„Nacht en mist "-politiek
van de Gestapo
MILITAIRE OMSINGELING VAN
BATAVIA OPGEHEVEN
Twee nieuwe kolenbonnen
Omroepvereenigingen
in den aether
Afschrikwekkende
taktiek
Voor bonnenlijst
Amerikaansche vrachter in Australië
clandestien geladen voor Indië
Mariniers aan wal
gegaan
öok Martin Bormann
is dood
Stookadviezen voor kolen met gruis
Bewoners van het kamp Dachau
moesten worden geliquideerd
Het
weer
Merkwaardige wilsbeschikking
Bedreigde badplaats
69ste JAARGANG No. 23433
DONDERDAG 3 JANUART 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Het einde van den
menschen jager"
IN AFWACHTING VAN DE
„ALMANZORA"
Giral over burgeroorlog
in Spanje
PROCES-NEURENBERG
Geheime order van Hitier
Wijk aan Zee, vergeten
oord
zie pagina 3
O O
NIEUWE HAARLEMSCHE CO»
BATAVIA. 3 Jan. (A.N.P.—
Aneiai. Een Britsch officieel
communiqué meldt, dat gister
avond ten Zuiden van Batavia
zwaar geschoten is. Degenen, die
hieraan hebben deelgenomen, zijn
tot nu toe onbekend, maar er
waren geen Britten bij. Een brand
in het gebied van Meester Cor
nells werd gebluscht door een In
donesische brandweer. De mili
taire omsingeling van de stad
werd gisteren opgeheven.
Luchtlandingstroepen onderzoch
ten twee kampen in de Tanah
Aibangwijik (Batavia). Zij ontmoet-
ben geen tegenstand. Eenige wapens
werden gevonden en 20 verdachten
gearresteerd.
In Buitenzorg werden de politie-
barakken aangevallen door Britsch-
Indische troepen, 70 gevangenen
werden ontdekt, onder wie 1 Ne-
derlandsche vrouw. Men gelooft,
dat Pemoeda's (leden van de
jeugdbeweging) in een klein ge
deelte van het Noorden van Ban-
dioeng' zijn binnengedrongen.
Het convooi, dat zich van Batavia
naar Bandoeng beg'even heeft, is na
een kalme reis te Bandoeng aange
komen en tot nog toe is de terugrei3
zonder incidenten verloopen. 19 ont
voerde Indo-Europeanen zijn weer in
Britsche handen gegeven. Zij ver
klaarden, dat zij niet slecht behan
deld waren, maar dat de voedseltoe
stand en de accommodatie slecht
waren.
Oudejaarsavond en Nieuwjaars
dag is één toatajon (800 man) van
de Nederlands che mariniers, die
zich aan boord van de „Noordam"
bevinden, te Batavia aan wel ge
gaan. Op order van den geallieer
den commandant zullen de andere
mariniers niet van boord gaan. De
.Noordam" vertrekt spoedig uit
Tandjong Priok. Dit be teekent, dat
de in Amerika getrainde N eder -
landsche brigade mariniers gesplitst
is. Andere schepen, die de rest van
de mariniersbrigade vervoeren, zul
len geen koers naar Java zetten.
Het oppérbevel van het Zuid-Oost-
Azie commando heeft op Java mili
taire gerechtshoven ingesteld, die
alle personen zullen berechten, die
niet onder de Britsche militaire
tuchtwetten vallen, en die vergrijpen
begaan hebben tegen het geallieerde
militaire bestuur. De hoven zullen
bestaan uit een Nederlandschen pre
sident en Nederlandsche leden, hoe-
FRANKFORT, 2 Jan. (Reuter.)
Martin Bormann, die liet doel is
geweest van de grootste „men-
solvenjachfc" der geallieerden, is
dood. De cbritra-spionnagedienst
van het Engelsdhe leger heeft van
daag bekend gemaakt, dat zijn
hoofd werd afgerukt, toen liij
trachtte te ontsnappen uit den
bunker onder de rijkskanselarij,
waarin Hitier en eenige andere lei
dende figuren verbleven. De tank,
waarin hij zich bevond, vloog in de
lucht.
Dit is bekend geworden door ge-
buigen, die behoorden tot het laat
ste convooi dat de kanselarij ver
liet. De dertig personen, die bij
Hitler in den bunker waren, had
den een pleohtigen eed gezworen,
den dood te zoeken aan 'sFührers
zijde. Zoodra echter de lijken van
Hitler en Eva Braun verbrand wa
ren. hebben zij getracht uit de kan
selarij achter tanks te ontkomen.
Het feit, dat ook Bormann bij
de „zelfmoordgroep" in de rijks
kanselarij was, werd het eerst ont
huld door Hanna Reitseh, de avia.
trice die het laatste vliegtuig uit
Berlijn vloog. Men verwacht, dat
het onderzoek in de zaak Bormann
binnen enkele dagen gesloten zal
worden, waarmee het onderzoek
naar het einde van de heersohers
van Duitschland onder het haken
kruis geëindigd is.
wel mogelijk een of twee leden In
donesiërs zullen aijn van bekend
karakter en daartoe bevoegd, Even-
tueele doodvonnissen en veroor-
ceelingen tot meer dan twee jaar
gevangenisstraf behoeven de goed
keuring van den opperbevelhebber
van het Zuid-Oost-Azië commando.
Het Amerikaansche vrachtschip
Henry Jocelyn is te Tandjong Prlok
aangekomen met een lading van
400Ö ton marinegoederen, van Ne
derlanders uit Fremantle. Het schip
werd clandestien door Australische
havenarbeiders geladen, aan wie de
bestemming van het schip niet werd
medegedeeld, daar zij anders wel
licht geweigerd zouden hebben het
werk te verrichten. Het schip ver
liet de haven van Fremantle onder
geheime orders en eerst op zee ont
dekte de kapitein, dat hij naar Ned.-
Indië moest varen. Japahsche krijgs
gevangenen helpen n-u uhet los-
singswerk.
Zij overleefden zelfs het atoom
bombardement op Nagasaki.
Matrozen van de Kon. Ned.
Marine arriveerden met het s.s.
„Oranje Nasau" te Rotterdam,
na jarenlange krijgsgevangen
schap in Birma en Japan ge
trotseerd te hebben
Van 419 Januari a.s. dienen de
bezitters van een bonkaart T 509
en T 505 de daarop voorkomende
bonnen 47 en 48 bij hun leveran
cier in te leveren, op elk waarvan
zoo spoedig mogelijk één eenheid
voorradige brandstof zal worden
geleverd.
De klantenbinding blijft gehand
haafd, zoodat het niet is toegestaan
van torandstoffenhandelaar te ver
anderen. Aangezien de voorraden
bij de brandstof fenhandelaars ge
ring zijn, en bovendien nog niet
iedereen op de bonnen 45 en 46 is
bevoorraad, zal prompte levering
Naar wij vernemen worden thans
maatregelen genomen om de om
roepvereenigingen. zocals KR.O.,
A.V.R.O., V.P.R.O., en V.A.R.A.
zoo mogelijk op 19 Jan. a.s. hun
uitzendingen in het raam van de
Stichting Radio Nederland in den
Overgangstijd te doen hervatten.
IJmuiden en Amsterdam waren
hedenmorgen in afwachting van de
komst van het ss. „Aimanzora"',
dat 1900 Indische gerepatrieerden
aan boord heeft. Overal langs het
Noordzeekanaal en langs de havens
was de vlag geheschen. Het schip
werd tegen 1 uur voor de pieren
verwacht cm verder beloodst te
worden, zoodat het te ongeveer 2
uiur de sluis kon hebben gepasseerd
om op te varen naar Amsterdam.
Op de sluis te IJmuiden was o.m.
de harmonie „Wilhelmina" uit
IJmuiden ter begroeting aanwezig.
NEW YORK. 2 Jan. (A.P.) José
Giral, de premier van de Spaansche
republikeinsche regeering iir balling
schap, deelde op een persconferentie
mede: „Wij willen geen tweeden bur
geroorlog In Spanje. Maar wij zul
len daartoe onze toevlucht nemen
als dat noodig Is om Franco omver
te werpen."
Giral gaf uiting van het vertrou
wen, dat de aanstaande conferentie
van de Vereenlgde Staten. Engeland
en Frankrijk Franco's val zou ver
oorzaken. Hij drong aan op het toe
passen van economische sancties
door de drie mogendheden en zeide,
dat elke militaire actie door buiten-
la ndsche troepen op tegenstand bij
alle Spanjaarden zou stuiten. Hij
deelde persvertegenwoordigers nog
mede, dat de verzetbeweging over
40.000 goed gewapende guerllla-strij-
"ders en militaire leiders in Franco's
leger beschikt. Zij hadden het Spaan
sche leger ondermijnd en zouden zich
met het volk vereenigen ..zoodra het
oogenblik gekomen zJl zijn".
De Belgische minister van Oorlog
heeft Woensdag in het parlement
verklaard, dat twee derden van de
Belgische troepen, „die een sector
tan Duitschland zulten bezetten,
reeds op den Oostelijke» oever van
den Rijn gestatlonneerd zijn."
op de thans aangewezen bonnen
47 en 48 in het algemeen niet mo
gelijk zijn.
Er is reeds eerder op gewezen,
dat aan verzoeken om levering van
gewilde soorten, zooals anthraciet,
eierkolen, parelcokes en dergelijke,
niet altijd gevolg zal kunnen wor
den gegeven, omdat groote hoeveel
heden andere soorten voor huis-
brandde eleinden moeten werden
ingezet, ten einde het in het voor
uitzicht gestelde rantsoen te kun
nen verstrekken. Zelfs heeft het
Rijkskolenbureau zich genoodzaakt
gezien, hoeveelheden Amerikaan
sche kolen voor huisbranddoelein
den in te deelen. Ten einde den
verbruiker in staat te stellen, deze
vrij veel gruis bevattende kolen cp
de meest effectieve wijze te gebrui
ken zullen binnenkort hiervoor
stookadviezen worden gegeven.
NEURENBERG. Na het Kerst
reces is Woensdag het nazi-proces
heropend, waarbij de aanklacht
tegen de Gestapo en He yd rich's
S.D. in behandeling kwam.
De Amerikaansche aanklager Sto
rey vertelde, hoe de Gestapo met
voorbedachten rade in de bezette
gebieden een „nacht en mist"-poli-
tiek volgde, waarbij zij burgers liet
verdwijnen zonder de bloedverwan
ten over hun lot in te lichten.
Ook de plannen voor de vernieti
ging van de bewoners uit concentra
tiekampen bij de nadering der geal
lieerde legers werden bekend ge
maakt. De verantwoordelijkheid voor
de liquidatie van de kampbewoners
werd op den SD. en Kaltenbrunner
geworpen. Een order van April 1945
van Kaltenbrunner over liquidatie
van het concentratiekamp Dachau en
de twee Joodsche arbeidskampen
Landsberg en Muchldorf, door het
inzetten van de Luftwaffe, werd
voorgelezen. De plv. gouwleider van
Opper-Beieren, Gerdes, zou volgens
zijn getuigenissen dit bevel nooit
hebben laten uitvoeren, ondanks de
dreigementen van Kaltenbrunner's
S.S.-koeriers. Kaltenbrunner beval,
stapo de liquidatie van Muchldorf
werd opgedragen. Nu beweerd" Ger
des. dat de operatics onmogelijk wa
ren, omdat het front te dicht bij was.
Later kwam een tegenorder van Kal
tenbrunner, dat de West-Europeanen
per vrachtauto naar Zwitserland ver
voerd moesten worden, terwijl de
overblijvenden op marsch moesten
naar Tyrol, wsar „zonder mankeeren
de liquidatie moest plaats vinden".
Kaltenbrunner vertelde aan Gerdes,
dat de volkeren op den Balkan, aan
den Don au en in ht Oosten moesten
sterven door vernietiging van de lei
ders en door sterilisatie.
Geprikkeld tot het uiterste door
de commando-raid op Dieppe en
soortgelijke offensieve acties, beval
Adolf Hitler persoonlijk, dat geal
lieerde commando's of valscherm
troepen, die na 18 October 1942 in
Europa of Afrika gevangen zouden
worden genomen, „tot den laatsten
man moesten wordn afgemaakt".
Deze geheime order van den Füli-
rer, waarvan slechts 12 conieën be
stonden, werd door Amerikaansche
aanklagers voorgelezen. Hitier gaf
bevel, 'dat „van nu af aan iedere
vijand, die door Duitsche soldaten
gevangen wordt genomen bij zooge
naamde commando-opdrachten in
Europa of Afrika zelfs indien zij
volledig als soldaat gekleed zijn of
tot vernielingstroepen behooren
dat de Landsberg-Joden naar Dachau 1 gewapend of ongewapend te land of
overgebracht en daar vergiftigd in de lucht, tot den lnatsten man
moesten worden, terwijl aan de Ge- moet worden afgemaakt".
Nog één nacht vorst
Verwachting tot Vrijdagavond.
Plaatselijk matige vorst (les
nachts, overdag lichte vorst of om
het vriespunt. Overdrijvende \vo#
keuvelden of mistbanken In liet
Noorden en midden des lands.
Geen neerslag, aan de kust mati
ge wind uit zuidelijke richtingen.
Algemeene vooruitzichten: de
vorstperiode zal geleidelijk een
einde nemen.
Zon onder 16.38 Maan 8.5916.29
Zon op 8.51.
De Fransc.he minister van Buitenlandsche Zaken, Georges
BidauLt, is te Parijs op 27 December gehuwd. Een foto van
hem in het stadhjiis met zijn bruid. mile. Suzanne Borel.
Het kerkelijk huwelijk had den volgenden morgen in de kerk
van St. Franciscus Xaverius plaats
Vijftig jaar lang behoeftige tooneelspe- Toen de acteur over
heeft de Amen- Iers een bijzender leed had hij precies
kaansche too- fonds had nagelaten, n.8ö dollar op zak. Bij
neelspeler Conrad dat ongeveer een kwart het opruimen van de
dollar be- kamer werd een testa-
Cantizen zijn zolen millioen
versleten met het sjou- draagt
wen van het eene
plaatsingsbureau naar
het andere. Hij leerde
hierbij de monsteren
de blikken van theater
directeuren kennen
enhaten, want
zijn afgetrapte schoe
nen stempelden hem
tot
wal.
In Juni 1945 kwam
er een eind aan dit
mistroostige leven,
maar na zijn armoe
dige begrafenis deed
Cantzen was zijn
Conrad Canfzen
schoenenfonds"
leven lang acteur ge
weest. Gedurende zijn
acteur-aan-lager- laatste levensjaren be
woonde hij kamers, die
ongemeubileerd waren.
Er stond een bed, doch
dit gebruikte Cantzen
nooit. Hij sliep op den
vloer, met uitgespreide hoeftige acteurs,
men de verbijsterende kranten als matras,, geen ondersteuning
ontdekking, dat de ac- blijkbaar om de kosten krijgen van de vereeni-
teur voor de aanschaf- van de wasscherij uit ging van tooneelspe-
fing van schoenen voor te sparen. Iers.
ment gevonden, waarin
Cantzen schreef„Vele
malen zat ik aan den
grond, en hoe dunner
mijn zolen werden, hoe
minder moed ik had
den directeuren bii
het zoeken van een rol
onder oogen te ko
men". Daarom sticht
te hij het „Conrad
Cantzen schoenen
fonds", met als doel
het verstrekken van
schoeisel aan alle be-
die
Als in een greote duinpan ver
scholen ligt het stille Wijk aan Zee
tusschen de bcssphen van ..Klein
Zwitserland". Schilderachtig zijn de
straten gegroepeerd rend het kleine
plein, waar het eeuwenoude to
rentje van de dorpskerk zich ver
heft.
Nog maar kort is hier het leven
teruggekeerd. De verdreven bewo
ners hervonden hun derp. uiterlijk
weinig beschadigd, maar toch gron
dig vernield. Met ondernemings
geest heeft de bevolking van Wijk
aan Zee de schouders ender de
mceilijkhheden gezet en alle huizen
bewoonbaar gemaakt. Het leven
gaat in dit mcoie badplaatsje zijn
gewonen gang.
En toch is er iets veranderd. De
gezichten zijn emslig geworden, en
wanneer men hier en daar eens
voorzichtig informeert naar de
toekomstmogelijkheden, dan valt er
een stilte en somber is het ant
woord: het ziet er niet rooskleurig
uit. Dat wil zeggen, dat de bewo
ners van dit veelgezochte bad
plaatsje, bekend bij alle Amster
dammers en zeei' in trek als fami-
lle-vacantie-oord. verloren dreigt
te gaan als ontspanningscentrum.
Wijk aan Zee is een bedreigde bad
plaats geworden en afgezien van
het feit, dat dit voor de gemeente
Beverwijk financieel weinig aan
trekkelijk is. meet dit voor het
dorp futnest genoemd worden, om
dat voor velen de bron van In
komsten dreigt uit te drogen, ter
wijl tenslotte dit fraaie plaatsje ten
dccde zou zijn gedoemd als er geen
badgasten meer kwamen. De Wijk
aan Zeeërs vreten niet hoe in de
toekomst hun gasten te ontvangen.
Er is geen ruimte en de ruimte,
die er was, wordt door geëvacueer-
den van elders ingenomen. Het
groote badhotel, dat een oplossing
zou kunnen brengen, is door het
Prov. Bureau voor Oorlogsslacht
offers ingericht voor de opneming
van ongeveer negentig oorlogs
slachtoffers.
Voor het dorp. voor Beverwijk en
omgeving is er veel aan gelegen,
dat de aandacht op deze badplaats
wordt gevestigd en dat moet spoe
dig gebeuren, anders is deze streek
voor het vreemdelingenverkeer ten
doode opgeschreven.
