Dr. Van Mook in ons land
Burgemeester M. A. Reinalda
geïnstalleerd
Heusdens bevrijding herdacht
jRJ
Schuldbekentenis van
R. van Genechten
Eerste bespreking in Den Haag
Zijn laatste brief
Het weer.
Zijn benoeming met
instemming begroet
Samenwerking toegezegd
„Bartholomeusnacht" kostte aan
133 inwoners het leven
Spoedig zonder bon
Honderd jaar zusters
van Liefde
(t9sfce JAARGANG No. 23423
WOENSDAG 19 DECEMBER 1945
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Commissaris der Koningin
van Gelderland gaat heen
Belgische hulp aan
Nederland
De Kadt niet naar Sydney
STAD EN OMGEVING
Terreur in Diisseldorf
Duitsche gruweldaden
Wat vernield werd
(Vervolg op pag. 2)
Biscuits, cacao, koek,
varkensvleesch enz.
Herdenking op 3
Januari a.s.
en 6
Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers te middev van de bewoonsters
van hel internaat Rembrandt te Noordwijk. ivaar de oplei
ding tot gezinsverzorgster plaats vindt. Het N. V. H. aldaar
hee(t het intiatief genomen, om samen met de B. H. O. een
aanvraag in te dienen teneinde te verkrijgen, dat in Haarlem
een colonne dergelijke gezinsverzorgsters gestationneerd
wordt. Volksherstel heeft succes gehad! Begin Januari zal de
eerste groep meisjes naar Haarlem komen, crm haar werk in
het R.K. gezin te beginnen
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Boven Schiphol hangt een laag
wolkendek, waar de wind doorheen
jaagt, zoodat er af en toe een klein
stukje blauwe hemel zichtbaar
wordt. In het zilverige najaarslicht
wordt hier hard gewerkt aan dit
geschonden vliegveld, dat wereld
haven gaat worden. Monteurs zijn
druk bezig met de revisie van vijf
vliegtuigen van den Regeerings-
vliegdienst en het A. T. C., in de
open lucht, naast de .groote carcas-
sen van enkele loodsen, die al weer
in aanbouw zijn. Daartusschen in
breken arbeiders met pneumatische
hamers de bunkers in stukken, die
als obstakels tusschen de startba
nen staan. Minister Logeman en
zijn echtgenoote, vergezeld van
Generaal-majoor J. C. J'. Bon-
gers en luitenant-kolonel A. Baars,
van sectie 15 Militair Gezag, staan
temidden van deze bedrijvigheid. Zij
wachten op de „Skymaster", die
dr. Van Mook, den Luitenant-Gou
verneur-Generaal van Ned.-Indië,
Dins*'a Schiphol zal brengen.
Om ongeveer kwart over drie
wordt het vliegtuig zichtbaar, om
even later te landen. Dr. v. Mook
betreedt na langen tijd den vader-
landschen bodem. Hij spreekt de
vele aanwezigen toe met de woor
den: „Hoewel ik slechts korten tijd
in Nederland zal vertoeven en ik
weer zoo spoedig mogelijk aan den
anderen kant van de wereld hoop
te zitten, hoop ik toch, dat mijn
verblijf hier zal beantwoorden aan
de verwachtingen, die wij allen
koesteren".
Dan stapt dr. van Mook in zijn
wagen, waarop de standaard van
den gouverneur-generaal wappert.
Een aardig intermezzo: de heer
Plesman directeur der K.L.M., be
groet zijn zoon, die eveneens met
dit vliegtuig is meegekomen.
Onmiddellijk na zijn aankomst
Dinsdag op Schiphol is de Lui
tenant-Gouverneur-Generaal van
Ned.-Indië, dr. H. J. van Mook, in
gezelschap van den minister van
Overzeesche Gebiedsdeelen, diens
echtgenoote en Van Mook's secre
taresse naar Den Haag gereden,
alwaar de minister en dr. Van
Mook een eerste bespreking hiel
den in hotel „De Oude Doelen".
Zooals gemeld, had Van Genech
ten voor hij zich van het leven be
roofde in zijn cel in de gevangenis
te Scheveningen een brief geschre
ven aan den griffier van het Bij
zonder Gerechtshof te 's-Graven-
hage.
In dezen brief, welke thans voor
publicatie is vrijgegeven, deelt Van
Genechten o.m. mede, dat de ver
gissingen die de nationaal-socialis-
ten begaan hebben te fundamen
teel zijn om door een beroep op
goedé trouw gedekt te worden.
Voor hem persoonlijk geeft hij toe,
dat hij door zijn optreden het Ne-
derlandsche volk ten diepste heeft
gegriefd. Hfj trekt zijn cassatie-be
roep in en geeft te kennen geen
gratie aan de Koningin te zullen
vragen, omdat een schuldbekente
nis van zoo principieelen aard als
de zijne haar beteekenis verliest
wanneer zjj met een gratieverzoek
gepaard gaat en omdat overigens
de dood hem liever is dan het le
ven, dat hem bij het verleenen van
gratie zou wachten. Met de uitvoe
ring van zijn daad van zelfmoord
heeft hij gewacht op het arrest
van den Raad van Cassatie in de
zaak-Blokzijl, omdat de mogelijkheid
bestond dat deze raad van meening
zou zijn, dat inderdaad door de ca
pitulatie de oorlogstoestand had op
gehouden te bestaan. In zijn schrij
ven zegt hij verder dat hij om de
mogelijkheid te ondervangen dat
het Bijzonder Gerechtshof ambts
halve een gratieverzoek zou indie
nen zelf besloten had het vonnis te
executeeren, mede omdat werkelijke
zoenoffers de heillooze verwijdering
tusschen de duizenden nationaal-
socialisten en het Nederlandsche
volk kunnen doen verdwijnen. Het
was hem duidelijk geworden dat al
leen de verdwijning van de leiden
de nationaal-socialisten een werke
lijke verzoening met de duizenden
ongelukkigen voor wier gedachten-
gang de nationaal-socialisten in
hooge mate verantwoordelijk zijn
mogelijk kan maken.
Bij K.b. is met ingang van 1
Januari 1946 aan mr. S. baron van
Heemstra, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als commissaris
der Koningin van Gelderland, met
dankbetuiging voor de vele dien
sten, door hem aan den lande be
wezen.
De frankeerkosten voor stukken die
na 17 Dec. 1945 per vliegtuig uit Ned.-
Indië in den Nederlandschen dienst
worden aangebracht, worden van de
geadresseerden geheven. Deze kosten
bedragen voor brieven 30 cent per
10 gram en 20 cent voor een brief
kaart.
Verwachting tot Donderdag
avond:
Wisselende bewolking, geen re
gen van beteekenis. Iets kouder.
Matige wind tusschen Zuid-West
en Zuid.
Zon onder 16.38, Maan 16.55
10.03, Zon op 8.46.
MECHELEN, 18 December (A.N.P.)
In de Mechelsche parochiekerken
is Zondag j.l. een oproep voorgelezen
van de Nederlandsche Bisschoppen,
gericht tot Kardinaal van Koey, en
waarin aan de Belgische geloovigen
hulp wordt gevraagd, voor de nood
lijdenden' uit Nederlandsch Limburg'
eh Noord-Bï-abant. De Belgische Pri
maat herdacht de hulp die de Bel
gen in 1914 van Nederland mochten
genieten en gaf uitdrukking aan de
verwachting, dat thans zijn landge-
nooten op hun beurt Nederland zou
den helpen.
De procureur-generaal van Ned.-
Indië heeft den sociaal-democraat,
Jaques de Kadt, den toegang ge
weigerd tot het vliegtuig dat van
Batavia naar Sydney vertrekt. De
Kadt wordt als de politieke advi
seur van Soekarno en Sjahrir be
schouwd.
In de Statenzaal op het Prin
senhof is hedenmiddag de heer
M. A. Reinalda, die op den voor
avond van Haarlems stadsjubi-
leum van H. M. de Koningin de
benoeming tot burgemeester ont
ving, in die functie geïnstalleerd.
Tot de genoodigden behoorden
o.a. de Commissaris van de Konin
gin dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk en diens echtgenoote,
mevrouw Reinalda en verschillende
De Britsohe militaire politie, al
dus Reuter, heeft gisteren te Diissel
dorf een straatgevecht met revol
vers en sten-guns moeten leveren
bij het aohtervolgen van een bende
van jonge Duitsohers, die den laat-
sten tijd het platteland hadden ge
terroriseerd door het verrichten
van aanvallen op boerderijen. Ver
schillende leden der Duitsche
bende liepen verwondingen op, ter
wijl ongeveer 20 arrestaties werden
verricht.
Ook Heusden, het stille stadje
aan de Maas, heeft zijn éénjarige
bevrijding herdacht. Een herden
king in rouw en tranen, want
aan deze bevrijding ging een
„Bartholomeusnacht'' vooraf. De
gruwel der verwoesting is geko
men ook over dit historische
stadje, deze „ville morte", en de
dag van 5 November 1944 zal als
een „dies ater" blijven aangetee-
kend staan in de annalen zijner
geschiedenis.
De historie, met haar wel en wee,
is heengegaan over dit plaatsje, dat
zóó oud is, dat men omtrent zijn
oorsprong slechts gissen kan. Nóg
zijn er de hooge wallen met hun
prachtigen doorkijk op de lange
straten met middeleeuwsche trap-
geveltjes, maar overigens is het
plaatsje erbarmelijk ontluisterd en
geschonden, want in denzelfden
nacht waarin de Duitsohers een
bloedige bladzijde toevoegden aan
de annalen van Heusdens geschie
denis, werd meteen een belangrijk
stuk van zijn geschiedenis voor al
tijd weggevaagd.
De geallieerde artillerie naderde
steeds meer het plaatsje, welks In
woners met groot ongeduld en po
pelend hart de eindelijke bevrijding
i afwachtten. Enkele honderden, zoo
wel mannen, vrouwen, kinderen als
grijsaards, hadden toevlucht gezocht
in de eeuwenoude gewelven van het
Raadhuis, toen midden In den nacht
het stadhuis werd opgeblazen en alle
vluchtelingen bedolven werden. Deze
ramp alléén reeds kostte 133 men-
schen, mannen, vrouwen en kinde
ren, varieerend in den leeftijd van
4 tot 84 jaar, het leven. Bovendien
gingen tegelijkertijd de katholieke en
protestantsche kerk in vlammen op
Na de bevrijding van Heusden op
5 Nov. 1944 leefden de inwoners nog
geruimen tijd onder de terreur der
Duitsche granaten en mortieren, die
van over de Maas werden afgescho
ten. Dit werd zóó erg, dat alle in
woners op Oudejaarsdag moesten
evacueeren. In totaal hadden toen
reeds 156 inwoners, het [even moeten
latén. Eerst na dé algcheele bevrij
ding van Nederland in Mei van dit
Jaar konden de ingezetenen naar
hun verwoest stadje terugkeeren.
Het aantal vernielde huizen be
draagt 38, zwaar beschadigd werden
148 huizen, licht beschadigd 469.
Er werden 22 boerderijen vernield,
voorts behalve de twee reeds ge
noemde kerken nog een kleiner kerk
je. Op Heusdens grondgebied werden
voorts verwpest de oude toren van
Herpt. alsmede de in 1938 door ar
chitect Kok uit Amsterdam geres
taureerde toren van Hedikhuizen.
Plannen voor den wederopbouw
zijn nog niet bekend. De gemeente
is echter in onderhatvdeling voor
de aanwijzing van een stedebouw-
kundige, belast met het maken van
een ultbreichngs- en wederopbouw-
plan.
zonen van den burgemeester met
hun echtgenooten, mr. A. Bruch.
de burgemeester van Bloemendaal
jonkheer mr. C. J. A. den Tex,
hoofden van takken van gemeente
dienst en bedrijven.
De oudste wethouder, de heer F.
S. Noordhoff, hield de Installatie
rede, waarin hij o.a. zeide: .Na
mens den raad der gemeente Haar
lem heet ik U in Uw nieuwe waar
digheid welkom in ons midden.
Reeds in 1917 werd gij gekozen tot
lid van den Haarlemschen gemeen
teraad en sinds 1923 hebt gij bijr.a
onafgebroken een belangrijke plaats
ingenomen in het college van B. en
W. van deze gemeente. Het moet
voor U een reden tot bijzondere
voldoening zijn geweest, dat de ad
viseurs van H. M. de Koningin aan
de Landsvrouwe het voorstel heb
ben kunnen en willen doen, om de
vervulling van het hoogste ambt in
deze gemeente in Uw handen te
leggen.
Deze eervolle onderscheiding,
waarmede gij Uw levenswerk be
kroond ziet, is in waarheid de
vrucht van onverzwakte krachts
inspanning, van noeste.vlijt en van
grooten ernst om in de maatschap
pelijke problemen door te dringen
en U de kennis der sociale verhou
dingen en een veelzijdige algemee-
ne ontwikkeling eigen te maken,
welke U thans zcozeer te stade ko
men."
Voor uw inzichten en uw begin
selen zijt gij altjjd frank en vrü
uitgekomen. Gij hebt ze nooit on
der stoelen of banken gestoken,
maar in den strijd der ideeën helbt
gij eveneens te allen tijde de
meeningen en argumenten van hen,
die anders dachten dan gij, weten
te waardeeren en te eerbiedigen.
Uw oprechte democratische gezind
heid kwam daarin tot uitdrukking.
In ruimen kring heeft men dat ge
apprecieerd.
Soerabaja na de beschieting vanuit
zee door de torpedobootjagers H.M.
Caesar, Coolier en Carron.
Minister Mansholt heeft in de
Tweede Kamer medegedeeld,
dat thans de tijd gekomen is,
langzamerhand het aantal arti
kelen van de distributie te ver
minderen. Grutterswaren, peul
vruchten, biscuits, cacao, koek
en verscheidene versnaperingen
zullen worden vrijgegeven. Ook
varkensvleesch zal in de naaste
toekomst vrij komen. Brood nog
niet, doch alléén uit overweging,
dat het brood anders als vee
voer zal worden gebruikt.
Het Is vandaag honderd jaar
geleden, dat de eerwaarde zusters
van Liefde der Congregatie fan
O. L. Vrouw Moeder van Barm
hartigheid te Tilburg, zich in
Haarlem vestigden.
Aan het Spaarne werd het St.
Veronica-gesiiGht opgericht, waar
de Zusters ook nu nog verblijven.
Zij hebben zich voornamelijk aan 't
enderwijs gewijd en onderrichuen
aan een fröbelschool in de Linscho.
tenstraat, aan de lagere school in
de St. Anthoniestraat en aan de
Muloschool voor meisjes aan den
Kleinen Houtweg. De Zusters zullen
dit bijzondere feit op Donderdag
3 Januari herdenken. Zondag 6 Ja
nuari zal ZJI.Exc. Mgr. J. P. Hui-
bers in de kerk van O. L. Vouw Ro
zenkrans een pontificale Hoogmis
opdragen. De feestviering voor de
ongeveer 1100 kinderen der Zuster
scholen zal in den zomer van 1948
geschieden.
