Radio en pers te Batavia onder
censuur
HEVIGE TREINBOTSING
EISCHT VIJF DOODEN
H
Gruwelkamp Mauthausen
JONG AMELAND
In 1941 te Amsterdam gearresteerde
Joden in dit kamp omgebracht
4 MEI
Van Mook te Batavia
Geallieerde hoofdkwartier de eenige
rechter in deze aangelegenheid
Engelsche verlof gangerstrein op
goederentrein ingereden
Gecondenseerde melk
met suiker
en het eilander-carnaval
VIJANDELIJK
EERBETOON
69ste JAARGANG No. 23453
ZATERDAG 26 JANUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
PROCES NEURENBERG
In den volksmond
„Mordhausen"
Het weer
Nationale feestdag
In plaats van gestandaar
diseerde melk
Het geheimzinnige feest der jonge-
en oude Sinterklazen
STAD EN OMGEVING
Noodboerderijen uit den
grond gestampt
25 jaar bloembollenhuis
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
NEURENBERG. Vrijdag
kwam voor de Fransche prosecu-
tie de Franschman Maurire
Lampe voor. die in het concen
tratiekamp Mauthausen heeft
gezeten.
Lampe verhaalde, hoe hij samen
geperst met 104 man in een vee
wagen van Frankrijk naar Maut
hausen vervoerd werd. Ofschoon
het twaalf graden vroor moesten
de gevangenen van de grens af
naakt reizen. Bij aankomst in
Mauthausen zei de officier, die het
transport begeleidde: Ik zeg je. dat
niemand zijn familie nog ooit zal
terugzien. Als iemand dit kamp
binnen gaat, komt hij er nooit
meer uit tenzij door den schoor
steen van het crematorium.
Vervolgens sprak hij over de
steengroeve bij het kamp, waar de
gevangenen onder zweepslagen 186
treden op en af moesten rennen
met steenblokken van 25 kg of
zwaarder op hun rug. De treden
waren met opzet ongelijk gemaakt
en velen stierven van uitputting.
Hij verhaalde hoe twee Franschen
uit een ploeg van twaalf werden
neergeschoten omdat zij de Duit-
sche orders niet verstaan hadden.
De rest van de ploeg moest de lij
ken meenemen naar boven. Lampe
verhaalde vervolgens hoe 6 Sept.
pen transport van 47 Britsche,
Amerikaansche en Nederlandsche
officieren om het leven gebracht is.
Deze waren ter dood veroordeeld
wegens een poging om te ontsnap
pen. 's Ochtends moesten zij ver
zamelen en werd hun gezegd dat
de doodstraf voltrokken zou wor
den. Een Amerikaan vroeg als sol
daat te mogen sterven, waarop hij
van alle kanten geslagen werd.
In September '44 bezocht Himm-
ler het kamp en woonde een ge
deelte van de den geheelen mid
dag durende executie van vijftig
Sovjet-officieren by, die doodge
schoten en gecremeerd werden.
Hij was er ook getuige van ge
weest, dat na den moord op Hey-
drich 3000 in het kamp aanwezige
Tsjechen op 600 na werden afge
maakt.
De Joodsdhe jongemannen,
die in Felbruiari 1041 bij de
groote razzia in de omgeving
van het Waterlooplein te Am
sterdam door de Grime Polizei
van de straat werden opgepakt,
zijn allen in Mauthausen afge
maakt. Deze razzia was het eer
ste optreden tegen Joodsche
Nederlanders en aanleiding tot
een 24 uurs proteststaking in de
hoofdstad. Zij werden eerst naar
Schoorl vervoerd, waar zij drie
weken bleven om den invloed
van de zeelucht te ondergaan,
opdat zij in de best mogelijke
conditie zouden zijn. Zij waren
namelijk voor het grootste deel
bestemd voor medische proef
nemingen.
Onmiddellijk na aankomst te
Mauthausen werd aan twee der
Amsterdammers medegedeeld, dat
zij zouden worden geopereerd. Zij
protesteerden daartegen met de op
merking, dat zij kerngezond waren.
Dat was echter juist de bedoeling,
want zij zouden als proefkonijnen
dienen. Zij werden naar de opera
tiezaal gebracht, waar studenten,
die opgeleid werden in de chirur
gie, gedurende vier uur alle denk
bare operaties op hen uitvoerden.
Na afloop daarvan werden him
bloedvaten met benzine ingespoten.
Toen de lijken den volgenden dag
naar het crematorium werden ge
zonden, bleek, dat de hoofden ont
braken. Deze praepareerde men la
ter tot presse-papiers. Ook de
overige slachtoffers werden syste
matisch op alle mogelijke manie
ren vermoord.
Een lang rapport van het verhoor
van Zlereis, den commandant van
Mauthausen, laat dezen misdadiger
vertellen over de laatste weken voor
de bevrijding. „Toen de Duitschers
in den Balkan terugtrokken, zei
Himmler mij, dat ik plaats moest
maken voor het onderbrengen van
duizend Hongaarsche Joden met hun
families. Ik antwoordde hem, dat ik
ze onmogelijk zou kunnen bergen,
maar hij zei me, dat ik me geen zor
gen behoefde te maken, omdat maar
weinig Joden levend in het kamp
zouden aankomen. Inderdaad be
reikten van het eerste transport van
45.500 Joodsche mannen, vrouwen en
kinderen slechts 148 het kamp en
zij werden onmiddellijk n'aar de gas
kamers gebracht. In de buurt van
het kamp moesten zeilen van een
circustent worden geleend om de
lijken van 28.000 Joden te be
dekken, die een paar dagen later wer
den omgebracht.
Toen de Russen In Oostenrijk op
marcheerden, vroeg ik Himmler, wat
ik moest doen. Hij antwoordde: doe
wat gedaan moet worden. In ver
band hiermee kreeg ik een zending
dynamiet om een tunnel op te bla
zen. Alle geïnterneerden werden ge
waarschuwd, dat zij in den tunnel
moesten gaan, wanneer de sirenes
daartoe het sein zouden geven."
Hoewel de Duitschers thans vein
zen onbekend te zijn geweest met de
gruwelen in de concentratiekampen,
vertelden de Franschen, dat de be
volking van Weenen nauwkeurig op
de hoogte was van hetgeen Maut
hausen beteekende. Deze plaats ligt
slechts vijf kilometer van Weenen en
alle transporten moesten de stad
passeeren. De Weeners noemden dit
kamp veelzeggend „Mordhausen" en
den heuvel, waarop het crematorium
stond „Totenhügel".
Verwachting tot Zondagavond:
Nevelig of mistig weer. Des
nachts in liet Oosten matige
vorst, in het Westen lichte vorst.
Overdag temperatuur om het
vriespunt. Matige, overwegend
Zuidelijke wind. In het Zuid-Wes
ten van liet land later kans op
eenigen neerslag.
Zon ojider 17.16, maan 3.31—
12.36. Zondag zon van 8.29 tot
17.18, Maan 4.39—13.03. Maandag
zon op 8.27.
De regeering heeft besloten,
den nationalen feestdag, waar
voor als datum 5 Mei was vast
gesteld, dit jaar op 4 Mei te vie
ren, zulks in verband met het
feit, dat 5 Mei een Zondag is.
BATAVIA, 26 Jan. (A.N.PL-
Aneta). Dr. Van Mook, Luite-
nant-Gouvemeur-Generaal van
Ned.-Indië, wiens terugkeer naar
Java door ziekte te Cairo was
uitgesteld, is nu te Batavia ge
arriveerd.
PARIJS. (Ü.P.) De Parijzenaars
moesten het vanmorgen zonder kran
ten stellen, daar de typografen van
alle ochtendbladen in staking waren
gegaan, omdat aan hun eisch 'tot
loonsverhooging geen gevolg was ge
geven.
Vannacht om één uur is een militaire verlofgangerstrein op weg van
Duitschland via Roosendaal naar Engeland, bij Ravenstein op een
goederentrein geloopen, die voor een onveilig inrijsein stond. Onder
de Engelsche militairen vielen vijf dooden en tien zwaar- en lichtge
wonden. Van den verlofgangerstre'n werden drie rijtuigen versplin»
terd, van den goederentrein werden er zeven in elkaar gedrukt of ont
spoorden. Het baanvak RavensteinOss is versperd.
Reizigers voor Den Bosch over Nijmegen naar Utrecht en omge
keerd worden met bussen vervoerd tusschen Geldermalsen en Den Bosch.
Locale reizigers tusschen Nijmegen en Den Bosch kunnen gebruik ma
ken van een aparten busdienst tusschen Oss en Ravenstein. Express
goederen en rijwielen uit het Zuiden worden niet verder aangenomen
dan Den Bosch of Oss. Uit andere richting niet verder dan tot Nijmegen.
Behalve, de blikjes geconden
seerde melk, welke bij een tekort
aan melk voor het publiek be
schikbaar worden gesteld in plaats
van gestandaardiseerde melk,
waarbij de prijs van een blikje ge
lijk gesteld is aan den prijs van
één liter melk, zullen bij een der
gelijk tekort ook blikjes geconden
seerde me)': met suiker in een
aantal steden op beperkte schaal
in den handel worden gebracht.
De prijs van deze laatste blikjes
mag maximaal tien cent per blik
je hooger zijn dan den prijs, welke
ter plaatse geldt voor één liter
losse gestandaardiseerde melk.
BATAVIA, 5 Jan. (ANP-Aneta).
Met ingang van 24 Januari zijn
de kranten en het radiostation te
Batavia onder geallieerde supervisie
gesteld, in dier voege, dat zij door
de geallieerden kunnen worden
overgenomen, blijvend kunnen
worden gecontroleerd dan wel tijde
lijk of blijvend geschorst, indien
hun berichtgeving „beleedigend ge
acht zou kunnen worden, de mee
ning in vlam zou kunnen "zetten of
op de een of andere manier, direct
of indirect, de menschen zou kunnen
ophitsen tot daden, die recht en
orde schaden." In een circulaire
wordt vastgesteld, dat het geallieer
de hoofdkwartier de eenige rechter
is in deze aangelegenheden.
Gedurende de herstelwerkzaam
heden aan het Antjol-kanaal tus
schen Batavia en Tandjongpriok
zijn 17 lichamen gevonden van
Europeesche mannen en vrouwen
met de handen op den rug gebon
den. Een van de vrouwen was ont
hoofd en twee slachtoffers waren
vermoedelijk pas gedood.
Sjahrir is Vrijdag met Soekarno
van de conferentie te Djokjakarta
te Batavia teruggekeerd en heeft,
volgens A.P., glimlachend de vraag
gepareerd, of er een verandering
in het Indonesische „kabinet" zou
geschieden.
Te Batavia wordt, volgens U. P.,
verwacht, dat de wereld-radio-uit-
zendingen thans zeer binnenkort
hervat zullen worden.
Een eskader Sunderland-vliegbooten
van de R.A.F. helpt op het oogenblik
Xj de evacuatie van Nederlandsche ge
ïnterneerden van Java. Bij ieder en
tocht brengen de vliegbooten onge
veer 40 of 50 passagiers naar Singa
pore, waar zij speciaal voedsel en me
dische behandeling ontvangen. R.A.F.-
personeel helpt hier een handje aan
de kade te Batavia. De vrouwen en
kinderen worden per bootje naar de
watervliegtuigen, die in de haven
wachten, gebracht.
(Van onzen geïsoleerden
verslaggever).
III
oe stil en uitgestorven
het wlntersche Ame
land zich in zijn
isolement aan den
vreemdeling ook voordoet
wanneer hij zijn oogen den
kost geeft en zijn oor te
luisteren legt, blijkt deze
rust slechts schijn. Ook de
eilander winter is vol ver
tier, al bespeurt men
daar op het eerste gezicht
maar weinig van. De dor
pen zijn uitgestorven, maai
elk plaatsje heeft In deze
dagen zijn ijsbaan, waar
druk gereden wordt en
bijna dagelijks wedstrijden
zijn met als hoogtepunt de
„Internationale" te Hollum.
En bij een wedstrijd be
hoort een prijsuitdeeling
en op een prijsuitdeeling
volgt bal. Na broze mu
ziek van de ijzers op de
baan en het rap beentje-
over van de paren roept
's avonds de harmonika de
jeunesse dorée naar de
danszaal, waar jong Ame-
Tand op de maat van de
polka zwiert en stampt, dat
de vloeren dreunen. „O
mijn lieve zwartkop, voel
eens hoe mijn hart klopt";
de melodie is niet nieuw,
maar het rhythme ligt den
eilanders en is hun ver
trouwd als de eeuwige ca
dans van brekende zeeën op
het strand en het kolken
dorpen. Zij blazen vervaar
lijk op oude buffelhorens
en verjagen elk meisje, dat
zich verstout buitenshuis
te blijven. Den eersten
avond is het feest der jonge
Sinterklazen, de jongens
van 12 tot 18 Jaar, die on-
van den stroom langs het
Bornrlf.
Zij dansen met ernst en
overgave, de jongens en
meisjes van Ameland
Slechts eenmaal in het jaar
zijn zij uitgelaten: op het
eilander-carnaval, het ge
heimzinnig feest der jonge
en oude sinterklazen, dat
op 4 en 5 December wordt
gevierd. Een feest, dat
eigenlijk zonder de vrouwe
lijke sekse gevierd moet
worden, want 's avonds
trekken vreemde gestalten
in witte kappen en gewa
den, gemaskerd en met ket
tingen rammelend door de
herkenbaar in de zonder
lingste vermommingen dan
sen volgens eeuwenoud ri
tueel, waarvan zij de oor
spronkelijke beteekenis al
lang niet meer beseffen.
Op dit feest der eerste
manbaarheid wordt thans
de andere sekse niet conse
quent meer geweerd en als
de jongste mannendansers
door hun moeder in bed
zijn gestopt, staat na het
démasqué de dansvloer ook
voor de meisjes open. Den
volgenden avond herhaalt
zich het festijn, nu voor
d© oude sinterklazen, de
oudere jongens en mannen,
die gemaskerd en in de
zotste costuums van huis
tot huis gaan en den giche-
lenden meisjes het hof ma
ken. In deze dagen doet
Ameland voor Bergen op
Zoom noch voor Maastricht
onder in echte carnavals
stemming, uitbundig, vroo-
lijk, maar toch met inge
togenheid, dit eilandervolk
eigen, want zwijgt de mu
ziek, dan is daar het eeuwig
ruischen achter het duin
als een durend vermaan.
Daarom maakt pastoor
Kaalberg zich geen scrupels.
Hij zet de deuren van zijn
parochiehuis open en laat
de jeugd maar hartelijk
dansen. En hij komt eens
kijken en let op de klok.
Hij kent zijn eilanders en
gunt hun dit vermaak zoo
als hij nu ook met belang
stelling luistert naar de
verhalen van wat de zee
hier heimelijk verschaft als
wij speuren en azen langs
het naadje van den vloed.
Ook daar heeft hij zich
scrupels over gemaakt en er
dikke boeken op nagesla
gen. Totdat een gesprek
met een strandvonder hem
de eilander adat openbaar
de, die thans door wereld
lijke en geestelijke overheid
gelijkelijk wordt gerespec
teerd. Want Ameland is
tenslotte het zesde wereld
deel en de ze© versterkt
zijn autarkie.
De Japanners stelden pater H. van
Straelen S.V.D tijdens zijn gevangen
schap in de ge tegenheid tegenwoordig
te zijn bij de begrafenisplechtigheid,
van generaal Pabst, den Nederland-
schen gezant in Japan, die in Januari
1942 te Tokio is overleden. De leden
van het corps diplomatique en de
beambten der Nederlandsche legatie
zaten rechts in de ziekenkapel, alle
onder zware politiebewaking, zoodat
zij niet met elkaar konden spreken.
De Anglicaansch-Japansche bisschop
Matsui leidde den dienst. Na lang
aandringen hadden de Japanners er
in toegestemd, dat de dienst zou wor-y
den besloten met het zingen van een
Nederlandsen godsdienstig lied. En
zoo kon het gebeuren, aldus „St.
Bavo", dat een Nederlander aan het
orgel 't oude vrome „Wilhelmus" in
zette. De gezanten stonden onmid-,
dellijk recht. De Japanners aarzelden,
maar konden fatsoenshalve niet an
ders doen dan hun voorbeeld volgen.
Het was een merkwaardig oogenblik.
Midden in den oorlog stonden Japan-,
sche ministers, hovelingen, leden van
het Hoogerhuis, bankmagnaten en
groot-industriëelen in tegenwoordig-,
heid van den vijand eerbiedig in da
houding voor ons volkslied'.
Te Velsen aan den Doodweg,
Biezenweg en Rijksstraatweg, in
de onmiddellijke omgeving van.
Rozensteijn, zijn zarven noodboer
derijen gebouwd op plaatsen, waar
de bezetter de oorspronkelijke ge
bouwen heeft doen vernietigen.
Heden zal de eerste noodboerderjj
betrokken worden door boer Stege-
meijer, bij welke gelegenheid na
tuurlijk de Hollandsche driekleur
zal wapperen. Ook de andere boer
derijen zijn binnfenkort gereed. Do
gebouwen zijn geheel uit oud ma
teriaal met steen en beton opge
trokken en maken een zeer soliden
indruk. De woningen zijn annex
de stallen gebouwd in één verdie*
ping. De stallen zijn met riet be
dekt. Het interieur van de woning
is keurig afgewerkt en de stallen
zijn ruim en practsich. Men staat
versteld, hoe men met oud mate
riaal zooveel kon bereiken- De aan
staande bewoners, die een en an
der reeds bezichtigd hebben, zijn
dan ook best tevreden. Het bouw
bedrijf Ribberink en Smit heeft
met deze opdracht onder uitvoer
der J. v. Tiggelen een mooi resul
taat bereikt.
Eet Hollandsche Bloembollenhuis
te Lisse, bestaat in April 25 jaar.
Ter gelegenheid van dit jubileum
zal o.a. onder de leden een wed
strijd worden uitgeschreven, waar
bij zij antwoord moeten geven op de
vraag: „Welke nieuwe tulpen en
narcissen beloven waarschijnlijk
een goede toekomst?" Aan dezen
wedstrijd moet een groote vakkun
dige waarde worden toegekend. De
deelnemers moeten de op verschil
lende plaatsen tentoongestelde
bloemen met groote interesse be-
studeeren en ook kunnen de deel
nemers hun eigen meening toetsen
aan het oordeel van een nog te
samen te stellen jury. Negen jaar
geleden is een soortgelijke wed
strijd met groot succes uitgeschre
ven.
In gebouw „Adrichem" te Bever
wijk wordt Dinsdagmiddag een ver
gadering gehouden om te komen tot
oprichting van een vereeniging van
aanvoerders der B.E.T.-veiling
