Leveranties op afbetaling
aan gezinnen
PIONIERSWERK
VLIEGENDE HOLLANDERS
t >-
Nationale inkomen beweegt zich
in stijgende lijn
MGR. P. HOPMANS
NEEMT AFSCHEID
Acht Roode Kruis-teams op zoek naar
vermiste landgenooten in Duitschland
Nieuw èn goed!
Noodglas uit foto
negatieven
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1945
PAGINA 3
SPOEDIG UITBREIDING
VAN GELDSOMLOOP?
Belangrijke vondst
Het dagboek van de
plunderaars
Invoer regeeringsgoederen
AMERIKANEN
zien Walcheren
GESCHIEDENIS
Bestuur van bisdom aan
coadjutor overgedragen
Drieling geboren
Zuivering rechterlijke
macht
BelgiëNederland
in Antwerpen
Onze Marine Luchtvaart Dienst
streed tot den laatsten dag
SQUADRON „320" MAAKT
«is
I $7*'
Reorganisatie der
politie
Nieuwe regeling tot
stand gekomen
Politiek verdachte
ontsnapt
Albert Heijn overleden
Nu de stroom van maatregelen
in het kader der geldsaneering
eenigermate is bezonken, heeft de
minister van Financiën, prof. mr.
P. Lieftinck, aanleiding gevon
den om aan dit onderwerp 'n korte
beschouwing te wyden.
Wij laten deze beschouwing, in
enkele punten samengevat, hier
onder volgen.
1. De nauwe grenzen, die gedurende
de eerste weken van de geldvernieu-
wing aan de geldhoeveelheid en. het
geldverbruik moesten worden gesteld
Bullen geleidelijk aan verruimd dienen
te worden om de individueele vrijheid
niet meer dan noodig is te beknotten
en om het maatschappelijk verkeer de
onder de huidige omstandigheden toe
laatbare ruimte te geven.
2 Het herstel van het maatschap
pelijk leven is door de geldoperatie
niet vertraagd, integendeel. De bereid
heid tot het verrichten van nuttigen
arbeid is belangrijk verbeterd. Het
aanbod van arbeidskrachten begon toe
te nemen en deze toeneming heeft se
dertdien op verheugende wijze voort
gang gehad. Bovendien is aan den
#warten handel een der zwaarste slagen
toegebracht, die aan dit euvel maar
toegebracht kunnen worden.
Het feit, dat de zwarte handel
thans bezig is ook met nieuw geld
weer gif te brouwen, geeft de regeering
aanleiding ook met andere dan mo
netaire maatregelen krachtig te gaan
toeslaan. Het plan de campagne is
opgemaakt en de uitvoering staat voor
de deur.
3. De bankbiljetten in omloop ver
tegenwoordigen een waarde van 900
mill. Het bedrag, dat op girale reke
ning staat, schat de minister op
minstens het dubbele, zoodat, afge
zien van zilverbons en zinken geld,
de totale circulatie ruim 2milliard
bedraagt.
Het nationale inkomen beweegt zich
bij voortduring in stijgende lijn. het
geen een verdere uitbreiding van den
geldsomloop rechtvaardigt.
4. Om de banken en giro-instellingen
te ontlasten, doet prof. Lieftinck een
ernstig beroep op allen, om bedragen
Dnder de 25 voortaan niet meer per
giro-overdracht, maar met bankbil
jetten en zilverbons te betalen. Men
zal er bovendien goed aan doen, niet
meer papiergeld in kas te houden, dan
voor het doen van kleine uitgaven
noodzakelijk is.
5. Zoodra de algemeene toestand
dit mogelijk maakt, zal de dam tus-
Fchen de girale rekening waarover
Blechts door overschrijving kan wor
den beschikt en het gereede geld
worden doorgestoken. Het geschikte
moment is daarvoor echter nog niet
gekomen. Niettemin ligt deze maat
regel in het verschiet.
6. Voor zoover kleine zaken, wegens
gemis aan voldoende vrij bedrijfs
kapitaal, in moeilijkheden geraken,
zal een ruimere deblokkeering worden
toegestaan.
Voor gepensionneerden en rente
niers, en* in het algemeen voor hen
die niet voldoende inkomsten genie
ten, die een rekening hebben bij den
Postchèue- en Girodienst, welke om
technische redenen geen splitsing kan
maken in girale- en vrije rekening,
heeft de minister opdracht gegeven
de toegelaten uitbcalingen van 50
tot 100 per veertien dagen te vcr-
hoogen.
7. Voor de herinstallatie der gezin
nen met kleeding, schoeisel, huisraad
etc. zal een zeker deel der bevolking
over geblokkeerde gelden kunnen be
schikken; een ander deel onbreekt
het aan de noodige koopkracht in
welken vorm dan ook. Om hieraan
tegemoet te komen, gaan de gedachten
der regeering in de richting van de
invoering van leveranties op crediet
met een afbetalingsstelsel. Aan de
uitvoering van de organisatie wordt
thans hard gewerkt en de minister
hoopt haar gereed te hebben als de
goederen beschikbaar komen.
8. Het ontwerp betreffende een ver-
mogensaanwasbelasting in den vorm
van een heffing ineens is gereed en
zal aan het parlement worden voor
gelegd. Volgens een zeer ruwe schat
ting zal de opbrengst van deze heffing
ongeveer 4 milliard gulden bedragen.
De voorgenomen staatsleening heeft
vasten vorm gekregen. Daarvoor is de
figuur gekozen van een inschrijving
op een bijzonder grootboek, waarop
de rente 3 pet. zal bedragen. Deze
inschrijvingen zullen kunnen worden
aangewend voor de betaling van be
paalde. nader aan te wijzen belastin
gen. De opbrengst der inschrijvingen
op dit grootboek zal dienen tot
consolideering van de vlottende staats
schuld, die een bedrag van bijna 9
milliard gulden beloopt.
9. Het ügt in het voornemen,
alle particuliere personen en bedrij
ven die geen ..lichaam" zijn deel te
doen nemen aan de inschrijving op
spaarcertificaten tot maximaal 300
van het geblokkeerde geld. Deze cer
tificaten zullen, zij het in eenigs-
zins beperkte mate, overdraagbaar
zijn en voor de betaling van be
paalde belastingen gebruikt kunnen
worden.
Een belangrijk archief is thans in
handen van de Arnhemsche overheid
gekomen, n.l. dat van „Feldwirt-
schaftskommando", een der plunder
benden, welke Arnhem na de evacua
tie van September 1944 hebben be
roofd. Dat „Kommando" moest te
rugtrekken uit Arnhem en kwam ten
slotte terecht In Coevorden, waar
het achtervolgingstempo der geal
lieerden deze Duitschers zoodanig in
de war bracht, dat zij hun paperas
sen in den steek lieten. Dit archief
is nu naar Arnhem overgebracht,
waar het berust bij de afd. Engel-
sche zaken ter gemeentesecretarie.
Het bevat papieren met uitgebreide
gegevens over de weggevoerde goede
ren. De datum, zelfs het uur, van
den roof. het tijdstip der verzending
enplaats van de bestemming
zijn nauwkeurig aangegeven.
Van 1 Februari tot en met 13
October 1945 zijn door het Bureau
Goederen Aanvoer van Overzee
(B.A.G.O.) hier te lande in totaal
1.710.244 ton goederen ontvangen,
n.l.: levensmiddelen 935.342 ton, ta
bak 10.439 ton, textiel 42.638 ton,
ieder en schoeisel 8.166 ton, bouw
materialen 2.448 ton, hout 84.646
ton, kolen 140.317 ton.
Broken dykes" heet de film,
die in samenwerking met den
vroegeren regeer ingsvoorlichtings-
dienst te Londen is gemaakt
kort na de bevrijding op Walche
ren. Zij brengt de aangerichte
verwoestingen in beeld en ver
toont de evacuatie der bewoners
uit de geïnundeerde gebieden.
Reeds gsruimen tijd draaide deze
film in talrijke Engelsche biosco
pen. Thans wordt zij in 5.000
Amerikaansche theaters in circu
latie gebracht. Veertien minuten
lang zien de Amerikanen Walche
ren. Luctor et emergo". De Ne
derlanders worstelen ?net de te
gen hen ontketende krachten,
maar zij zullen alles te boven ko
men!
(Door 'n luchtvaartmedewerker)
Op 15 Mei 1940, enkele
uren voor het sluiten van
den wapenstilstand, ont
kwamen uit Nederland acht
Fokker T 8 W-toestellen
(twee motorige drijver-tor
pedovliegtuigen) en landden
in Frankrijk. Later, toen de
toestand ook hier precair
werd, vlogen deze toestellen
naar Engeland en daalden
te Pembrooke, aan de ler-
sche Zee. Dit betrekkelijk
kleine aantal vliegtuigen
paste uiteraard niet in het
Engelsche commando, maar
ze waren er niet minder
welkom om. Alle beetjes
hielpen.
Vrijwel onmiddellijk kwamen toe
stellen en bemanning in actie bij
de „Coastal Command" (Kustbewa-
kingsvliegdienst) van de R.A.F. Ge
speurd werd naar Duitsche duik-
booten, esoortevluchten gemaakt
voor convooien, terwijl voorts ver
ken rungs- en patrouille-acties werden
verricht. Hierbij gingen twee Fokkers
verloren, terwijl de andere, wegens
gebrek aan reserve-onderdeelen uit
de „vaart" genomen moesten worden.
In begin 1941 werd dit squadron
van den Marine Luchtvaart Dienst
uitgerust met de twee-motorige
Lockheed ..Hudson" vliegtuigen.
Daarna verhuisde men naar de Schot-
sche bases Silloth en Leuchars. In-
tusschen was uit het overige vlie
gende personeel een ander squadron
geformeerd, dat werd uitgerust
met twee-motorige Anson vliegtui
gen. Eën ander deel van dit squadron
was gestationneerd te Carew Che-
ritoi). Later zijn de twee afdeelingen
samengesmolten en ontstond het
l'o. 320 squadron in den tegenrwoor
digen vorm.
Van Juli 1941 af werden er of.
fensieve patrouilles uitgevoerd te
gen de Duitsche scheepvaartbewe
gingen, waarbij onze vliegende Ma
rine opmerkelijke successen be
haalden. Zij vernietigde 33 vracht
schepen met een totaal van onge
veer 106.000 ton. Tevens bracht
zij 1 tankschip en 1 luchtafweer-
vaartuig' der Duitschers tot zinken.
Ook nam het squadron deel aan
verschillende groote aanvallen, o.m.
aan den „duizend bommenwerpers-
aanval" op Bremen, op 26 Juni 1942.
Daarna werd de aflevering van de
twee-motorige middel-zware Mitchell
bommenwerpers afgewacht, waarna
men .,320" indeelde bij de Tweede
Tactische Luchtmacht van de R A F.
Tijdens D-Day, den dag van
de invasie in Normandië, waren
In een Herderlijk Schrijven heeft
de bisschop van Breda, Z. H. Exc.
Mgr. P. Hopmans, afscheid geno
men van zijn diocesanen. Hij heeft
het bestuur van het bisdom over
gedragen aan zijn pas benoemden
coadjutor, Mgr. J. W. M. Baeten.
In zijn afscheidswoord zegt de
grijze kerkvorst o. a.: „Niet zonder
droefheid in het hart moeten wij
u een mededeeling doen, die u wel
licht niet zal verrassen. Wegens
onzen hoogen leeftijd en een ver
mindering van krachten durven wij
d]e verantwoordeljjkiieid van het
bestuur van het ons Meer geliefd
bisdem niet langer alleen te dra
gen." Mgr. Hopmans deelt dan
mede, dat hij hoopt de priester
wijdingen te kunnen blijven ver
richten; hij heeft voorts de zorg
voor de religieuzen voorzichzelf
gereserveerd. Ook hoopt Hij, dat
het hem gegeven moge zijn de be
loofde Mariakapel te Breda te mo
gen inzegenen.
De coadjutor zal zijn intrek
nemen in het Bisschoppelijk paleis,
terwijl Migr. Hopmans zijn rust ge
nieten zal bij de Zusters van het
Gasthuis aan den Haagdijk 180 te
Brteda.
Te Nijmegen is een drieling gebo
ren. De namen der drie meisjes zijn
Beatrix, Irene en Margriet. De moe
der, mevrouw VrolijksNoever, en de
drie kinderen maken het uitstekend.
De Roode Kruis-teams hebben
in Duitschland reeds prachtig
werk verricht. Maar de moei
lijkheden zijn groot geweest en
zijn het nóg.
Het antwoord op vele vragen kon
slechts in Duitschland gevonden
worden. Er moesten dus teams naar
Duitschland gezonden worden met
een tweeledig doel: hulp aan le
vende Nederlanders, die nog op re-
patrieering wachten en verzamelen
van gegevens omtrent overledenen.
Samenwerking werd gezocht met
vertegenwoordigers der voormalige
illegaliteit en den repatrieerings-
dienst van het Militair Gezag. Na
eindelooze onderhandelingen gaven
als eersten de Pransche bezettir.gs-
autoriteiten toestemming en drie
teams vertrokken naar Fransch
bezet Duitschland. Dit was begin
Augusteus. Sindsdien werken acht
teams in geheel Duitschland.
Er was gebrek an benzine, aan
voedsel, aan de onmisbare sigaret
ten. Geen benzine? Dan op de fiets
desnoods Zóó werd het werk be
gonnen. Pionierswerk, zoeken naar
geheel onbetreden paden, zoeken
naar vermiste Nederlanders. Zij
Over de zuivering van de rechter
lijke macht zijn in het Staatsblad
enkele K. B. verschenen. Het eerste
heeft betrekking op de leden van de
rechterlyke macht, die vóór 10 Mei
1040 zijn benoemd. Het Hooge College
voor de rechterlijke macht kan hen
ontslaan, indien zij van ontrouw aan
de zaak van het Koninkrijk of aan
de Kroon hebben doen blijken. Het
Hooge College kan schorsingen of sta
kingen ongedaan maken.
Aan de leden van de rechterlijke
macht, die gedurende de bezetting zijn
benoemd of herbenoemd, wordt door
den minister van Justitie ontslag ver
leend.
Naar gemeld wordt is thans de
finitief besloten den eersten inter
nationalen voetbalwedstrijd tus-
schen België en Nederland op 14
April 1946 te Antwerpen te doen
plaats hebben.
<i$m.
Vuegtuigoemanmngen van den Marine Luchtvaartdienst in tro
pen-uitrusting tijdens een bespreking vóór een aanvalsvlucht
het mede onze Mitchells, die
den vijand geen oogenblik met
rast lieten. Rusteloos volgden
zij de snel oprukkende gealli
eerde legers, nadat tevoren
successen waren behaald boven
het terrein, Waar de V-l start
banen zich bevonden.
Op 18^ October 1944 werden de
Mitchells van den M. L. D. naar
een vliegveld nabij Brussel overge
plaatst. Van hieruit werden tal-
looze tactische vluchten onderno
men, die eindigden toen de vijand
den hopeloozen strijd moest op
geven.
Zwaar was de prijs aan dooden
en gewonden, aan vermisten en
krijgsgevangenen, die betaald moest
worden. Maar ondanks de groote
moeilijkheden in de personeels
voorziening konden steeds de open
plaatsen door anderen worden inge
nomen. De offers, die de M. L. D.
voor ons aller bevrijding bracht,
zijn niet vergeefsch geweest.
Thans bevindt het squadron
„320" zich in Engeland, waar het
wordt gereorganiseerd en uitgerust
met de bekende twee-motorige Mos
quito vliegtuigen, die de Mitchells
gaan vervangen.
De geschiedenis van deze Ne-
derlandsche vliegtuigafdeeling, die
bleef vliegen totdat de eindover
winning was behaald, heeft het
Engelsche luchtvaartministerie
aanleiding gegeven, hiervan een
semi-documentaire film te ver
vaardigen, getiteld: „De terugkeer
van den Vliegenden Hollander."
De officieele première hiervan zal
binnenkort in Den Haag geschie
den.
sloegen zich er door. De auto's van
de teams reden terug naar Den
Haag en haalden benzine, sigaret
ten en voedsel. Maar voor alles ging
het werk. Alle gemeenten, alle
„kreisen", alle „bezirken" werden
afgereisd en de Duitsche ambtena
ren werden aan het werk gezet.
Kampen, ziekenhuizen en gevange
nissen werden bezocht. Zoo wordt
langzamerhand het toegewezen ge
bied „afgewerkt", levende Neder
landers worden met raad en daad
terzijde gestaan. Van overleden
landgenooten worden overlijdensaf
schriften opgevraagd.
Nooit zullen alle gegevens ge
vonden kunnen woiden. Veel is
door oorlogshandelingen verloren
gegaan. Eenige dagen voor de be
vrijding b.v. vernietigde de S.S
de volledige administratie van het
gruwelkamp Bergen-Belsen. Voor
altijd zal het een geheim blijven,
welke en hoeveel Nederlanders
daar zijn vermoord. Maar wat be
leend is, wordt nu door het Roode
Kruis verzameld.
Op een onlangs onder leiding van
de UNRRA te Wiesbaden bijeenge
komen conferentie kwam duidelijk
tot uiting: dit werk van de Neder
landers was nieuw èn goed.
Verschenen is Staatsblad F 250,
besluit van 8 November, houden
de vaststelling van bet Politiebe-
sluit 1945. Als gevolg van ampel
overleg tusschen de minister tan
Justitie en Binnenlandsche Zaken
is een nieuwe algemeene regeling
voor de Nederlandcche politie tot
stand gekomen, vervat In genoemd
Koninklijk Besluit.
De politie bestaat voortaan dit de
gemeentepolitie, de poiitie van de
gemeenten met een eigen korps en
verder dg rijkspolitie, bestaande uit
hetgeen geduende de bezetting on
der den naam marechaussee, alias
gendarmerie, uit het oude wapen
der Koninklijke Marechaussee, de
rijksveldwacht en de gemeenteveld-
wacht was samengevoegd.
Voorts is bepaald, dat de burge
meesters en onder zekere omstan
digheden de commissarissen der
Koningin de verantwoordelijkheid
dragen voor en de bevelvoering
hebben ten aanzien van de hand
having der openbare orde en rust
in de gemeenten, ook dan, wan
neer geen ernstige verstoring daar
van dreigt of aanwezig is.
Ten aanzien van de rijkspolitie
(behoudens samenwerking met be
trekking tot benoemingen) en de
rijks-politiezorg blijft overigens de
verhouding als vroeger.
De belangen der rijkspolitie en
rijks-politiezorg worden door de af-
deeling politie van het deoartement
van Justitie behartied onder leiding
van het hoofd van die afdeeling, die
den titel van directeur-generaal van
politie draagt. Bii het ministerie ven
Binnenlandsche Zaken is he de afd.
openbare orde en veiligheid, die dit
onderdeel in het bijzonder bevordert
en controleert en in hechte samen-
weking met de afd. politie van het
departement van Justitie zal moeten
werken.
De benoeming van hoofdcommis
sarissen en commissarissen van po
litie in de groote re gemeenten ge
schiedt voortaan op gemeenschan-
pelijke voordracht van de minis
ters van Justitie en Binnenland
sche Zaken. Eenzelfde samenwer
king wordt gevonden ten aanz'en
van benoeming van algemeen in
specteur en officieren der rijks
politie.
(Van onzen specialen verslaggever)
Het fotografisch filmmateriaal in
de archieven van ziekenhuizen en
van beroeps- en amateurfotografen
kan dienstbaar worden gemaakt aan
den wederopbouw van ons land. Men
maakt er noodglas van. noodglas, dat
meer licht doorlaat dan een gewone
glasruit, dat bovendien sterk genoeg
is om iedere windvlaag te weerstaan.
Uit den aard van de zaak wordt eerst
de gelatine van de filmplaat verwij
derd. Men schat de in ons land aan
wezige film voldoende voor 100.000 M2.
Het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam zou Dinsdagmorgen behan
delen de zaak tegen den chauffeur-
monteur M- A. Koelemeyer uit Haar
lem. Deze N.S.K.K.'er. autovorderaar,
is echter ontsnapt uit het Kruithuis
te Halfweg, zoodat de zaok voor on-
bepaalden ijd werd geschorst. Koele
meyer schreef naar den Procureur-
Generaal. dat hij aan zijn verdedi
ging werkt en zich zal melden zoo
dra hij daarmee gereed is
Op 80-jari.g*en leeftijd is Am
sterdam 'overleden de heer Albert
Heijn, stichter van de bekende krui
deniers- en comestibleszakem. De heer
Heijn was Ridder in de Orde van
Granje-Nassau.
