Eerst herstel der orde op Java
Bevoegdheden van
belangrijk uitgebreid
Van Mook naar
Nederland
OPNIEUW STRIJD IN SEMARANG
„Regeering" Sjahrir
onmachtig
ANNO 1946:
Hevige brand te
Beverwijk
Mgr. M.H.Lucas reikt
missiekruisen uit
69ste JAARGANG No. 23415
MAANDAG 10 DECEMBER 1945
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Nieuwe volksverhuizing
Verbazing te Londen
Dr. Loudon G. G.?
Mgr. P. Hopmans verlaat
zijn paleis
De toestanden in het
visscherijbedrijf
„Prijsbeheersching, een
publieke zaak"
Britten heSben besloten onze
souvereiniteit opnteuw te vestigen
Zware aanval op
Britsch convooi
Het weer
Te Amsterdam reed een locomotief in het water van de sluis
van het Westerdok, daar de machinist blijkbaar niet of te
laat bemerkt had, dat de brug over de sluis openstond. De
machinist verdronk De locomotief wordt door een drijvenden
bok gelicht (ABC-Vermorken P)
Groote papiervoorraad
verloren gegaan
Lammetjes voor
prinsesjes
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Volgens een gezaghebbende bron te Batavia zullen als gevolg van
de besluiten, genomen ter conferentie van Singapore, door admiraal
Mountbatten, generaal Christison en dr. Van Mook, Britsche en
Britsch-Indische troepen zeer spoedig een begin maken met het her
stel van de orde ln groote gebieden van Java. Daartoe zullen nog meer
troepen naar Java worden overgebracht, maar hoewel de Nederland-
sche troepen waarschijnlijk wel gebruikt zuilen worden voor politie
diensten in de gezuiverde streken, zullen zij aan de eigenlijke operaties
niet deelnemen.
Dit beteekent een uitbreiding van
de taak toegemeten aan generaal
Christison, welke oorspronkelijk al
léén bestond in het ontwapenen en
verwijderen van de Japanners, de
evacuatie van de krijgsgevangenen
en geïnterneerden, en de handha
ving van de orde noodig voor dat
doel. In de toekomst zullen zijn
troepen verantwoordelijk zijn voor
het terughalen van alle Japansche
uitrustingstukken uit handen van
elkeen die ze thans in zijn bezit
heeft.
Een Britsche woordvoerder heeft
te Batavia verklaard, dat de anar
chie en wanorde op Java een na
dere uitwerking noodzaakten voor
zoover het ging om het herstel
van de orde.
Christison heeft nu de be
voegdheid met de tot zijn be
schikking staande strijdkrachten
in een zoo groot mogelijk gebied
de orde te herstellen en te hand
haven om „het mogelijk te ma
ken, dat een constitutioneele
hervorming en een zekere mate
van zelfbestuur der Indonesiërs
in het kader van het Koninkrijk
der Nederlanden tot stand ko-
men en besprekingen daarover
gehouden worden op een gere
gelde en wettige wijze zonder
vrees of geweld", zooals de woord
voerder zeide.
«Inmiddels herhaalde Van Mook,
dat de deur voor besprekingen
nog steeds open staat en ,Hk zie
veel grootere mogelijkheden dan
vorige week of weken terug voor
een nieuwe en directe samen
komst van Nederlanders en In
donesiërs op# korten termijn."
De Engelsche woordvoerder zeide,
dat tijdens de conferentie van Sin
gapore een volledige overeenkomst,
bereikt is. Hij legde er den nadruk
op, dat de Engelsche politiek ook
verder volgens de verklaring van
Bevln gevoerd zou worden, waarbij
de souvereiniteit van Nederland in In-
dlë erkend werd, waar Indonesische
onderdanen nu onafhankelijkheid
vragen aan de souvereine macht.
Men verwacht, dat Christison spoedig
nadere opheldering zal ontvangen
over sommige punten van de verkla
ring van Bevin.
Christison ls, volgens den zegsman,
van meening, dat zoowel de Neder
landers als de gematigde Indone
sische leiders de komende acties zul
len toejuichen. Ook Sjahrir is Inge
licht. Volgens de geallieerden is de
regeering van Sjahrir onbekwaam, en
zij heeft ook de noodzakelijke macht
niet om hetere voorwaarden in het
leven te roepen, in het bijzonder wat
betreft de economische omstandig
heden. die zeer ernstig zijn.
De woordvoerder voegde er aan
toe, dat de hongersnood, die nu
onvermijdelijk is, aangezien slechts
50 pet. van den vooroorlogschen
rijstoogst in 1946 verwacht kan
worden, slechts kan worden ver
zacht doch niet voorkomen, wan-
Grooter dan de volksverhuizing,
die meer dan 1500 jaar geleden
de volkeren ln Europa verplaats
te, is de inlijving van millioenen
Dultschers uit de Oost-Europee-
sche landen. De geheele DOltsche
bevolking van Polen, ten getale
van 3.500.000 menschen, wordt
over de vier bezettingszones ver
deeld. lot Tsjeelio-Slowakiie zul
len 3.500.000 Duitscliers met hun
„tilbare have" moeten wegtrek
ken, terwijl andere stroomeh van
landverhuizers uit Hongarije en
Oostenrijk zich Westwaarts zul
len begeven. Voor Augustus 1946
zal deze operatie ten uitvoer moe
ten zi|n gebracht.
De overbrenging zal overeen
komstig de besluiten van Pots
dam on humane en ordelijke
^ivijze geschieden.
neer Sjahrir, dien de Nederlanders
beschouwen als een toekomstigen
partner voldoende gezag kan uit
oefenen om het volk naar de sa-
wahs terug te brengen om een
laten oogst te krijgen.
Hij verklaarde nog, dat Sjahrir's
kabinet ln dit opzicht alle krachten
zou inspannen en den geallieerden
reeds om hulp verzocht heeft. De
details van deze hulp worden nu
door een Britschen en Indonesischen
staf uitgewerkt. De Nederlanders zijn
tot dusvere nog niet bij dit speciale
stafwerk betrokken, omdat hun toe
voer door de staking der havenar
beiders in Australië ernstig is belem
merd. De voedselsituatie ls bijzonder
critiek in Soerabaja, waar slechts voor
vier weken voedsel is voor 400.000
Nederlanders. -Indo-Europeanen, In
donesiërs, Chineezeu en Arabieren la
het geallieerd gebied.
Ook de kwestie der Nederlandsche
troepen is op de agenda der confe
rentie van Singapore gewlast, of
schoon de beslissing tenslotte door
de Engelsche en Nederlandsche re
geering genomen zal worden. De
woordvoerder verwachtte dat er meer
Nederlandsche troepen naar Indië
zullen worden getransporteerd; of
schoon over het tijdstip hiervan nog
niets beslist is. Hij voegde er aan
toe, dat de Nederlandsche troepen
tezijnertijd de Engelsche zullen ver
vangen, die, wanneer hun taak ten
einde is, teruggenomen zullen wor
den.
De woordvoerder zeide verder, dat
slechts zi), die Indië wenschen te
verlaten, geëvacueerd zullen worden.
Hij voegde er aan toe, dat Neder
land 50.000, Singapore 2.000 bij de
10.000 geëvacueerden, die daar reeds
zijn, Si am 4.000, Australië en Nieuw-
Zeeland samen tusschen 3.000 en
5.000, en Ceylon 5.000 evacuees kun
nen opnemen. Het gebrek aan
scheepsruimte vertraagt de evacu
atie op vele plaatsen in het binnen
land van Java.'
Naar Reuter's diplomatieke corres
pondent meldt, hebben welingelichte
kringen te Londen met bevreemding
het bericht, dat Engeland een nieuwe
.politiek in Indonesië gaat volgen, ont
vangen De beslissingen, die tijdens
de conferentie te Singapore genomen
zijn, zijn duidelijk een aangelegen
heid voor de plaatselijke militaire
autoriteiten, voorzoover zij slechts
betrekking hebben op de militaire
situatie. De aanduiding echter, dat
de oorspronkelijke taak, het ontwa
penen der Japanners en het hand
haven der orde, is uitgebreid, heeft de
Londen verbazing gewekt.
Zondagochtend heeft Sjahrir een
bezoek gebracht aan Christison op
verzoek van laatstgenoemde. Naar
verondersteld wordt, werd de Indo
nesische „premier" irfgelicht over de
nieuwe orders, di,e Christison in ver
band met het herstel van wet en
orde op geheel Java van tflen opper
bevelhebber, Mountbatten, heeft ont
vangen.
In beginsel schijnt de republikein-
sche regeering" het eens te zijn met
de geallieerden, dat op Java de orde
zoo spoedig mogelij^ dient te worden
hersteld. Vandaag en wellicht ook
morgen zal het republlkelnsche „ka
binet" de verklaringen van den Brit
schen woordvoerder bestudeeren.
De verboot van Schiermonnikoog is
tengevolge van den lagen waterstand
aan den grond geloopen.
BATAVHA, 10 Dec. (A.N.P.-
Aneta). Officieel is. bekend ge
maakt, dat dr. Van Mook Woens
dag- 12 December per vliegtuig
naar Nederland vertrekt.
r Van Mopk heeft Zaterdag
op een te Batavia gehouden pers-
c if er-ent ie verklaard, dat zijn reis
naar Nederland slechts van korten
duur zal zijn. Het is de bedoeling
de Nederlandsche regeering een
duidelijker beeld van- den toestand
welke voor hen, die ter plaatse
zijn, reeds ingewikkeld genoeg is
te geven, dan door middel van tele
grammen mogelijk is. De noodzaak
voor het houden van besprekingen
in Nederland zou wellicht ook noo
dig zijn, in verband met as. be
sprekingen met Indonesische lei
ders.
U.P. weet nog te melden, dat het
mogelijk is, dat zijn reis verban-d
houdt met de benoeming van een
opvolger van jhr. Tjarda van Star-
kemborgh 3tachouwer. Te Batavia
wordt de naam van den Nederland-
schen ambassadeur te Washington,
dr. A. Loudon, genoemd als nieu
wen Gouverneur-Generaal.
Z. H. Exc. mgr. P. Hopmans heeft
heden het Bisschoppelijk Paleis
aan de Veemarkt te Breda verla
ten en zijn intrek genomen in het
katholiek Gasthuis, Maasdijk 180.
He resultaten van het visscherij
bedrijf te IJmuiden laten veel te
wensohen over. Het seizoen is on
gunstiger, de weersgesteldheid
werkt belemmerend en bovendien
is er gebrek aan materiaal en olie.
De toestand is dus na de record
besommingen van korten tijd ge
leden heel wat veranderd. Niet al
leen de trawlers, maar ook de log
gers en d!e kuslscbepen ondervin
den dit.
Dinsdagavond 11 December om 8
uur ,zal pref. G. Brouwers, directeur-
generaal van de Prijzen, voor den
zender Hilversum II spreken ever
„Prijsbeheersching, -een publieke
zaak".
Met de „Oranjefontein" is te Melbourne een groep Nederland
sche kinderen aangekomen, die met hun moeders en in som
mige gevallen ook met hun vaders in Japansche gevangen
kampen waren geïnterneerd. De kinderen zullen eenigen tijd
in Australië verblijven om aan te sterken
(Anefo-P)
Nu nieuwe gevechten te Sema-
rang zijn uitgebroken en er te
Bandoeng moeilijkheden zoowel
met Nederlanders als Indonesiërs
zijn, verklaren de hoogste autori
teiten in Batavia, dat de -Engel
schen besloten hebben alle noo-
dige extra strijdkrachten te laten
aanrukken om de orde te her
stellen en de Ned. souvereiniteit
in Oost-Indië opnieuw te vesti
gen, aldus meldt Vern Haugland
van A. P. uit Batavia.
Twintig gewapende Indonesiërs
hebben getracht 't brigade-hoefd-
kwartier te Semarang aan te val
len; de aanvallers werden even
wel verdreven.
Uit officieele Britsche bron te
Bandoeng wordt gemeld, dat een
algemeene aanval van de Indone
siërs op de Britsche strijdkrachten
tusschen 9 en 14 December ver
wacht zou kunnen worden.
Bij een der felste gcvechsthan.de-
lingen welke zich tot dusverre op
West-Java afspeelden, werden, vol
gens A.P., tijdens een aanval op
een gemotoriseerd convooi tusschen
Batav'a en Bandoeng Zondagavond
16 Engelschen en Britsch-Ind'ërs
door Indonesiërs gedood en 30
Britsch-Indiërs gewond, seint Vern
Haugiand van A. P. uit Batavia. De
Engelschen riepen gevechtsvliegtui
gen te hulp, welke de Indonesisch»
strijdkrachten beschoten.
Hst convooi verliet Zondagochtend
vroeg Batavia en werd eerst ln het
gebied van Tjibadak opgehpuden.
Het grootste gedeelte van het con
vooi bereikte Zondagavond voor mid
dernacht Soskaboemi. doch een de
tachement der -chterhede kwam hier
niet vóór Maandag aan. Een Britscha
bekendmaking on Maandagmiddag
vermeldde, dat vliegtuigen am
munitie en medische voorraden
voor het convooi afwierpen.
Meer dan 9000 mannen, vrouwen
en kinderen zijn tot dusverre uit
de kampen te Semarang. Ambara-
wa en Baujoebiroe 3iuds 1 Novem
ber naar Batavia en Bandoeng over
gebracht. Niettemin zijn er nog
altijd 30.000 geïnterneerden op
Midden-Java aanwezig. Ofschoon de
situatie daar een snelle evacuatie
noodzakelijk maakt, wordt het tem
po op het oogenblik ernstig ver
traagd. daar de transporten langs
den weg naar Semarang vaak door
extremisten worden tegengehouden.
Verwachting tot Dinsdagavond:
In het Z.O. van het land tempe
ratuur om liet vriespunt, meest
zwaar bewolkt. Aanvankelijk nog
lichte neerslag, zwakke wind. In
liet overige gedeelte van het land
lichte dooi, meest zwaar bewolkt,
geen neerslag van beteekenls,
swakke, tijdelijk matige N.W.
wind. Zoii onder 16.27, maan
12.5322.06. Zon op 8.38.
Zaterdagavond 6 uur is te Be
verwijk een hevfge brand uitge
broken bij de firma Jos de Swarc,
een papiergroothandel in de
Brpestraat. De brandweer, onder
leiding van de heeren Bleeker en
Coppens, die spoedig ter plaatse
was, trachtte het vuur meester te
worden, doch kon niet verhinde
ren dat het geheele pand, waarin
zich groote hoeveelheden papier
bevonden, uitbrandde. Naast den
papiervoorraad ging ook de ge
heele winkelinventaris verloren.
Zondagmorgen laaide het vuur
opnieuw op, zoodat de brandweer
wederom moest uitrukken. Heden
morgen werd voor een nieuwe uit
breiding van den brand gevreesd.
Omtrent de oorzaak van den «brand
tast men nog in het duister.
Het stoomschip Orestes" van de
K.N.S.M., dat uit Dublin is aangeko
men met een lading van 624 Iersche
runderen en 24 paarden, heeft boven
dien drie lammeren aan boord. Deze
diertjes zullen als geschenk van de
welpen der padvinderij te Dublin wor
den aangeboden aan de prinsesjes Bea
trix, Irene en Margriet.
In de pas herstelde Bovenkerk
van het missiehuis der Paters
van het Goddelijk Woord ta
Steyl heeft Z. H. Exc. Mgr. M.
H. Lucas, Apostolisch Delegaat
van Zuid-Afrika, Zaterdagmid
dag aan veertig missionarissen
plechtig het Missiekruis uitge
reikt.
Voorafgegaan door een stoet van
misdienaars met het kruis, talrijke
priesters in rochet en de veertig
missionarissen, begaf Mgr. zich in
vol ornaat naar het altaar, waar
hij plechtig met de gewaden werd
bekleed. Nadat hij den zegen met
het Allerheiligste had gegeven,
werden de gebruikelijke psalmen
gezongen.
Mgr. Lucas richtte zich vervol
gens met een toespraak tot de mis
sionarissen. Hij wees daarin op de
moeilijke taak, die de missionaris
te vervullen heeft.
Maar als de missionaris zich
terneergedrukt voelt, dan kan hij-
het beste denken aan het groote
Christusbeeld, dat in den tuin
van het generalaat in Rome
staat opgesteld en dat herinnert
aan Christus' bevel: Gaat en
onderwijst alle volkeren. Daar
uit is moed en kracht te put
ten; gaat maar gerust, gij zijt
veilig, Christus zal u steunen.
Nadat vervolgens de kruisen ge
wijd waren, trokken de missiona
rissen naar het altaar, waar zij
een voor een uit handen van Mgr.
het missiekruis ontvingen. De
plechtigheden liepen daarna ten
einde met het uitspreken van het
zendingsbevel en het geven van-
den zegen, gevolgd door een pro
cessie, waarin de missionarissen
met den Bisschop meeliepen, het
missiekruis met beide handen vast
houdend.
In den avond gaf het Tegelscha
orkest „Mignon" een concert.
Hedenmorgen is MgT. Lucas
naar Roermond vertrokken, waar
hij een bezoek zal brengen aan Z.
H. Exc. Mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens.
