J
Burgers genadeloos
neergeschoten
Van Mook en drie ministers
naar Londen
EEN NIEUW HUIS
Kerstboodschap van
H.M. de Koningin
Britten bezetten Noordelijk
deel van Bandoeng
I v
Va
waarin vrede, welvaart en
gerechtigheid wonen
Voor bonnenlijst
VOOR DE STILLE
ARMEN
Besprekingen met Attlee
Het weer
Semarang acht uur onder Engelsch
granaatvuur
Verraad der Japanners
Mussert teekent
cassatie aan
illtkië
Burgemeester geeft richtsnoer
voor Haarlems toekomst
Barbaarsche fusillades van
Nederlandsche SS-lieden
Hist, tentoonstelling
69ste JAARGANG No. 23424
o
DONDERDAG 20 DECEMBER 1945
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Jt: jÊ
•A -"v
l
J'apansch verraad
Ver, Staten dringen aan
op besprekingen
mm
:r '-•>*
- -
- j gL
OPGRAVINGEN AAN
VELUWEZ00M
Moordcommando
zie pagina 3
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Naar A.N.P.-Aneta verneemt,
zullen 26 Dec. prof. ir. W. Scher-
merfaorn, prof. dr. J. H. A. Loge-
mann, dr. H. J. van Mook en ver
moedelijk ook mr. J. H. v. Royen,
minister zonder portefeuille, naar
Londen vertrekken voor het voe
ren van besprekingen met den
Britsehen minister-president,
Attlee, en andere leden der Brit-
sche regeering.
Dr. H. J. van Mook heeft sinds
zijn aankomst in Nederland reeds
geconfereerd met leden van het Ne-
derlandsche kabinet. Van heden af
zal hij ook ln contact treden met
verschillende groepen uit het par
lementaire en openbare leven. A.s.
Zaterdag zal Van Mook delegaties
ontvangen van het „Verbond van
Indonesische Burgers" de „Perhim-
poenan Indonesia'' en de Chinee-
sche vereeniging „Chung Hua Hui".
Verwachting tot Vrijdagavond:
Plaatselijke mist, overigens
licht tot half bewolkt, geen
regen, vrij koud. zwakke, later
matige Zuidelijke wind.
Zon onder 16.29, Maan 18.00
11.04, Zon op 8.47.
Geslaagd te Lelden voor candldaats-
examen wis- en natuurkunde no. F
mej. C. Bijleveld te Oegstgeest.
Vrijdag, 21 December a.s., zal
H.M. de Koningin om 20 uur over
de radiozenders van Hilversum
een Kerstboodschap tot het Ne-
derlandsche volk richten, waarbij
tevens een woord tot land- en
rijksgenooten in overzeesche ge
bieden zal worden gesproken.
WM A -SS
m.y- '*y
Ruim 1000 Britsche soldaten
hebben Woensdag deelgenomen
aan een zuiveringsoperatie ten
Noorden van Bandoeng. De
meeste extremisten, die zich in
dat gebied hadden verzameld,
vluchtten vóór de aankomst der
troepen. Er werd weinig tegen
stand ondervonden; van de 32
Europeanen, die, naar indertijd
gemeld werd, door de Indonesiërs
werden ontvoerd, is geen spoor
te bekennen.
14. A.F.-vliegtuigen zorgden
voor dekking ln de lucht. De
piloten meldden, dat het groote
radiostation ten Noorden van de
stad door de Britten is overge
nomen en dat in de nabijheid
artillerie-activiteit schijnt te
heerschen.
Volgens Indonesische berichten
hebt n de Engelschen de omgeving
van Semarang gedurende 8 uur
onder granaatvuur gehouden, in
het bijzonder den weg tusschen de
stad en Demak, dat zwaar bescha
digd moet zijn. Semarang zelf
wordt als een verlaten stad be
schreven, terwijl de dorpen in de
omgeving zijn platgebrand. Deze
berichten zijn gedeeltelijk beves
tigd door Britsche officieren, die
naar Batavia terugkeerden en
zeiden, dat „Semarang zwaar te
lijden had gehad."
Te Batavia is een Britsche sol
daat gewond, toen terroristen
handgranaten wierpen. De Neder-
landsche soldaten, die de Wilhel-
mina-kazeme ln het Noordelijk
c.eel van de stad bewaken, hebben
het vuur geopend op een menigte
van 40 Indonesiërs, die hun kamp
aanvielen.
Ten Westen van Buitenzorg,
waar Britsche troepen uit een hin
derlaag zijn aangevallen, Is thans
een sterke Britsche basis gevestigd.
Zoo nu en dan wordt daar nog met
lichte wapens en machinegeweren
gevuurd.
De Britsche militaire autori
teiten hebben het hardnekkige
gerucht, dat in Batavia de ronde
deed, dat 30.000 Nederlandsche
soldaten „binnen een dag varens
van Batavia verwijderd waren",
tegengesproken.
Het opperbevel van het Ned.-In-
dische leger maakt bekend, dat het
Ned.-Indische leger den kampong
Pasar Minggoe, bij Batavia, gezui
verd en bezet heeft. Bijzonderheden
van de actie zijn nog niet beschik
baar.
De ernstige verdenking, dat Ja
panners - waardevolle inlichtingen
betreffende Britsche militaire bewe
gingen aan de Indonesiërs verraden,
is nog toegettomen. nadat Engel-
sche soldaten op, het lijk van een ge
sneuvelden Indonesischen soldaat
een dagboek hebben gevonden, waar-
In volledige bijzonderheden waren
opgeteekend over de militaire actie
in het Noordelijk deel van Bandoeng.
Daar stond o.a. genoteerd: „De
leider deelt ons mede, dat de En
gelschen ons morgen mogelijk met
een sterke krijgsmacht zuilen aan
vallen. Wij hebben ons voorbereid
om hen të ontvangen en „corned
beef" van hen te maken".
Men heeft vastgesteld, dat de Ja-
pansche troepen van de actie op de
hoogte waren, omdat zij er aan zou
den deelnemen. Ge'neraal-majoor
Maboechl bezocht daartoe den Brit-
schen plaatselijken commandant,
brigadier MacDonald. Twee uur na
deze conferentie waren de „leiders"
der Indonesiërs te Lembang op de
hoogte van alles, zooals Vil ij kt uit
het gevonden dagboek.
Brigadier Mac Donald heeft dan
ook openlijk het vermoeden uitge
sproken, dat de Japanners hem ver
raden hebben. Twee Japanners wer
den in arrest gesteld, omdat zij ver
zuimd hadden de Engelschen in te
lichten over enkele huizen, waar
leden der Indonesische jeugdbeweging
bijeen komen. Het terughouden van
deze informatie beteekende een
onnoodig in gevaar brengen van de
levens van Europeanen, die nog in
die betreffende wijk vertoefden.
Uit het gevonden dagboek zou
voorts gebleken zijn, dat leden van
het TKE ongetwijfeld deelnemen aan
extremistische acties.
De Ver. Staten hebben, volgens
U. P., den Nederlanders en den
Indonesiërs verzocht de bespre
kingen, die ten doel hebben een
vreedzame oplossing voor de pro
blemen van Ned. Indië te vinden,
voort te zetten.
In de verklaring van het Ameri-
kaansche departement van Buiten-
landsche Zaken, waarin deze mede-
deeling wordt gedaan, wordt verder
gezegd, dat de Ver. Staten de jongste
gebeurtenissen in Ned. Indië met
groeiende bezorgdheid gadeslaan.
Blijkbaar is er een stilstand geko
men in de vroeger gevoerde bespre
kingen. Er wordt op gewezen, dat
de eerste verantwoordelijkheid voor
het bereiken van een overeenkomst
bij Nederlanders en Indonesiërs ligt.
Ter griffie van het Bijzonder
Gerechtshof te 's-Gravenhage is
heden het verzoek van Mussert
ontvangen, waarin hij cassatie
aanteekent tegen het over hem
uitgesproken doodvonnis.
.SWf 4
V-
De aankomst van H. K. H. Prinses Juliana, die Woensdag
avond de eerste opvoering van het Kerstspel in de oude'St.
Bavo te Haarlem bijwoonde
Na de installatierede van wet
houder Noordhoff heeft burge
meester Reinalda dank gebracht
aan H. M. de Koningin voor zijn
benoeming tot burgemeester van
Haarlem, aan den raadgever van
de Kroon, den bewindsman van
Binnenlandsche Zaken en den
Commissaris der Koningin in
deze provincie voor hun voor
dracht.
In de voor ons vaderland zeer
moeilijke omstandigheden, aldus
spr., ben ik mij bewust van de ver
antwoordelijkheid bij de aanvaar
ding van dit ambt dat thans op
mijn schouders is gelegd. Zonder
medewerking van velen, zonder hulp
van anderen, zonder dienstbetoon
van hen, die daartoe geroepen zijn,
is de taak niet te vervullen. Onze
wetgeving is sedert de vijftiger ja
ren der vorige eeuw doordrenkt van
dien democratischen geest, welke
een eigenschap is van het Neder
landsche volk. Wij weten, nu nog
sterker dan vóór 1940, dat wij dien
democratischen geest in ons volk
op alle terreinen hebben te verster
ken en te verbeteren. Vraagstukken
van diep-ingrijpenden aard in
staatsrechtelijken, in soclaal-eco-
nomischen zin komen straks aan de
orde. De Duitsehers hebben met en
door hun systeem en de daarmede
gepaard gaande wetteloosheid en
rechteloosheid hunnerzijds en van
arbeidsweigering en wetsontduiking
onzerzijds een erfenis van corruptie
achtergelaten, die zich hier en daar
uit in omkooperij, onrechtmatige be
voordeeling, verbreiding van laster,
onbetrouwbaarheid en andere vor
men van moraalverwildering en
plichtsverzaking. Een aantal nor
men schijnen in onze samenleving
verloren te zijn geraakt.
Bewust van onze verantwoor
delijkheid jegens de toekomst van
ons volk, moeten wij de verbete
ring hiervan zelf ter hand nemen.
Waarheid, eerlijkheid!, onkreuk
baarheid moet de richtsnoer zijn.
Geen gekanker, geen geroddel
In de vroege lente van dit jaar,
het was juist de zie Maart, be
gaven twee geëvacueerde landbouw
wers, H. T. en G. T. Gerards, va
der en zoon, zich te Lunteren met
paard en wagen op weg naar de
omgeving van hun ivoonplaats
Wageningen, om daar een vracht
hooi te halen. Van dezen tocht
naar het toenmalige „Sper"-gebied
keerden deze vreedzame landbou
wers nimmer terug eg maanden
lang bleef een sluier hangen over
hun raadselachtige verdwijning.
Totdat een te Harskamp gedeti
neerde Nederlandsche S.S.-man,
van Maastrigt, bekende, dat bei
de mannen op zijn bevel waren
doodgeschoten en de lijken in de
omgeving van Bennekom in den
grond waren gestopt.
De te Bennekom gestationneerde
brigadier van politie stelde met zijn
mannen een uiterst consciëntieus
onderzoek ln, waarbij kwam vast te
staan, dat de opdracht tot fusillee
ring was gegeven door serg. majoor
Kaszberg en de uitvoering ïn han
den was gelegd van Van Maastrigt.
De opgraving a. d. Bornschen weg
onder Bennekom (de plaats werd
door van Maastrigt aangewezen)
bracht inderdaad het stoffelijk over
schot der beide vermisten, die door
familieleden geïdentificeerd konden
worden, aan het licht.
Een ander slachtoffer was de
Bennekomsche bakker W. S. Aalbers,
die rich 13 Maart eveneens naar het
„Sper"-gebied had begeven. De Ne
derlandsche S.S.-man C. A. Kooy-
mans, eveneens gedetineerd, legde
dienaangaande verklaringen af. De
man, die per rijwiel naderde, werd
aangehouden en weer was het
Kaszberg, die bevel gaf dezen bur
ger neer te knallen. Kooymans ver
klaarde, dat de volksduitscher
Horch het vonnis voltrok. Het
slachtoffer werd vóór het fusilleeren
op den rand van een voor hem'ge
graven kuil geplaatst en na de vol
trekking van het vonnis daarin ge
worpen. Enkele dagen later was het
een landbouwer, die door Horch op
dezelfde manier werd doodgeschoten.
Deze Horch vormde met nog
twee andere volksdultselicrs, Riegc
en Smirna, een zg. nlaordoom-
mando, speciaal beltast niet hiet
uit den weg ruimen van personen,
die in het „Sper"-gebled rondom
Bennekom en Wageningen werden
aangetroffen.
Opgravingen brachten het stoffe
lijk overschot van bovengenoemden
A., die geïdentificeerd werd door
zijn echtgenoote, aan liet licht. De
tweede persoon werd bij een onder
zoek, dat de Wageningsche politie
instelde, opgespoord. Bij identifica
tie bleek hij afkomstig uit Veenen-
daal en genaamd J. Auperle. De
brigadier, belast met het onderzoek,
liet in verband, met de verklaringen
van Kooymans nog enkele andere te
Harskamp gedetineerden verhooren
en deze legden voor het drietal
Horch, Riege en Smirna zeer bezwa
rende verklaringen af. De mededee-
lingen, Inzake de mentaliteit van
den „Nederlander" Kooymans ge
daan, waren verder van dien aard,
dat de politie het nuttig oordeelde
dezen persoon nog eens geducht aan
den tand te voelen en het resultaat
was verrassend. Hij herriep zijn aan
vankelijk afgelegde verklaring in
zooverre, dat niet Horch maar hij
zelf de twee bewuste personen had
aangehouden enneergeschoten.
In dezelfde maand had hij, Kooy
mans. geassisteerd door een ander
lid van de Duitsche Wehrmacht,
nog twee personen gefusilleerd t.w.
B. Looys uit Wageningen en Th. J.
Verstegen uit Renkum. De overblijf
selen van genoemde personen werden
bij een onderzoek der Wageningsche
politie geïdentificeerd.
De beide S.S.-lieden van Maistrigt
en Kooymans zijn ter beschikking
gesteld van den auditeur-militair bij
den krijgsraad te velde.
Volgaarne voldoe ik aan een ver
zoek van den heer ir. P. C. v. d.
Heyden. In zijn functies van voor
zitter van den Bijzonderen Raad
der St. Vincentiusvereeniging te
Haarlem, zoowel als voorzitter van
de uitdeelingscommissie van het
Interkerkelijk Bureau en ik weet
niet wat al meer, heeft hij in het
afgeloopen jaar wonderen van stil
werk verricht.
En nu vraagt hij me een aanspo
ring voor de lezers van dit blad
voor de echt Haarlemsche dagiblad-
actie voor de stille armen, die eens
per jaar plaats heeft. Zijn oproep
verdient vollen steun.
Of er een misverstand heeft
plaats gehad, ik weet het niet,
maar het feit doet zich voor, dat
deze inzameling per 17 December
er zóó voorstond, dat er bij de re
dactie van de Nieuwe Haarlemsche
Courant nog slechts weinig ont
vangen is. Mij dunkt, daar moet
haast een misverstand hebben be
staan.
Men begrijpt toch wel, dat da
aanvragen bij den Armenraad dit
jaar vele zullen zijn en dat daar
om veler hulp noodig is. Mag ik u
den weg wijzen? U kunt gelden
voor de stille armen storten bij de
redactie van de Nieuwe Haarlem
sche Courant, Smedestraat. Giro
biljetten 'zende men aan de redac
tie N. H. Courant, en niet aan het
Girokantoor te 's-Gravenhage, op
dat d!e redactie zeker wete, dat het
girobiljet werkelijk verzonden is.
Ik verwacht stellig, dat deze
regels een tekort uit welken
hoofde dan ook ontstaan zullen
doen inhalen.
J. C. W. VAN DE WIEL
Deken
Het gironummer van de Nieuwe
Haarlemsche Courant is 22884. Ook
aan ons bureau worden giften
in ontvangst genomen.
Redactie „Nieuwe Haar
lemsche Courant".
over medemenschen, geen onwet
tige handelingen, geen corruptie,
geen dingen, die het daglicht niet
mogen zien.
Wanneer wij zoo, gedragen door
edele gedachten en warme ge
voelens, den opbouw van ons land
en ook de vernieuwing en het
herstel van onze stad aanpakken,
dan ben ik er van overtuigd dat
wi», zullen slagen.
Op de breede, hier en daar
nieuwe basis der democratie bou
wen wij, als het kan ook met de
hulp van vele jongeren, het nieu
we, mooie, goed verlichte huls,
waarin vrede, welvaart en gerech
tigheid zu"-ti wonen.
De tweede vergadering van den
Haarlemschen Noodraad werd
gisterenmiddag in de Statenzaal
op het Prinsenhof geopend met
de installatie van den heer M.
A. Reinalda als burgemeester
van Haarlem. De oudste wethou
der, de heer F. S. Noordhoff,
hangt na zijn rede den burge
meester de ambtsketen om
De historische tentoonstelling in
het Frans Halsmuseum, die een in
teressant overzicht geeft van de ge
schiedenis van Haarlem, zal tot het
einde van het jaar geopend blijven
en ook op de Kerstdagen te bezich
tigen zijn.
Aan den 10 ÖOOsten bezoeker zal *n
fraai aandenken geschonken wor
den.
