H"
ZONDER BON
Politieke wilsbeschikking van
Hitier ontdekt
Mijlpalen op den weg naar vrede
H
Op den drempel
J
NED. MARINIERS IN
PRIOK AAN LAND
69ste JAARGANG No. 23431
o
MAANDAG 31 DECEMBER 1945
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
onzen
Wij wenschen
lezers een
ZALIG NIEUWJAAR
Met ingang van 1 Jan. zijn vele
artikelen bonloos verkrijgbaar
Diefstal van Sjahrir's auto
Het weer
DE VAN OUDS BEKENDE
GELUIDEN
Historische overwinningen in het
afgeloopen jaar
mmmm
"V
McjB
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De duizelingwekkende stroom van
gebeurtenissen, welke 1945
voor altijd tot een jaar van
wereld-historische beteekenis
heeft 'gemaakt, dwingt ons bij het
afscheid van dit jaar een oogenblik
tot bezinning. Er zullen niet veel
jaren in de geschiedenis zijn aan te
wijzen, waarin de volken zóóveel
leed hebben moeten verduren, maar
ook zóóveel vreugde hebben mogen
beleven als in dit jaar. 1945 was een
jaar van de scherpste contrasten,
ook voor ons land. De winter stortte
ons in zulk een diepen afgrond van
honger en ellende, dat slechts de
sterksten van karakter en de moe
digsten in het verzet hoop op een
spoedige redding bleven koesteren
De dood waarde onder ons rond als
nooit te voren. Honderden, neen,
duizenden werden den dood in ge
jaagd, hetzij door kogels van den
Duitschen bezetter, die met de ko
mende nederlaag in zicht zijn
moordlust botvierde, hetzij door den
honger, met opzet door de Dult-
schers veroorzaakt om onze volks
kracht, welke in de oorlogsjaren
toch reeds ondermijnd was, totaal
te vernietigen. Rijk en arm voelden
den greep van den dood en in dezen
angst, zorg en ellende werd een
eenheid onder ons volk geboren,
waartegen zelfs de scherpste wape
nen van den vijand niets vermoch
ten. En toen de beker van ellende
vol was, toen op het laatste oogen
blik de Duitscher op het punt stond
de lage landen van het westen van
DIRECTIE, REDACTIE EN
ADMINISTRATIE VAN
DE NIEUWE HAARLEM
SCHE COURANT
Is er dus alle reden ons te ver
heugen over den materieelen voor
uitgang in ons eigen land, helaas Is
op moreel gebied nog weinig voor
uitgang te eonstateeren. Onze vreugde
wordt bovendien getemperd door de
zware schaduw, die over ons schoone
Insulinde ligt. Er mogen dan be
vredigende resultaten gemeld wor
den van de jongste conferentie te
Londen, tot dusver zijn wij uiterst
somber gestemd over het verloop
der gebeurtenissen. Het steeds maar,
zij het dan ook onder druk van
groote mogendheden, concessies
doen aan een zich wederrechtelijk
opwerpende „regeering" moet o.i.
tenslotte op een groot echec voor
Nederland uitloopen. Laten wij ho
pen, dat wij het verloop der dingen
in Indië te somber inzien.
et jaar 1945, het jaar der con
trasten, jaar van diepste ver
nederingen en grootste over
winningen, is ten einde. Met
weemoed en innige dankbaarheid
herdenken wij nogmaals hen, die
vleien en die door hun verzet de
redding van ons vaderland mogelijk
maakten. Staande op den drempel
van het nieuwe jaar, schouwen wij
„c in een toekomst, die vreugde en leed
ons land door het water te laten 'I nog in haar schoot verborgen houdt,
verzwelgen, toén kwam de redding. 1946 moet een jaar worden van op-
Als een wonder kwam zij tot ons. bouw, herstel en vernieuwing. 1946
Honderden vliegtuigen wierpen voed
sel uit en de eens zoo trotsche Duit-
schers trokken zich, verslagen, zoo
als nog nooit een leger is verslagen,
in hun kazernes terug, om weldra,
gehaat en veracht in ieder land waar
hun laarzen den grond bezoedelden,
terug te keeren naar hun Heimat,
waar geen steen op den anderen was
gebleven. Zóó kwam in die eerste
dagen van de schoone Meimaand de
overwinning en voor ons de bevrij
ding. Welk een vreugde waren voor
ons die eerste teugen der vrijheid,
die ons dronken maakten van ge
luk, na vijf jaar gezucht te hebben
in de kluisters van de niets ont
ziende terreur van het nationaal-
socialisme. Dagenlang leefden wij in
een roes en slechts langzaam kwa
men wij terug tot het werkelijke
leven. Eerst toen begonnen wij te
beseffen, welk een verwoesting, niet
alleen op materieel, maar juist en
vooral op moreel en geestelijk gebied
door den vijand was aangericht.
Terug in de werkelijkheid. Die
werkelijkheid is hard. De in de
ure des ge vaars zoo grootsch op
gezette plannen bleken vaak
niet te varwezenlijken. Vele van de
schoone gebouwen, opgetrokken in
de nobele geesten van de besten
onder ons -volk, bleken zich spoedig
na de bevrijdiqg op te lossen in de
ijle lucht, als een fata morgana in
de woestijn. De realiteit is nu een
maal altijd anders dan de illusie,
waaraan wtj ons allen wel eens
gaarne overgeven. En zoo zien wij
op het einde van het jaar reeds veel
teleurstelling. Teleurstelling, omdat
de eenheid, spontaan tot stand ge
komen in de ure des gevaars, weer
spoedig na de bevrijding grooten-
deels bleek verdwenen, omdat zij
slechts gebaseerd was op het verzet
van heel een volk tegen den be
zetter; teleurstelling, omdat velen
wel den mond vol hadden en heb
ben over gemeenschap, maar in
werkelijkheid door het grofste ego
isme geleid worden; teleurstelling,
omdat er nog zooveel wanbegrip en
onwil bij velen is blijven leven, het
geen o.i. weer eens duidelijk blijkt
uit de weigering, bij een natio
nale gebeurtenis als de uitverkiezing
van een bisschop tot Kardinaal, aan
katholieke bladen eenig extra papier
toe te wijzen.
Het zou echter niet juist zijn bij
de wisseling des jaars alleen de don
kere zijden te belichten. Wanneer
wij zien, hoe ons land zich in enkele
maanden uit het moeras, waarin de
Dultschers ons achterlieten, weer
heeft opgericht, hoe, vooral op ma
terieel gebied, ons land weer sprongs
gewijze omhoog gaat, dan kan dit
niet anders dan tot verheugenis en
dankbaarheid stfekken. Er blijkt uit,
dat ons volk met energie aan den
wederopbouw van ons* vaderland
bezig is.
wordt het jaar der vredesconferen
ties, waar men zal trachten den ver
scheurden volkeren den vrede te her
geven, de basis van rust, orde en
recht, zonder welke geen samen
leving mogelijk is.
„Moge de geest dergenen, van
wier doorzicht, wilskracht, vooruit
zien en gematigdheid het geluk of
het ongeluk der volkeren zal af
hangen, zich laten leiden door het
licht van de welbekende spreuk:
bis vincit, qui se vincit en Victoria:
dubbel is de overwinning van hem,
die zich zelf bij de zege weet te
beheerschen," aldus sprak de H.
Vader in een van zijn groote rede
voeringen tijdens den oorlog.
Danken wij God bij de scheiding
van het oude jaar voor al de wel
daden, die Hij ons heeft geschonken
en smeeken wtj Zijn zegen af over
het nieuwe jaar,- dat thans begint,
opdat het voor ons allen worde een
zalig nieuwjaar.
Zooals onlangs werd aange
kondigd, komt een groot aan
tal artikelen thans in aanmer
king om zonder bon in vrijen
verkoop te worden gebracht.
Hiermede wordt de eerste stap
gedaan op den weg naar ge
leidelijke liquidatie van de of-
ficieele rantsoeneering en distri
butie van levensmiddelen.
1 Januari zullen vry komen:
gort en gortproducten, gemengd
meel (z.g. pannekoekenmeel)ha
vermout, aardappeltapioca, tarwe-
griesmeel, vermicelli, macaroni,
spaghetti, puddingpoeder, vlapoeder,
maizena, aardappelmeel, aardap-
pelsago, peulvruchten, zout, biscuits,
wafels, crackers, beschuit, toast
(tot dusver op den bloembon),
Paaschbrood (matzes, tot dusver op
den bloembon), paneermeel (tot
dusver op den bloembon), koekjes,
banket, gebak, ontbijtkoek en taai
taai. Poffertjes, oliebollen, Pa-
rijsche- en Hollandsche wafels zul-
De Nederlandsche regeeringsvocr-
lichtingsdienst maakt bekend, „dat
een ernstig geval van indisciplinaire
actie door personen, die gekleed zijn
ln Nederlandsche uniformen, onlangs
heeft plaats gehad. (Ned. militairen
hebben n.l. in den nacht Sjahrir's
auto gestolen). I>e Nederlandsche
opperbevelhebber van alle- strijd
krachten in het Oosten heeft ons
medegedeeld, dat hij betreurt, dat
dit gebeurd is en dat hij uitdruk
king heeft gegeven aan zijn scherpe
afkeuring. Een onderzoek wordt in
gesteld. Degenen, die er zich aan
schuldig hebben gemaakt, zullen ge
straft worden".
Oude batterijen, waarop nog geen
prijs is vermeld en die nog in voor
raad zlfn, mogen tegen den ouden
prijs worden uitverkocht.
len voortaan zonder inlevering van
bloembon, maar nog wel op wis
selbon voor boter, verkrijgbaar zijn.
In afwijking van de eerste mede-
deelingen over deze vrijmaking van
een aantal producten, zal dit dus
niet in twee étappes geschieden,
maar zullen 1 Januari alle aange
kondigde artikelen tegelijk in
vrijen verkoop komen, uitgezonderd
cacaopoeder, dat nog distributie-
goed blijft.
Verwachting tot Dinsdagavond.
In de kuststrook des nachts
lichte vorst, overdag tempera
tuur om het vriespunt. In het
overige gedeelte van het land
des nachts matige overdag lichte
vorst. Zwakke-wind, meest neve
lig of licht bewolkt weer.
Algemene vooruitzichten: Er
mag gerekend worden op aan
houden van lichte tot matige
vorst.
Zon onder 16.37. Maan
14.34.
5.46—
Het Nederlandsche repatrieerinRs-
sclilp „Oranje" is 26 December Sues
gepasseerd. Het schip wordt 4 Janu
ari te Southampton verwacht.
Generaal Truscott, commandant
van het 3e Amerikaansche leger,
heeft Zaterdag bekend gemaakt, dat
Hitler's politieke testamen in een land
huis bij München is ontdekt.
De vondst is het resultaat van een
uitgebreide Britsche contra-spion-
nage-actie tegen Bormann's plaats
vervanger Paustin. Het testament is
29 April 1945 gedateerd en o.a. mede-
onderteekend door Goebbels en Bor-
mann. Hitler's testament is als zijn
redevoeringen: Den oorlog heeft hij
niet gewild. Deze is veroorzaakt door
het „internationale jodendom en zijn
staatslieden."
„Ik kan onze hoofdstad niet ver
laten," schreef Hitier, en ,,ik wensch
mijn lot te verbinden aan dat van
onze eigen verzetslieden." „Ik heb be
sloten vrijwillig den dood te kiezen.
Ik sterf met een blij hart. Nu wordt
het zaad gezaaid, dat eens in de ge
schiedenis vair Duitschland zal groeien
ot een glorieuze wedergeboorte van
de nationaal-socialistische beweging."
Hitier verwijderde voor zijn dood
Goering en Himmler uit de partij en
et zwijgen van de kanonnen in
Europa verhoogde in het Verre
Oosten de vuursterkte der bat
terijen, welke reeds vóór Duitsch-
lands capitulatie als tot een trommel
vuur was opgevoerd. Japan schrok in
Februari, toen Amerikaansche mari
niers, door Iwo Jima na harden strijd te
veroveren, den buitensten verdedigings
gordel van het moederland doorbraken.
En deze scbrik werd tot een panische
angst, toen Okinawa na nog verbete-
ner worsteling een zelfde lot onder
ging. Intusschen voegde de Britsche
vloot zich bij de Amerikaansche, die
samen de Japansche kust met behulp
van RADAR aftastten en bestookten.
De grootste bommenwerpers vlogen
dag en nacht naar Japans industrieele
centra, die hetzelfde lot moesten on
dergaan als Duitschlands wapensmid
sen ln Rijn- en Roergebied. En Japans
afweer werd zelfs zoo machteloos, dat
pamflettenregens met waarschuwingen
aan de bombardementen voorafgin
gen.
Ook het Japansche roof-rijk kraakte:
in de Fhilippijnen, waar de nederlagen
van Bata&n en Corregidor werden uit
gewisseld en Mac Arthur zijn belofte
van terugkeer inloste; in Birma, waar
de verbindingsweg met Tsjoengking
werd heroverd en Rangoon weer En-
golsch werd; en op de vele eilandjes,
die van Japansche tot Amerikaansche
posities werden. Japans angst werd
tot een paniek, door Ruslands oorlogs
verklaring, na het ultimatum van
De blijde terugkeer van H.M. de Koningin in de Residentie. De vorstin
inspecteert de Binnenlandsche Strijdkrachten. Rechts ziet men de vaan
dels van de vereenigingen, wier afgevaardigden hun hulde kwamen betuigen
Thuring P
Potsdam en den opmarsch in Mand-
sjoerije.
Maar de klap op den vuurpijl kwam
op 6 Augustus, toen in plaats van
duizend één vliegtuig naar Japan
vloog, om niet alleen Hirosjima met
één bom te verwoesten, maar ook de
wereld met een nieuw probleem eeu
nieuw tijdperk te laten ingaan: het
atomische. De Japansche vredespartij
werd door dit en een tweede exem
plaar op Nagasaki de sterkste: Japan
capituleerde, zij het niet zoo onvoor
waardelijk als Duitschland, en teeken-
de op den tweeden September aan
boord van de „Missouri" in de baai
van Tokio het verdrag van overgave.
Er was vrede op de wereld, maar
de wapenen zwegen nog niet overal.
Het Jaar 1945 wordt niet alleen door
veldslagen gekenmerkt; de politieke
gebeurtenissen zijn van niet minder
belang. De strijd tusschen de regee
ring en de linksgezinde Eias-ver-
zetsbeweging in Griekenland, eindigde
eerst na Engelsch ingrijpen ln ont
wapening van de Elas en onderwer
ping van de koningskwestie aan een
plesbisclet. Een gevaarlijke crisis
eindigde en verhinderde „een dicta
tuur van uiterst links".
De kwestie Polen was een van de
punten, die het hoofdthema vormden
van de Krim-conferentie in de eerste
week van Februari: Duitschlands ne
derlaag werd niet alleen uitgewerkt,
maar ook de eerste regelingen werden
getroffen voor de organisatie van het
na-oorlogsche Europa, welke in de
Big Three-conferentte van Potsdam
nader werd opgebouwd. Deze bijeen
komst had grootere moeilijkheden te
overwinnen, omdat in de eerste
maanden na den oorlog wantrouwen
en tegenstellingen eerder toe- dan
afgenomen waren. Maar de geest van
wapenbroederschap, niet geschaad
door de opvolging van Roosevelt en
Churchill door Truman en Attlee,
overwon de moeilijkheden. Ook Pots
dam was een succes, vooral t.a.v. het
vaststellen van de politiek ten op
zichte van Duitschland. Er was vrede
op de wereld, maar in Mei nog werd
in Syrië Damascus gebombardeerd,
omdat Franschen en Syriërs in con
flict kwamen, waarbij Engeland voor
de laatsten intervenieerde. De Brltsch-
Fransche verhouding verkoelde ln alle
opzichten, en de kwestie werd eerst
ln December bij een Levantijnsch
accoord geregeld. In België dreigde
onrust en zelfs revolutie, door de kloof
tusschen koningsgezlnden en „antl-
Leopöldisten", die nu nog steeds even
breed is als in Mei.
In China ontstond een burgeroorlog
tusschen de Tsjoengklng-r. g< ring en
de communistische separatisten, die
officieel nog immer niet is bijgelegd.
In Palestina worden gebouwen op
geblazen en terreurdaden bedreven;
omdat Joden noch Arabieren kunnen
verkloppen, dat de wereld Biet
„Joodsch of Arabisch kiest". Het
kardinale punt in dit land is de immi
gratie van Joden, terwijl in het
nabijgelegen Iran Ruslands drang naar
een uitweg naar den Indischen Oceaan
oorzaak en aanleiding is van opstand
en internationale moeilijkheden.
Een van de besluiten van Potsdam
was de driemaandelijksche samen
komst van de vijf ministers van Bui-
tenlandsche Zaken van Amerika, Rus
land, Engeland, Frankrijk en China.
In September mislukte de eerste con
ferentie, o.a. daar Rusland halsstarr.g
eischte, dat vele punten alleen door
de groote drie behandeld zouden wor
den zonder de medezeggenschap van
Frankrijk of China. De zoo juist
afgesloten bijeenkomst in Moskou
keerde terug tot een soort „big three"
en behaalde betere resultaten.
De vernietiging van het nazisme
zal eerst in 1946 haar besluit vinden
wanneer de in Neurenberg terecht
staande kopstukken hun vonnis zullen
ondergaan.
Strijd en overwinning, compromis
en zijn tegenstelling vormen een
algemeeno aanduiding voor de
ontwikkeling in het afgeloopen
jaar. De oorlog is geëindigd. maar
tegenstellingen tusschen de Westelijke
geallieerden en Sovjet-Rusland vooral
zijn aanleiding van blijvende onzeker
heid en onrust.
Wanneer het komende jaar de ware
oorzaken van wantrouwen en dreiging
zal kunnen wegnemen is het noo-
dig deze hier nader te noemen?
dan zal 1946 meer dan 1945 het Jaar
van aanvang van een nieuwe vredes-
tijdperk kunnen worden genoemd.
onthief hen van alle rechten wegens
ontrouw en verraad.
In een nieuw kabinet benoemde hij
o.a. Doenitz tot rijkspresident en
Seyss Inquart tot minister van
Buitenlandsche Zaken.
Behalve het testament werd ook
de origineele huwelijksacte van Hit-
Ier en Eva Braun gevonden.
In zijn particulier testament zegt
Hitier, dat het zijn wensch is, dat
Eva Braun op dezelfde plaats wordt
gecremeerd, waar hij het grootsto
deel van zijn werk verrichtte, ver
moedelijk de rijkskanselarij.
„Mijn vrouw en ik hebben den
dood gekozen om te ontsnappen aan
de schande gedwongen te worden tot
aftreden of overgave".
De vondst zal vermoedelijk tot een
aantal nieuwe arrestaties leiden in
geheel Europa en den loop van het
proces te Neurenberg sterk beïnvloe
den.
In een offieieele verklaring van
het geallieerde hoofdkwartier te
Batavia is bekend gemaakt, dat
„een bataljon Nederlandsche mari
niers Zondag in Tandjong Priok is
aangekomen. Dit bataljon werd in
de Ver. Staten gevormd en ge
oefend en was voor dien tijd nooit
in Ned.-Indië geweest. Het is er
heen gebracht, ten einde de Ne
derlandsche inheemsche troepen te
vervangen bij de wachtdiensten.
Deae laatsten Bullen buiten Bata
via worden gestationneerd. De In
donesische „leiders" zijn van de
komst van deaa eenheid op de
hoogte gesteld.'1
De Britsche autoriteiten heb
ben medegedeeld, dat de 23ste
Indische divisie alle openbare
diensten "te Batavia heeft tjezet,
evenals de centrale der waterlei
ding te Buitenzorg, die de hoofd
stad van water voorziet.
Tusschen Van Mook en Christi-
son zijn Nieuwjaaxstelegrammen q
gewisseld.
Heden verschijnt ons blad slechtsN
met 4 pagina's tengevolge van
het feit, dat wij ons Kerstnum
mer, dat reeds gereed was, met
4 pagina's moesten uitbreiden
vanwege de verheffing van Mgr.
de Jong tot Kardinaal.
Een toewijzing voor dit extra
papier is ons echter door de betr
pers-instanties geweigerd, het
geen tot gevolg heeft gehad, dat
er van de 8 pagina's voor ons
Oudejaarsnummer er 4 moesten
worden afgestaan.
DE DIRECTIE" i
tl-jw..'» -
w A'*
Over het dieptepunt heen. Onvergetelijk en diep ontroerend voor de hon
gerende bevolking was het moment, waarop de geallieerde vliegtuigen tian-
duixenden voedselpakketten afwierpen. Thuring r.
