar de
verandering van
Roosevelt naar Tru
man is toch wel ab
rupter geweest dan ge
woonlijk. Niet zoozeer
omdat de familie Roo
sevelt er 12 jaar
woonde.
Het verschil ligt
meer in het karakter
van de twee families.
De Röosevelts waren
gezellig. Er was steeds
veel aanloop. De Tru-
mans zijn meer van 't
rustige, burgerlijke
soort, dat den stelre
gel huldigt, dat ie
mands huis zijn kasteel
ls, onverschillig of het
een paleis van een re-
geeringshoofd of een
boerenhut betreft.
Van buiten ziet het
Witte Huis er nog net
zoo uit als in de da
gen, toen mevrouw
Roosevelt er den scepter
zwaaide en wilde, dat
het voor den düur van
den oorlog niet geschil
derd zou worden.
Van binnen is het
echter van de bovenste
verdieping tot den be-
ganen grond van ka
rakter veranderd.
Het meest opvallende
verschil ls wel de rus
tiger atmosfeer. Er bezittingen kunnen vül-
stroomen geen verslag- len. Zij zijn wel muai-
gevers meer ln en uit. kaal. De president
en mevrouw Truman heeft een vleugel m
houdt geen persconfe- zjjn studeervertrek en
Het eerste wat de
Trumans deden bij
hun intrede, was 't ge
heel en al veranderen
van de woonvertrek
ken. Het meubilair
werd verwijderd, de
muren opnieuw ge
schilderd; het décor
wijzigde zich geheel.
De honderden scheeps-
prenten en modellen,
de foto's en schilderij
en van de familie, die
de Roosevelts om zich
heen hadden, hebben
plaats moeten maken
voor een meer onper
soonlijke inrichting.
De Trumans waren
eerst betrekkelijk klein-
behulsd.zoodat zaj slechts
weinig van het groote
huls met persoonlijke
Mary een anderen in de
Lincoln-kamer, waar zij
huist. Gedurende vele
Jaren al was het. ge
bruik bij de familie
's avonds samen te mu-
siceeren en te zingen
Dit Is niet veranderd,
alleen ontbreekt de pre
sident thans vaak we
gens' zijn drukke bezig
heden.
Mary Margaret ls
reeds drie jaar aan de
George Washlngton-
ünlversitelt, waar ?jj
zang studeert om haar
plannen voor een con
cert-carrière te verwe
zenlijken.
Vroeger bracht haar
moeder haar met een
auto naar de Universi
teit, nu gaat zij in een
limousine van het
Witte Huls.
Mevr. Truman wordt
net zoo als vroeger door
haar Roode-Kruis-actl-
viteit en organisatie-
werk bezig' gehouden.
Er wordt dikwijls een
beroep op haar gedaan,
maar alleen aan de be
langrijkste functies ver
leent zij haar mede
werking. Zij heeft veel
kennissen, maar weinig
intieme vriendinnen.
Zij speelt geen bridge.
In tegenstelling met
vele Amerikaansche
vrouwen, maar leest
veel en houdt zich goed
op de hoogte van den
loop der gebeurtenissen,
zy assisteert echter
haar man niet zooats
vroeger, toen deze nog
senator was.
De Trumans hebben
een hond, Mike, die op
den duur even beroemd
kan worden als Faïa,
Roosevelt's Schctsche
terrier.
Mike ls nog geen per
soonlijkheid geworden
als Pala was', maar zijn
vrienden voorspellen
hem een niet minder
groote toekomst.
De familie Truman. De president
der Vereenigde Staten in gezel
schap van zijn echtgenoote
(rechts) en zijn dochter Mary
Margaret (links)
LONDEN. 12 Nov. (Reuter). Vol
gens de uitslagen van de verkiezin
gen ln de voornaamste Joego-Slavl-
sche steden heeft Tito's partij overal
een groote overwinning behaald. In
Belgrado stemde 81r in Zagreb 83, in
Serajewo 87 en in Spilt 96 procent
van het kiezerscorps op de lijsten
van het Nationale front.
De D. C. 4 is Maandagmiddag
om 5 uur in Karaclii geland.
Bij KB. is benoemd tot voorzitter
van de Eerste Kamer der voorloopige
Staten-Generaal, gedurende de zit
ting, welke zal aanvangen 20 Novem
ber, mr. w. L. baron de Vos van
Steenwijk.
Zonder zwaard en gekleed
in een nieuwe, donkerblauwe
uniform heeft keizer Hirohito
zich in zijn kastanjebruinen
trein begeven, om de beëindi
ging van den oorlog aan zijn
voorouders in den Iseschrijn
mede te deelen.
De keizer liep stijf van zijn
zwarte limousine over een
rood karpet naar den trein in
het door bommen getroffen
Tokio, waar slechts weinig
Japanners dit eerste vertrek
sinds de capitulatie zagen.
(A. P.).
goed vertrouwen, maar zijn politiek
van dienstbaarheid en zelfvernede
ring faalde. Hij kan niet op den
troon terugkeeren. Zij die dit be
pleiten stellen 'skonings belang
hooger dan dat van het land"'.
De regeering heeft besloten het
witboek, dat alle gegevens van
's konings vrienden en tegenstan
ders bevat, in Januari te publi-
ceeren. (Reuter-Ü. P.).
Tusschen den Aartsbisschop
van München, Kardinaal Faul
haber, en den Amerikaanschen
Contröleraad is een conflict
uitgebroken naar aanleiding
van eenige passages in diens
herderlijken brief.
De Contröleraad staat de publi
catie niet toe, zoolang drie zjnnen
niet zijn geschrapt.
De eerste luidt: „Gij waart be
reid voor uw land te sterven, weest
dan nu bereid er voor te leven".
De Amerikaansche raad houdt vol,
dat niemand voor het land is ge
storven, maar voor Hitier. Een an
dere zin prefereert katholieke pa
rochiale scholen boven of naast
openbare scholen. De Amerikanen
willen schrapping van deze passage,
wegens mogelijke tweedracht, die
hierdoor veroorzaakt kan worden.
In een derden zin verklaart de
katholieke hiërarchie, dat niet al
len, die teekenden voor het lid
maatschap van de nazi-partij, ook
in feite met de doelstellingen sym
pathiseerden. De Amerikanen vat
ten dit op als te dienen voor alibi's
van vele nazi's, wat in strijd is met
de stelling van de collectieve schuld.
Daar kard. Faulhaber niet ac-
coord kan gaan met het schrap
pen van passages uit den tekst en
de Amerikanen alles verbieden wat
tegen de geallieerde politiek in-
druischt, is het niet waarschijnlijk,
dat men spoedig uit deze impasse
zal geraken.
LONDEN, 12 Nov. (Reuter). Da
totale verliezen die de Royal Air
Force in den strijd tegen den vijand
op vele fronten leed, bedragen van
3 September 1939 tot 8 Mei 1945
79.147 man aan dooden, gewonden
en vermisten.
LISSABON. 12 Nov. (Reuter).
Alle politieke vergaderingen in Por
tugal, die tegen de regeering zijn ge
licht, zijn door den civielen gouver
neur verboden, omdat de oppositie
besloten heeft de Fortugeesche ver
kiezingen te boycotten. Benige leiders
der oppositie zijn door de geheime
politie van Salazar gearresteerd.
H.M. de Koningin bracht Maan
dagmiddag een bezoek aan de
luchtvaarttentoonstelling „Vleu
gels der victorie" te Amsterdam.
Door meisjes van de H.AJR.K.
werden bloemen aangeboden
(Foto Ünifoto-P.)
