Godsdienstvervolging
in Joegoslavië
Van „stap drie" naar
„Aktion Kugel"
Verkoop van millioenen Joden
uit Hongarije
W's
Lagerhuis aanvaardt
dollarleening
D
KAVIAAR.... TE DUUR
FRANSCHE NOTA
Poreus glas
Nieuw probleem
„Economisch
München"
Tito is onverdraagzamer dan zijn
meesters in Moskou
VRIJDAG 14 DECEMBER 1945
PAGINA 6
PROCES-NEURENBERG
Afschuwelijk*
getuigenis
IRAANSCH MEMORANDUM
AAN DE BEZETTERS
Verzoek om troepen
terug te trekken
Vernietiging van Duitsche
duikbooten
Generaal Dentz
overleden
msMh
over Spanje op komst
voor Moskou-conferentie
OPPOSITIE ZEGT:
v
WANKELE FEDERATIEVE
GRONDSLAGEN
Nieuw probleem voor
de Groote Drie
Britsche verklaring over
ontruiming van N.-Italië
Belgische bezettingszone
vastgesteld
De Amerikaansche aankla
ger begon Donderdag zijn ver
toog met te toonen hoe de Na
zi's op het moment dat zij aan
de machtf kwamen in Januari
1933, begonnen met de inrich
ting van concentratiekampen
om de oppositie die in Duitsch-
land bestond uit den weg te
ruimen.
Op systematische wijze wer
den de kampen georganiseerd.
De aanklager citeerde vervolgens
hevelen, die door de S.S.- en Gestapo-
chefs waren gegeven en die in hun
beknoptheid verschrikkelijker zijn
dan elke commentaar.
Gevangenen, die trachtten nieuws
TEHERAN, 13 Dec. (Reuter).
Het Iraansch ministerie van Bui
tenlandsche Zaken heeft heden een
memorandum gericht tot de Brit-
Bche, Amerikaansche en Sovjet-
ambassade met het verzoek onmid
dellijk de troepen van de gealli
eerde en bevriende regeeringen uit
het geheele land terug te roepen.
Het memorandum zegt, dat de aan
wezigheid van de troepen verwar
ring veroorzaakt in de aangele
genheden van het geheele land en
de Iraansche regeering verhindert
effectieve maatregelen te nemen
om de verliezen, door Iran tenge
volge van den oorlog geleden, te
herstellen. Het berooft de Iraan
sche regeering ook Ain haar vrij
heid van handelen de rust in het
land te verzekeren.
Tot de Ver. Staten, Engeland en
de Sovjet-Unie is door de Iraan
sche regeering het verzoek gericht
Iran bij de besprekingen van de
ministers van Buitenlandsche Za
ken te Moskou tegenwoordig te la
ten zijn, wanneer er over Iran
wordt gesproken. Het verzoek is
gebaseerd op een clausule in het
driezijdig verdrag tusschen Iran
Engeland en de Sovjet-Unie.
De Royal Air Force is, met de
opening van een vernietigings
programma tegen Düitsch duikboo
ten, het laatste offensief begonnen
tegen de Duitsche onderzeeboot-
vloot. van de 110 vijandelijke onder
zeeërs, die Engeland in bezit heeft,
worden er 36 gebruikt als doelen
voor luchtaanvallen, waarhij verschil
lende nieuwe wapens zullen worden
beproefd. De actie vindt plaats op
120 ihijl ten Noord-Westen van de
Iersche kust.
PARIJS, 13 Dec. (A.F.P.). Gis-
te ra vond is in de gevangenis van
Fresnes dcor een hartaanval ovt-r-
ieden generaal Denta, die onder de
regeerino; van Vichy Fran&ch hoog
commissaris in Syrië was. Als zoo
danig heeft hij daar tegen de Engel-
Bchen gestreden. Het Parijsche zui-
veriagsgerechtshof had hem ter dood
veroordeeld. Later werd hem. door
generaal De Gaulle gratie verleend.
36 van de 40 beklaagden in het
proces van Dachau zijn ter dood ver
oordeeld. Onder hen bevindt zich dr.
Schilling, die gedurende het proces
toegaf op gevangenen medische experi
menten te hebben toegepast.
door te geven, werden gefusilleerd of
opgehangen, aan den anderen kant
echter verspreidden de nazi-autori
teiten zelf afgrljzelijke geruchten over
de kampen, die ten doel hadden er
den schrik bij het volk in te hou
den.
Er werden „doodsboeken" ter tafel
gebracht, die te Mauthausen werden
bijgehouden. Van Januari '39 tot
April '45 stierven in dit kamp 35.218
geïnterneerden aan „hartverlam
ming".
In zwaarmoedige zwijgzaamheid
hoorden de beschuldigden deze af
schuwelijke getuigenissen aan.
Vervolgens nam Majoor Walsh het
woord, die met een exposé over de
Jodenvervolgingen begon. Walsh
toonde hoe decreten onderteekend
door Frick, Hess, Goering, Bormann
en anderen de Joodsche burgers tot
slaven maakten.
In 1944 bood de Gestapo aan een
millioen Hongaarsche Joden te ver-
koopen voor twee dollar elk, waarbij
werd medegedeeld, dat het eenige
alternatief verdelging in de concen
tratiekampen was.
Later echter werd verklaard, dat
de Joden eerst naar Duitschland zou
den gezonden moeten worden voor
ze konden vrijgelaten wortlen. ..Hon
gaarsche Joden kunnen alleen van
Duitschland uit verkocht worden."
Zoo werd een Gestapo-man naar Is-
tanboel gezonden om de Joden daar
in te lichten, dat men bereid was
een millioen Hongaarsche Joden te
verkoopen. „Indien dit edelmoedige
aanbod wordt aangenomen, zullen
wij ze allen vrijlaten. Zoo niet, zul
len zij allen vergast worden."
In een Gestapo-bevel van Maart
1944 wordt onthuld, dat het op
perbevel opdracht gaf, dat alle
ontsnapte krijgsgevangen officie
ren en onderofficieren, behalve
Engelsche of Amerikaansche, aan
de Gestapo moesten worden over
gedragen voor „stap drie", een
nazi-euphemisme, dat bete, kent,
dat de gevangene in de ijzers naar
het concentratiekamp Mauthausen
wordt overgebracht voor wat men
noemde „Aktion Kugel".
De Amerikaansche en Britsche ge
vangenen werden vastgehouden tot
dat het oppercommando over hun
bestemming besliste. De Gestapo
kreeg opdracht in „stap drie"-geval-
len het Internationale Roode Kruis
te verwittigen, dat de gevangenen
ontsnapt waren, doch niet opnieuw
gegrepen waren.
De beklaagden beluisterden rap
port na rapport over wreedheid en
misdaad in sombere stilte. Er wer
den geen geestigheden gedebiteerd,
geen notities gewisseld en er was
geen gefluister, zooals gedurende de
eerstg phasen van het proces. (U.P.)
if
e~~~
In' de gevangenis van Neurenberg is langs de gangen een
ijzeren netwerk aangebracht om te beletten, dat de
gevangenen zich naar beneden storten
PAKIJS, 13 Dec. (Reuter).
De Fransche regeering overweegt
een nota te richten tot de Ver.
Staten, de Sovjet-Unie en Groot
Brittannië betreffende de betrek
kingen met de regeering-Franco.
Minister Bidault heeft verklaard,
dat Frankrijk t.a.v. Spanje niet
alleen kon optreden, noch wat be
treft een verbreking der diploma
tieke betrekkingen met Madrid,
noch wat betreft de erkenning
van de Spaansche republikeinsche
regeering Giral. Men veronderstelt,
dat de Fransche nota in zeer voor
zichtige termen zal zijn gesteld en
slechts het karakter draagt van
een informatie, hoe de houding
van genoemde regeeringen is te
genover Franco en Giral.
yy
Door Sovjet-chemici is een
nieuw soort bouwmateriaal sa
mengesteld, „poreus glas" ge
naamd, dat seen warmte geleidt,
op water drijft en geluid absor
beert. Het zal spoedig worden ge
produceerd in drie nieuw te bou
wen fabrieken in den Kaukasus eu
de Oekraïne. Men verwacht, dat
poreus glas steen voor binnen
muren zal vervangen eii voorts
gebruikt kan worden bij de con
structie van huizen, dié kant en
klaar door fabrieken worden af
geleverd en bij den bouw van drij
vende constructies. Volgens de
Moskou News is dit nieuwe ma
teriaal samengesteld uit minera
len en ancfrre grondstoffen, waar
van omvangrijke voorraden ter
beschikking staan.
s
De drie ministers van Buitenland
sche Zaken, die Zaterdag te Moskou
bijeenkomen, zullen zich nog met
een nieuw probleem moeten bezig
houden.
Volgens goedingelichte Londensche
kringen zal de Hongaarsche regeering
ddff drie mogendheden verzoeken de
intervenieeren bij de regeling van de
Hongaarsch-Cechische strijdvraag in
zake de minderheden der twee landen.
De Hongaren en Cechen beschuldi
gen elkaar wederkeerig verantwoorde
lijk te zijn voor het mislukken der
directe onderhandelingen die zoo juist
tusschen de twee regeeringen te Praag
hebben plaats gevonden. Men verklaart
dat de Hongaarsche regeering er
op rekent dat de geallieerden haar
gezichtspunt zullen steunen en denkt
dat Rusland ondanks het verdrag
van alliantie met Cechoslovakije
geen nieuwe anti-Hongaarsche maat
regelen van de zijde der Tsjechische
regeering zal goedkeuren.
Engeland heeft Donderdagavond
in het Lagerhuis de Amerikaansche in'^oügen"Ter AmerL
leening van 4400 millioen dollar
met 345 tegen 98 stemmen aange
nomen en de overeenkomst van
Bretton Woods met 314 tegen 50
stemmen goedgekeurd.
Deze aanvaarding vormde het
culminatiepunt van debatten van
twee dagen, waarin de tegenstan
ders der leening verklaarden, dat
de Amerikaansch-Engelsche finan-
cieele overeenkomst gelijk stond
aan een „economisch München"
en waarbij een woordvoerder der
regeering verklaarde, dat Engeland
deze leening moest aanvaarden „of
het risico loopen van ontberingen,
die erger zouden zijn dan oorlog".
Sir Thomas Moore viel de argu
menten aan, „dat er geen alternatief
zou bestaan ten aanzien van deze
leening".
„Er bestaat een alternatief", riep
hij uit. „Ik zou zeggen: „Houdt op
met deze domme nationalisatie, be
vrijdt den exporthandel van zijn
boeien en van de beperkingen, waar
door hij gebonden is. Vereenig onze
vrienden, in het sterling-gebied en
onze crediteuren aan onze zijde. Ons
crediet is ongeschokt. Onze koop
kracht is onmetelijk." De voormalige
minister-president Winston Chur
chill. die juist voordat men tot
stemming over de leening overging,
Op de menu's van de diploma
tieke diners der conferentie van
Moskou zal geen kaviaar voorko
men, hoewel dit sedert het begin
van de conferenties tusschen de
Sovjet-Unie en haar V/estersche
geallieerden bijna verplichte kost
op de internationale bijeenkom
sten is geweest.
De Amerikaansche ambassadeur
te Moskou, Harriman, had tien
kilo kaviaar besteld voor de ont
vangst van Byrnes en Bevin. Toen
hij echter vernam dat de prijs
van dit traditioneele gerecht se
dert het begin van de maand
van 100 tot 800 roebel per doos
teas gestegen, trok hij de bestel
ling in.
Zoo is de kaviaar in Rusland
dermate duur geworden, dat zelfs
Uncle Sam niet rijk genoeg is om
zich deze luxe te permitteeren.
(Van onzen correspondent)
Wie over het huidige Joego
slavië een volstrekt objec
tief relaas wil schrijven ver
keert in een positie te vergelijken
met die van den dokter, die aan
gaande een kerngezond uitziend
persoon den verwanten moet me-
dedeelen, dat de patiënt zeer ern
stig ziek is. Joegoslavië heeft aan
den kant der geallieerden ook de
zen tweeden wereldoorlog meege
vochten; het partisanenleger van
den Kroaat Josip Broz, die onder
den naam „Tito" een legendarische
figuur werd, bewees groote dien
sten, maarschalk Tito vergjiderde
het Rijk der Karageorgevitih in
een federalistische, democratische
republiek en maarschalk Tito is
daarenboven ook nog de persona
grata te Moskou. Churchill liet
zich, toen hij nog premier was, in
de meest prijzende bewoordingen
uit over dezen uit het volk om-
hooggekomen leider.
Hoe zou men dus over het huidige
Joegoslavië anders kunnen schrijven
dan in geestdriftige en bewonderende
termen, zonder de menschen te be-
rooven van de illusies, welke zij met
betrekking tot dit land koesteren?
Niettemin is het de taak van den ob
jectieven waarnemer en kenner der
Balkan-verhoudingen de nuchtere
waarheid weer te geven, ook als hij
daardoor illusies moet verstoren. Want
wat maarschalk Tito tot dusverre in
'Joegoslavië heeft gedaan, is een ge
waagd experiment, minstens even
stoutmoedig als dat van den ongeluk-
kigen koning Alexander I, die de drie
volksstammen Serven, Kroaten en Slo-
venen tot één volk, tot één eenheid
ln één staat wilde samensmelten, wat
hem echter niet gelukt is. Een dynas
tie ten val te brengen is eenvoudiger,
vooral wanneer de monarch buiten het
land vertoeft, dan in een land orde,
rust en tevredenheid te scheppen. Er
was in Joegoslavië geen dynastieke
crisis. Ook in de hevigste perioden van
strijd was het Huis Karageorgevitch
niet de steen des aanstoots. Hoe zou
dat ook kunnen? De opkomst van Ser
vië als een werkelijke mogendheid op
den Balkan en als een politieke factor,
ook in de oogen der buitenwereld, werd
eerst door het thans onttroonde ko
ningshuis mogelijk gemaakt. Tot aan
de tragedie van Juni 1903, toen de
laatste Obrenovitch in het Kovak van
Belgrado vermoord werd, was Servië
een kleine, onbeteekenende Balkan-
staat. Sedert de troonsbestijging van
Peter I ontwikkelde Servië zich tot
wat het heden is. Na de beide Balkan
oorlogen breidde het zijn gebied uit,
na den eersten wereldoorlog verwierf
het den status van een middelgroote
mogendheid; het plan, welks verwe
zenlijking Tito thans nastreeft, werd
door de Karageorgiërs uitgedacht. Ko
ning Alexander I hield er altijd reke
ning mede, dat eens Bulgaren, Mace-
doniërs en Serven met de Kroaten en
Slovenen ln één staat zouden leven,
at dit plan geen werkelijkheid
werd, was niet de schuld der
Karageorgevitch, maar van
omstandigheden, die het ook
maarschalk Tito nog moeilijk gënoeg
zullen maken. Een statenbond kan
men wel opbouwen, maar niet <jecre-
teeren en het federatieve Joegoslavië
van maarschalk Tito is juist een
door machtwoorden in het leven ge
roepen staat, waaraan ook het gewel
dige resultaat der verkiezingen niets
verandert. Op den Balkan spelen de
verschillende godsdiensten een be
langrijker rol dan de politieke paT-
tijen. In Joegoslavië leven naast de
Servische orthodoxen de Roomsch-
Katholieke Kroaten en Slovenen en
de Bosnische muzelmannen; en ook
de protestanten spelen een rol. Bo
vendien worden de volkeren van Joe
goslavië niet slechts gescheiden door
den godsdienst, maar ook door de
verscheidenheid van cultuur. Het
Oosten en het Westen ontmoeten el
kaar hier en aan dat bonte beeld
worden nu nog nieuwe, schelle kleu
ren toegevoegd: de godloosheid, het
bolsjewisme en het verwarrende be
grip der democratie.
Terwijl de Russen ln eenige lan
den, zooals Hongarije, Roemenië,
Oostenrijk de Kerk, ook de Katho
lieke Kerk, onaangetast lieter^ en
men in deze landen welhaast voor
een raadsel staat en zich afvraagt,
of Moskou inderdaad zoo verdraag
zaam tegenover de Katholieke Kerk
is, hadden de Kroatische en Sloveen-
sche katholieken tot dusverre reeds
veel te verduren gehad. Niet van de
Russen, maar van het regiem van
maarschalk Tito. <jie zelf Kroaat is
en van huis uit katholiek. Niet
slechts werden de kerkelijke bezit
tingen geconflskeerd. maar ook wer
den tal van katholieke priesters te
rechtgesteld en tot dwangarbeid in
de bosschen en mijnen veroordeeld.
Den ter dood veroordeelden priesters
werden de laatste Sacramenten ge
weigerd, de katholieke pers werd
bijna volkomen vernietigd, in de
scholen werd het godsdienstonderwijs
verboden, de door broeders geleide
middelbare scholen werden opgehe
ven; de Jeugd van de katholieke dee-
len van Joegoslavië staat bloot aan
anti-godsdienstige propaganda.
Wie de diepe godsdienstigheid van
deze volken kent, moet betwijfelen,
of het maarschalk Tito onder de be
schreven omstandigheden zal geluk
ken zijn nieuwen staat te stabilisee-
ren. De Karageorgevitch waren, be
halve in Servië, beslist niet verbon
den met het volk; voor de Kroaten,
Slovenen en óverige vollfen betee-
kenden zij geenszins wat zij voor de
Serviërs waren; maar zij lagen toch
ook niet met de dynastie overhoop.
De Serviërs beschouwen intusschen
den koning als een zoon van hun
volk en ook in de fouten, welke de
Karageorgevitch begingen, speelde de
liefde voor het Servische volk een
belangrijke rol. Doordat maarschalk
Tito den Serven hun afgod ontnam
en hij de Kroaten en Slovenen tot
ontrouw jegens hun Kerk wil dwin
gen, belast hij zijn staat met zware
hypotheken, welke deze heterogene
staat op den duur amper zal kunnen
dragen, tenzij Tito zijn fouten tijdig
erkent en althans den cultuurstrijd
staakt.
Waarom hij tegenover de katho
lieken van zijn land onverdraagzamer
is dan zijn meesters in Moskou, is
niet duidelijk. De volken van Joego
slavië zijn strijdensmoe, uitgeput en
hongerig en hebben rust en herstel
noodig. Het kan zijn, dat in deze
periode van uitputting maarschalk
Tito voor de buitenwereld staats
manskunst vertoont, wanneer echter
de ommekeer intreedt en de volken
zich herstellen, dan zou de wereld,
welke geneigd is het huidige „demo
cratische", federatieve Joegoslavië te
bewonderen, bittere ontgoochelingen
beieven.
het woord nam, deed een beroep op
zijn aanhangers, zich van stemming
té onthouden.
Hij zeide, dat een veelvuldig stem
men' van de conservatieven in het
bijzonder beleedigend zou zijn voor
de Britsche belangen in Amerika.
Churchill verklaarde, dat de Ameri
kaansche openbare meening was ge
schokt door de afschildering van de
Vereenigde Staten als het laatste
bolwerk van het kapitalisme in een
kanen „afglijdt en degenereert naar
socialisme of erger". Churchill ver
klaarde, dat dit gevoel tot een reac
tie tegen Engeland had geleid.
De conservatieve leider zeide, dat
hij „verbaasd was, dat de Vereenigde
Staten het de moeite waard vinden,
het equivalent van 1.62 procent in
terest te eischen in de bijzondere om
standigheden, waarin wij ons bevjgi-
den".
LONDEN. De drie ministers van
Buitenlandsche Zaken, die Zaterdag te
Moskou bijeenkomen, zullen zich nog
met een nieuw probleem moeten be
zighouden. Volgens goedingelichte
Londensche kringen zal de Hongaar
sche regeering de drie mogendheden
verzoeken te intervenieereji bij de
regeling van de Hongaarsch-Cechi
sche strijdvraag inzake de minder
heden der twee landen. De Hongaren
en Cechen beschuldigen elkaar
wederkeerig verantwoordelijk te zijn
voor het mislukken der directe onder
handelingen, die zoo juist tusschen
de tweeregeeringen te Praag hebben
plaats gevonden. Men verklaart hier,
dat. de Hongaarsche regeering er op
rekent, dat de geallieerden haar ge
zichtspunt zullen steunen en denkt
dat Rusland ondanks het verdrag
van alliantie met Cechoslovakije
geen nieuwe anti-Hongaarsche maat
regelen van de zijde der Cechische
regeering zal goedkeuren. (U.P.)
De geallieerde ontruiming van
Noord-Italië impliceert niets vol
gens een Britsche verklaring om
trent den toekomstigen status van
Zuid-Tirol. De grenskwesties zullen
eerst bij het sluiten van den vrede
worden beslist. Oostenrijk heeft het
stellige voornemen zijn rechten op
dit gebied te verdedigen, terwijl de
grensregeling tusschen Italië en Joego
slavië eveneens op het vredestrac-
taat 'zal moeten wachten.
De grenzen van de Belgische bezet
tingszone zijn in de jongste bespre
kingen tusschen Spaak en Bevin
vastgesteld. De zone zal een onder
deel zijn van het door de Britten be
zette gebied.
De Belgische militaire comman
dant zal verantwoordelijk zijn tegen
over maarschalk Montgomery en zal
derhalve niet vertegenwoordigd zijn
in den geallieerden contröleraad te
Berlijn. De Belgische regeering be
houdt echter vrijheid bijzondere mi
litaire missies naar Berlijn te zenden.
Veertig Amerikaansche stedeh, twee
Canadeesche, de Bermuda-eilanden,
zeven Europeesche steden, w.o. Ant
werpen, een gebied bij Genève, Wee-
nen, Danzig, Bournemouth e.a., Cairo
en Tanger in Afrika, alsmede Jerusa
lem en een plaats op de Philippijnen,
hebben zich candMaat gesteld voor
de keuze als zetel voor de organisatie
van de Vereenigde Volkeren. Het meest
origineele voorstel, dat werd gedaan,
betreft ongetwijfeld dat, waarin de
suggestie wordt gedaan de keus te
Laten vallen op een schip ergens op zee.
De Russische bezettingszone in
Duitschland zal door de correspon
denten van vier Amerikaansche bladen
mogen worden bezocht. Maarschalk
Sjoekov heeft verklaard gaarne het
bezoek tegemoet te zien van Britsche
parlementsleden en journalisten aan
Oosteiy k-Du ltschland
Alle wekelijks verschijnende Bnl-
gaarsehe oppositie-bladen zijn door
den ministerraad gisteren verb-xi°n
wegens verkeerde berichtgeving en
het feit, dat Bulgarije nog geen vrede
met de groote mogendheden heeft
gesloten, zoodat de regeering niet
geheel vrij in haar handelingen is.
In Tokio is een beweging begon
nen voor het verzamelen van hon
derdduizend Japansche handteeke-
ningen in 'n petitionnement, waarin
verzocht wordt de doodstraf van
generaal Yamasjita te wijzigen of
den „tijger van Malakka" tenminst®
toe te staan harakiri te plegen.
