„Deur blijft wijd open
Hess wekt sensatie
Evacuatie onder omstandigheden
die nauwelijks m zijn
VERLAGING VAN HET
MELKRANTSOEN
Een spooktrein in de Betuwe?
Dr. Van Mook:
King Kong herleeft
HET VERZET DER
BISSCHOPPEN
Geheugenzwakte voorgewend om
het proces te ontkomen
aan
69ste JAARGANG No. 23408
ZATERDAG 1 DECEMBER 1943
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544
Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per weeK
99
Verwarring in
Bandoeng
V
Met man en macht wordt er gewerkt aan de herstelling van
de vernielde IJsselbrug bij Zwolle. Reeds zijn drie nieuwe
overspanningen uit Engeland' aangekomen, die op de pijlers
geplaatst worden. Ook een spanning van de oude Waterloo
Bridge uit Londen wordt voor het herstélwerk gebruikt
(Foto Henneke-P)
Politieke recherche bij
Mgr. de Jong
Het weer
Treinenloop weer
uitgebreid
STAATSLOTERIJ ALS
VOOR DEN OORLOG
PROCES NEURENBERG
GOERING WOEDEND,
RI8BENTR0P BEEFT
Tl jog zie ik het onthutste ge-
V/ zicht van den stationschef,
toen ik het perron te Nij
megen oprende voor den laat-
sten trein naar Amsterdam.
Daar gaat hij, riep de chef en
wees naar den laatsten goede
renwagen, die voorbij reed. Ik
rende, sprong en buitelde hals
over kop den wagon binnen; hij
was geheel leeg. De trein 'kroop
de Waalbrug over. Het geraamte
van het veilinggebouw Ressen-
Bemmel lag verwrongen in den
avondmist. In het veld stonden
een paar spookboomen met af
geschoten takken de vijf lan
taarns voor het station Zetten-
Andelst draaiden hun witte
strepen als molenwieken door
den donkeren wagon. Met de
snelheid werden de tocht, het
geklepper en gerammel en het
slingeren grootcr. Zoo reist men
in Nederland, denk ik. „In Zuid-
Nederland tenminste", klinkt
het als een doffe zucht op de
cadans van de schokken. „Am
sterdam-Rotterdam, halfuurver-
binding, electrisch, we zijn er I
jaloersch om." Verschrikt kijk ik i
om. Een lantaarn verlicht den, I
wit geschilder den achterwand,
die eenige passen naar voren
schijnt te komen. „Wij krijgen
te weinig hulp, maar een mil-
lioen textielpunten in Nijmegen
tegen drie millioen in Arnhem.",
klinkt het. „Maar Arnhem is
toch geëvacueerd geweest", ant
woord ik „Waren wij geen front-
stad'klinkt het krakend. O ja,
ik denk aan de glimmend ge
poetste granaathulzen op mijn
schoorsteen.
De tocht maakt het kouder.
Ik zet mijn kraag op. Hier tocht
het nog in alle huizen." Ik hui
ver, een afgeknotte kerktoren
schuift voorbij. Voor de geopen
de deur staat een grijze mist-
kclom. Het gekraak en geram
mel wordt sterker. „Han van
Meegeren, daar maken jullie je
druk om. Nieuwe grachtengor
dels in je waterstad, hier zijn
nog lekkende daken, maar het
is uit! Wij gaan een bond van
oorlogsgedupeerden vormen om
de bureaucratie te bestrijden,
wij hebben andere zorgen." Plot
seling is er een schok, ik tuimel
omver. Tiel, Tiel. „Ja ik heb
heusch geen enkelen, leegen jam -
I pof meer", antwoord ik zoo lang
zamerhand benauwd' geworden.
I Dan staat er een barsche con
ducteur voor mij. „Wat doet U
hier alleen in dezen wagen?"
„Oh, maar ik heb een kaartje",
zeg ik, in mijn broekzak tas
tend.
„Wilt U er snel uitkomen, deze
wagen moet direct afgekoppeld
worden, d'r is een as heet geloo-
pen."
Ik stap in den kouden mist,
achter mij stapt een s-jofel ge
kleed mannetje naar buiten, de
schim van het kapotte Zuiden,
die toch niet mee kon rijden tot
aan Amsterdam.
Reg^eringscomm. voor
repatrieering afgetreden
STAD EN OMGEVING
Aanslag ging niet
door
Tegen beramers vier en
drie jaar geëischt
Kath. Arbeidersbeweging
I
NIEUWE HAA
COURANT
Dr. Van Mook heeft Vrijdag op een persconferentie verklaard, dat
het „een schande is, dat duizenden vrouwen en kinderen geëvacueerd
moeten worden onder omstandigheden die nauwelijks menschelijk zijn."
Hjj doelde daarbij op het beschieten van interneeringskampen door
Indonesiërs en andere gewelddaden der terroristen.
Van Mook zeide verder: „Voor
zoover ons betreft, staat de deur
voor besprekingen nog altijd wijd
open", en hij legde er opnieuw den
nadruk op. dat de Nederlanders
het nationalisme niet zouden on
derdrukken. „Wij beschouwen
Sjahrir en zijn mannen als capa
bele deelnemers aan welke discus
sies ook. hoewel een bewijs van
hun zijde, waarbij gepoogd wordt 't
extremisme in het binnenland den
kop in te drukken, zeer welkom
zou zijn." Van Mook legde er den
nadruk op dat de massa-ev&ciA-
tie niet geschiedde omdat er mili
taire operaties op grootere schaal
op handen zouden zijn, doch om
zuiver menschelijke redenen.
Met betrekking tot de onlangs
door minister Logemann afgelegde
verklaring zeide hij, dat de Neder-
landsche minister van Overzeesche
Gebiedsdeelen, toen hij het bewuste
interview met den B. B. C.-cor
respondent gaf, kennelijk geen re
kening heeft kunnen houden met
de verschillende neigingen en ten-
denzen. die de laatste paar dagen
op den voorgrond traden en die
den indruk van een zekere vermin
dering der spanning geven en
misschien een hernieuwing van de
besprekingen met de Indonesiërs
mogelijk maken.
Kolonel D. L. Asjes, hoofd van
den controleerenden staf van de
Rapwi, de organisatie, die zich
belast met de rieering van
Geallieerde krijgsgevangenen en
geïnterneerden, h 'ft verklaard,
dat minstens 30.0C :i de 200.000
personen onder zijn leiding ge
ëvacueerd zullen werden, zoo mo
gelijk naar Nederland. Van Mook
zeide daarop, dat reeds een
voorloopige evacuatie in de gege
ven omstandigheden eenige ver
lichting in de Indische situatie
zou t gen.
Reeds zijn 3400 Nederlanders Vrij-
lag uit Batavia naar Singapore ver
trokken. vanwaar zij per „Nieuw-
Amsterdam'' naar Nederland zullen
repa trieeren.
8 Mosquito's en 2 Thunderbolts
van de RAF hebben 32 raketbommen
en 6000 pond aan bomr neerge
worpen op een artilleriestelling van
de extremisten, die twee mijlen ten
Oosten van Ambarawa het Rapwi-
kamp daar onder /uur hadden ge
nomen en reeds 30 dooden en 60
gewonden hadden veroorzaakt. Daar
Keu reuzengroot monster met
'u ilchtgevend^n kop zwerl't rond
over ,ii- hellingen van den Popo
catepetl, Mexico's uitgedcofden
vulkaan. Uitdagend worden ber»-
bewoners en politie gedwongen
alles in 't werk te stellen om het
ondier in een val te lokken.
Indianen zagen het beest het
eerst, en zU houden vol bij hun
verhalen, dat zjjn oogen' rood
flikkeren en zijn kop verandert
van helder tot donker blauw, en
hardnekkig beweren zij, dat zijn
pooten gaten van een' voet diep
maken.
Kluizenaars, die diclit bil den
berg hun leven In eenzaamheid
slijten, hebben het beest gezien,
dat volgens hen schuw maar
vriendelijk is en geen beweging
zelfs maakt om aan te vallen.
Eens zag men liet beest leunen
tegen n steilen rotswand van 100
voet, terwijl zijn oogen stralen
uitwierpen ais vuurtorens. Het
liet zich op zijn vier pooten wil
len en liep langzaam met gewel
dige stappen weg.
Van alle kanten komen de
zooiogen naar het gebied ln de
hoop liet. monster ln een groote
kooi te krijgen, waarin men het
wil verdooven om het levend in
banden te krijgen.
(Dally Mail)
de twee betreffende kanonnen in
een dichtbegroeid boschgebied wa
ren opgesteld, kan nog niet gezegd
worden of zij inuertlaad tot zwijgen
gebracht werden. Dé vliegtuigen
vielen van geri- hoogie aan en
volgens verklaringen was het dorp
na den aanval ongeveer plat.
Vrijdag zijn 3 Indonesische func
tionarissen naar Bandoeng gevlogen,
om er bij de bevolking op aan te
dringen, daar geen tweede Soera-
baja te maken. Intusschen wijzen
de laatste berichten uit Bandoeng
er op., dat daar Vrijdag nog altijd
dezelfde verwarring heerschte, waar
bij Britsche .soldaten, Japanners,
Indiërs, Nederlandsche, Indo-Euro-
peaansche en Chineesche jongeren
als oude bondgenooten samenwer
ken tegen de extremisten, een for
midabele strijdmacht vormende. Er
worden echter per vliegtuig Indo
nesische versterkingen aangevoerd
uit Soerabaja, Djokjakarta en Ba
tavia.
Volgens de „Merdeka" heeft de
Britsche commandant van Pakan-
baroe (Sumatra) besloten, dat de
Nederlandsche vlag niet meer ge-
heschen mag worden. Verder zou
hij bvolen hebben, dat alle Neder
landers uit de stad geëvacueerd
moeten worden. Dit besluit zou ge
nomen zijn na een Indonesischen
aanval op een hotel, gedurende wel
ken de Ned. vlag neergehaald en
door de rood-witte vlag vervangen
was-
Tijdens de behandeling van de in
lijving van Oostenrijk bij Duitsch
land op het proces te Neurenberg
verwekte de spoorlooze verdwijning
van Dr. Schuschnigg, den voormali-
gen kanselier van Oostenrijk, die
als getuige was gedagvaard, groote
sensatie. Volgens geruchten zou
Schuschnigg zich in Italië bevinden.
De foto geeft een close-up van den
vroegeren kanselier tijdens een ivan-
deling door Neurenberg.
Naar wij vernemen, zijn Donder»
dag eenige leden van de politieke
recherche, die hier te lande be
zwarende feiten verzamelen tegen
civiele en militaire autoriteiten
voor het proces te Neurenberg, bij
den Aartsbisschop op bezoek ge
weest in verband met het verzet
der bisschoppen. Mgr. dr. de Jor.g
heeft hen voor nadere gegevens
verwezen naar de uitgeverij „Het
Spectrum", waar het boek van
Mag. dr. S. Stokman over het ver
zet thans ter perse is. Een paar
proef-exemplaren werden meege
nomen.
Verwachting tot Zondagavond'.
Matige, aan (ie kust tijdelijk wind
tussohen Zuid-Oost en Zuid,
meest nevelig of zwaar bewolkt.
Overwegend droog weer. Iets
minder koud.
Zon onder 16.31, Maan 4.36
15.38, Zondag zon 8.38—16.31,
Maan 5.4315.45, Maandag zon
op 8.29.
Met ingang van de op 9 Decem
ber a.s. aanvangende distributie
periode wordt het rantsoen van
personen boven 20 jaar ver
laagd van 2 liter op 1% liter, kin
deren en jeugdige personen van
520 jaar van V/* liter op 3 liter
en het rantsoen van de kleine
kinderen van 01 en van 24
jaar van 6 liter op 5 liter, alles
per week.
3 December verschijnt een
nieuwe dienstregeling van de
Ned. Spoorwegen, waarin de op
nieuw uitgebreide treinenloop,
die op dien datum begint, is
vervat.
F,en besluit van den minister van
financier, brengt de Staatsloterij
bijna geheel in den vorm van VOOl'
den oorlog terug. Het oude trek
kingsplan is hersteld, zoodat er
weer evenveel prijzen als nieten
zijn.
Loten zullen uitsluitend verkrijg
baar zijn bij de collecteurs en col-
lectrices der Staatsloterij, niet meer
bij vertegenwoordigers der z.g. par
ticuliere loterij bedrijven.
Deze regeling geldt alleen voor
de komende loterij, waarvan in ds
eerste helft van December de loten
verkrijgbaar zullen zijn.
Nadat Hess maandenlang ge
heugenzwakte had voorgewend om
aan het proces tegen de oorlogs
misdadigers te ontkomen, heeft hij
gisteren plotseling verklaard dat
zijn geheugen hem weer ter be
schikking staat.
Na de zitting van Vrijdagmid
dag, teen alle beklaagden behalve
Hess de zaal verlaten hadden,
ontspon zich tusschen het tribu
naal en de verdedigers een lang
dispuut of Hess al of niet geschikt
was het proces te .olgen. Nadat
allen hun meening te kennen had
den gegeven, stond Hes op om te
zeggen, dat de discussie aanmer
kelijk bekort had kunnen worden,
indien ze hem eerder aan net
woord hadden laten komen. Het
was als een klap op den vuurpijl,
toen Hess met een vergenoegd ge
zicht vertelde, dat hij om tactische
redenen geheugenzwakte had voor
gewend en- zijn advocaat om den
tuin had geleid. Hiermee is het
raadsel rond Hess niet opgelost.
Moet juist deze verklaring als be
wijs van ontoerekenbaarheid wor
den opgevat of gooit hij zijn eigen
ruiten in? Hess' woorden wekten
ve- -oering in de reohtszaal, de
red;.- echt' onbewogen.
In de uren aan vtsa-
tioneele gebev toni» gingen,
kwam de eerste ge'mee narge in
den persoon van generaal Lahausen
op die hoofd van den berichten
dienst van het Duitsche oppercom
mando was en hetzelfde ambt vóór
den Anschluss in Oostenrijk had be
kleed. In de jaren sinds 1938 heeft
hij echter met admiraal Canari»
actie tegen het Hltlerregiem ge
voerd. Lahausen legde vele bezwa
rende verklaringen af, o.a. den over
val op het radio-station Gleiwitz
Lahausen vertelde hoe de nazi'»
hiervoor gevangenen uit concentra
tiekampen in Poolsche uniformen
hebben gestoken. Dezen moestén den
aanval uitvoeren om een aanleiding
tot oorlog te provoeeeren. De Ca»
naris-groep heeft vele diensten be
wezen aan de geallieerden. Admi
raal Canarls zelf werd Juli '44 ge
arresteerd en eenige maanden later
gefusilleerd.
De reac e van de beklaagden was
scherp: C ing schreeuwde ..ver
rader", I I éntrop vroeg telkens
bevend ,,v moet lk doen", terwijl
Hess voor het eerst zijn roman ver
gat en aandachtig luisterde.
Bij K.B. is den heer G. F. Fer-
werda. op diens verzoek, eervol
ontslag verleend als regeerings-
commissaris voor repatrieering1,
onder dankbetuiging voor d«
diensten, door hem in uiterst
moeilijke omstandigheden den
lande bewezen.
De vrouw van den caféhouder K.
uit Zaandam, N. E. F. s„ kwam met
M v. dB. in Augustus van het vorig
;aar overeen haar man uit den weg
i ruimen. Deze v. d. B. vond G J E.
bei eii. togen betaling van f 5.000 K,
van kant te maken. K werd tele
grafisch naar 2'. Up hen' ontboden,
waar de aanslag op hem zcu geschie
den, maar door een storing in da
treinverbinding, waardoor hij Zut.
phen niet bereikte, mislukte dit
plan. Daarna werd hl) naar Brum-
men gelokt, onder voorwendsel dat
daar met een „zwart handeltje" geld
zou zijn te verdienen. Toen K. lij
Brammen aankwam, werd hij daar
door E. opgewacht, die hem niet
vermoordde, maar Integendeel hem
van de tegen hem beraamde plannen
op de hoogte bracht.
Voor de Haarlemsche rechtbank
eischte de officier tegen v. d. B. een
gevangenisstraf van 4 jaar.
Tegen de vrouw werd 3 jaar ge
vangenisstraf geëischt met aftrek van
den tijd in preventieve hechtenis
doorgebracht
In het gebouw der Chï\ Jongelin-
genvereeniging aan de Lange Marga-
rethastraat te Haarlem kwamen Vrij
dagavond de leden van de RK. Ar
beidersbeweging in vergadering bijeen.
Het podium was versierd met vlaggen
en transparanten. De wnd. voorz.tter,
de heer A. de Veldt, herdacht de ve
len, die tijdens de bezetting gevallen
z.|jn, in het bijzonder den heer A,
Qortzak. De Arbeidersbeweging is in
1041 ten onder gegaan, doch nu wesr-
gekeerd. Het gebouw St. Bavo is weel
in onze handen, wij hebben dus weer
ahs eigen vereenigingsgebouw.
Het geheele bestuur trad af Herko-
zuu werden de heeren A. v. d. Veldt,
J M. Bonfrer, Th. E. Put, A. A. Pe-
terse, G. J. v. Kriek. De nieuw gekozen
bestuursleden waren A. J. Angenent,
L. van Kessel, B. Reijnders en S.
Schouw.
De geestelijke adviseur, kapelaan
Broers, hield vervolgens een rede over
„Principieele arbeiders voor kerk en
vaderland". Medegedeeld werd, dat
Haarlem in vier kringen verdeeld zal
worden. Tot voorzitter werd gekozen
de heer A. J. Angenent, waarna dez«
een inleiding hield over „De Katho
lieke Arbeidersbeweging in de naast#
toekomst". De heeren Leeuw en Dek'
ker werden tot eere-leden benoemd.
