KERSTBOODSCHAP VAN
H.M. DE KONINGIN
Meer troepen naar Indië
Giraal tegoed komt vrij
per 1 Januari
Beslissing na afloop van
conferentie met Van Mooi.
Eveneens het geld, dat nog
op de geldkaart staat
PATTON OVERLEDEN
Onstuimig en geniaal veldheer
Joegoslavië
Moge ook in Indië spoedig
de vrede terugkeeren"
X
VOOR DE STILLE
ARMEN
69ste JAARGANG No. 23426
ZATERDAG 22 DECEMBER 1945
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per vveelc
(Vervolg op pagina 3)
i'J
Verklaring van
Attlee
Het weer
Verhandelbare
spaarcertificaten
Spaarcertificaten
Scheiding tusschen kerk
en school
Amerikaansche films
„De Telegraaf"
in Britsche handen?
Controle op Duitsche
steenkolenmijnen
De verklaring van
minister Logemaan
STAD EN OMGEVING
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
H. M. de Kon'ngin heeft gisterenavond over de beide zenders een
Kerstboodschap uitgesproken, waarin Zij er op wees, dat dit een histo
risch Kerstfeest zal zijn, het eerste na jaren van onrust, ljjden en
strijd. Zij richtte voorts het woord tot onze zwaar beproefde land- en
rtjksgenooten in Ned.-Indië. „Moge spoedig hun lijden beëindigd worden,
an ook daar de vrede worden gewonnen", aldus H. M.
Zij sprak als volgt:
Landgenooten,
Aan den vooravond van dit. raag
Ik wel zeggen historisch Kerst
feest. het eerste na de jaren van
benauwenis, van onrust, van opge
jaagd zijn. van verbeten strijd en
bitter lijden, die achter ons liggen,
wil ik, hereenigd met u, een enkel
woord door de microfoon tot u
spreken.
Met nog versch geslagen wonden
en schrijnend leed, gelijk onze ge
schiedenis nog nimmer heeft ge
kend. verzamelen wij ons om Gods
heerlijke gave, ons in Christus ge
schonken, als vrij volk. Als vrij
volk! Bij het uitspreken van deze
woorden maakt zich een diepe ont
roering van Mij meester, een ont
roering die natuurlijk door u wordt
gedeeld.
Meer dan ooit danken wg God
op een oogenblik als dit, dat Hij
ons uitredding schonk, danken
wij Hem, dat wij dit feest als
vrije menschen mogen vieren,
danken wij God voor Zijn heer
lijke Kerstboodschap.
Moge dit Kerstfeest bovenal voor
u er een zijn van innerlijke waar
achtige blijdschap en moge die vre
de. die alle verstand te boven gaat
en verlicht, die vrede dien alleen
de Vredevorst schenken kan, uw
deel zijn.
Dit wensch Ik u allen van heeler
harte toe.
De bloed en vuur Patton, die
met geweldige snelheid zijn
tankdivisie stootte door Frank
rijk en Duitschland, is gestorven
in een ziekenhuis te Heidelberg
tengevolge van de verwondin
gen, die hij bij een auto-ongeluk
had opgeloopen
Officieus is Vrijdag, volgens
A.P., te Londen bekend gemaakt,
dat Attlee en de ministers van
zijn kabinet het besluit van de
Britsche militaire autoriteiten om
meer troepen naar Indië te
zenden, thans in bespreking
hebben. De uiteindelijke be
slissing zal worden uitgesteld
tot na afloop van de conferentie
met dr. Van Mook.
Het besluit, meer troepen naar
Java te transporteeren, was geno
men tijdens de onlangs in Singapore
gehouden conferentie, waarop de
Britsche bevelhebbers zich bereid
verklaarden de rust en orde op
Java te herstellen.
Verwachting tot Zondagavond:
Meest zwaar bewolkt met latei
vooral in liet Zuid-Westen kans
op eenigen regen, vry koud; ma
tige, later krachtige wind tiis-
sclien Zuid en Oost.
Zon ouder 16.30, Maan 20.27
12.09.
Zondag: Zon 8.4816.30, Maan
21.43—12.31.
Maandag: Zon op 8.48.
Ililllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllll
Voor de vijfde maal heeft de
minister van Financiën de aan
dacht gevraagd voor de groote
geldoperatie, die in de tweede helft
van dit jaar In Óns land werd vol
trokken. Ditmaal zal het voor het
laatst zijn. Met ingang van 1946
zal het girale, geld worden vrijge
geven, alsmede het geld, dat nog
op de geldkaart staat, en daar
mede nadert de geldvernieuwing
haar einde. De hoeveelheid van
gereed en giraal geld samen is tot
een economisch verantwoorden
omvang teruggebracht en de ern
stige gevaren waarmede de geld-
overvloed ons land heeft bedreigd,
zijn krachtdadig bezworen. De
splitsing van het geld in giraal en
vrij, die tijdelijk noodzakelijk was,
wordt opgeheven. De mogelijkhe
den van gebruik en beschikking
worden t. a. v. al het geld, dat in
omloop is dus met uitzondering
van het geblokkeerde gedeelte
Weer gelijk.
Hierna releveerde prof. Lieftinck de
geschiedenis der geldsaneering, waar
na hij vervolgde:
De hervatting van den effecten
handel. waartoe in de eerste dagen
van Januari zal worden overgegaan,
moet voorloopig nog beperkt blijven
tot overdracht van binnenlandsche
obligaties en pandbrieven tegen be
taling van geblokkeerde rekening op
geblokkeerde rekening. Vrij geld kan
tot den handel ln oud effectenbezit
nog niet worden toegelaten, juist
omdat op het vrije geld een beroep
zal moeten worden gedaan voor
niéuwe kapitaalvorming ten behoeve
van den wederopbouw.
Met het oog daarop is voor dit
geld een nieuwe beleggingsmoge
lijkheid geschapen. Begin Januari
zal een aanvang worden gemaakt
rnet de uitgifte van verhandel
bare spaarcertificaten ter waar
de van f 100.die een rente
zullen dragen van 2 Vj pet.
Zooals bekend streeft de regeering
naar een verlaging van den rente
voet voor langloopende staatslee-
nlugen tot 3 pet. Dit percentage
zal voorloopig gelden voor nieuw
uit te geven staatsleeningen zonder
dat daaruit de gevolgtrekking be
hoeft te worden gemaakt dat het
In het voornemen ligtde algemeene
renteconversie van reeds bestaande
obligatie-leeningen op korten ter
mijn ter hand te nemen. Dit laat
ste zou de meeste beleggingsinsti
tuten zooals de levensverzekerings-
mijen en de pensioenfondsen voor
onoverkomelijke moeilijkheden stel
len, zoodat een geleidelijke verla
ging in het voornemen ligt.
(Vervolg op pagina 3)
Öp 9 December kwam generaal
Pat ton's auto in botsing met
een legerwagen ln de omge
ving van Heidelberg. Hij werd
ernstig gewond. Er kwam een on
gunstige wending en ondanks alle
hulpmiddelen is hij overleden.
Het is de Ironie van het noodlot,
dat generaal Patton op het slagveld
ternauwernood, den dood ontsnapte,
zooals bij Nancy, waar een bom van
400 kilo naast hem Insloeg, doch
niet ontplofte.
Generaal George S. Patton Jr., die
60 jaar is geworden, werkte sterk
op 'de verbeelding van het Ameri-
kaansche volk als kranig en gehard
cx-cavalerist met zijn twee pistolen
met paarlemoeren handvaten in zijn
holsters en Fransche degen. Hij was
de man, die de Amerikaansche strijd
krachten aanvoerde bij de verovering
van Tunesië, en later in den verras
senden stormloop van de gemechani
seerde eenheden door Frankrijk, toen
de invasie in Europa nog geen twee
maanden oud was.
Altijd vooraan in het gevecht,
sprong generaal Patton. brandend
van ongeduld, uit een boot in het
water, om zijn manschappen in den
striju aan de kust van Sicilië zelf
te kunnen aanvoeren.
Patton's persoonlijkheid veroor
loofde liem niet lang op den ach
tergrond te blijven. Als hij geen
algemeenen bijval oogstte door zijn
schitterende wapenfeiten. speelde
hij een rol in incidenten, die de
carrière van een onbeduidender fi
guur dan hij geruïneerd zouden
hebben.
Zoo was er het incident in 1943,
toen hij het onderwerp vormde van
scherpe discussies in de legerkringen
en in de pers naar aanleiding van
den klap, dien hij een Amerikaansch
soldaat in een hospitaal gaf.
Hij kreeg een berisping van gen.
Eisenhower, en toen hij daarna ont
heven werd van het bevel over het
zevende leger, dat onder zijn aanvoe
ring in Afrika en op Sicilië had ge
vochten, mompelde men, dat het een
disciplinaire maatregel was. Patton
was echter te belangrijk, om op die
manier zijn ontslag te krijgen, zoodat
hij kort daarop werd aangewezen om
het commando te voeren over het; der
de leger bij de invasie in Frankrijk.
In zijn sector begon de victorie in
den invasieveldtocht, toen zijn divisies
bij Avranches uit Normandië braken
en in een geheimzinnlgen opmarsch
naar Parijs optrokken.
Zijn grandioze, vliegensvlugge op
marsch aan het hoofd van zijn troe
pen tot diep in Duitschland is een
onvergetelijke bladzijde ln de kronie
ken van de ki'ijgsgeschledenis. Zijn
tankdoorbraken vanuit de Ardennen
naar het hart van het Reich" heb
ben geschiedenis gemaakt en een groot
aandeel gehad in het keeren van Von
Rundstedt's laatste wanhoopsoffensief.
Na de overwinning in Europa werd
Patton benoemd tot bevelhebber van
het Oostelijke militaire district van
de Amerikaansche bezettingszone in
Duitschland. Op grond van beweringen,
dat hij in Beleren een te langzame
denazificatlepolitlek voerde, werd hij
van dezen post ontheven en aange
steld tot bevelhebber van het vijftien
de Amerikaansche leger, dat uit niet
veel meer dan een hoofdkwartierstaf
bestond en belast was met het op
schrijven van de geschiedenis der Ame
rikaansche deelneming aan den oorlog
in Europa.
Ook Ned. onderdanen, in België
woonachtig, kunnen van 22 Dec.
10 Jan. op zekere voorwaarden naar
Nederland reizen.
BELGRADO, 21 Dec. (Reuter).
De commissie, die het ontwerp voor
de nieuwe grondwet opstelt, heeft
medegedeeld, dat een clausule zal
worden aanbevolen die den militai
ren dienst voor mannen en vrouwen
verplichtend maakt. Tevens zal de
grondwet voorzien in de scheiding
tusschen school en kerk.
Het godsdienstonderwijs zal vrö
zijn maar dient buiten het school
gebouw gegeven te worden.
De Motion picture Association
of America heeft medegedeeld, dat
de groote Amerikaansche film
maatschappijen de commercieele
relaties met Nederland, op basis
van samenwerking door bemidde
ling van de Motion Picture Export
Association, welke binnenkort een
kantoor in Amsterdam zal vestigen,
zullen hervatten.
Mr. Henry W. Kahn zal op Kerst
mis a.s. per vliegtuig naar Amster
dam vertrekken, teneinde overleg
te plegen met mr. Fayette Allport,
Europeesch directeur van de M. P.
A. A. De Hollywood-studios, welke
in Nederland vertegenwoordigd zul
len worden door de Export Asso
ciation, zijn Metro-Goldwin-Mayer,
Warner Brothers, 20th Century
Fox, United Artists en Universal.
- V
H. K. H. Prinses Juliana deelt versnaperingen uit aan de ver
pleegden van het Roode-Kruis sanatorium te Bloemendaal-
Santpoort, dat zij onlangs officieel opende
LONDEN, 21 Dec. (ANP-Aneta).
De World's Press zegt te hebben
vernamen, dat een Britsche com
binatie een aanbod gedaan heeft
voor het koopen van het Neder-
landsoh© blad „De Telegraaf", welk
blad nog steeds niet mag verschij
nen.
ESSEN, 21 Dec. (Reuter). In
't hoofdkwartier van de Noord-Duit-
sche steenkoolcontröle werd heden
officieel medegedeeld, dat de Brit
sche autoriteiten met ingang van
a.s. Zondag de rechtstreeksche con-
tröle op alle steenkolenmijnen in de
Britsche zone op zich zullen nemen.
LONDEN, 21 Dec. (Reuter). Vol
gens welingelichte kringen zal aan
minister-president Schermerhorn en
Van Mook, bekend worden gemaakt,
dat 't 'n Brltsch belang ls. de Brit
sche troepen uit Ned.-Indië terug te
trekken, zoodra de veiligheid van de
geïnterneerden verzekerd is: Men ls
van meening, dat i het Britsche
standpunt is, dat de troepen niet
voor onbepaalden tijd in Indonesië
kunnen blijven. De verantwooi-delijk-
heid tegenover Nederland wordt er
kend, maar hieruit volgt niet. dat
Britsche troepen beschouwd kuxi-
nen worden a)s instrument om dea
wil van Nederland aan de Indone
siërs op te leggen.
Luitenant-generaal Sir Miles
Dempsey en luchtmaarschalk Sir
Keith Park hebben Batavia per
vliegtuig verlaten. Over het doel van
hun tocht zijn nog geen nadere bij
zonderheden beschikbt ar.
De verklaring van minister Loge-
mann in de Tweede Kamer heeft,
volgens U. P., de situatie* aanzienlijk
opgehelderd, zoo zegt men in goed
ingelichte kringen te Batavia. Ia
het bijzonder vestigt men d® aan
dacht op het feit, dat de regeering
in Den Haag thans de ellende ia
Ned.-Indië ten volle schijnt te be
seffen. De onthullingen van den
minister over de conferentie van
Singapore noemde men echter te
leurstellend.
Een commentator van rad o-Ma-
kassarheeft aangekondigd, dat aan
de komende Rijksconferentie 18 Ne
derlanders. 15 Indonesiërs en 3 af
gevaardigden van Suriname en
Curacao zullen deelnemen.
Het ligt niet op mijn weg de
lezers te wijzen op hun plicht om
van datgene, wat zij bezitten iet»
af te staan voor den everumensch.
Het eenige, dat ik kan doen, is U
te zeggen, dat uit ervaring blijkt,
dat er zoo heel veel geld noodig is
om de armoede ook maar iets te
helpen verlichten.
Wat het beteekent arm te zijn,
honger te hebben, aan'de kinderen
een gevraagde boterham te moeten
weigeren, dat hebben wü allen de
zen winter zelf medegemaakt. Niet
dat toen gebrek aan geld oorzaak
was van deze ellende, maar honger
is honger, wat ook de oorzaak hier
van moge zijn. Toen wisten wij,
dat ieder mensch met hetzelfde
euvel te kampen had, ieder leed
honger, ieder had gebrek. Nü is
dit niet meer zoo. Er is nu nog
maar één categorie, die gebrek
heeft en dat zijn speciaal de Stille
Ai-men. Die hebben nu niet meer
den troost van gedeelde smart is
halve smart, maar zij weten, dat
er anderen zijn, zelfs de meesten,
die geen honger meer hebben en
geen gebrek. Laten deze dan nu
aan die armen den troost geven
van hun medeleven en een klein
deel van hun te-veel af geven ten
bate van de minderbedeelden.
Dat inderdaad de nood groot is,
kan iedere huismoeder getuigen, die
met een vóór-oorlogsch inkomen
moet woekeren om de touwtjes in
haar gezin aan elkaar te knoopen.
Hoe zou het dan zijn met diegenen
wier inkomen minder is dan vóór
Mei 1940, hoewel het gezin ver
groot is en de kosten aanmerkelijk
gestegen zijn. Gelooft U mij, zoo
zijn er velen en speciaal deze
wachten op uw gave. Het is nog
niet te laat! Vult U daarom nog
heden uw girobiljet in en zendt dit
in plaats van naar Den Haag naar
het kantoor van de Nieuwe Haar-
lemsche Courant. Deze zal dan
voor verdere afwikkeling zorg dra
gen. Dezen maatregel hebben wij
toegepast om zoo spoedig mogelijk
van uw gift op de hoogte te zijn,
aangezien de giro nog traag werkt.
Als het U beter schikt, zal ook de
redactie gaarne contant geld in
ontvangst nemen.
Ir. P. C. van der Heyden
Pres. Bijzondere Raad der
St. Vincentiusvereeniging.
Het giro-nummer van de Nieuwe
Haarlemsche Courant is: 22884.
