1.
De N.Z.H. in bezettingstijd
RIJKS- EN ONDERWIJZEND PERSONEEL
De avonturen van Ling Khi Tong
Tartakower verslagen
Mm m
m
m si
Vervoer van 50 millioen passagiers
per jaar
11 UB
S
WOENSDAG 16 JANUARI 1946
PAGINA 2
STADSNIEUWS
De autobussen
De tien gefusilleerde
gijzelaars
Gedenkplaat zal worden
aangebracht
Bij het ploegen op een
mijn getrapt
NAT. MUZIEKCONCOURS
Geen gasprijsverhooging
te Bloemendaal
De tram Haarlem-Leiden
Maandag a.s. halfuur-
dienst
V en W
Bokkingen op V0 10
„Nederland helpt Indië"
Ondeugdelijk bakmeel
Het 700-jarig bestaan
van Haarlem
Prijsvraag voor een
openluchtspel
Vischexport naar België
hervat
Zesde Volksconcert
H.O.V.
Financleele positie
verbeterd
Euwe wint weer
Overtuigende revanche
van Luc van Dam
Officiersopleiding bij de
Kon. Marine
Beleediging van heit
Militair Gezag?
DAMPROBLEEM
'fjg
Scheepvaartberichten
WAT BIEDT DE RADIO
DONDERDAG?
„Ze doen het toch maar lekker
onze wagens", zei kort geleden een
trambestuurder van de N.Z.H., ,,ze
moeten wel bar sterk zijn, na abo-
veel jaren bijna gedurende eiken
rit volgepropt te zijn."
Inderdaad, zij zijn sterk, dat
wordt genoegzaam bewezen door
het aantal reizigers, dat zij tijdens
de oorsjaren verstuwden. In 1942
werden ruim 48 millioen passagiers
vervoerd, in 1943 meer dan 59 mil
lioen en in 1944 ruim 50 millioen
Het is onnoodlg te zeggen, dat de
wagens dikwijls overbelast waren en
dat deze overbelasting ook een groo
tere slijtage veroorzaakte. Het onder
houd van de trams in dien tijd van
schaarschte aan materialen was niet
gemakkelijk. Het weinige materiaal,
dat er was, bestond grootendeels uit
surrogaat. Van „oud" moest vaak
„nieuw" worden gemaakt.
Was het een wonder, dat het voor
den technischen dienst een opluch
ting was, tosn eind 1944 het bedrijl
werd stopgezet? Het ging dan ook
niet langer, de ondervoeding was zoo
danig geworden, dat het verrichten
van arbeid onmogelijk was.
De „rustperiode", welke hierna in
trad, was allesbehalve rustig. De be
zetters kregen aan alles gebrek en
gingen daarom maar ergens koopen
dus stelen. Ook de N.Z.H. was in
trek. Zi) deden een inval met wa
pens in de hand en schreeuwden luid
van „sabotage". Uiteindelijk is net
nogal meegevallen. Wat zij in den
loop van die maanden „gekocht
hebben, is grootendeels na de capi
tulatie weer teruggekomen
Sinds 25 Juni 1945 rijdt de N.Z.H
weer precies als voorheen, al is het
vanwege de niet voldoende stroom-
toewijzing nog in beperkte mate. Ja,
zl1 rijdt, maar de werkelijkheid is.
dat zij eenigermate boven „haar
stand" leeft, aangezien de materiaal
voorziening eigenlijk nog geenszins
verbeterd is.
De misère met het autobus-mate
rieel der N.Z.H., zoo lezen wij in het
maandblad der N.Z.H., waaraan wij
©en en ander ontleenen, begon fel
telijk reeds vóó 10 Mei '40; toen reeds
had de overheid een strenge beper
king op het brandstoffen verbruik ir.
gesteld en was het bandenvraagstuk
een probleem geworden. Teneinde het
bedrijfsleven te rekken en het pu
bliek' zoolang mogelijk te kunnen
blijven dienen, werd het busmate-
rieel voor gas omgebouwd. Zoo'n
complete gasfabriek achter den auto
bus te moeten meesleepen, geeft al
lerlei complicaties, slechts de insi
ders weten, hoe men heeft moeten
tobben om te blijven rijden. Maar
het ging tenslotte en het publiek
was ermede gebaat.
Behalve met de brandstof moest
er ook met de banden gegoocheld
worden. Zonder aankoop van één
nieuwen band, maar wel met veel
behelpen, kon het bedrijf nog lang
gaarde gehouden worden.
Toen de „dolle Dinsdag" was aan
gebroken, werd overal het rljdbare
busmaterieel opgeëischt: .Zoo dol"
waren de Duitschers, dat zij zelfs tn
Zaterdag 2 Februari, des voor
middags 11 «ur, zal in de hal van
het stadhuis een gedenkplaat wor
den aangebracht ter herdenking
van de op denzelfden dag in 1943
gefusilleerde gijzelaars.
Zooals men zich zal herinneren,
werd, na een aanslag op een
Duitsch militair, een honderdtal
personen als gijzelaars uit huis ge
haald, van wie er tien werden
doodgeschoten. De overigen wer
den naar het kamp te Vught over
gebracht. Dezie laatsten zullen op
2 Februari a a van het station te
voet naar het stadhuis gaan, waar
zü de plechtigheid zullen bijwonen.
Gistermiddag was de heer H. de
Vries te Beverwijk op een weiland
achter het station aan het ploegen,
toen hij het ongeluk had op een
daar achtergebleven landmijn te
trappen. De gevolgen waren ver
schrikkelijk. De heer De Vries
werd enkele meters verder neer
gesmeten, terwyi hem de beide
beenen werden afgerukt. Van den
tractor bleef niets anders over dan
een hoop oud roest. Na een kwar
tier is het slachtoffer aan de be
komen verwondingen overleden.
Bet bestuur van het Spaarn-
damsch Fanfarecorps „Kunst»
kring"' heeft besloten ter gelegen
heid van het 25-jarig bestaan een
groot nationaal muziekconcours te
Spaarndam uit te schrijven, dat
gehouden zal worden op 28 Juli, 3,
4 en 11 Augustus. Concourssecre
taris is de heer L. Bonkerk, Jans
straat 24, tel. 17251, Haarlem,
de garage, ten aanhooren van het
personeel, elkaar de bussen betwist
ten.
Wat er na dien tijd met de bus
sen is voorgevallen, ls niet bekend,
doch na Mei i945 zijn verscheidene,
doch niet alle, teruggevonden in
dumps en garages, ja zelfs enkele
uit de bosscben weggesleept, door
zeefd, leeggeplunderd, ponder ban
den, motoren of fittingen, het was
een verzameling, waarmede op een
autokerkhof geen gek figuur gesla
gen zou zijn.
Met vinnigen moed is het garage-
personeel aan den slag gegaan, om
de vehikels in bruikfcfre N.Z.H.-bus-
ser om te tooveren.
De gemeente Bloemendaal zal
voor de gasperiode 1 November
1945 t/m 1 Maart 1946 aan Haar
lem 10.000.meer moeten beta
len. B. en W. stellen voor niet tot
gasprijsverhooging over te gaan
en eventueel dientengevolge door
het gasbedrijf te lijden verlies te
dekken uit de reserve van dit be
drijf, welke thans ongeveer 80.000
bedraagt.
Donderdagmiddag zal de N.Z.H.
proefrijden over de herstelde brug
te Cegstgeest. Wanneer alles naar
wensch verloopt, zal Vrijdag de
tram regelrecht van Haarlem naar
Leiden doorgaan. Maandag a.s. zal
reeds een halfuur-dienst in beide
richtingen worden ingesteld. De
eerste tram vertrekt dan des mor
gens om 6.30 uur, de laatste om
18 uur.
Morgen, Donderdag, zijn aan de
beurt voor het afhalen der nieuwe
bonkaarten de letters V en W.
Met ingang van heden is bon
V0 10 van de groente-, fruit, en
vischkaart geldig verklaard voor
den aankoop van twee bokkingen,
Dinsdag 22 Jan., des middags
van 3 tot 5 uur en des avonds van
8 tot 11 uur, wordt in Brinkmann
op de Groote Markt ten bate van
de actie „Nederland helpt Indië"
een uitvoering gegeven van Indi
sche en Kuropeesche muziek.
Voorts staan op het programma
een aantal voordrachten en een
verloting.
Er heeft zich te Haarlem een
ziektegeval voorgedaan ten gevol
ge van het gebruik van zelfrijzend
bakmeel, merk Banier. De directeur
van den Keuringsdienst van Wa
ren waarschuwt, dit meel, indien
het pak (inhoudende 400 gr.) ge
kocht is na 17 December, niet te
gebruiken. Winkeliers en grossiers
mogen dit bakmeel niet meer ver-
koopen, daar het van een ondeug
delijke partij kan zijn.
Wegens het verbindend worden der
eenlge uitdeelingslijst is het faillisse
ment van H. Th. Pennings, bloembol
lenhandelaar, wonende te Nieuw-Ven-
nep, geëindigd. Curator mr. J. H. van
Wijk.
Het comité ter voorbereiding
van de feestelijke herdenking van
het 700-jarig bestaan van de stad
Haarlem heeft besloten in Au
gustus op twee of meer avonden
o.a. een openluchtspel te doen
geven op de Groote Markt met
als achtergrond het stadhuis.
De tooneelcommissie van dit co
mité schrijft hiervoor een prijs
vraag uit voor een openluchtspel,
dat tot onderwerp heeft een be-
langryke episode uit de geschiede
nis van de stad Haarlem (uitgeslo
ten is het tijdperk der bezetting
van 19401945). Ook mag het zijn
een allegorisch spel, dat tot onder
werp heeft de geschiedenis van de
stad Haarlem in haar geheel. De
duur van het spel moet ongeveer
twee uur zijn.
Voor deze prijsvraag wordt een
prijs van f1000 uitgeloofd.
De auteur an het bekroonde
spel zal dit ter opvoering bij de
herdenkingsfeesten te Haarlem
voor twee of meer avonden gratis
afstaan, maar behoudt verder alle
rechten op zijn spel. Inzendingen
moeten worden gezonden aan het
adres van den secretaris der com
missie, den heer L. v. d. Broek,
Wikkelaan 10, Bentveld. De termijn
van inzending sluit 1 April 1946.
Een situatieschets van het stad
huis te Haarlem is op aanvraag
te verkrijgen aan dit adres.
De export van zeevisch naar Bel
gië en Luxemburg is van IJmuiden
uiit hervat. De eerste partij, die
Maandag werd verzonden, bestond
hoofdzakelijk uit kabeljauw en rog.
André Rieu dirigeerde de 88e Sym-
phonie in G van Joseph Haydn,
behoorende tot de Parijsche groep,
contrastrijk, pittig in de snellere
deelen, breed en rustig in het
fraaie Largo, een meesterstuk van
Haydn's variatie-kunst. Het orkest
was veelal volgzaam en accuraat.
Ravel's muzikale interpretaties uit
het Sprookjesboek van Moeder de
Gans hadden hier en daar wat
fragieler en meer „uit de verf"
kunnen zijn; de orkestkleur be
reikte hier niet steeds de hoogte
en de verfijning waartoe het origi
neel in staat stelt.
Gijs Beths verwierf zich opnieuw
met het Vioolconcert in e kl. terts
van Mendelssohn een dankbaar en
enthousiast auditorium. Het orkest
werd door André Rieu goed in
toom gehouden en deelde terecht
met dezen in de langdurige hulde.
J. Scheepens.
De heer J. Comes, monteur le klasse,
viert Donderdag zijn 25-jarig jubileum
bij den technischen dienst der N.Z.H.
Geboren: M. AangeenbrugFranken,
z; A. SoederhuizenDaim, z; Y. E.
PruschenScheringa, d.; J. de Jager
de Vries, z; J. NieuwenhofScholten,
d.; U. LuijtWinckler, z; A. v. Zan
tenOpbroek, z; M. Mienisv. Reek, z.
Overleden: G. H. van EssenKraan,
69 j., Hazepatersl.; A. Vinkde Bruijn,
68 j., Hazepatersl.; D. H. Kooij, 41 j.,
Leeuwerikstr.C. C. Zwetsloot, 27 j.,
M. v. Heemskerkstr.; H. C. Martinot-
Ivens, 82 j., Plein.
Ondertrouwd: N. J. Rulgrok van der
Werven en C. M. J. Koopen; M'. A.
Langendam en F. Lanz; S. P. Bakker
en J. Bergman; W. K. Peeters en J. A.
Dickson; J. F. Rijkers enM. J. K. Bijl.
Gehuwd: F. J. Nljssen en A. H. Es-
sers; J. de Boer en M. J. F. Kramers;
W. J. de Konink en B. L. R. Teeven.
Een K.B. van 15 Jan. 1946 be
vat de voorloopige maatregelen ter
verbetering van de financleele po
sitie van burgerlijk rijkspersoneel
en onderwijzend personeel.
De verbeteringsmaatregelen be
staan uit: een vaste verhooging van
15 pet. en een tijdelijke verhooging
van 5 pet. van de salarissen, zooals
die op 10 Mei 1940 luidden; een tij
delijke verhooging voor de lager be
zoldigden van 5 pet. van de salaris
sen, zooals die op 10 Mei 1940 luid
den; vermindering van de minimum
kindertoelage van f 200 per jaar, per
kind, tot f 150 per jaar, per kind.
Tegenover deze maatregelen, die
reeds van 1 Januari, resp. 1 Mei 1945
in werking zijn, staat, dat voor' hen,
die daaronder vallen niet meer gel
den de tijdens de bezetting genomen
maatregelen tot verbetering der fi
nancleele positie, te weten; intrek
king van de 5 pet. korting 1936, zoo
mede de salarisverhoogingen van 6
pet. en 10 pet. voor het lager be
zoldigd rijkspersoneel.
Als nieuwe maatregelen worden
thans met ingang van 1 September
1945 voor meerderjarigen twee toe
lagen geïntroduceerd, n.I. een tij
delijke overbruggingstoelage ten
bedrage van f 240 per jaar voor
gehuwden en van f 120 per jaar
voor ongehuwden en een garantie-
toelage, waardoor bereikt wordt,
dat het inkomen van gehuwden ten
minste f 1800 (le kl. standplaats),
f 1675 (2e kl. standplaats) ot
f 1550 (overige standplaatsen)
per jaar bedraagt en voor onge
huwden ten minste f 1400, f 1325
of f 1250.
De garantiebezoldiging van de ge
huwden ad f 1550 komt neer op een
loon van 62 ets. per uur, waardoor
aansluiting ls verkregen bij den z.g.
loonvloer, welke op het oogenblik
voor particuliere werknemers geldt.
Tot nog toe bedroeg de gegarandeerde
minimum bezoldiging voor meerder
jarigen f 1200 per jaar.
Ten slotte is bepaald, dat de vroe
gere kindertoelage van f 200 per
jaar, per kind, van 1 Februari 1946
af weer onbeperkt zal gelden voor
de kinderen, waarvoor die kindertoe
lage vóór 1 Mei 1945 werd genoten.
Daartegenover staat afschaffing van
de door den bezetter geïntroduceer
de bepaling, krachtens welke bij eer
ste huwelijk aan meerderjarige man
nelijk personeel een toelage ineens
van l 360 werd gegeven.
A.CLEHKX
78. „Breng deze heeren naar de beste kamer," zei de men. r met de
sigaar, „tenminste, kent Ling Khi Tong de formule ook?"
„Eerbiedig excuus," zei Ling Khi Tong, maar de toovenaar viel hem
onmiddellijk in de rede; „Wij tweeën zijn een," zei hij.
En toen werden ze naar de beste kamer gebracht. De meneer met de
sigaar ging zelf mee om te kijken, of ze het ook werkelijk goed zouden
hebben.
„Nu moeten wij drieën erg zuinig zijn op ons zelf," zei hij „Ik, omdat
ik de fabriek en de centen heb, en jullie, omdat Je de formule kent." En
toen deed hij de deur van de beste kamer op slot.
De toovenaar begon toen hard te lachen.
„Nu denkt hij, dat ik werkelijk een atoom in tweeën geslagcn heb,"
zei hjj. „Maar ik ben een boon, als Ik zelf weet wat er gebeurd ls."
De tweede ronde van 't schaak-
tournooi te Londen bracht een
sensatie; Tartakower's nederlaag
tegen Bernstein. De laatstgenoem
de behsfhdelde de door Tartako
wer gekozen damepionopening op
rustige wijze en won weldra een
pion.
Niettegenstaande de meest ver
woede pogingen van Hastings' over
winnaar, kon deze niet verhinde
ren, dat Bernstein geleidelijk ter
rein won en ten slotte in het eind'
spel zegevierde.
In Groep B won Euwe tegen Abra
hams in 17 zetten, nadat deze laat
ste een incorrect stukoffer had ge
bracht en bovendien de sterkste
voortzetting had verzuimd
De afgebroken partij ListGolom-
bek uit de eerste ronde eindigde na
den 60sten zet in remise. Winst voor
List. De afgebroken partij Abrahams-
Christoffel (Groep B) werd vandaag
nogmaals afgebroken.
De uitslagen van de tweede ronde
luiden: EuweAbrahams 10; List
Broadbent 01; FriedmannGo-
lombek 01TartakowerBern
stein 01; SteinerPomar 10;
Fairhurst—Prins afgebr.; Koenig
Newman y2y2; Lupi—Wood 0—1;
WinterDevos 10; DenkerMedina
1O (na 8 zetten!); Christoffel
Thomas 10.
Op goede en overtuigende wijze
heeft Luc van Dam Dinsdagavond
in het Amsterdamsche Concertge
bouw revanche genomen voor zijn
verleden maand tegen Fouquet ge
leden nederlaag, door nu diens
landgenoot, den kampioen Sabille,
op wien hij vorige week nog maar
nauwelijks een puntenzege kon be
halen, in de vijfde ronde uit te
schakelen.
Reeds in de tweede ronde ging
de Belg eenmaal neer, evenals in
de derde. In de vijfde ronde ging
Sabille zelfs driemaal kort achter
een tegen de planken, toen maakte
zijn helper er een eind aan door
den handdoek in den ring te gooien.
Voor de verrassing zorgde Doo
renbosch uit 's-Hertogenbosch, die
onvervaard Van Dam's overwin
naar Fouquet te lijf ging en dezen
tegenstander met groot verschil op
punten sloeg.
Legrand en Lefèvre behaalden
beiden een k.o.-overwinning in de
tweede ronden van hun respectieve
partqen tegen Carlier en Kinsabille.
De vier Belgen hebben dus van hun
bezoek aan de hoofdstad niet erg
veel plezier gehad.
De Marine-Voorlichtingsdienst
meldt:
In 1946 zal in het Kon. Instituut
voor de Marine te Willemsoord weer
een begip worden gemaakt met de
opleiding tot beroepsofficier bij de
Kon. Marine. Voorloopt zal slechts
de gelegenheid worden opengesteld
voor de opleiding tot zee-officier,
officier van den marine-stoomvaart
dienst en officier van administratie.
Men rekent er op, dat in Septem
ber 1946 een 3-jarige opleiding kan
beginnen.
De sectie Voorlichting van het M.
G. verzoekt opname van het volgende
bericht
Naar wij vernemen is de luitenant-
generaal mr. H. J. Kruis, chef van
den staf Militair Gezag, voornemens
bij den Officier van Justitie te Bre
da een klacht in te dienen naar
aanleiding van het ln de Bredasche
Courant van 8 Januari 1.1. in de ru
briek „Van den toren" opgenomen
artikel, waarin de schrijver zich in
beleedigenden vorm over het Militair
Gezag heeft uitgelaten.
De heer van Lltsenburg uit Eind
hoven ls benoemd tot tijdelijk bonds
voorzitter van den Ned. R.K. Bond
van Hotel-geëmployeerden „St. An-
thonius"
No. 1230 van H. G. de Wolf te
Purmerend
piS
Sm
Wit speelt en wint.
Nieuwe Oploswedstrijd. Met boven
staand probleem vraagt een nieuwe
wedstrijd in het oplossen van dam-
vraagstukken aan. Wekelijks wordt
één probleem of andere opgave ge
plaatst. Elke maand wordt een prijs
van f 5,beschikbaar gesteld voor
dien oplosser die de meeste goede
auteursoplossingen inzendt; bij meer
dere candidaten beslist het lot. De
oplossingen kunnen van een gehee-
le maand tegelijk ingezonden wor
den. Voor het vinden van bij-op
lossingen wordt een maal per drie
maanden een prys van f 2,50 uitge
loofd.
Oplossingen worden gaarne inge
wacht aan het adres: B. H. M.
Stevens, Eikenlaan 36, Heemstede.
OPLOSSING.
No. 1225 van D. Douwes te Utrecht.
Wit speelt naar 41, 20, 4, 1, z44,
4540. 7 en wint.
Aardig stukje, zuiver en gaaf.
IJMUIDEN. Aangekomen 14 Jan.:
m.s. MALLARD (stukg.) van Londen;
m.s. INSPECTEUR MELLEMA van
Londen; 15 Jan.: m.s. TESSY van
Westervik voor Zaandam; s.s. UT-
KLIPPEN nr. 2 van Hernosand; s.s.
L1SBETH van Narvik met bestem
ming Hoogovens.
Aangekomen te Rotterdam: 14 Ja
nuari; URMAJO (ijzer) van New
Castle, CARIBIA (klei) van Gran-
gesmouth, ASH (ledig) van Bergen,
ALOETTE (stukgoed) van Londen,
HAZEWIND (machine-onderdeelen)
van Dundee; 15 Januari: EMPIRE
SNITE (ledig) van Cherbourg, JA-
MARITA (papier) van Gothenburg,
EDWARD G. JANEWAY (salpeter) van
Tokopilla, ZEELAND (hout) van
Soederham. TILLY GROSBY (ledig)
van Rouaan.
Vertrokken 14 Jan.: sleepboot
SEAMAN LC. 21 naar Southampton;
m.s. PATRIA naar Londen; m.s. SI-
GYN naar Malmö; s.s. NOORDWIJK
naar Cardiff; s.s. IRIS naar Liver
pool; 15 Jan.: m.s. NEZO naar Im-
mingham.
AMSTERDAM. Vertrokken 13 Jan.:
m.s. TABIAN van Batavia.
Telegrafisch bereikbaar zijn de na
volgende schepen; Aldebaran, Al-
genib, Algorab, Amstelkerk, Cottica,
Delftdijk, Edam, van Heutsz, Johan
van Oldenbarnevelt, Maaskerk, Nij-
kerk, Pericles, Randfontein, Socrates,
Stuyvesant, Talisse, Tarakan, Tji-
manoek.
HILVERSUM I 301 M. 7.20
Gev. progr. 7.50 Ochtendwijding.
8.00 Nieuws. 8.20 Ochtendklan-
ken. 9.0o Balletmuziek. 9 30 Wa-
terst. en politieber. P.45 Muziek
bij den arbeid. 10.45 De Zonne
bloem. 11.15 Viool en piano. 1L45
Krijgsgev. verre Oosten. 12.00 Ted
Powder. 12.30 Hoe Nederland den
vrede wint. 12.35 Balletmuziek.
13.00 Nieuws. 13.20 Orgelconcert.
15.00 Voor de vrouw. 15.15 Be
roemde orkë6ten. 16.00 Godsd.
halfuurtje 16 30 Liederen van
Bantock 16.45 Voor de kleuters,
17.00 Jeugdkrant. 17.30 Spaansch-
Zuid-Amerik. klanken. 18.00 Mu
sette 18.30 Voor den arbeid. 18.45
Tonv Schifferstein. 19.00 Nieuws.
19.15 Reportage. 19.30 Métropole-
orkest. 20.00 Nederland herrijst.
20.15 Concertgeb.-Orkest22.15
Mensch en maatschappij. 22.30 Om
het haardvuur. 23 0o Nieuws,
23.15 Avondwijding. Wilhelmus.
HILVERSUM II 415 M. 18.00
Nieuws. 18 30 George Frank. 19.00
plano. 19.30 Nederl. strijdkr. 20.00
Variatie-concert. 21.00 R.V.D.
21 15 Eddv Walls. 21.45 Avond-
wijding. "22.00 Nieuws. 22.15
Kérstviering ln de bezetting.
Wilhelmus.
Directeur; J. j. W. Boerrigter.
Waarn. Hoofdred.: Mr. L Schlichting.
