«p het kruithuis De toespraak van H. Vader BEVERWIJK, De avonturen van Ling Khi Tong ROHM HAD LEIDING BIJ RIJKSDAGBRAND Textiel opgespoord Het eeuwige Rome, hart der wereld Het nieuwe College der Kardinalen Bij de verheffing van Kardinaal de Jong MAANDAG 14 JANUARI 1946 PAGINA 2 STAD EN OMGEVING AFSCHEID VAN PASTOOR BEUNE TE LEIDEN Coöperatie „De Een dracht" De dioc.-aalmoezenier der K.J.M.V. Ned. Roode Kruis is verhuisd Raad Bloemendaal Restant S IN HET KORT De nieuwe R.K. kerk te Heemskerk Benoemingen Bisdom Haarlem Fiynn prijst Schiphol Getroffen maatregelen MWm/M NEURENBERG Ter beschikking gesteld voor gerepatrieerden (Vervolg van pag. 1) De naties, waartoe zij behooren De bovennationaliteit van de Kerk Viering nationale hoogtijdagen Gissingen over benoeming van Staatssecretaris Brief van Metropolitaan Kapittel Scheepvaartberichten WAT BIEDT DE RADIO DINSDAG? In den Leidschen Schouwburg heeft de Ned. Kath. Jongerenbewe ging Zaterdagavond afscheid geno men van pastoor L. Beune, die naar B'oemendaai zal vertrekken. Daar bij waren behalve de leden der Leidsche jeugdorganisaties aanwe zig de verbondsvoorzitter der K.J.M.V., Bert Sprangers, en ver tegenwoordigers der bonden uit de verschillende bisdommen, praeses prost, diocesaan-aalmoezenier der Kajotters en rector Brans, dioce saan aalmoezenier der jonge boeren en tuinders, de voor de jeugd aan gewezen bestuurders der Hanze in het bisdom Haarlem, etc. Herman Geyer sprak namens alle kath. jonge middenstanders in den lande en bedankte den „rector" voor zijn groot organisatiewerk in de afgeloopen elf jaar. Hij bood een oorkonde ter herinnering aan met honderden handteekeningen. Nadat namens de Leidsche jeuga en de voetbalclub Docos een ge schenk was aangeboden, wees de pastoor allen op de moeilijke dagen die voor ons liggen. Daar de jeugd de toekomst moet maken, is er voor Nederland alles aan gelegen prin cipieels jonge mannen en vrouwen te bezitten. Met den wensch, dat de aanwezigen bij de stoottroepen zouden behooren, nam de pastoor afscheid. De avond werd verder gevuld met tooneel, muziek en zang. Naar aanleiding van het ons ver. strekte verslag over de buitenge wone ledenvergadering van de Coëp. Ver. ..De Eendracht", welk verslag Zaterdagavond werd ge plaatst, deelt het demissionnaire bestuur van de coöperatie ons me de, dat de in het verslag vermelde feiten niet geheel juist zijn. Er zal echter nog een nieuwe vergadering gehouden worden en daarna zal een communiqué over deze aangelegen heid worden uitgegeven. De nieuw benoemde diocesaan- aalmoezenier van de K.J.M.V. in het Bisdom Haarlem, de weleerw. heer H. J. M. Brans, werd geboren op 5 Aug. 1908 te Amsterdam en is priester gewijd 30 Mei 1931. Hij was achtereenvolgens kapelaan te Zoeterwoude tot 1933, te Lisse tot 1939, te Haarlem (St. Elisabeth en Barbara) tot October 1945, op wel ken datum hij benoemd werd, tot rector van de zusters in de Ko ningstraat. Korten tijd daarna werd hij diocesaan-aalmoezenier van de land- en tuinbouwjongeren. Alle bureaux van het Roode Kruis afd. Haarlem en omstreken zijn overgebracht naar de Paviljoens laan 3. Het secretariaat, de admi nistratie en de afd. cursussen zijn te bereiken onder telefoonnummer 21485 en de afd. informatie en so ciale zorg onder nummer 18791. Na zes uur des avonds alle afdeelingen onder nummer 21485. De noodraad der gemeente Bloe mendaal komt Donderdag 17 Jan., 2 uur, bijeen. De agenda vermeldt o.a. de benoeming van een hoofd der Julianaschool, - aanvulling van de bouwverordening en rapport van de commissie ad hoe voor de verkeersplannen inzake het plan „trolleybussen" en een busverbin ding Noord-Zuid. Morgen, Dinsdag, zijn aan de beurt voor het afhalen van de nieuwe bonkaarten het restant- S, De Haarlemsche recherche heeft vier personen aangehouden, die betrokken zijn bij den diefstal van groote hoeveelheden levensmidde len uit het werkkamp Aardenburg. Het Comité „Nederland helpt Indië" te Heemstede vraagt voor een binnenkort te hóuden collecte collectanten en collectrices. Men kan zich aan een der onderstaande adressen melden: Heerenweg 209, Zandv. laan 154, Adr. Pauwlaan 21, Pr. Schubertlaan 67, Jac. v. Ruys- daellaan 9. De R.K. Tafelteunisclub Rapidity" te Beverwijk won een wedstrijd tegen „Steeds Voorwaarts" te Assendelft met 10-0. Wij vernemen, dat - de plannen tot den bouw van een nieuwe R.K. kerk te Heemskerk doorgang zullen vinden. Het terrein onder Noord dorp is door een parochiaan aan de kerk geschonken, terwijl reeds enkele collectes voor dit doel zijn gehouden. Daar ook te Beverwijk een nieuwe parochiekerk zal ver rijzen, staat het vast, dat het deke naat Beverwijk binnen enkele jaren met twee parochies zal zijn uit gebreid, Beide plannen zün zeer urgent, zoodat er alles voor wordt gedaan ze zoo spoedig mogelijk te verwezenlijken. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft benoemd tot: dio cesaan aalmoezenier van de K. J- M. V. in het Bisdom Haarlem den weleerw. heer H. M. J. Brans, rec tor te Haarlem.; vervolgens tot rec- t' te Leiden, St. Liduina Gesticht, den weleerw. heer L. P. M. Vester; tot kapelaan te Furmerend den weleerw. heer G. A. van Leeuwen; tot kapelaan te Overveen den wel eerw. heer A. A. M. Wenthölt, die kapelaan was te Amsterdam (H. Ger. Majella). Tenslotte tot kape laan te Hillegom (H. Jozef) den weleerw. heer C. N. M. Mammann, die kapelaan was te Voorschoten, waar als opvolger een assistent benoemd is. Vice-president Plynn van de Ame rican Overseas Airways, die met elf deskundigen sinds Vrijdag in Amster dam vertoefde, heeft vanmorgen op een persconferentie verklaard, dat Schiphol uit vliegtechnisch oogpunt voor geen luchthaven ter wereld be hoeft onder te doen. De American Overseas Airways hoopt omstreks 15 Februari of 1 Maart haar Juchtver- binding New YorkGanderShan nonAmsterdamFrahkfortBer lijnWarschau v.v. te openen. De datum is nog afhankeiyk van voor bereidingen in Duitschland. Voorloo- pig wordt éénmaal per week gevlo gen met de D.C. 4 Commercial, die plaats biedt aan 44 personen. Naar wij vernemen zal tegen het najaar op Schiphol een semi-perma- nent stationsgebouw met verkeersto ren gereed zijn, 225 Meter lang, dat in 't verhoogde middengedeelte een' restaurant zal bevatten en verder alle gebruikelijke afdeelingen voor passagiers en goederenvervoer, een ex peditiebureau van de posterijen en den radiodienst. Naar aanleiding van de onge lukken, die vorige week te Be verwijk zijn voorgevallen bij de munitie-opslagplaatsen, heeft mr. H. J. J. Scholtens, burgemeester van Beverwijk, ons enkele gege vens verstrekt omtrent de maat regelen, die' het gemeentebestuur genomen heeft. Gezien de groote moeilijkheden die dit probleem met zich mee brengt, moet Beverwijk zich geluk kig achten, dat reeds enkele maan den experts met een aantal gedeti neerden bezig zijn de restanten mu nitie van de ontploffingen op 12 Juli 1945 op te sporen en te ver nietigen. Met prijzenswaardige ac tiviteit wordt hieraan gewerkt. Het publiek beseft echter lang niet ge noeg welke groote gevaren aan een en ander verbonden zijn en te slordig en te weinig voorzichtig wordt over het algemeen omgegaan met gevonden verdachte voorwer pen, terwijl ook de bepalingen om trent het zich niet buiten de paden en wegen begeven zeer lucht hartig worden opgenomen, zoodat 90 pet. van de ongelukken aan eigen schuld ls te wijten. Ook wat betreft de munitie, opgeslagen langs de Creutzberglaan, is het ge meentebestuur actief en men mocht er in slagen gedaan te krijgen, dat deze gevaarlijke voorwerpen zeer binnenkort veiliger zullen worden opgeborgen, al is hiermee niet ge zegd, dat nu alle gevaren zijn uit gebannen. Omtrent de slachtoffers van vo rige week vernemen wij nog, dat eigen onvoorzichtigheid de ontplof fingen veroorzaakte en dat hun toestand redelijk is. Daar het niet doenlijk is overal een uitgebreide bewaking in te stellen, zullen de ouders er zorg voor moeten dra gen, dat hun kinderen uit de buurt van de opslagplaatsen blijven en zich ook niet begeven naar de ter reinen aan den Westerhoutweg, waar tussehen struiken en langs paden nog overblijfselen van de ontploffingen van vorig jaar lig gen. 76. Maar het mannetje uit het doosje was daar heelemaal niet gek op „Ik zou het wel kunnen." zei hij. „maar we zouden het geen van allen overleven. Als ik jullie was, zou ik maar liever maken, dat ik wegkwam. Ik zaJ die deur wel voor jullie openmaken." Nu, daar kwamen de toovenaar en Ling Khi Tong tamelijk van onder den indruk. Ze lieten de machines maar razen en wilden de deur uitgaan, maar net op dat oogenblik kwam de meneer met de sigaar binnen. „Prachtig," zei hij. „Prachtig. Jullie werken al aardig, nietwaar. Lukt het?" „Zeer 2eker," zei Ling Khi Tong. „Slechts eenig geduld." „Ik heb die oude formule teruggevonden," zei de toovenaar. „Zal ik haar eens probeeren?" „Best,", zei de meneer. Ernst Roehm, de leider van de S A hield persoonlijk het oppertoezicht bij den Rijksdagbrand in den nacht van 27 Febr. 1933, volgens 'n brief van een S.A.-ban aan v. Hindenburg. Met goedkeuring van Goering en Goeb- bels en met de hulp van een uitge zochte bende van 22 medeplichtigen voerde Roehm, die 18 maanden later in Hitler's zuiveringsactie vermoord werd, de operatie uit, met als uit gangspunt de kelder onder Goering's paleis, die door een ondergrondschen tunnel met den Rijksdag verbonden was Deze getuigenis brengt voor het eerst Roehm in verband met den Rijksdagbrand ten tooneele. Een der mannen, die als brand stichter van den Rijksdag genoemd wordt, is Van der Lubbe. Zonder dat hem verteld was, dat ook anderen bij het complot betrokken waren, kreeg Van der Lubbe bevel geheel alleen in den Rijksdag te klimmen en brand te stichten in de wachtkamers. De hoofdploeg, geleid door Rhoem, zou in de groote zaal brand stichten door via celluloid-lonten zakken met een brandbaar poeder aan te steken. De samenzwering was opgezet om de communisten in dlscrediet te bren gen, maar werd door Goebbels later tegen de S.A. gebruikt. Toen de S S. de macht kreeg, dreig de Roehm alle feiten Inzake den Rijksdagbrand bekend te maken, wat hem en den leden van de brandstich tersbende het leven kostte. Bij de Centrale Textiel Inspectie te Amsterdam ving men het ge rucht op, dat een manufacturier te Varsseveld bij de verplichte tex- tiel-inventarisatie 14 Juli 1945 aanzienlijke hoeveelheden zou heb ben verzwegen. Tijdens het inge stelde onderzoek trachtte verd. steeds de waarheid"te verbloemen. Tenslotte echter viel hij door de mand. Bij het uitbreken van den oorlog- beschikte hij over textielgoederen met een waarde van f 30.000; bij de verplichte inventarisatie in 1945 gaf hij echter slechts een waarde op van ca. f8.000, zoodat hij een verzwegen voorraad van oa. f 20.000 achterhield. Dit was moge lijk, daar hij in bezettingstijd groote hoeveelheden textiel en tex tielpunten zwart had gekocht. De achtergehouden goederen waren van betere kwaliteit dan die welke hij voor den verkoop hield. De verzwegen voorraad van ca. f20.000 is in beslag genomen en in zijn geheel ter beschikking gesteld van den Dienst voor Re- patrieering uit Ned.-Indië. De partij is via Amsterdam met be stemming Port Said verzonden. De voltalligheid van het H. Col lege met zeventig kardinalen ls tamelijk dikwijls voorgekomen in de 17e en 18e eeuw; men vindt haar echter geen enkelen keer in de 19e en tot op heden in de 20e eeuw. Om een enkel voorbeeld te noemen herinneren Wij aan het geheime Consistorie van 17 Mei 1706, waar- ,in Clemens XI zoovele kardinalen creëerde, n.l. twintig, als noodig waren om het getal van zeventig vol te maken: „creare intendlmus eos omnes, nempe vigintl, qui ad sep- tuagenarium Vestrum numerum complendum in praesens desunt, Cardlnales" 3); en toen een der nieuwbenoemden, Gabriele Filip- pucci, van de verheven waardig heid afstand deed, heeft Clemens XI in het daaropvolgende Consisto rie van 7 Juni van hetzelfde jaar, dien afstand aanvaardend, de aldus opengebleven plaats terstond bezet door de benoeming van Michelangelo Conti, die later zijn onmiddellijke opvolger werd onder den naam van Innoceutius XIII. 4) Wij hebben willen térugkeeren tot dit oude gebruik, dat het leden tal van het H. College volledig maakt en tegelijk de door Sixtus V gestelde grens in acht neemt. Wij betreuren het, dat de inachtneming van die grens Ons verhinderd heeft in deze Onze eerste benoeming verscheidene andere Prelaten en Re ligieuzen op te nemen, in het bij zonder van de Curie en den Ro- meinschen Clerus, die zulks, vooral door de langdurige aan den H. Stoel bewezendiensten, eveneens zeker waardig zouden geweest zijn. Die grens niet te overschrijden scheen ons des te meer passend, om dat nog nooit een zoo groot aantal nieuwe Kardinalen, n.l. twee-en- dertig, in eenzelfde Consistorie is gecreëerd. De twee grootste benoe mingen tot nu toe waren geschied onder de Pausen Leo X en Pius VII, die in één Consistorie 31 Kardinalen creëerdenLeo X n.l., die in het Con sistorie van 26 Juni 1517 het voor nemen had uitgesproken om 27 Kar dinalen te benoemen, benoemde er in het daaropvolgende van 1 Juli van hetzelfde jaar veeleer 31 5) en Pius VII, die na zijn terugkeer in Rome zijn zorgen aan het H. College wijd de, dat door de bittere gebeurtenis sen van dien tijd zeer in aantal ver minderd was, creëerde in 't geheime consistorie va.n 8 Maart 1816 even eens 31 Kardinalen, van welke er echter 21 door hem werden afgekon digd en 10 i n p e t t o 6) voorbehou den 7). Een tweede karaktertrek van deze benoeming zal zijn de ver scheidenheid der naties, waar toe de aanstaande Kardinalen behooren, daar Wij gewild hebben, dat het grootst mogelijke getal van rassen en volken er in vertegenwoov digd is en zij dus een levend beeld is van de universaliteit der Kerk. Zooals Wij in de afgeloopen jaren van Ons Pontificaat ondanks den oorlog, ja zelfs als gevolg van den oorlog, menschen uit alle naties en uit de verste streken naar de Eeuwi ge Stad hebben zien samen stroomen, zoo zullen Wij op deze wijze, nu de wereldoorlog ten einde is, de vreugde smaken zoo het den Heer behaagt nieuwe leden van het H. College uit alle vijf werelddeelen rondom Ons te zien bijeenkomen. Rome zal aldus waarlijk verschenen als de eeuwige Stad, de universeele stad, de stad die Caput m u n d i 8) is. de Urbs bij uitnemendheid, de Stad, waarvan allen burgers zijn, de Stad, die de zetel is van den Plaatsbeklee- der van' eri waarheen de blikken van heel de katholieke wereld zich richtenen ook Italië het gezegende land. dat dit Rome in zijn schoot draagt, zal daardoor niet dalen, maar veeleer in de ooeen van alle volken siraj^n als deelge noot in deze grootheid en deze uni versaliteit. De Katholieke Kerk. wier mid delpunt de Stad ls, ls door haar wezen zelf supra-natio- naal. Dit heeft een dubbele beteekenis n.l. een negatieve en een positieve. De Kerk is moeder, S a n c t a Mater Ecclesia, een waarach tige moeder, de moeder van alle na ties en alle volken niet minder dan ■van alle afzonderlijke menschen: en juist omdat zij moeder ls, kan zij niet uitsluitend toebehooren aan dit of dat volk, noch aan één volk meer en aan het andere minder, doch aan Op het Nationaal Instituut te Am sterdam werd een commissie geïnstal leerd tot regeling van de nationale hoogtijdagen. Als voorzitter fungeert Anton van Duinkerken, secretaris is de heer H. v. d. Eerenbeemt. In deze commissie zijn alle richtingen vertegenwoordigd, ook de interkerkelijke organisatie en het departement van OK. en W. De bedoeling van de commissie ls niet om zelf feesten en plechtigheden te organlseeren, maar door het vaststel len van richtlijnen een gemeenschap pelijk element In de viering te bren gen, door uitwisseling van ervaringen het peil te verhoogen en door het doen van suggesties het karakter te ver beteren. Zondag vierde onder zeer groote belangstelling de heer H M. van ünen, wethouder van de gemeente Heemstede en oud-directeur van Werkspoor, zijn 70sten verjaardag. alle gelijkelijk, zy is moeder, en daarom is en kan zij nergens een vreemdelinge zijn; Zij leeft, of moet althans door haar natuur leven ln alle volken. Bovendien: terwijl een moeder met haar êchtgenoot en haar kinderen een gezin vormt, is de Kerk. uit kracht van een onvergelijkelijk innige vereeniging, méér en beter dan een gezin, n.l. het mystieke li chaam van Christus, De Kerk is dus supra-nationaal, omdat Zij een on deelbaar en universeel geheel is. 1) Antlphi I In I Vesp. Natlv. Domini. 2) cfr. Ex. 24, 1, 9. 3) Clem. XI P. M. Orat. coneistor-, Rome 1722, bldz. 32. 4) t.a.p. bldz. 38. 5) Arch. Consist. Acta Vicecancell, 2, lol. 39 en 40. 6) Somtijds benoemt de Paus Kar dinalen, wier naam hij echter eerst later wil bekend makenzij blijven dus „in petto", d.i. in zjjn binnenste bewaardwanneer later hun naam wordt meegedeeld, geldt hun benoe ming echter als reeds op het eerste tijdstip geschied. (Noot v/d vertaler). 7) vgl. ii VII Alloc, hab. in Conc. Seer, die VIII Martii MDCCCXVI. 8) Het hoofd der wereld (Vert.). (Van onzen Rom. correspondent) De „statistiek" van het nieuwe College van Kardinalen, zooals dit uit het Consistorie van 18 Febr. a.s. zfl te voorschijn treden, werdt hier ijverig opgemaakt en men wijst erop, dat zij een zeer groote verjonging van het H. College toont. Door de benoeming van twee der voornaamste leden der V'aticaansche diplomatie tot kardinaal houden de Lomeinsche gissingen zich nu met drie ..candldaten" voor het staats secretariaat bezig. Werd mgr Spel- mann, de aartsbisschop van New- York, die een lange Romelnsche er varing heeft, vooral, in Amerikaan- sche kringen veel genoemd, de na men van den Pauselijken nuntius in Brazilië mgr. Masella, en van den nuntius te Brussel, mgr. Micara, worden eveneens in breeden kring met het hooge ambt ln verband ge bracht. Hetgeen geenszins zeggen wil, dat de keuae, die de Paus in liet a.s. Consistorie zou doen, tot d^ze drie namen beperkt zou zyn In alle kerken van het Aartsbis dom is Zondag' een schrijven voor gelezen van het Metropolitaan Ka pittel te Utrecht ln verband met- de verheffing van den Aartsbisschop tot Kardinaal. Gods wondervolle leiding, aldus het schrijven, heeft ons op den zetel van St. Willibrord dezen man Gods gegeven als geschenk of mo gen wij zeggen als belooning voor de standvastige trouw van leeken en priesters aan bet voorvaderlijk ge loof. Onze Aartsbisschop ls thans Kardinaal, 200 spreekt de volks mond zich kort en bondig en met rechtmatigen trots uit. Dat betee- kent, dat de Katholieke Kerk in Ne derland thans meer dan voorheen in het volle wereldlicht ls komen te staan. Het schrijven besluit met een oproep tct gebed voor den nieuwen Kardinaal, om hem te sterken in zijn gezondheid en ln de zware taak die voor hem ls weggelegd. Aangek, te IJmuiden op 11 Jan. s.s. ..MILAN R. STEFANIK" (Am,) van Baltimore (kolen); m.s. „ZUIDERHA VEN" van Londen (voor de marine). Aangek. 12 Jan. m.s. „NEZO" van Immingham (kolen). Vertr. 11 Jan. s.s. „BRITISH MAR- CHAND" (Eng.) naar Talmouth. Vertr. 12 Jan. s.s. „ATLANTIS" (Eng.) naar Southampton. HILVERSUM 1 301 M. 7.20 pop. ochtendmuz. 7.50 Ochtend wijding. 8.00 Nieuws. 8.20 Mor genconcert. 9.00 Klassiek mor genconcert. 9.30 Waterst. 9.35 Politieber. 9.45 Muziek bij den arbeid. 10.45 De Zonnebloem. 11.45 Scandinavisch progr. 11.45 Krijgsgev. Verre Oosten. 12.00 Marschen. tango's en walsen. 12 3o Hoe Nederland den vrede wint, 12.35 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.20 Eddy Walis. 14.30 Gram.- muziek. 15.00 Voor de vrouw. 15.15 Cabaret. 15.30 Gram.muz 16.00 Bijbellezing. 16.30 Solisten- concert. 16.45 Ons kort verhaal. 17.00 Ted Powder 17 30 Neder land helpt Indië. 17.35 Gram.- muziek. 18.00 ..Het ietsje van m'n droomen." 18.30 Eng. les. 19,00 Nieuws 19.15 Reportage. 19.30 Orgelconcert. 20.00 Depar tementen spreken. 20.15 Omroep orkest. 21.00 Hoorspel. 21.30 Jetty Cantor. 22.15 Mensch en Maat schappij. 22.30 De componist van de week. 23.00 Nieuws. 23.15 Avondwijding. Wilhelmus. HILVERSUM II 415 M. 18.00 Nieuws. 18.30 Salonmuziek 18.50 Voor Je slapen gaat. 19.00 Viool en piano 19.30 Nederl. Strijd krachten. 20 00 Cabaret. 20.30 De werkende vrouw. 20.45 Kamermu ziek 21.45 Avondwijding, 22.00 Nieuws. 22.20 Swing-kwartet. 22.40 Om het haardvuur Wil helmus. Directeur: J. j. W. Boerrigter. Waarn. Hoofdred,; Mr. L. Schlichting.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 2