UNO EN INDONESIË
Frankrijk uit de impasse?
A
Sjahrir acht momenteel een
inmenging voorbarig
Arnhemsche tragedie
voor Neurenberg
Ex-geinterneerden uit Malang
te Batavia aangekomen
ONZE KERKTORENS
trokken artillerie-vuur aan
Eerste transport
uit Praag
Nederl. kringen
gereserveerd
Foto 's getuigen
Het weer
Gouin opvolger
van De Gaulle?
Amerika zal geen
diplomaat zenden
Radio-luisterwedstrijd
bracht f200.000.- op
69ste JAARGANG No. 23450
o
WOENSDAG 23 JANUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Gecompliceerde situatie
De Spaansche kwestie
Leopold schrijft opnieuw
aan Van Acker
HET KAN VERKEEREN!
Ongeveer 500 kerken hebben het
in den oorlog moeten ontgelden
Victor Emanuel ill zal
aftreden
STAD EN OMGEVING
Afscheid P. N. Loerakker
Hoofdbestuurder van
„Deus Dedit"
Rechtbank verklaarde
zich onbevoegd
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Sjahrir heeft Dinsdag ver
klaard. dat de Indonesiërs zeer
gevoelig zijn voor de belangstel
ling van de wereld, maar dat
zy er de voorkeur aan zouden
geven, dat de Britten op Java
blijven, zoolang niet alle Ja
panners weg zijn, aldus meldt
A. P.
„Indien de Britten zich thans
terugtrekken," zei hij, „zouden de
Japanners kunnen weigeren de wa
penen neer te leggen en weerstand
kunnen bieden." Sjahrir hoopt, dat
de Engelschen voldoende overtuigd
zijn van de bekwaamheid van het
Indonesische beheer en niet zullen
aarzel.n Java te verlaten, zoodra
de taak der geallieerde mogendhe
den beëindigd zal zijn. Hij voegde
er aan toe, dat zijn regeering geen
enkel beroep op de Vereenigde Na
ties had gedaan, en dat het in
haar bedoeling lag slechts tot een
dei-gelijken stap over te gaan, indien
alle pogingen, om tot een regeling
te komen, zouden falen.
Dr. Manoeilski ls tot zijn voorstel
omtrent Indonesië gekomen na ont
vangst van vele telegrammen van In
donesisehe nationalistische groepen,
die hem verzochten hun zaak aan de
Ü.N.O. voor te leggen.
Engeland zal nu moeten beslui
ten of het al of niet gebruik zal
maken van zijn veto-recht, ook in
verband met de actie inzake
Griekenland.
De toestand In geen der belde ge
bieden ls echter van dien aard, dat
eenlge drastische maatregelen zooals
economische boycott, verbreking van
de diplomatieke betrekkingen of ge
wapende actie, vereischt zouden zijn.
In offk-leele Nederlandsche kringen
in Londen bewaart men een gereser
veerde houding inzake het verzoek
van de Oekraïnlsche delegatie. De Ne
derlandsche delegatie wacht op richt
lijnen uit Den Haag. Over het alge
meen maakte men zich in Ned. krin
gen niet al te zeer bezorgd over de
kwestie, daar in Manoeiiski's brief de
kwestie der Nederlandsche souverei-
nlteit over Indonesië niet werd aan
gevallen. Men schijnt geneigd te zijn
het als een kwestie te beschouwen,
welke in de eerste plaats Engeland
aangaat.
Door deze Russische klacht tegen
de Britsche politiek in Indonesië en
Griekenland is de voortgang van
U.N.O. gecompliceerd en wordt de
nieuwe veiligheidsraad voor den eersten
toets der eenheid van de groote vijf
geplaatst. Aan Britsche zijde twijfelt
men of de Sovjet-Unie een meerder
heid van zeven in den raad kan krij
gen om deze kwesties aan de agenda
toe te voegen. De Sovjet-stap com
pllceert enorm het hangende probleem
van den benoeming van een secretaris
generaal voor de U.N.O. Hiervoor is
overeenstemming der groote vijf noo-
dlg, welke nog niet is bereikt.
De aanhangig gemaakte kwesties
kunnen j.een doos van Pandora" van
andere problemen openen. Syrië en
Libanon willen hun klachten ook
aanhangig maken. Polen zou graag
willen dat de U.N.O. den status over
woog van de Poolsehe troepen, die
nog onder geallieerd commando staan.
Wit-Rusland wil den steun van de
U.N.O. om de nazi-oorlogsmisdadigers
in Spanje in handen te krijgen.
De Grieksche eerste minister. So-
foelis, heeft betreffende de actie der
Sovjet-Unie om de kwestie van de
aanwezigheid der Britsche troepen in
Griekenland voor den veiligheidsraad
tr brengen verklaard, dat de Britsche
troepen met volledige instemming
der Grieksche regeering en in volle
dige samenwerking met de regeering
tot het herstel van de orde in Grie
kenland zijn.
Wysjtnski, het hoofd van de
Sovjet-delegatie, is vanuit Berlijn
in Engeland gearriveerd.
Dr. Giral, min.-pres. van de in
het buitenland gevormde voorloo-
pige Spaansche xepublikeinsche re.
geering, heeft verklaard, dat de
gedelegeerde van Mexico op de al-
gemeene vergadering van de U.N.O.
de aangelegenheid der erkenning
van zijn regeering naar voren zal
brengen. Mexico zal hierbij, vol
gens Giral, ondersteund worden
door Guatemala, Panama en Ve
nezuela. (Reuter.)
BRUSSEL (U. P.) Pirenne, ae
secretaris van Koning Leopold, heeft
in een schrijven aan premier Van
Acker, het standpunt van den Ko
ning inzake het onderwerp van zijn
persoon, nader toegelicht. Hij ver
zoekt het witboek waarin de regee-
rlng- de stukken van het dossier
Leopold III wil openbaren, evenals
het boek dat de Koning over de om
streden onderwerpen, in het bijzon
der over het onderhoud te Berchtes-
gaden. wil uitgeven, pas twee we
ken na de verkiezingen te publicee-
ren, opdat de verkiezingen niet de
kwestie Leopold tot middelpunt zul
len krijgen.
De aanklacht van den Fran-
schen aanklager te Neurenberg
werd Dinsdag gesteund door
foto's en schriftelijke getuigenis
sen, waaruit bleek, dat de Duit-
schers te Arnhem het plunderen
organiseerden door het inzetten
van speciale eenheden en zelfs
borden plaatsten met bijv. „zur
Beutestelle."
De Hollandsche verbindingsofficier
Jan Witlox uit Vught die Arnhem
even nadat de stad was gevallen, was
binnengekomen, zeide dat de Duit-
schers niets achterlieten, zelfs geen
huisraad, geen deurknoppen, geen
toilets. Hij zeide dat Arnhem verdeeld
was in secties en dat iedere sectie
was toegewezen aan een speciale een
heid, die meeBtal onder commando
stond van officieren der Duitsche val
schermjagers. Mijnwerkers uit het
Roergebied waren gerecruteerd voor
het opladen van den buit in Duitsche
vrachtauto's en een deel van den bult
werd later ontdekt in het Relchswald
nabij Kleef.
De Franschen zullen 28 foto's over-
Verwachting tot Donderdag
avond:
Zwaar bewolkt met later, vooral
In het Zuid-Westen van het
land, plaatselijk eentgen neerslag
Langzaam afnemende vorst. Ma
tige wind, hoofdzakelijk tussclien
Zuid-Oost en Zuid.
Zon onder 17.10, Maan 0.08
11.40, Zon op 8.3!. L.K. Jan.
leggen aan het tribunaal, waarop
Duitsche soldaten en burgers aan het
sjouwen zijn en groote vrachtauto's
voor da villa's staan om opgeladen
te worden. Deze foto's werden in het
geheim genomen door den Holland-
schen fotograaf Pieter de Booys uit
Amsterdam die toendertljd bij de
Arnhemsche waterleiding in dienst
was. Booys verklaart in zijn getuigenis,
dat de foto's te Arnhem werden ge
nomen in October en November 1944.
De burgers die er op staan zijn mijn
werkera uit Essen.
Felix Gouin
De Fransche regeeringsimpasse
werd Dinsdagavond doorbroken,
teen de constituante bekend
maakte, dat socialisten, commu
nisten en M.R.P. overeen waren
gekomen de nominatie van den
voorzitter Felix Gouin als candi-
daat voor het premierschap te
accepteeren. Deze nominatie van
den socialist Gouin wordt als een
overwinning der communisten be
schouwd, die de mogelijkheid van
een nominatie van den socialist
Auriol weigerden te bespreken.
Gouin. die eerst weigerde de no
minatie te aanvaarden, wijzigde
Dinsdag zijn standpunt, toen liet
De Britsche minister van
Oorlog, Lawson, heeft schrifte
lijk op een vraag van het par
lementslid Driber (Labour) ver
klaard, dat de Britsche verliezen
in Ned.-Indië tot 11 Januari
bedroegen: 25 dooden, 52 ge
wonden en 12 vermisten. De
Britsch-Indische verliezen be
droegen: 348 dooden, 733 ge
wonden en 102 vermisten. De
Nederlandsche verliezen op
Java bedroegen: 31 dooden, 100
gewonden en 6 vermisten.
De ex-geïnterneerden uit Malang,
vermoeid, maar zeer gelukkig na
hun uitputtende reis door Midden-
Java, waren blij de eerste Neder
landsche vlag na jaren van inter-
neering vrij van een Van de gebou
wen te Batavia te zien wapperen.
Bleeke en ernstig kijkende kinderen
klapten enthousiast in hun handen,
toen zij hun vroegere Japansche
meesters op een van de stations te
Batavia koeli-werk zagen verrich
ten. Terwijl de ex-geïnterneer-
den van hun eerste goede si
garetten genoten, stelden z';)
massa's vragen 'over den toestand
in Nederland en zij vroegen zich af,
of zij in het door den oorlog ge
havende, verarmde Nederland wel
kom zouden zijn. Toen men hun
verteld had, hoe hartelijk de eerste
evacué's in Nederland waren ont
vangen, waren zij gerustgesteld.
1200 Nederlandsche evacué's
zijn aan boord gegaan van de
„Joh. de Witt" en zullen binnen
kort van de reede van Tandjong
Priok naar Nederland vertrek
ken.
Tijdens een persconferentie heeft
Dean Acheson. plaatsvervangend mi
nister van Buitenlandsche Zaken der
Ver. Staten in antwoord op een des
betreffende vraag verklaard, dat „er
geen plannen bestonden om een hoo-
gen diplomatieken functionaris naar
Indonesië te zenden, zooals door
Engeland was gedaan."
In de eerste zittingen van het
Engelsche parlement na zijn Kerst
reces was het Indonesische probleem
een der eerste vraagstukken, dat
werd opgeworpen. In antwoord op de
vraag van den Labour-afgevaardigde
Drlberg heeft minister-president Attlee
verklaard, dat de regeering door de
benoeming van Sir Archibald Clark
Kerr tot speciaal ambassadeur te Ba
tavia het bewijs van haar ernstige
verlangen heeft geleverd, om op alle
manieren van dienst te zijn bij het
oplossen van deze kwestie. Met be
trekking tot de overplaatsing van
zekere Nederlandsche militaire bevel
hebbers uit Ned. Oost-Indië verklaar
de hij, dat naar hij meende reeds
eenigen tijd vóór zijn besprekingen
met den Ned. minister-president en
andere Nederlandsche vertegenwoordi
gers in Engeland tot deze verande
ringen was besloten en dat deze niet
als resultaat van het ontslag van
Nederlandsche officieren ten uitvoer
zijn gebracht, maar als resultaat van
de reorganisatie van het Nederland
sche opperbevel.
Attlee voegde er aan toe. dat de
toestand op Java verbeterd scheen te
zijn en dat men hoopte, dat de be
sprekingen tusschen Van Mook en de
Indonesische nationalistische „leiders"
binnenkort hervat zouden worden.
De opbrengst van den Roode-
Kruis-luisterwedstrijd, „Hallo met
wie", die door Koos Koen geregis
seerd werd en uitgezonden is ten
bate van de actie „Nederland helpt
Indië", heeft een batig saldo van
f 200.000 opgeleverd. Het aantal
inzendingen op deze prijsvraag be
droeg ruim 383.000.
BERLIJN, 22 Jan. Naar de
Duitsche nieuwsdienst in de
Britsche zone verneemt, zal de
geallieerde bestuursraad een
decreet uitvaardigen, volgens
hetwelk alle mannen van 14
tot 65 jaar en alle vrouwen van
15 tot 50 jaar zich bij een ar
beidsbureau moeten melden.
Personen, die wegens ziekte of
om andere redenen niet werken,
moeten bij het arbeidsbureau
een bewijs van vrijstelling aan
vragen. Wie niet kan bewijzen,
dat hij zich gemeld heeft, zal
geen levensmiddelenkaarten
ontvangen.
Is een artillerist ren
stelling verkent, kijkt
h(| eerst of zich in
cle buurt liooge pun
ten bevinden, die voor
waarneming» punten in
aanmerking komen en van
waaruit de plaatsbepaling
van de batterij kan ge
schieden. in onze lage
landen biedt het terrein
zelf weinig van dergelijke
punten en ls de artillerist
veelal aangewezen op bon
ge gebouwen, zooals kerk
nen worden, totdat de
nieuwe kerk zal aijn verre
zen. Daarom zullen in dit
jaar nog' wel een aantal
noodkerken gebouwd moe
ten worden, die dan ech
ter zóó moeten worden in
gericht, dat zij later een
andere bestemming kun
nen krijgen, b.v. als ver-
wederopbouw, werd door Er z|jn in ons land in
de kerktorens aangetrok- totaal .rond 200 kerken
ken, omdat men eikaars vernietigd eji 300 zwaar eeniging'sgebouwen, paro-
waarnemers daarop aan- beschadigd. Het aantal ge- chiehulzen of andere meer
wezig wist, en omdat de vallen van lichte seba'le profane gebouwen,
torens' zulk een goede ge- Is natuurlijk grooter dan m het Jaar, dat nu voor
ons ligt, zal begonnen
worden met het definitieve
herstel van de beschadig
de kerken, maar aan her
bouw van de vernielde ker
ken kan in 1046 nog niet
worden gedacht.
het totaal van deze 200 en
legenheid boden om in te
torens, molens enz. Dat schieten. Bij het prijsgeven 300 kerken.
z||n o.a. de redenen, waar- van hard omstreden ctor-
om vele van onze mooie pen trachtten de Duitschers
kerken en kerkjes bet In dan ook steeds de torera»
de laatste maanden van te vernielen. Toen de dor- voorzieningen, noodzake
rten .oorlog zoo hebben pen ten Westen van de lijk om de kerkdiensten
moeten ontgelden. Maas reeds in geallieerde
handen waren, kwamen
Het artillerievuur van zelfs nog voortdurend vij- voorlöopige voorzieningera
de twee tegenover elkaar andelljke patrouilles van aan woningen. Niet overal
gelegen strijdmachten, al- den overkant om te traeh-
dus ir. W. van Oppen in ten de kerktorens op te
een radiocauserie over den blazen.
De Wederopbouw acht
dan °°k de voorloopige
voortgang te doen vinden,
van gelijke urgentie als de
zijn de gevonden oplossin
gen nog van dien aard,
dat zy gehandhaafd kun-
Het dorpje Overloon,
waar zoo zwaar werd ge
vochten de Engel
schen spraken van het
Hollandsche Caen en
dat geheel werd ver
woest, zal, zoo besloot
spr.. -enkele honderden
meters worden verplaatst
en geheel opnieuw met
straten en plein, waar
aan het kerkelijk cen
trum ls geprojecteerd,
worden opgezet.
duidelijk werd dat de politieke
warboel anders tot in het onein
dige zou voortduren.
De minister van Buitenlandsche Za
ken Bidault zal vermoedelijk zijn post
behouden.
De Amerikaansche pers betreurt
over het algemeen het aftreden van
De Gaulle. De „Herald Tribune" noemt
de gebeurtenissen in Frankrijk een
ernstigen slag voor den wederopbouw
van Frankrijk en van Europa. De „Ti
mes" kritiseert de communisten, dat
zij het de Gaulle voortdurend moei
lijk maakten en dat hun doel geen
samenwerking doch overheersching ls.
(U. P.).
(Van onzen Utrechtschen
correspondent)
Het eerste convooi Nederland
sche vrachtauto's is uit Praag
teruggekeerd. De technische di
recteur van de A.T.O., dr. J. Bol
huis, die den tocht meemaakte,
vertelde ons, dat men op de
terugreis meebracht: 50 ton
Poldi veerenstaal, 1800 k.g. da
meskousen en 8 ton glaswaren.
Na dezen proefrit zal men zoo
spoedig mogelijk tot een geregel-
dien dienst overgaan.
Het Ügt in de bedoeling met 5
wagens per dag uit Rotterdam en
uit Piaag te gaan rijden. Na April,
als de koude voorbij is, komen er
aanhangwagens van 8 ton. Ieder
convooi kan dus 90 ton goederen
vervoeren.
Een hoog Britsch officier heeft
gezegd, dat Koning Victor Emma
nuel III van plan is binnenkort ten
gunste van zijn kleinzoon, den
negen jaar ouden Prins van Napels,
te abdiceeren. Prins Umberto, de
luitenant-generaal van het konink
rijk, zal afstand doen van zijn
rechten op den troon en zich in het
particuliere leven terugtrekken.
Totdat de Prins van Napels meer
derjarig zal zijn geworden, zal het
koninklijk gezag door een regent
schap worden waargenomen met
aan het hoofd Kardinaal Schuster
van Milaan. (U.P.).
In de feestelijk versierde zaal
van den R.K. Volksbond te Hille-
gom hebben de arbeiders afscheid
genomen van den heer P. N. Loer
akker, die na een dertigjarige pe
riode is afgetreden als hoofdbe
stuurder van. den R.K. Landarbei-
dersbond en als voorzitter van de
afd. Hillegom van dien bond. De
voorzitter, de heer J. Walkers,
schetste het vele en groote werk
van den heer Loerakker en de
dankbaarheid van den Katholieken
arbeider, voor wien hij op de bres
stond. Verder voerden voorzitters
van verschillende onderafdeelingen
van den R.K. Volksbond het woord-
Bloemstukken en geschenken
omringden den heer Loerakker,
toen hij zijn dankwoord sprak en
er den nadruk op legde, dat hij de
belangen van de arbeiders nog
blijft voorstaan als wethouder en
gemeenteraadslid van Hillegom.
Dinsdag heeft de Haarlemsche
rechtbank uitspraak gedaan in de
zaak tegen A. D., die als verzets
man cp 15 Februari 1945 een schot
heeft gelost op een controleur van
den C.C.D., die dientengevolge
zwa«werd gewond.
De rechtbank verklaarde zich
onbevoegd in dezen een uitspraak
te doen. Het is nu aan den audi
teur-militair van den krijgsraad ie
beoordeelen, of deze kwestie in de
termen valt dooi' dit college te
wordeii berecht.
Ook ten aanzien van de gebroe
ders V., die het lijk van den C.C.D.-
man in het water hebben laten
zakken, heeft de reohtbank zich
onbevoegd verklaard.
