GRONDIGE VERNIEUWING
VAN SPOORWEGBEDRIJF
Iraansche kwestie in den
Veiligheidsraad
Zuid-Duitschland ter stembus
E"
Electrificatie van alle belangrijke
trajecten
Haarlem verdelgt motten in
het buitenland
Javaansche kunstschatten
behouden gebleven
Over vijf jaar
Rusland wenscht direct overleg tusschen
beide landen
Iran eischt terugtrekking
der Russische troepen
Overwinning der rechtsche
groepeeringen
Passagierstrailer
Het weer
„KABINET" SJAHRIR
GEWIJZIGD
Prinses herstellende
En bezorgt ons tevens deviezen
69ste JAARGANG No. 23455
DINSDAG 29 JANUARI 1946
Geheime activiteit
in Albanië
Banden-productie dit jaar
op normaal peil?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Er is zeker in geheel Europa
geen spoorwegbedrijf te vinden,
dat zoo door oorlog en bezetting
is geteisterd als het Nederland-
sclie. Maar als de plannen van de
directie der Ned. Spoorwegen in
vervulling gaan, zal geen enkel
land in Europa over vijf jaren ook
een zoo modern, snel en efficient
spoorwegnet hebben als Nederland.
Juist de grondige vernieling van
het bedrijf, dat op het oogenblik al
leen nog maar zoo'n beetje ..opge
lapt'' kan worden, heeft de moge
lijkheid geopend een feitelijk geheel
nieuw, aan de modernste eischen be
antwoordend spoorwegbedrijf op te
bouwen, dat de reizigers in een mi
nimum van tijd van het eene eind
van het land naar het andere zal
brengen en dat den reisduur van
het traject AmsterdamGroningen
zal reduceeren tot 1 uur 55 min.,
dien van AmsterdamMaastricht
tot 2 uur 4 min., en dien van Gro
ningen naar Maastricht tot 3 uur 12
min* De reis tusschen Botterdam en
Amsterdam zal nog geen half uur
duren.
i»lt klinkt op het oogenblik eenigs-
7.lns fantastisch, maar het ls der di
rect Ie van tie N.S. inderdaad ernst
om tn vier vijf Jaren het gelieele
Netter la iiltsclie spoorwegnet al
thans wat alle belangrijke trajecten
betreft volledig te electrificeeren
en te laten berijden met treinen, tlle
met een snelheid van 160 JK.M. per
uur over de rails zullen Ijlen en die
den passagiers alle comfort zullen
bieden, dat een modern spoorweg
bedrijf slechts bieden kan.
Ben dergelijke totale vernieuwing
van het spoorwegbedrijf is natuurlijk
van verschillende voorwaarden af
hankelijk. Nieuwe spoorbanen met
veel zwaardere rails zullen worden
aangelegd. Het seinwezen zal gemo
derniseerd worden in dier voege, dat
bet geheel automatisch met licht
seinen bediend wordt, nieuw zwaar
der materiaal zal in gebruik worden
genomen, spoorwegkruislngen op ge
lijk niveau zullen zooveel mogelijk
vervallen, onbewaakte overwegen gf-
heel verdwijnen. En tenslotte zullen
ook de stations en hun omgeving
grondig worden gemoderniseerd.
Want het is de bedoeling, dat In de
toekomst hoofdzakelijk de belangrijke
trajecten door „het spodr" bereden
zullen worden en het vervoer tus
schen de kleinere plaatsen zal worden
ever-gelaten aan autobussen en ook
aan huurauto's. Daarvoor zal het du&
noodig zijn ln de onmiddellijke om
geving van de stations uitgebreide
parkeerplaatsen en autoverhuurgele
genheden te stichten. Zoolang dit
moderniseeringsplan nog niet volledig
ls uitgevoerd zal men den overgangs
tijd trachten te- overbruggen door
wegvervoer per autobus en vracht
auto.
De fjed. Spoorwegen hebben liet
aantal autobussen, dat zij noodig
zullen hebben, geraamd op 1200.
Daarvan zijn op dit oogenblik reeds
1175 besteld, t.w. 250 personenbus-
sen voor 80 passagiers, die 50 K.M.
per uur rijden. 500 btussen voor 40
passagiers en 425 bussen voor 38
passagiers, die elk 100 K.M. per
uur rijden.
De carrosserieën van die t-ussen wor
den in Nederland vervaardigd. Daar
naast heeft men nog 1200 vracht
auto's noodig, die 80'X.M. per uur
kunnen rijden en waarvan er mo
menteel 6Ó0 in bestelling zyn.
(Vervolg op pagina 3)
Winston Churchill
heeft de actentasch
vol gewichtige pa
perassen vervangen
door het palet vol
kleurige verven.
In Florida, het ont
spanningsoord bij
uitnemendheid van
de Amerikaansche
upper-ten, brengt de
gewezen minister
president van hei
Britsche Rijk zijn
vacantiedagen door
in rust weliswaar
maar niet in niets
doem De altijd vita
le staatsman, dien
wij hier zien op San
Marino Island, heeft
zich voorgenomen
met flink wat zei
vervaardigde reis
impressies terug ft
komen.
En wel, wie zal
zich over zulk een
doen verbazen? Oi
zijn er soms, die wil
len beweren, dat di
plomatie geen kunst
is en de beoefenaren
van het een niet zoo
goed artisten als die
van het ander.
Aller oogen richtten zich Maan
dagmiddag in den Veiligheidsraad
op den Russischen gedelegeerde
Wisjinsky, toen de voorzitter
vroeg, of er eenig bezwaar bestond
den Iraansclien gedelegeerde toe
te laten. Wisjinsky zweeg en daar
er geen andere bezwaren rezen,
las de Iraan Tadizadeh even later
in het Engelsch een verklaring
voor.
Hij sprak dezelfde beschuldigingen
uit als de vroegere Iraansche nota's
en hij wees op bet aandeel, dat Iran
in de Geallieerde oorlogvoering had
gehad en op de Russische weigering
Iraansche troepen naar Azerbeidsjan
toe te laten.
Tatlizatleh vroeg om terugtrek
king der Russische troepen op 2
Maart en h|| verzocht den Veilig
heidsraad hierop toe te zien.
lo het door de Amerikanen be-
zetle Zuiddititsehe gebied werden
Zondag in alle gemeenten tot 20.000
inwoners raadsverkiezingen gehou
den.
De Amerikaansche nieuwsdienst in
Duitschland meldt, dat de Sociaal-
Democraten tijdens de verkiezingen
voor de gemeenteraden ln Hessen de
eerste plaats Innemen met 334.3*24
stemmen: de Christen-Democraten
waren tweede met 240.850 en de
Communisten derde met slechts
49.523 stemmen. In Baden waren de
eindresultaten van de plaatselijke
verkiezingen zoodanig, dat de Chris.
ten-Democraten leiden met 4 maal
zooveel zetels als de Sociaal-Demo
cratische partij. In Beieren hebben
de Christen-Democraten een ontwel
digende meerderheid behaald, n.l.
meer dan 43% van een totaal van
meer dan 2 millioen stemmen: de
Sociaal-Democraten hadden 16% en
de Communisten slechts van dit
aantal.
Tot. dusver is ongeveer 90 pet.
Binnenkort zal men op de
straten en wegen van Neder
land een Amerikaansche uit
vinding op transportgebied
de passagiers trailer kun
nen bewonderen, meldt A.P.
uit Washington. 150 van deze
trailers zullen vóór Juni a.s.
worden afgeleverd. De trailers
kunnen 75 tot 80 passagiers
bevatten. Er zijn voorts in
imerika orders voor 500 auto
bussen geplaats.
van de uitgebrachte stemmen voor
de gemeenteraden in Hessen, Bete
ren. Wuerttemberg en Baden ge
teld. Van de vier millioen kiesge
rechtigden zijn drie-en-een-half
millioen tér stembus getogen. Voor.
loopige uitslagen zijn: Christen-
Democraten 1.400.000, Sociaal-De
mocraten 900.000, Communisten
140.000. Liberaal-Democr. 60.000,
andere groepen samen 900.000
stemmen.
Volgens een uitlating van een der
linksche leiders wordt het zeer ma
gere resultaat voor de communisten
door hem beschouwd als het bewijs,
dat het Duitsche volk nog niet ge
heel rijp is politieke beslissingen te
nemen, zoodat de verkiezingen dooi
de linksche groepen nog niet als zui
vere politieke barometer beschouwd
worden
De leider der Christelijk-soctale
unie in Beieren beweerde met na
druk, dat de verkiezingen ,,de poli
tieke houding van de bevolking weer
spiegelden" en hij voorspelde, dat
zijn partij een groot deel van de op
partijlooze candidaten uitgebrachte
stemmen op zich zou verzamelen, bij
ie verkiezingen voor het parlement.
Het Albaansche nieuwsagentschap
meldt uit de Albaneesche hoofd
stad Tirana, dat een onderzoek wordt
Ingesteld naar de „geheime activi
teiten" van de ..Baslikimi Ekuntar"
(Albaneesche Unie), een tegen de
regeering gerichte organisatie.
Leden van de organisatie werden
in Tirana en andere steden gearres
teerd en beschuldigd van geheime
activiteit, „die gericht is tegen het
welzijn van het volk".
Gedurende 20 minuten antwoord
de Wisjinsky, snel in het Russisch
sprekend. Eerst diende, volgens hem,
beslist te worden of de raad zich met
deze zaak wel kan bezig houden en
of het charter geschonden is. Hij
wees er op, dat de kwestie aanhangig
is gemaakt door een regeering, die
reeds niet meer aan het bewind ls.
Bovendien achtte hij de aangehaalde
feiten ongegrond.
Namens tie Sovjet-regeering ver
zocht bij den Veiligheidsraad de
kwestie te laten rusten en open te
laten voor direct overleg tusschen
belde partijen.
De Iraansche delegatie heeft uit
Teheran order ontvangen direct con
tact met de Sovjet-afgevaardigden te
zoeken.
De kwestie is tot Woensdag ver
daagd.
De Nederlandsche fabrieken van
fietsbanden, welke voor liet fiet
sende Nederlandsche volk van zoo
groot belang zijn, zullen gedurende
dit jaar, volgens A.P., in staat zijn,
haar productie weer op bijna het
normale peil te brengen. In de Ver.
Staten zijn voorts 500.000 fietsban
den gekocht, welke dit jaar moeten
worden afgeleverd.
De volgende week zullen de eerste
twee goederentreinen van Rotterdam
naar Tsjechoslowakije vertrekken.
Verwachting tot Woensdag
avond
Na een nachtelijke opklaring
met matigen wind, later weer tut
stormachtig toenemende, wind
tusschen West en Zuid-West. met
wisselende bewolking en tijdelijk
regen. Weinig er. i'l(lering ln tem
peratuur.
Zon onder 17.21, inaan 6.45
14.23, zon op 8.24.
Marine-commando in
Soerabaja
Er zijn, volgens U. P., vijf wij
zigingen aangekondigd in het
„kabinet" van Sjahrir. waarvan de
belangrijkste is de benoeming van
Supome, ex-„minister" van Justi
tie, tot adviseur van den nieuwen
„minister" van Justitie, Soewandi.
Het ligt in de bedoeling het
Ned.-Indische departement van
Marine af te schaffen en dit ge
heel onder te brengen bij het mi
nisterie van Marine in Den Haag.
Er zal een marinecommando in
Soerabaja gevestigd worden.
De „Sea Scorpion", het eerste
Amerikaansche vrachtschip dat na
den oorlog direct uit New-York
naar Ned -Indië is gevaren, is te
Batavia aangekomen met 6700 ton
levensmiddelen en kleeren. ter
waarde van ongeveer 8 millioen
gulden.
Van officieele zijde verneemt het
A.N.P.. dat H. K. H. Prinses Ju
liana een niet ernstige mazelen
heeft doorgemaakt, waarvan zij
thans herstellende is. De ziekte
heeft een gunstig verloop gehad en
de patiënte mocht gisteren voor
het eerst eenigen tijd hel bed ver
laten.
Leon Blum is benoemd tot buiten
gewoon ambassadeur van Frankrijk
in Washington, belast met het voe
ren van onderhandelingen met do
geallieerden over-financiëele en eco
nomische overeenkomsten en de ver
grooting' van leveranties van levens
middelen.
Een eventueel gebrek aan mot-
werende artikelen zou te betreuren
zijn, wanneer we dik in de kleeren
zaten. Nu we echter toch bezig; zijn
onze garderobe tot den laatsten
draad toe te verslijten, behoeven we
ons weinig zorgen te maken over
de anti-motproducten. Toch ver
dienen zij met het oog op het
deviezenvraagstuk meer dan de wel
willende aandacht, die de huis
vrouw doorgaans aan de verdelgers
van de stille eters besteedt.
In Haarlem wordt sinds de bevrij
ding met man en macht in de Rids-
fabriek gewerkt, om de chemische
producten naar het buitenland te
kunnen uitvoeren. Als men weet, dat
in den oorlog de groote fabriek in
IJmuiden totaal werd verwoest en
thans lederen dag toch nog hoeveel
heden mottips ter hoogte van den
Domtoren in Utrecht en mottenbal-
letjes in een lengte van 45 K.M, de
fabriek uitgaan, dan bewijst dit toch
wel, dat het aan werklust en door
zettingsvermogen niet heeft ontbro
ken. Voor het binnenland wordt voor-
looplg nog niets gemaakt, aangezien
alle grondstoffen die voor de produc
tie worden verstrekt gebruikt moeten
en schitterende
schat aan goud,
zilver en edelge
steenten heeft ge
durende meer dan drie
jaren binnen het bereik
der Japanners gelegen.
Ondanks het voorbeeld
dat de Duitschers in
Europa hebben gegeven,
hebben de Japanners
ervan afgezien, zich te
verrijken met de fabel
achtige rijkdommen der
Javaansche musea.
Met een bijna voor
beeldige terughouding
terwijl zij in hun
eigen land een beroep op
de loyale Japanners
deden om gouden rin
gen, juweelen en andere
kostbaarheden aan de
regeering te geven
hebben de mannen van
Nippon het devies „af
blijven" in acht geno
men, zelfs ten opzichte
van de diamanten en
de goudcollectie ter
waarde van 3 millioen
gulden van het museum
van het Kon. Genoot
schap voor Kunsten en
Wetenschappen te Ba
tavia, aldus A.P. Nog
verrassender is het feit,
dat zij een belangrijke
collectie documenten en
materiaal uit Japan zelf
de onschatbare „De-
cima-collectie" van Na
gasaki onaangeroerd
hebben gelaten.
Van de drie groote
musea in Batavia is er
slechts één geplunderd
het historische mu
seum - en dit geschiedde
niet door de Japanners.
In de periode tusschen
de Japansche overgave
eii het herstel van de
orde in Batavia hebben
vandalen een gat ge
maakt in een muur en
ongeveer alles uit dit
museum gestolen-: groote
hoeveelheden boeken,
documenten, meubelen
en andere museumstuk
ken. Het museum be
vatte echter geen juwee
len, goud of zilver. Nog
in Indonesische handen,
doch intact, bevindt
zich het gebouw der
Nationale.Archieven, een
bouwwerk uit de 18e
eeuw, dat documenten,
die nog van 1596 datee
ren, bevat. Het museum
van den Sultan van
Djokjakarta is bescha
digd. toen in November
1945 Britsche vliegtuigen
raketbommen hebben
afgeschoten op het In
donesische radiostation
van deze stad, doch de
Sultan meldde, dat niets
van groote waarde was
verloren gegaan, hoewel
een vleugel van het ge
bouw was uitgebrand.
Dr. Verhoeven, directeur
der Ned.-Indische ar
chieven. die met zijn
vrouw en kinderen op
Java werd geïnterneerd,
heeft medegedeeld, dat
het feit, dat de Japan
ners niet hebben ge
plunderd. naar zijn mee
ning te danken is aan
besliste bevelen uit Ja
pan. ..Ik denk dat men
den Japanschen troepen
heeft verboden de col
lecties aan te raken,
hoe aanlokkelijk zij ook
waren, uit een soort van
dankbaarheid. Tijdens
de jaren vóór den oorlog
hebben deze musea n.l.
geholpen bij de oplei
ding van Japariisclie ge
leerden."
worden voor den export.
Het is interessant te weten, dat
het eerste product, dat sinds de be-»
vrij ding uit Nederland werd geëxpor
teerd, mottips uit Haarlem waren ea
dat blijkens de uitvoervergunningen,
die voor diverse landen zijn vertstrekt,
de bovengenoemde fabriek de eerst®
en vrijwel de eenige is. die op haar
gebied exporteert.
Tijdens den oorlog was men geheel
aangewezen op de binnenlandsche
markt, hoewel het de bedoeling van.
de Duitschers was, dat er groote hoe
veelheden over de Oostgrens gingen.
Zij leverden immers de grondstoffen,
maar de afgewerkte producten zageil
zij nooit. Zoo goed was hun organi
satie!
De rollen zijn thans omgekeerd,
want nu is alleen het buitenland
afzetgebied. Binnenkort hangen er
van het Noordelijk tot het Zuide
lijk halfrond, in Noorwegen. Egypte,
Frankrijk, Brltsch-Indië enz., Neder
landsche mottenballetjes in de
kleerenkasten. J
„De vian van Marsy\ zoo heette de
verschrikkelijkedood en verderf
zaaiende geallieerde soldaat, die ge
lukkig geen dienst heeft hoeven
doen, maar die zicK gedurende den
geheelen oorlog gereed heeft moeten
houden, voor het geval, dat de
Duitschers tot chemische en nog
erger middelen hun toevlucht geno
men zouden hebben.
Soldaten als deze waren toege
voegd aan alle soorten leg er af deelin
gen. Zij droegen bacillen bij zich
die vreeselijke epidemieën over de
landen van den vijand zquden heb
ben gebracht. Zelf waren de solda
ten, tengevolge van een ingenieus
gevonden uitrustingveilig voor
iedere besmetting
