Situatie te Bandoeng
verslechterd
Sjahrir wil onderhandelen op
basis van onafhankelijkheid
Doodstraf voor
Blokzijl
Haarlemmers staan terecht
voor Bijz. Gerechtshof
Hulp aan den vijand
verleend
VLOEDGOLF
Twintig jaar
voor jhr. D. de Blocq
Het weer
Het dilemma der Nederlanders
WAPENSMOKKEL IN
KAMP SCHOORL
Me JAARGANG No. 23411
WOENSDAG 5 DECEMBER 1945
GEEN „D0MINI0N"STATUS
AANGEBODEN
Verklaring van Sjahrir
teistert de kust van
Britsch-lndië
van Scheltinga
Hulp per hospitaalschip
,ZIJ WILLEN EIGEN HERSTEL
IN HANDEN HOUDEN"
Alle gedetineerden naar
Hoorn overgebracht
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week'
Daar de situatie te Bandoeng
zóó verslechterd is, is het nood
zakelijk geworden een geheel
bataljon Manratta's ter verster
king door de lucht aan te voeren.
12 Dakota's vlogen gisteren den
geheelen dag tusschen het Eema-
joran-vliegveld te Batavia en
Bandoeng heen en weer. Het
Britsche communiqué van van
daag meldt, dat Gurkha-troepen
gisteren een door de Indonesiërs
bezet gebouw te Bandoeng heb
ben aangevallen met steun van
artillerie en tanks, waarop de
Indonesiërs het gebouw in brand,
staken en naar de kampen reti
reerden. Er werden boobytraps,
explosieve stoffen, wapenen, mu
nitie, speren, dolken gevonden,
alsmede een krachtige radiozend-
iustallatie. Het communiqué ont
kent, dat er een wapenstilstand
zou zjjn gesloten tusschen den
Britschen commandant brigade
generaal Mac Donald en de In
donesiërs, zooals de laatsten be
richt hebben.
In het Noordelijke deel van Ban
doeng hebben georganiseerde groe
pen Indonesiërs petroleumbommen
naar de huizen gegoaid. Zij sloten
in een huis 14 menschen op, die
allen levend verhandden. Uit een
kampong ten Noord-Oosten van de
stad, zijn gisteren 30 vrouwen en
kinderen gered.
De republikeinsche „minister van
Voorlichting", Sjarifoedin, heeft
in verband met de recente gebeur
tenissen in Bandoeng verklaard,
dat er een „regeeringsmissie" op
weg naar Bandoeng is en contact
zal opnemen met den Britschen
commandant brigade-generaal Mac
Donald. Zij' zal haar uiterste best
doen, de situatie onder controle te
krygen.
Het revolutionnaire radiostation van
Bandoeng bericht dat de Engeischen
en Indonesiërs overeengekomen zijn
alle Europeanen en Indo-Europeanen
ln een bepaalden sector van de stad
te concentreeren. De veiligheid van
dien sector wordt door de Indonesi
ërs gegarandeerd en een disciplinaire
actie zal worden ondernomen "tegen
een leder die deze veiligheid ln gevaar
brengt.
In Semarang hebben Indonesiërs
gisteravond het vliegveld met mor
tieren beschoten. Bovendien verrich
ten zij sabotagedaden aan de water
leiding der stad. De gevechten in
Ambarawa zijn gisteravond weer op
gelaaid. In Soerabaja is alles rustig.
De Nederlandsche delegatie,
welke te Singapore Donderdag
zal deelnemen aan de conferen
tie met admiraal Mountbatten,
vertrekt Donderdagmorgen uit
Batavia naar Singapore en wordt
Vrijdag of uiterlijk Zaterdagmor
gen in Batavia terug verwacht.
De Nederlandsche delegatie be
staat uit dr. Van Mook, admi
raal Helfrich, mr. Van Oyen,
graaf Van Bylandt en de secre
taresse van dr. Van Mook, mevr.
Stokdijk.
Sjahrir heeft op een persconferen
tie volgens U. P. gezegd, dat, hoe
wel de recente gebeurtenissen in
Bandoeng de zaken aanzienlijk moei
lijker hebben gemaakt, hij zichzelf
gerechtigd beschouwde zijn verkla
ring van eenigen tijd geleden te
handhaven, waarin hü zeide, dat de
oplossing van het Indonesische
vraagstuk een kwestie van weken
zou zijn.
Ho?6 „hooP is n°g niet opgegeven,
nfr Indonesische kwestie voor
?rur" der Vereenigde Naties ge-
w?rden, aldus Sjahrir.
j i *iw e8de hij er den nadruk
op. dat de Indonesische regeering
vastbesloten is geen voorwaarden te
aanvaarden die minder inhouden
dan de erkenning der Indonesische
onafhankelijkheid door de Nederlan
ders. Sjahrir ontkende, dat de Ne-
?eri?uders een „dominion," status
nebben aangeboden.
,*>as na de Nederlandsche erken-
n S van de Indonesische onafhan-
keiykneia waarover volgens
Sjahrir niet geargumenteerd of
onderhandeld kan worden zul
len de Nederlanders echter een
aantal bijzondere rechten boven
andere naties krijgen en wel in
den votm van verdragen en eco
nomische samenwerking, welke te
zamen echter een groot terrein
van onderwerpen bestrijken, waar
over aan een conferentietafel ge
sproken kan worden.
Hij verklaarde verder, dat de Indo
nesische regeering waarschijnlijk de
besluiten van de Vereenigde Naties
zou aanvaarden, ook indien deze on
gunstig voor de Indonesiërs uitvie
len en hij dacht, dat de Nederlanders
hetzelfde zouden doen. indien de be
sluiten hun niet pasten.
In de indrukwekkende zaal van
Ne,er lands hoogste rechtscollege
te Den Haag heeft de Bijzondere
Raad van Cassatie vanmorgen
het eerste definitieve doodvonnis
bevestigd.
Dit vonnis was uitgesproken
over Max Blokzijl, die beschul
digd was van het voortgezet mis
drijf van het opzettelijk in tijd
van oorlog aait den vijand hulp
verleenen. Het verzoek om cas
satie ingediend door Blokzijl's
verdediger, mr. A. V. de Lau
were, werd door den Raad ver
worpen.
By het vonnis was tevens be
paald, dat Blokzijl vervallen
wordt verklaard van de hem ver
leende orde van Oranje-Nassau
en van het eere-teeken voor be
langrijke krijgsverrichtingen.
Hoewel dit«4iet eerste definitieve
doodvonnis was wegens een poli
tiek misdrijf in ons land en het,
gezien de uitspraak van het Bij
zonder Gerechtshof en het requisi
toir van mr. Langemeijer, advo
caat-fiscaal bij den Bijzonderen
Raad van Cassatie, te verwachten
was, was de publieke belangstelling
gering te noemen.
Een uitzondering makend op den
regel las mr. Haga, president van
den Bijzonderen Raad van Cassa
tie, het vonnis zelf voor. Blokzijl
hoorde het staande aan en toonde
geen ontroering.
Willy den Ouden is weer in
Nederland. Ze is bij ons ivegge-
gaan als zwemphenomeen; ze is
teruggekeerd als mevrouw Staf-
fen Broms, een Zweedsche dame,
die haar ouders bezoekt en
graag haar vrienden nog eens
ontmoet, maar het wedstrijd-
zwemmen er volkomen aan ge
geven heeft. Ze zal haar activi
teit. in het water beperken tot
een demonstratie tijdens de
wedstrijden van haar oude club
de R.D.Z. te Rotterdam. Ze heeft
voVcqmen gelijk, deze mevrouw'
Stuffen Broms. Het beeld van
onze wereldkampioene en we
reldrecordhoudster Willy den
Ouden kan ze toch niet weer
oproepen.
Vierduizend menschen werden
gedood, en veertigduizend dakloos,
toen verleden week een gewei liga
vloedgolf een streek langs de
Britsch-Indische kust teisterde.
De hemel veranderde van kleur,
in het Westen hing een roode gleed
en een vuurzuil schoot vanuit het
water de lucht in. Met een don
derend lawaai stortte de vloedgolf
zich op het ctrand, waarbij mil-
lioenen keisteenen als kogels door
de lucht vlogen.
De voormalige burgemeester van
Wassenaar, jhr. D. de Blocq van
Scheltinga, die door het Bijzender
Gerechtshof was veroordeeld tot le
venslange gevangenisstraf, is van
daag door den Bijzonderen Raad
van Cassatie veroordeeld tot 20
jaar gevangenisstraf.
De N.C.H.N., afd. Langstraat,
heeft het plan opgevat het land
van Heusden en Altena te hulp te
komen met medische verzorging.
Besloten is 10.000 beschikbaar te
stellen voor het inrichten, dekken
en versieepen van een hospitaal-
schip, dat door het Rcode Kruis
beschikbaar wordt gesteld en
regelmatig 35 patiënten zal kunnen
verzorgen.
Verwachting tot Donderdag
avond: Overwegend matige wind
tusschen West en Noord-West,
wisselende bewolking met plaat
selijk buien, vooral ln de kust
strook. Iets koeler.
Zon onder 16.29'Maan 9.06—17.04
Zon op 8.33.
Demaree Bess heeft
in de Saturday
Evening Post sen
artikel gewijd aan
«vat bij noemt het „dl-
lemna der Nederlan
ders"; hij verklaart dat
de traditicneele geest
van zich zelf helpen
kostbaar voor hen blijkt
en dat zij hebben om.
dekt dat „de kosten
der onafhankelijkheid
sedert 1939 enorm izfjn
gestegen". De schrijver
haalt het eeval aan van
de vierduizend Cana-
deesche legervrachtwa-
gens die voor Nederland
verloren gingen omdat
rij aoo vastbesloten zijn
voor zichzelf te zorgen.
De Canadeezen boden
deze vrachtwagens den
Nederlanders aan, die
den prijs te hoog vonden
en ook niet in dollars
wilden betalen, sooals
de Canadeezen vroegen
Terwijl de onderhande
lingen zich voortsleep
ten, werden de vracht-
auto's door de Cana
deezen aan de ünrra
aangeboden die ze keehf
en naar Polen en Tsje-
cho-Slowakije zond. Na
vraag op de ambassade
der Ver. Staten bracht
het volgende aan net
licht.
„De klip in dat geval
is dat de Nederlanders
de Unrra niet om hulp
hebben verzocht, terwijl
Polen en Tsjecho-Slcva-
kije dit wel deden. De'
Nederlanders wilden
hun eigen herstel in
handen houden en voor
alles betalen in plaats
van om liefdadigheid te
vragen. Zij hadden zich
echter niét gerealiseerd
dat de Unrra hun bod
af zou nemen voor din
gen die zij noodig hei-
ben, omdat de Unrra
zich niet behoeft te
bekommeren om hooge
prijzen of gebrek aan
dollars."
Bess zegt dan verder
dat de Unrra niet net
eenige groote bureau is
dat ons land oneerlijke
concurrentie aandoet.
Deae instantie biedt
niet alleen meer voor
militaire voorraden
maar ook de geallieerde
legers beletten hun zich
weer m het bezit te
stellen van hun eigen
machinerieën, auto's,
gereedschappen, spoor
wegmateriaal en andere
zaken die de Dultschevs
hadden gestolen. Hoe
wel zelfs de plaats waar
veel van dit materiaal
zich bevond was ,vast-
gesteld, kregen de Ne
derlanders te hooren
dat zij wegens onder
handelingen onbepaal-
den tijd moesten wach
ten.
zy geven toe dat
eenige vertraging-onver-
mydelijk is. doch bewe
ren dat deae vertraging
onnoodlg verlengd
wordt. De geallieerde
politiek om de Rus
sische zone in Duitsch-
land alsmede Polen,
Tsjecho-Slovakije en an
dere deelen van E'urooa
van Ruhr-kolen te voor
zien en de Nederlan
ders te dwingen met
hun schaarsche dollars
van de Ver Staten te
koopen, is ook iets wat
dezen niet begrijpen.
B'ess beweert verder
dat de ergste oorlogs
schade niet zichtbaar is
voor den reiziger on
danks de ruïnes te Dep
Haag en Rotterdam. De
dood van driehonderd
duizend Nederlanders
gedurende den oorlog
en het overloopen van
honderdduizend naar
de nazi's, zijn wonden
die gevoeld worden,
doch die men niet ziet.
Bess besluit dan dat er
negentigduizend man
nen en vrouwen in de
concentratiekampen zit
ten die hun berechting
afwachten en dat er
wijdverspreide zuive
ringen hebben plaats
gevonden.
Het was een zenuwachtige vrouw,
deze Sophia H. Bijster, die Dinsdag
middag voor het Bijzondere Ge
rechtshof terecht stond en op de
desbetreffende vrager, van den pre
sident onduidelijk haar .personalia
stamelde. Uit de dagvaarding ver
nemen wij, dat zij in Februari van
het jaar 1943 aan den S.D mede-
deeling deed van dreigbrieven die
zij ontving en dat zij den Haarlem-
schen agent Giliam hiervan ver
dacht. Zij trad op als Verwaiterin
van den Amsterdamscben Bazar te
Haarlem, waarvan een. ondergedo
ken Jood, De Vries genaamd, de
eigenaar was. Ze vertelde aan den
S.D., dat zij niet in staat was een
balans van de zaak op te maken
en dat de boeken vermoedelijk in
het bezit waren van meergenoem-
den Giliam. die ook wel zou weten
waar De Vries zich bevond. Ten
slotte, dat haar echtgenoot G. A.
de Ridder, artikelen, die De Vries
m zijn winkel had, verkocht had
en de opbrengst via Giliam aan De
Vries ter hand had gesteld.
Als Serste getuige wordt gehoord
de 39-jarige agent Giliam. Hij ont
kent de dreigbrieven te hebben ge
schreven Hij zou geregeld van ver
dachte geld hebben ontvangen ten
behoeve van De Vries. Toen deze be
talingen niet meer vlotten wilden
heeft hij wel een zekeren argwaan
gekregen en gemeend dat verdachte
gelden van de zaak ten eigen bate
gebruikte, gezien de wijze waarop zij
haar leven had ingericht. Bi' het
verhoor van getuige G'. A. de Rid
der, echtgenoot van verdachte,
Dlijkt, dat deze kan aantoonen met
zijn handel in aardewerk voldoende
té hebben verdiend om den door Gi
liam opgewekte argwaan te ontze
nuwen De Ridder verklaarde verder,
dat zijn vrouw, waarvan hij inmid
dels gescheiden is, hem bij den S.D.
heeft verraden. Hier protesteert
verdachte heftig. Zij heeft "haar
echtgenoot niet verraden, doch zij
was bang voor de dreigbrieven.
Enkele dagen geleden werd de
regionale inspecteur van Noord-
Holland over de bewaking van de
kampen, waarin de politieke ge
detineerden gehuisvest zijn, kapi
tein H. J. Waage, er van op de
hoogte gesteld, dat er wapensmok
kel gepleegd werd in het kamp
Schoorl. Op valsche papieren kre
gen vreemden toegang tot het
kamp. Een meisje, dat ook op deze
wijze binnenkwam, wekte verden
king, werd gepakt en bekende vol
ledig.
Hedenmorgen is een groote poli
tiemacht, 200 man gezagstroepen
en 200 manschappen van de Kon
Marechaussee, bij verrassing in het
kamp aangekomen en aanstonds be
gonnen 'n uitstekend voorbereid en
perfect georganiseerd grondig on
derzoek in te stellen.
De leiding van het kamp (com
mandant P. A. Spandaw, wnd.
commandant Jac. van Dieren) en
't gebeele personeel werden direct
vervangen door een meegekomen
voltalligen bewakings- en bedie
ningsstaf. Leiding èn bewaking
werden scherp verhoord. Alle
1095 gedetineerden zijn gefouil
leerd en uitgezonderd de zie
ken onder hen naar „De
Krententuin" bij Hoorn overge
bracht.
In verband met deze wapen-
smckkelaffaire zijn in de hoofdstad
reeds 4 personen gearresteerd.
waarin haar geregeld der. dood ln
het vooruitzicht werd gesteld. Teen
is zij ten einde raad naar den S.D.
geloopen en heeft gevraagd de zaak
uit te zoeken. Maar nooit heeft /ij
verdachtmakingen geuit of namen ge
noemd Ze heeft zelfs naar haar man
getelefoneerd, dat hij meest onder
duiken, teen haar duidelijk werd,
dat de S.D. hem wilde arresteeren
Hierbij zou getuige M. H. Blessgraaf
tegenwoordig zijn geweest. Daar deze
niet in de zitting is verschenen, be
paalt het Hof, dat de zaak werdt
geschorst en op 27 December in
aanwezigheid van Blessgraaf zal
worden voortgezet.
De volgende zaak is die van de 19-
jarige Anna Maria van Leeuwen, van
beroep huljj in de huishouding. Zij
heeft in Mei 1944 aan liet hoofd
van den Haarlemschen Inlichtingen
dienst. den beruchten Krist, mede-
deeling gedaan van een radiotoestel,
dat zich in het huis van haar werk
gever, den arts j. H. Broers, bevond.
Zij verklaart, dat zij dit inderdaad
gedaan heeft, doch dat het de eenige
manier was cm de ondergedoken fa
milie van dezen Joodschen dokter
voor interneering te vrijwaren. Krist
preste haar namelijk om alles wat
zij in het huis van den dokter ver
nam bij hem te melden, daar hij
haar anders naar een concentratie
kamp zou later, brengen
Verdachte heeft tijdens het voor
onderzoek veel leugens verteld,
maar uit het verhoor van dr. Broers
blijkt, dat de verhouding tusschen
verdachte en haar werkgever altijd
uitstekend was. Wel was verdachte
een kinderlijk type met een rijke
fantasie, maar dat zij opzettelijk ver
raad zou hebben gepleegd om hem
hiermede leed te berokkenen, acht
getuige uitgesloten.
De Advocaat-Fiscaal, mr. B. J. Be
sier, meent geen gronden te Rebben
hier het schuldig uit te spreken
en concludeert tot vrijspraak. De ver
dedig.r sluit zich hierbij aan. 13 De
cember uitspraak.
De zitting werd besloten met de
behandeling van een geval van op
zettelijke hulp aan den vijand. De
33-jarige timmerman Adrianu,, van
der Groef te Haarlem staat als ver
dachte terecht, Hij heeft gewerkt aan
liet sloopen van huizen té Zandvcort
en de bovenleiding van de electri-
sche spoorlijn AmsterdamHaarlem
en heeft ernstige majesteitsschennis
gepleegd. Er zijn zes getuigen gedag
vaard. drie a charge en drie A déchar
ge. Eerstgenoemden schilderen ver
dachte als zwarten handelaar, koelie
drijver, een gevaarlijk sujet, landver
rader eng. Als echter de andere ge
tuigen hun verklaringen afleggen
vernemen we niets dan goeds" van
verdachte. Hij is fel anti-Duitsch,
heeft veel góeds gedaan tijdens da
hongermaanden en er is zelfs een
getuige, die een jaar wil opknappen
als er iemand is die iets ten nadeeie
van verdachte kan bewijzen.
In het requisitoir brengt de Offi
cier naar voren dat hulp aan den
vijand bewezen is. Verdachte wist,
dat hij de van hem gevraagde werk
zaamheden in het belang der Duit-
sche oorlogvoering verrichtte en de
Officier meent dat hier een jaar ge
vangenisstraf op zijn plaats Is.
De verdediger, mr. Van Giffen, aegt
In zijn uitvoerig pleidooi dat het
lieelemaal niet vast staat, dat ver
dachte door zijn werkzaamheden hulp
aan den vijand heeft verleend. Wan
neer men dergelijke werkzaamheden
hulp aan don vijand gaat noemen,
moet men driekwart van het Neder
landsche folk dagvaarden, dan moet
men ook de hier aanwezige getuigen
schuldig achten want stuk voor stuk,
zcoals ze hier zitten, hebben ze dan
hulo aan c'en vyand verleend.
Het Hof doet 13 December uit
spraak.
Tijdens de ochtendzitting werden
nog tegen twee Haarlcmsche N.S.K.K.-
ers, B'altus Ambachtsheer te Haarlem
en Arend A. de Callavon, resp. 10 en
15 jaar gevangenisstraf geëischt. Uit
spraak 13 December.
De zaak van Meinte Th. v. d. Berg,
cok wonende te Haarlem, werd ge
schorst wagens onvoldoende bewijs
materiaal.
Richard C. H. J- van Duin stond
tenslotte terecht omdat hij aan de
Duitsche politie had medegedeeld,
dat de weduwe Hirs palen van de
lluitsche Weermacht had stukge-
zaa.gd en een anti-Duitsch rijmpje
op een muur geschilderd; daardoor
was de weduwe in gevaar gebracht.
Er werd drie jaar tegen hem ge-
eischt. Uitspraak 13 December.