Het dragen van vuurwapens
in Batavia verboden
„Almanzora" wordt morgen
in Amsterdam verwacht
Naar nieuwe gezagsvormen
ENORME EXPLOSIE BIJ
's-GRAVENHAGE
A
Engeland eert zijn
ooriogsleiders
Admiraal Helfrich zal binnenkort
naar Nederland teragkeeren
NIEUWJAARSBOODSCHAP
Ml BATTEN
Het weer
ENGELAND-S1AM
Het eerste vredesverdrag
na den oorlog geteekend
ONTROEREND WEERZIEN
TE SOUTHAMPTON
Oost- en West-lndië
Chineesche communisten
doen vredesvoorstellen
Opslagplaats met landmijnen
in de lucht gevlogen
Chaos en terreur
in Bandoeng
Hitler's laatste uren
69ste JAARGANG No. 23432
WOENSDAG 2 JANUARI 1946
Bur aux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Verklaring der Perzische
regeering
Donderdagmorgen
lJ'muiden
Prof. Schermerhorn tot
ELLENDE VALT
MET GEEN PEN
TE BESCHRIJVEN
Burggraaf Montgomery
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
BATAVIA, 2 Jan. (ANP-Aneta).
Krachtens bevel van den geallieer-
den militairen bevelhebber in Ba-
tavia, is het dragen van vuurwa
pens van nu af verboden. Bekend
makingen in het Engelsch, Neder -
landsch en Maleisch zijn heden
morgen in Batavia aangeplakt,
waarin wordt medegedeeld, dat
degenen, die dit bevel overtreden,
gearresteerd en zwaar gestraft
zullen worden.
De arrestaties in de kampongs
bij Batavia houden aan. Dinsdag
werden weer 55 verdachte Indo-
nesiers gearresteerd. Alle arrestan
ten. ongeveer 250 in totaal, worden
in de Glodok-gevangenis te Bata
via vastgehouden. In de stad is
het buitengewoon rustig.
Volgens een verklaring van den
Ned. marlnevoorlichtingsdienst te
Ba lavia, zal luitenant-admiraal
Helfrich naar Den Haag terugkee-
reu om zich geheel te kunnen wij
den aan de funrtie van comman
dant van de marinestrijdkrachten.
Helfrich heeft in verband met zijn
as. vertrek naar Nederland verklaard,
da: hem als Nederlandsch opper
bevelhebber niet zulk een macht was
gegeven als gewoonlijk aan een op
perbevelhebber in zijn positie wordt
gegeven.
Hij voegde er aan toa: „Voor het
eer...' in de geschiedenis van Neder
land hebben wij met nauwgezette
aorg een organisatie opgebouwd,
waarin de drie componenten van de
Ned. strijdkrachten in staat gesteld
zijn op de meest harmonische wijz?
samen te werken, ofschoon veel is
bereikt, bevinden wij ons nog in den
groei van de constructie, omdat ter
wijl hier aanvankelijk geen Neder
landsche soldaat aan land mocht,
thans Koninklijke Ned. strijdkrach
ten te Batavia zijn aangekomen.
Als militair bevelhebber houd ik
ml] absoluut buiten de politieke ont
wikkelingen. Wat ik echter kan
zeggen, Is, dat de politieke situatie
volgens mijn meening zeer verward
Is volgens mij beteekent de
capitulatie van Japan. dat
buiten de maatregelen. die reeds
door de Koningin in 1943 in het
erwacliting tot Donderdag
avond:
Matige vorst des nachts, over
dag lichte vorst. Plaatselijk lang
zaam overdrijvende wolkenvelden
droog weer, oostelijke wind (aan
de kust tijdelijk krachtig).
De Iraansche regeering heeft naar
aanleiding van de conferentie te
Moskou een verklaring gepubliceerd,
waarin zij het betreurt, dat het Iran
niet ls toegestaan deel te nemen aan
de vredesconferentie. Buitenlandsche
troepen zullen niet, zooals verzocht
was onmiddellijk het land verlaten.
Iea.i is. aldus de verklaring, een on
afhankelijk land, en een geallieerde
van Engeland en Rusland, die beloofd
hebben Iran te raadplegen over, alle
zaken van belang voor Iran.
vooruitzicht werden gesteld en die
betrekking hadc-en op de verande
ring van de politieke structuur van
voor den oorlog de verhouding
van Ned.-Indië tot he*t Koninkrijk
aor. terugkeerem tot den status,
welke gold bij het uitbreken van den
pacif leken oorlog".
Admiraal Mountbatten heeft Jn
een Nieuwjaarsboodschap de Engel-
schen gewaarschuwd zich niet te la
ten verleiden tot represaille-maat
regelen. „Wraak zou slechts haat en
woede tengevolge hebben, die uw re
putatie schade zquden. doen. Slechts
door zelfbeheersching en verdraag
zaamheid kunnen de voorwaarden
worden geschapen, waarin de Neder
landers en de Indonesiërs hun we
derzij dsche doelstellingen kunnen
bespreken en tot overeenstemming
kunnen geraken," aldus Mountbat
ten.
LONDEN, 1 Jan. (Reuter).
Dinsdag is te Singapore als eerste
vredesverdrag na den tweeden we
reldoorlog het verdrag tusschen Siam.
en de regeeringen van Indië en het
Vereenigd Koninkrijk geteekend. In
gevolge dit verdrag zal Groot-Brit-
tannië Siam voordragen als lid van
de Vereenigde Volkeren. Siam heelt
als een van de voornaamste verplich
tingen op zich genomen, alle aan
wezige rijst voorraden vrijelijk ter be-
schikkig te stellen, zoomede, tegen
den geldenden prijs. alle toekomstigs
overschotten tot September 1947.
Amerikaansche genietroepen in Ja
pan kregen de opdracht, de groo-
te installatie voor atoomsplitsing bij
Tokio te vernietigen. Dit is een der
maatregelendie generaal Mac Ar
thur heeft aangekondigd, om iedere
Japansche militairactie van be-,
teekenis onmogelijk te maken, Ja
pansche arbeiders', die bij de vernie
tiging behulpzaam moeten zijn* in
de fabriek onder bewaking van
Amerikaansche posten.
De' „Nieuw Amsterdam" is Dins
dag- met 3.765 passagiers, die uit
interneering in Indië bevrijd zijn,
in de Sauthampton-dokken aange
komen. De helft van de passagiers
is aan boord gegaan van het s.s.
„Almanzora", dat Donderdag in
den laten namiddag te Amsterdam
wordt verwacht. De rest der pas
sagiers reist later met de „Alman
zora" verder, wanneer het schip
uit Amsterdam is teruggekeerd. De
achterblijvende passagiers blijven
zoolang aan boord van de „Nieuw-
Amsterdam".
Aanvankelijk is gemeld, dat
het aantal zieken 25 procent was,
maar het blijkt thans ruim 40
procent te zijn. Er is echter ge
durende den overtocht niemand
- gestorven.
Uit de verhalen van de geëvacu-
eerden komt steeds weer dezelfde
gedachte naar voren n.l.„Jullie
in Nederland hebt geen idee, wat
er in Indië gebeurd is en nog ge
beurt". Allen zijn blij weer onder
blanken te zijn en men verlangt
in hoofdzaak eens goed te kiunnen
uitslapen op ëen „echt" bed en zijn
eigen leven te kunnen leven.
Aan boord bevinden zich 4 ka
tholieke priesters, 5 broeders en
10 zusters uit verschillende gebieds-
deelen in Indië.
in
Nader vernemen wij, dat de „Al
manzora" reeds Donderdagmorgen
in IJmuiden wordt verwacht en te
omstr. 5 uur 's middags te A'dam
voor de fruitloods van de K.N.S.M.
aan de Rietlanden zal meren. Ver
moedelijk worden op den avond
van 3 Januari alleen de zieken en
„Een nieuw gezag in het Ko
ninkrijk zal moeten worden ge
bouwd op rede en overleg en daar
na iigenover hen, voor wie de rede
•een element in hun leven meer
is. met macht worden bevestigd.
Indien er een voorwaarde is,
waaraan de staatkunde thans moet
voldoen, dan is het dat zfj zich
verre houdt van iederen harts
tocht. zich een rechte lijn uit
stippelt en deze doet volgen," al
dus prof. Schermerhorn in zijn
Oudejaarsavondtoespraak tot onze
rijk - fenooten in Oost- en West-
lndië.
„in bepaalde deeien van het Ko
ninkrijk en in het bijzonder op Ja
va. Is. zoo vervolgde spr., een cri
sis van het gezag uitgebroken met
alle slechte gevolgen, die hieraan
voor de menschel!] ke gemeenschap
verbonden zijn. Zij za'. niet over
wonnen worden, noch haar gevolgen
voorkomen voor en aleer hef gelukt,
algemeene erkenning te vinden voor
een nieuwen vorm van gezag, dat
zichzelf weet te handhaven, niet al
leen door geweld en macht, doch
ook door de rede. zooals die niet
in de eerste plaats in de groote
meerderheid, maar in het bijzonder
in de leidende laag der bevolking
werkt. Deze herbouw van het gezag
is de groote zorg en de groote ver
antwoordelijkheid van de Ned. re
geering.
Daarvoor zijn naar onze over
tuiging alle elementen der In
donesische samenleving noodtg,
voor wie een goed bestuur waar
de heeft. Daarvoor zijn ook zij
noodig, die thans gelooven. dit ge
zag uitsluitend té kunnen doen
dragen door een Indonesische On
afhankelijkheidsbeweging.
De Nederlandsche regeering
heeft, aldus spr.. de vaste overtui
ging. dat het mogelijk zal zijn
zoodanige vormen te scheppen
voor het bestuur van het Ko
ninkrijk en van de onderscheiden
gebiedsdeelen, dat in beginsel het
doel vrede èn eenige verdraag
zaamheid in Indië zal kunnen
worden bereikt.
de passagiers, die hun bestemming
te Amsterdam hebben, ontscheept.
De andere passagiers deba.keeren
Vrijdagmorgen. Daarna gaai de
„Almanzora" terug naar South
ampton, teneinde de andere helft
der passagiers van de „Nieuw Am
sterdam" over te nemen. 6 Januari
's avonds of 7 Januari 's ochtends
komt de „Almanzora" opnieuw te
Amsterdam aan.
Van het hospitaalschip „Oranje",
dat inmiddels nog niet te South
ampton is aangekomen, zullen de
passagiers worden overgenomen
door het s.s. „Atlantis", dat Dins
dag 8 Januari in Amsterdam ver
wacht wordt en wellicht eveneens
twee reizen zal moeten maken.
Volgens een latere mededeeling van
den dienst der repatrieering wordt)
het mogelijk geacht, dat de „Alman
zora" reeds te 12.00 in plaats van
17 00 uur te Amsterdam zal aan
komen.
TSJOENGKING, 31 Dec. (Reuter).
De Chineesche centrale regeering
heeft van de communisten een vre
desvoorstel ontvangen, dat als volgt
kan worden samengevat: De vij
andelijkheden zullen worden ge
staakt en de regeering en de com
munisten zullen afgevaardigden
naar gen. Marshall zenden om met
hem nader overleg te plegen.
i
Oudejaarsdag is te Den Kaag een bunker, die ais ops'agpiaata
diende voor landmijnen, gelegen op het militaire terrein achter de
Nieuwe Frederikskazerne, in de lucht gevlogen. De ontploffing ging
met zulk een kracht gepaard, dat er een krater werd gevormd welke
naar schatting een diepte had van 25 meter en een middellijn van
45 meter. Over het geheele Noord-Westelijke deel van de stad veroor
zaakte deze geweldige explosie veel glasschade. Omtrent het aantal
slachtoffers is nog niets bekend.
Onmiddellijk na de ontploffing
rukten brandweer en geneeskundige
dienst met groot materaal uit. Ge
lukkig sf n.d de buüker in het
duinterrein op de Waalsdorper
vlakte en op grooten afstand van
de huizen verwijderd. Voorts waren
er geen menschen in de directe
omgeving.
De geneeskundige dienst kon
geen slachtoffers vinden. Slechts
aan één wielrijder, die zich op on
geveer 100 meter afstand van de
plaats der explosie bevond, moest
eenige hulp worden verleend. De
man was n.l. bedolven geraakt
onder meer dan een halven meter
opgestoven zand. Hij kon echter
snel worden uitgegraven en bleek
ongedeerd. N
Ock in de op enkele honderden
meters afstand gelegen gevangenis
van Scheveningen zijn eenige
slachtoffers Zij hebben echter
slechts glaswonden en hun toestand
is niet ernstig.
Het is echter niet uitgesloten,
dat zich in de omgeving van de
plaats des onheils nog menschen
bevonden, die, hetzij onder het
zand, hetzij onder brokstukken
beton zijn bedolven.
Van de zijde van de politie werd
medegedeeld, dat de oorzaak van
an een brief tut
Bandoen,'', geda
teerd 8 Decem
ber, ontleenen
wij het volgende over
den toestand aldaar:
De -nabije ellende cm
de ontstellende werke
lijkheid der laatste drie
weken is erger dan ik
vermag te beschrijven.
Een menschenleven telt
niet meer, van eiken
hoek der, straten grijnst
de dood je tegemoet.
Bandoeng gelijk ook
de andere groot e steden
is in een volledigti)
oorlogstoestand. Overal
mitrailleurs, barricades,
stellingen, tanks, mor
tieren, prikkeldraad, af
gezette straten en we
gen, straatgevechten,
brandstichtingen, moor
den, afschuwelijke
slachtingen. Onze
groote regeeringsgebou-
wan zijn of waren cen
tra der extremisten, zij
worden of zijn veroverd
in onze' prachtige
woonhuizen aan de
groote boulevards wordt
onze hoofden, het ge
schiet en geblaf van
het geschut is niet van
de lucht. Alle buiten
wijken hebben moeten
evacueeren naar de
meer beschermde wij
ken in de binnenstad,
deze menschen hebben
als .regel niets anders
kunnen redden dan het
veege lijf, aanstonds
daarna worden hun
huizen geplunderd cu
leeggeroofd. Velen wor
den in huis of op straat
opgelicht en gekidnapt,
van de meesten wordt
nooit meer iets gehoord
of vernomen.
De chaos en terreur
tarten elke verdere be
schrijving nog ge
zwegen van de Indivl-
de brandfakkel gewor- dueele droefheid en el
pen en vele avonden ielltje!
stond de hemel gloeiend
rood van de groote
branden de bewo
ners, voorzooverre zij
niet tijdig konden
vluchten, werden öf le
vend opgesloten en ver
brand óf op de meest
beestachtige wijae ge
massacreerd en ver
moord bombarde
menten en mitraillee
ring uit de lucht zijn aan
de orde van den dag
de zware granaten
uit kanonnen en mor
tieren zoemen over
Daarbij komt dan
nog dë economische
oorlog der laatste we
ken want het is nu
wel gebleken, dat onze
bruine broeders een
voortreffelijke scholing
hebben gehad en uit
stekend zijn georgani
seerd. Zij treffen ons in
onze voedselvoorziening:.
Des te gemakkelijker
wanneer de evacuatie
centra grooter worden,
zooals b.v. Bandoeng.
Versche groenten en
fruit zijn sinds weken
niet meer te krijgen.
Visch eii vleesch dito,
andere voedselbenoo-
digdheden eveneen.-.
Wij leven de laatste
weken uitsluitend op
wat rijst en nog wat en
nog eens rijst, wat
vleesch uit blik en en
kele andere toegevoerde
blikjes. Een ei kost f ]0,
een flesc.h klapperode
f90, een vischje f 13.
een stukje chocolade
f 12.50, rookvleesch f 100
per kilo. enz.; alles in
Japansch geld.
Het heele econo
mische leven ligt stil,
handel en zakenleven
hebben opgehouden,
alléén de geweren en
kanonnen spreken een
duidelijke taal voor
ieder die zien en hooien
wil. nu hier en dan
daar in Indië. Overal
onrust, leed, terreur
chaos, moord en dood
slag. Waar dit alles
heengaat, is niet te
voorspellen.
lie probleemstelling
grijpt steeds vertier om
z'icli. Moet er interna
tionale inmenging ko
men? Waar blijven onze
militairen? Moet er
meer samenwerking ko
men? Is een evacuatie
uit Indië op groo'e
schaal noodig, verelscnt,
gewensclit? Kan .lata
niet beter worden op
gegeven, zoodat tvJj ons
zuiver bepalen tot onze
buitengewesten, waar
toch eigenlijk onze
groote bronnen van
export liggen, Java tan
zijn lot overlatend?
deze ontploffing vermoedelijk ge
zocht moet woiden in het feit,
dat kinderen hetzij met landmijnen
hebben gespeeld, hetzij er een
vuurtje hebben gestookt. Indien
dit waar is. vreest men het ergste
voor het lot van deze kinderen. Het
onderzoek heeft echter nog niets
kunnen uitwijzen. De ravage in de
omgeving is geweldig.
Wij vernemen nog, dat de bun
ker gelegen was op verboden mili
tair terrein. Het betrof hier een
vroeger door de Duitschers aange-
legden bunker, waarin geallieerde
en Nederlandsche munitie was op
geslagen.
Winston ChurdhiU heeft da
hoogste onderscheiding gekregen,
die de koning' kan verleenen aan
een man, die gewoon burger
wenscht te blijven, nj. de orda
van Verdienste. Deze orde telt 24
leden en nieuwe leden worden
slechts gecreëerd wanneer ledige
plaatsen zijn ontstaan.
Op de eerelijst worden voorts
genoemd verscheidenen van Enge-
lands deskundigen op het gebied
van de atoomenergie, alsmede En-
gelsche veldheeren uit dezen oorlog,
zooals Montgomery en Alexander,
die beiden tot burggraaf zijn be
noemd.
Tot baron werden o.a. verheven.
Admiraal Fraser en veldmaarschalk
Maitland-Wilson- Ingenieur Bailey,
da uitvinder van de vermaarde
Bailey-bruggen. kreeg den titel van
„knight".
HERFORD, 31 Dec. Reutel'i. Da
gang van zaken tijdeps de laatste
uren van Hitler is nu vrij nauw
keurig vastgesteld. Op clen avond
van den 28 April kwam Hitier tot
de conclusie, dat het einde in zicht
was en dat er voor het belegerde
Berlijn geen hulp meer mogelijk
was. Op 29 April, om 2 of 3 uur
's nachts, trad hij in het huwelijk
met Eva Braun. Om vier uur
's nachts dicteerde hij zijn testa
ment. Om 10 uur trof Hitier maat
regelen om de verzending der do
cumenten te waarborgen: een bood
schapper ging naar admiraal Dönitz,
een tweede naar veldmaarschalk
Schörner. een derde stel documenten
bleef in reserve achter. De bood
schappers hebben hun doei niet be
reikt en vertrokken naar huis. In
middels had Dönitz een telegram
ontvangen van Bormann. waarin de
ze hem mededeelde, dat Hitler Dö
nitz tot zijn opvolger had benoemd.
Op 1 Mei telegrafeerden Goebbels en
Bormann aan Dönitz. dal Hit Ier
dood was en de .jegeering" vaa
Dönitz door Hitler was benoemd.
Naar men gelooft weigerde Dönitz
„smerige nazi's in zijn kabtne:
op te nemen.
Volgens de Evening News zal de
groote vredesconferentie van alle
volken, 'die de As bestreden hebben,
waarschijnlijk tegen eind April tn
i Washington gehouden worden.
