Op zoek naar een bruin hemd
Eerste Pullman in Europa
Herstel van eeuwenoude abdij
ONZE BOERENSTAND
Spoorwegbedrijf der toekomst
Was het nat.-socialisme slechts
een fabeltje?
Ervaringen
in Neurenberg
Historische grond van klooster
Hinderen" wordt aangekocht
Rotterdam
betaalde zwaren tol aan Mars
Steun der overheid
op elk gebied
Intusschen moeizaam herstel
Een droom uit het verleden en een
belofte voor de toekomst
Hitler-cultus inEngeland
DINSDAG 4 DECEMBER 1945
PAGINA 3
Duitschers wilden er een
vesting van maken
Mgr. Th. v. Roosmalen
Kath. Boeren- en
Tuindersbond
„Trompenberg" vergaan
Men kent het verhaal van
den koningszoon, die, op
zoek naar het geluk, van
een wijs man den raad had
gekregen, het hemd van een
gelukkig mensch aan te trek
ken en die, toen hij na heel de
wereld afgezocht te hebben
eindelijk een gelukkig sterveling
ontdekte, vernam, dat deze
geen hemd bezat.
Wie in Neurenberg, de stad, waar
liet nauonaal-socialisme eens zijn
massacongressen heeft georganiseerd
en waar de beruchte Neurenberger
wetten werden uitgevaardigd, thans
op zoek gaat naar nationaal-socialis-
ten. komt na heel lang en ijverig
speuren tot de conclusie, dat er niet
alleen in Neurenberg maar zelfs in
heel Duitschland nooit menschen
met bruine hemden hebben bestaan,
behalve dan natuurlijk de twintig,
die op het oogenblik terecht staan
en zelfs die twintig zijn aan de door
het nazi-regiem bedreven misdaden,
wanneer men hen op hun woord zou
willen gelooven, zoo onschuldig als
pasgeboren kinderen.
Met welken Duitscher men hier ook
een gesprek aanknoopt, het duurt
geen twee minuten of men krijgt on
gevraagd te hooren, dat deze Duit
scher nooit iets van het nationaal-
socialisme heeft willen weten, dat
hij nooit lid der partij is geweest,
dat hij Adolf Hitler en diens kame
raden steeds heeft beschouwd als
het grootste gespuis van de wereld
en dat het toch maar treurig is, dat
al die beste, gemoedelijke, door en
door vredelievende Duitschers nu
toch maar de dupe zijn geworden
van wat enkele krankzinnigen op
hun geweten hebben. Alleen het op
sommen van alle misdaden, die de
laatste tien jaar in Europa door
Duitschers in naam van het Duit-
sche volk en dat kan men ten
slotte moeilijk ontkennen met
den steun van het Duitsche volk
zijn bedreven, zal in de Neurenber
ger rechtszaal ongeveer een maand
tijd vergen. Maar de meeste Duit
schers beschouwen dit proces uit
sluitend als de particuliere aange
legenheid van de heeren Goering c.s.
Zij missen ieder persoonlijk en col
lectief verantwoordelijkheidsgevoel en
zij beseffen daarom ook niet, dat
juist dit gemis hen heeft gemaakt
tot blindelings gehoorzamende sla-
v.en hunner nazi-meesters. Een alge
meen gebrek aan persoonlijkheid, dat
is een der vreemdste en meest be
angstigende ervaringen, die men rei
zend in Duitschland opdoet.
Vast staat, dat men bij de Duit
sehers met wie men spreekt slechts
zelden eenig spoor van persoonlijk
of collectief schuldbesef waarneemt
maar veeleer eengevoel van veron
gelijkt worden, een gevoel van pijn
lijke verbazing over het feit, dat
de geallieerden al deze goedwillen
de, zich nooit van eenig kwaad be
wuste Duitschers niet a]s hun boe
zemvrienden behandelen en er niet
voor zorgen, dat zij zoo overvloedig
te eten krijgen als zij tijdens den
oorlog gewend waren. Dat de voed
selpositie in het Derde rijk alleen
maar betrekkelijk gunstig was dank
zij de plundering en uithongering
der bezette gebieden realiseeren de
ze menschèn zich eenvoudig niet.
Dat is voor hen ook het gemakke
lijkst. Het merkwaardigste daarbij
is, dat zelfs zij, die zich thans uit
geven voor Hitler's meest verwoede
vijanden ook al gedroegen zij
zich verder als zijn meest onderda
nige dienaren zich ook nu nog
af en toe zuchtend laten ontvallen,
dat alle krachtsinspanningen van
Duitschland gedurende den oorlog
vergeefsch zijn geweest. Dat is mis
schien toch wel wat hen het meest
verdriet.
Het is nog altijd geen vrede in
Duitschland en zelfs wanneer hij
komt zullen er nog altijd Duit
schers blijven, voor wie de vrede
slechts een voortzetting van den
oorlog met andere middelen be
teeken t. De spoorlooze verdwij
ning van alle bruine hemden
beteekent nog niet, dat het na-
tionaal-socialisme dood is. Onder
bepaalde omstandigheden zou
het altijd weer kunnen herle
ven en aanhang winnen onder
een te weinig critisch volk. Ver
moedelijk zou het dan een an
deren naam dragen, en ook de
kleur van het hemd zou ver
moedelijk anders zijn, maar men
zou het herkennen aan zijn
daden.
Maria, de dochter van Hendrik I
van Brabant en weduwe van keizer
Otto I van Duitschland, verbleef
als vrouwe van Helmond en van
Vlierden menigmaal gedurende
korteren of langeren tijd op haar
Jachtslot te Helmond. Toen zij
eens alleen op jacht was, raakte
zfj in een moeras verdwaald; daar
zij met haar muildier in den dras-
sigen bodem wegzonk, beloofde zij
in haar doodsangst aan God, ter
eere van de H. Maagd ter plaatse
een klooster te bouwen indien zij
gered mocht worden. Haar gebed
werd verhoord, zij bereikte weer
vasten grond en stichtte het kloos
ter, dat den naam „Binderen"
kreeg. Aldus verhaalt de legende.
Feit is, dat het klooster Binderen
In de eerste helft van de 13de eeuw
door de keizerin-weduwe gesticht
Werd. Er vormde zich een abdij met
Cisterciënser-zusters, de eerste abdij
In deze contreien. In den loop der
eeuwen maakte de abdij vele weder
waardigheden mee, de gebouwen wa
ren ten prooi aan roof, plundering en
brand, het restant werd in 1776 af
gebroken. De afbraak werd verkocht
ter delging van de schulden van ze
keren Diederik Huygens, schepen van
's Hertogenbosch.
Hoe weinig er van Rotterdam
overgebleven zou zijn, indien de
Duitschers, zooals in hun voor
nemen lag, de stad tot het uiter
ste verdedigd hadden, blijkt uit
een achtergelaten plattegrond,
waarop het verdedigingsstelsel
duidelijk staat afgebeeld.
De havens en de daarmede sa
menhangende bedrijven zouden tot
geen enkelen prijs worden overge
geven. Er was een hecht verdedi
gingsstelsel opgebouwd in 9 sec
toren, die elk afzonderlijk tot een
meer of minder sterke vesting wa
ren gemaakt. Elke sector had zijn
eigen stafkwartier.
Wie de kaart goed beziet, ervaart,
dat de 'Duitschers slechts die ha
venwerken vernield hebben, welke
Bij niet verkozen te verdedigen. Zou
het tot een strijd gekomen zijn, dan
waren èn de tunnel èn de bruggen
de lucht ingegaan en zouden de
9 vestingen zóó lang verdedigd, zijn
geworden, tot er slechts puin over
was gebleven. In dat geval hadden
de levenskrachten van Rotterdam
een zoo geweldigen knak gekregen,
dat er tientallen jaren overheen
zouden gegaan zijn, voor er herstel
was ingetreden.
Eenige jaren geleden vormde zich
in Helmond een „comité Binderen",
dat zich ten doel stelde de Maria-
devotie op deze plek te doen her
leven. Een oude schaapsstal werd aan
gekocht en gerestaureerd tot kapel.
Nadien ontstonden plannen, om de
oude abdij te doen herstellen. Deze
plannen kregen geleidelijk aan vaste-
ren omvang en over eenige weken
wordt het eerste stadium daarvan
verwezenlijkt.
Het ligt ln de bedoeling den
historischen abdij-grond aan te
koopen en er in de toekomst weer
een klooster met kapel te bouwen.
Tien zusters Dominicanessen van
Bethanië uit Venlo zullen 8 De
cember hier arriveeren om op Bin
deren reeds hun intrek te nemen
in een woning.
Naar het Katholiek Indisch Bu
reau verneemt, zal Z. H. Exc. Mgr.
Th. H. L. M. van Roosmalen
Cs.s.R., Apostolisch. Vicaris van
Suriname, Zaterdag a.s. met de
„Maaskerk" van Amsterdam uit
naar zijn missie op Suriname te-
rugkeeren.
't Heerlijk avondje is gekomen
vol verwachting klopt
ons hart
(De Vries P.)
(Van onzen Haagschen redacteur).
De Nederlandsche boerenstand
heeft 'n zwaren tol aan den oor
log moeten betalen. Bijna 220.600
H.A. grasland en bouwgrond werd
geïnundeerd, waarvan 77.000 H.A.
met zont water. Door evacuatie
en oorlogsgeweld ging bovendien
de oogst van 50.000 H.A. verlo
ren, door vliegvelden en verde
digingswerken van 25.000 H.A.
door mijnenvelden, die vooral in
Brabant en Limburg bewerking
van den grond onmogelijk maak
ten, nog eens 10.-000 H.A.
Boerenhoeven werden geheel en ge
deeltelijk vernield tot een totaal van
9.500 stuks. 18.000 wagens en karren
gingen verloren, 40.000 paardentuigen
50.000 werktuigen en machines, 150
tractoren, 300 000 stuks gereedschap.
De levende Inventaris verminderde
door roof en slachting met 35.000
paarden, 75.000 stuks rundvee, 76.000
varkens, 56.000 gelten, 13.000 schapen
en een half millioen kippen. Maar de
Op de ruïnes van het oude
zullen wij een nieuw spoorweg
bedrijf opbouwen, deelde ir. W.
Hupkes, directeur van de Ne
derlandsche Spoorwegen, in den
eersten na-oorlogschen pullman-
trein mede.
Een spoorwegbedrijf, geheel ge-
electrificeerd met rijsnelheden van
150 K.M. en regelmatige tijden van
aankomst en vertrek. De verwezen
lijking van dit plan ls zeer ingrij
pend; de spoorbanen moeten ver
stevigd worden, steenslag zal het
grind onder de dwarsliggers vervan
gen, het sein- en overwegwezen ver
andert. Alle kleinere stations en tra
jecten vervallen.
De Spoorwegen hebben 750
bussen in Engeland besteld, die
de aanvoerlijnen van de kleine
plaatsen naar ae groote stations
zullen onderhouden. Met de
verwezenlijking van dit plan,
waarbij het tempo een kwestie
van materiaal is, zal Intusschen
nog wel een vijf of zes jaar ge
moeid zijn.
Dit alles is toekomstmuziek, de
harde werkelijkheid van het oogen
blik is een moeizaam, maar staag
vorderend herstel, waarbij de groot
ste handicap de leeggehaalde werk
plaatsen zijn. De electrische verbin
ding tusschen Amsterdam en Rot
terdam is nu gereed, ook voor Am
sterdamAmersfoort heeft men nog
juist voldoende materiaal bij elkaar
kunnen krijgen. Daarbij blijft het
voorloopig. Van het 3000 K.M. langa
spoorwegnet ls thans 2839 K.M
bruikbaar. Het grootste probleem
vormen echter de vernielde bruggen;
ongeveer 800, groote en kleine,
werden vernield, alleen reeds op het
traject Den BoschGeertruideu-
berg 80. De volgende week Dinsdag
komt de brug bij oosterbeek gereed,
Zwolle (Katerveer) volgt omstreeks
15 Januari, M°ok in Februari, Ven
lo in Maart, verder in den zomer
de Moerdfjk, Hedel, Dordrecht en
tegen het eind van 1946 Wester
voort.
Tijdens den oorlog is het reizi-
gersvervoer sterk toegenomen. Een
record vormde Augustus 1943 met
een ontvangst van 19 millioen! On
danks de beperkte mogelijkheden
van het oogenblik zijn de ontvang
sten, voornamelijk uit het reizigers-
vervoer, ook thans nog hooger dan
in 1939. Daartegenover staat echter,
dat de schade aan materiaal, als ge
volg van de spoorwegstaking, 250
millioen bedraagt: 79 pet. electri
sche motorrijtuigen, 74 pet. mate
riaal op de lijn AmsterdamRotter
dam, 61 pet. dieselmateriaal, 52 pet.
locomotieven, 67 pet. personenrijtui
gen en 96 pet. goederenwagens.
Daartegenover staat, dat nu veel
buitenlandsch materiaal in Neder
land gebruikt wordt, maar de kwa
liteit is veel minder.
Ir. Hupkes verwachtte voor de
toekomst geen concurrentiestrijd
tusschen spoorwegen en binnen-
landsch luchtverkeer. Wanneer
men in twee uur tijds van Am
sterdam naar Groningen kan
rijden, is het niet noodig een
vliegtuig te nemen; alleen naar
Zeeland behoudt de luchtlijn
voordeelen. Trouwens de aspec
ten der K. L. M. liggen ln de
wereldruimte; de Spoorwegen
hebben te zorgen voor een goe
de verbinding met de centrale
luchthaven.
Het hoofdbestuur van den Kath.
Ned. Boeren- en Tuindersbond is
in vergadering te Den Bosch bijeen
geweest. Besproken werd o.m. de
samenwerking met andere jeugd
organisaties te verbreeden. De
K.N.B.T.B. stelde een commissie in
om over dit belangrijke vraagstuk
aan het hoofdbestuur te rappor
teeren. De commissie heeft tot op
dracht de volgende vraagpunten te
bestudeeren: a. De verhouding van
de diocesane jon,ge-boeren- en tuin
dersorganisaties tot de diocesane
standsorganisaties van boeren en
tuinders; b. De wijze van nationale
samenwerking tusschen de dioce
sane jonge-boeren- e» tuinders
bonden; c. De wijze van samen
werking met de Nederlandsche
Katholieke Jongerenbeweging.
Besloten werd ir. A. E. Kromwijk,
Haarlem, en P. J. M. Smits van
Oyen, Eindhoven, te benoemen tot
aiviseerende leden van den partij
raad van de R.K.S.P.
boer beploegt zijn land en zaait en
maait, zooals zijn voorzaten deden als
de strijd op hun akkers was uitgestre
den. Hij woont misschien nog in een
schuur en hij heeft misschien nog
geen hamer om het lekkende dak
dicht te timmeren, hij moet misschien
ploegen ln land dat nog niet geheel
vrij van mijnen ls 250 boerenarbei
ders verloren daarbij aileen in Noord-
Limburg het leven hij zal misschien
tot aan zijn heupen in het water
moeten staan en alleen 's avonds kun
nen werken, omdat overdag geen trac
tor en geen paard voor hem beschik
baar zijn, hij is weer aan den slag
gegaan. waar dat maar eenigszins
mogelijk was
En de overheid zorgt ervoor,
met inspanning van alle krach
ten. dat dit in 1946 weer overal
mogelijk zal zijn. Op een pers
conferentie ten departemente van
Landbouw en Visscherij deelden
de heeren ir. J. Sevenster en ir.
J. W. Hudig, directeuren van den
Rijksdiens: voor Landbouwher-
stel mede, dat op enkele duizen
den K.A. na, voornamelijk op
Walcheren, alle land het vol
gend jaar weer in cultuur zal
komen.
Ruim 25.000 arbeiders zijn bezig
met het herstei; en daarbij zijn niet
gerekend de werklieden bij de droog
legging en de eigen arbeiders van de
boeren. De vrijgekomen gronden ziin
echter nog niet direct geschikt voor
bewerking. Het drooggekomen grasland
ls bedekt met een viltlaag van wier,
die alleen ln handkracht kan worden
verwijderd. En de met zoutwater ge
ïnundeerde gebieden zuUen, voorzoo
ver het kleigronden zijn, ongeveer 6
jaar noodig hebben voor een volledig
herstel. Er zal meer dan 300.000 ten
gips noodig zijn om deze verarming
van den grond ongedaan te .maken,
waarvan 50.000.000 kilo reeds werd
ingevoerd. Dat neemt met weg, dat
er reeds vrij spoedig op verbouwd kan
worden, gerst bij .voorbeeld, zooals men
op Tbolen beeft gedaan
Er wordt extra-kunstmest ter be
schikking gesteld voor de bedrijven,
die door groote verliezen aan vee over
te weinig stalmest beschikken voor ge
ïnundeerd grasland op de slechtere
gronden en voor de onkruiöbestrijdmg
op de mijnenvelden.
Tot nu toe zijn ongeveer 1700 nood
stallen gebouwd en 1100 noodwonin
gen, dubbele aantallen zijn in aan
bouw. Van de 75.000 stuks rundvee,
welke verloren zijn gegaan boven de
landelijke vermindering van den rund
veestapel, zijn tot dusver ruim 15.000
stuks door andere vervangen. Een klein
deel hebben de boeren zelf weer aan
geschaft. Voor den volgenden zomer
zal, naar men mag verwachten, tot
drie kwart van het verlies vervangen
zijn. Alleen al aan oorlogsslachtoffers
werden 950 tractoren en 9.000 land
bouwwerktuigen geleverd. Volgend
voorjaar zal de aanvoer van paarden
zoodanig zijn, dat geen grond braak
behoeft te blijven liggen wegens ge
brek aan trekkracht.
De schadevergoedingen voor land
en tuinbouw worden door den Rijks
dienst voor Landbouwherstel gere
geld binnen het raam van het besluit
op de Materieele Oorlogsschade en
onder toezicht van het Commissari
aat Oorlogsschade. Zij zijn gebaseerd
op de prijzen van Mei 1940 de
totale schade wordt geraamd op 600
5 800.000.000 gulden, eveneens op prijs-
basis 1940 en zij zullen dus moeten
worden aangevuld met een uitgebreid
stelsel van credletverleenlng gedeel
telijk renteloos.
Verbetering ln afwateringen, ruil
verkavelingen, algeheele saneering van
bepaalde gebieden staan voorts op bet
programma, dat uit den aard der zaak
echter opent met het woord „Herstel",
omdat Immers onze volkswelvaart van
dit herstel afhankelijk is
De inwoners van ver's Nazi-paleis ge- zinnig, ondanks de
het dorpje River bracht, waar zij wordt ontkenningen van de
zijn in hevig pro- opgeknapt door vrome bewoners. Wie belt,
test tegen de opkomst vereerders. Een ex-ge- wordt
van een Hitler-cultus vangene en vier meis- daan.
niet
Zijn
openge-
de vier
in de omgeving van
deze plaats.
Zij z(jn verontwaar
digd en hoe terecht
dat het „Kingsdom-
house" het hoofdkwar
tier wordt van het on
langs opgerichte „Le-
Ceheimzinnige
Nazi-
aanbidders
meisjes doof, mogen zij
niet opendoen? Is het
mysterie, dat er geen
winkeliers komen, zelfs
geen bakker of kran
tenbezorger? De bewo
ners van River geloo
ven de verklaringen
niet van een der bewo-
iCAI 150 liJC L VaiJL CCII VICA UCWU'
gioen van Christelijke eenige bewoMrs De ners' dat kranten nen
hervormers", dat Hit- ]aatstJf niet interesseeren. Zij
ler besc-ouwt als een ?iJ z«n zóó verontwaar-
Goddelijk instrument, digd, dat een lid van
Energieke protesten ]os]at(,n deze Nazi-aanbidders-
zijn ingediend bij de bende het gedrag van
plaatselijke parle- Reporters doen alle Rivers burgerij on-
mentsleden, de kerke- moeite iets te weten te waardig noemde. En
lijke autoriteiten en komen, maar de ex-ge- wat voegde hij er aan
andere instanties.
vangene noemt zijn toe?
Een onthulling van de ®cMen naam niet e»
activiteiten van de ^eert aangaande
nieuwe bewoners van eit ?r" «w
het huis volgde op t®.hebbeJ1' .T!" kinderen werden ge-
den -erkoop van Hit- makeif heeftdood toen de dorps-
„Deze menschen kun
nen nergens anders
aan denken dan dat er
ler's buste in Londen.
Deze is naar het Ri-
school werd gebombar-
Het huis is geheim- deerd."
Op het deerlijk gehavende em
placement van Kesteren stapten
wij Maandag uit den eersten
na-oorlogschen Pullmantrein in
Europa, tevens den eersten In
ternationalen trein van Neder
land uit, welke thans dagelijks
de verbinding onderhouden zal
tusschen Amsterdam en Brus
sel.
Het was teekenend voor het Ne
derland in wederopbouw: de tegen,
'stelling tusschen het half ver woes,
te stationsgebouw, doorzeefd van
kogels, de wachtkamer triest en
haveloos met een schot door den
spiegel en mica als vensterglas en
het weelderige interieur van den
Pullman met zijn fauteuils en be
timmering en alle comfort. Toch
keken de spoorwegmannen van
Kesteren, zooals trouwens overal
langs de lijn, met een glimlach van
voldoening naar die luxueuze ver
schijning, welke passeerde; een
droom uit het verleden, maar ook
een belofte voor de toekomst.
De Pullman vertrekt dagelijks om
13.08 Van Amsterdam C.S. en komt
's avonds om negen uur te Brussel
Midi aan, waar men kan overstap
pen op den nachttrein, die om ze
ven uur ln den ochtend te Parijs
arriveert. Zoolang nog een omweg
van 88 km. via Nijmegen moet wor
den gemaakt, kan van een herstel
van de directe verbinding met Pa
rijs, de wedergeboorte dus van de
„Etoile du Norct", geen sprake zijn
het wachten ls op de werkzaamhe
den aan de Moerdykbrug, die ho
pelijk in Mei a.s. gereed zijn. In
afzienbaren tijd kan dan ook
„1' Olseau Bleu", op één dag heen
en weer naar Parijs, als een fenix
uit zijn asch herrijzen.
De Compagnie Internationale des
Wagons-Lits, die slaap- en restau
ratiewagens, rijtuigen met buffet
en Pullmanrijtuigen op de groote
spoorwegverbindingen exploiteert,
heeft een groot deel van haar ma
terieel uit den oorlog kunnen red
den en hoopt spoedig weer de ver
schillende Internationale lijnen te
bedienen. Zoo staat voor Neder
land, na Parijs, een verbinding via
Maastricht en Luxemburg met Zwit
serland op het program Het Inscha
kelen der Pulhnanrytuigen ge
schiedt voor Nederland nog in het
bijzonder om het spoorwegverkeer,
dat hier in vele opzichten zoo arm
zalig werd, meer aanzien te geven.
De medewerking van de Nederland
sche Spoorwegen, is dan ook zeer
groot.
Aan de eerste reis vanuit Neder
land namen tal van autoriteiten
deel o.a. de directies van de beide
maatschappijen; de Nederlanders
stapten te Kesteren uit en reden
met den Pullmantrein uit België
terug. Er werd een lunch geserveerd,
waarbij bet apéritlef en de wijn af
komstig waren uit den ouden voor
raad van de Wagons-Llts, die van '40
tot op heden op een veilig plaatsje
ln het Centraal Station te Amster
dam verborgen had gelegen.
Het Nederlandsche stoomschip
„Trompenberg", dat bij de Zweed-
sche kust bij Oernskoeldsvik aan
den grond was geloopen, is Zon
dagnacht in een hevigen storm in
tweeën gebroken. De bemanning
van het schip was reeds voordien
met, wippertcestellen aan wal ge
bracht.
