ADM. HELFR1CH Veiligheidsraad over Nederl.-Indië Republikeinsche „leiders in conferentie Hooge waterstand Bevin: Aanklacht gebaseerd op krantenknipsels Seyss Inquart stortte ons land in onbeschrijfelijke armoede Dominion-status voor Ned.-Indië? Dubbelgangers „Wij hebben nog altijd veel beter werk gedaan dan ieder ander" Géén onafhankelijk Indonesië! Het weer Sjahrir's vertrek naar Batavia uitgesteld tot Maandag „Kabinets"-crisis verscherpt stoort kolenvoorziening Zitting verdaagd tot Zaterdag De rol van Hess Prinses Juliana heeft lichte longontsteking 69ste JAARGANG No. 23464 o VRIJDAG 8 FEBRUARI 1946 Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Abonnementsprijs 30 cent per week Onze eigen schuld K.L.M. mag in Madrid landen Leuzen overschreeuwen de we reld: Een fotograaf, die van Ba tavia naar Saerabaja reisde, nam onderstaande foto in den trein, waarvan alle ramen vol geplakt zijn met vrijheidsleuzen. De tekst luidt in Nederlandsche vertaling: Vreemdelingen regee- ren niet over ons. Wij willen vrij zijn en wij zullen vrij zijn 99 PROCES-N EU REN BERG De vader der vijfde kolonne Maar zonder recht op afscheiding bij de UNO NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Tijdens een persconferentie te Batavia heeft h.-admiraal C. E. L. Helfrich, die Maandag naai Ne derland vertrekt, het volgende in herinnering gebracht: „Toen gene raal MacArthur de Japansche ca pitulatie in de baai van Tokio onderteekende, heeft hij daarmee de overgave van Japan niet alléén ten bate van de gtroote mogendhe den aanvaard, maar cok in het belang van alle volkeren, die met Japan in oorlog waren. Ik heb ze niet als vertegenwoordiger van Ne derland mede-onderteekend, maar als vertegenwoordiger van het Ko ninkrijk der Nederlanden en bij gevolg ook van Ned.-Indië, dat een deel is van het Koninkrijk. In dezen oorlog is het Konink rijk als geheel betrokken. Zoo is het in het document van de Japansche capitulatie opgenomen en als ge volg daarvan kan van een onaf hankelijk worden van Indonesië geen sprake zijn. Naar mijn mee- ning moet in de eerste plaats de Vóór-oorlogsche verhouding tus- schen den Archipel en Nederland hersteld worden tot zooals het in vredestijd was. Dan pas zal het oogenblik voor besprekingen ge komen zijn. Wanneer de Britten bij hun komst op Java verklaard hadden: ,,Wij er kennen slechts het document van overgave, zooals het te Tokio onder teekend is", dan zouden naar mijn meening in het geheel geen moeilijk heden zijn ontstaan. Wij zijn allen ten volle bewust van de Britsche moeilijkheden en van al onze moei lijkheden. Toch heb ik me dikwijls verbaasd afgevraagd, wat de redenen waren, waarom de Britten bij hun komst op Java niet het standpunt hebben ingenomen van „en nu geen gekheid". Ik heb er me dikwijls over verwonderd., waarom zij nooit gezegd hebben*: „Dit is Nederlandsch gebied". „Gij allen weet, dat ik geen po liticus ben. En ik wil het nooit worden. Een van beide: of ik mis tact, of ik ben te rechtstreeksch voor het diplomatiek spel. Ik ben een zeeman en heb zeelieden onder mijn bevel en ik ben trotsch op Neder land als zeevarende natie. „Ja", zoo vervolgde de admiraal, „wij hebben gevoohten en verloren en de wereld prees ons zoo veel (zelfs president Roosevelt zei iets omtrent een eere- schuid, welke de wereld aan ons had), dat we werkelijk bloosden". Na met nadruk verklaard te heb ben, dat Nederland niet genoeg re clame voor zichzelf had gemaakt, zoo dat de wereld Nederland nog altijd beschouwde als „een land van dijken, tulpen, klompen en merkwaardige kleederdrachten", merkte lt.-admiraal Helfrich op „Wij zijn er zelf de schuld van, dat de wereld zoo weinig van ons weet en nu m-oeten we daarvoor boeten". De „sterke anti-Nederlandsche gevoe lens in het Midden-Westen en aan de westkust van Amerika" besprekend, vroeg hij zich af: „hoe is deze stem ming eigenlijk ontstaan? Politici ma ken van het gebrek aan kennis om trent deze landen voor hun eigen doeleinden gebruik. Ook dit is onze fout. Als ik de lachwekkende redevoe ringen en verklaringen lees van Ame rikanen, die nu sterk in Amerika's publieke belangstelling staan, dan kan ik alleen maar steeds opnieuw her halen: „onze eigen schuld". Maar ook als we dit toegeven, zijn zij dan toch niet ietwat bevooroordeeld? En dan onze Australische vrienden: Wij zijn zeer dankbaar voor hun gastvrije en vriendelijke houding tegenover onze evacuees. Australië is het eenige land met een arbeidsprobleem dat uit sluitend blanke arbeiders betreft. Nu bemoeien zij zich met onze giganti sche moeilijkheden: zij beletten onze schepen uit te varen en zoodoende onthouden zij medische en andere voorraden aan hen, die deze zoo bitter noodig hebben. En dat alleen, omdat een paar menschen verkeerd ingelicht en zeer bevooroordeeld zijn. Als er geen Nederlandsche zee lieden waren, zou Australië er thans slecht aan toe zijn en als er ?j6e? Nec*erlandsche en Noorsche zeelieden waren geweest, die naar Engeland voeren., met 8.000.000 ton aan scheepsruimte op een tijdstip, toen zelfs de blauwdrukteekenin- gen voor Llberty-schepen nog din gen in de toekomst waren, dan vraag lk me af, wat er gebeurd zon zijn ln den strijd in den At- lantischen Oceaan. Jfergeet niet, dat Nederlandsche en Noorsche zeelieden de leemte hebben aange vuld, lang voordat de merkwaar dige Anjerikaan Henry Kaiser vrachtschepen uit zijn vele scheepswerven liet stroomen Wat de Australiërs betreft, lk weet niet, of zij beseffen welk percentage van de voorraden voor hun leger op Nieuw-Guinea door Nederlandsche schepen is aangevoerd. Wat de Ame- rikaansche soldaten betreft, of zij weten, hoeveel soldaten, matrozen en legergoederen van de Amerikaan- sche westkust op Nederlandsche schepen den Pacific zijn overgestoken, en van de Britsche soldaten weet ik niet, of het waar is, dat zij Neder landsche troepentransportschepen boven alle andere prefereeren. Wat beteekent dit alles? Het beteekent, dat wij, koppige Hollanders, bjj de rest van de wereld vér ten achter zijn ln het vertellen van wat wij doen en gedaan hebben. Hier ln Java ziet u het resul taat van deze fout. U zult zich echter, naar lit hoop, realiseeren, dat aan de weinige maanden van de „republiek" honderden jaren Van Nederlandsch bestuur zijn voorafgegaan. Wanneer lk Ned.-Indië vergelijk met soort gelijke landen ln Afrika, Azië en Amerika, dan meen ik, dat we nog altijd veel beter werk hebben gedaan, dan leder ander". Verwachting tot Zaterdagavond: Nog aanhoudende regen in den nacht. Morgen wisselende bewol king met plaatselijke buien, friscli weer. Tijdelijk stormachtige naar het N.W. omloopende wind. Zon onder 17.39, Maan ll.Z8-3.07, Zon op 8.08. Tot nu toe hadden de K.L.M.-vlieg- "tuigen nog geen toestemming om op de route SchipholLissabon een tus- schenlanding te Madrid te maken. Met ingang van Maandag a.s. zal dit echter wèl mogen gebeuren. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiim De conferentie van de republi keinsche „leiders" is gisteren onder voorzitterschap van Sjah- rir te Soerakarta begonnen. Van daag werd medegedeeld, dat Sjahrir's vertrek naar Batavia is uitgesteld tot Maandag. Waarne mers zien hierin een nieuwe aanwijzing, dat de „kabinets"- crisis verscherpt is. De hoop, dat in het begin van de volgende Welke de 'besprekingen tusschen dr. Van Mook en de Indonesiërs kunnen beginnen, is afgenomen. Batavia is gedurende de laatste daigen het middelpunt geweest van vele informeele bijeenkomsten. Clark Kerr heeft dr. Van Mook voor de tweede maal ontmoet aan boord van het Engelsche oorlogsschip „Sussex". Daarna had Clark Kerr een lang onderhoud met den Ame- rikaanschen consul-generaal Foote; deze laatste is later ook door dr. Van Mook ontvangen. Luitenant- generaal Sir Montague Stopford had gistermiddag laat een bespre king met dr. Van Mook. Ten gevolge van den abnormaal hoogen waterstand van de Maas ondervindt de kolenverzending uit Limburg vertraging. Van regeeringswege worden nu maatregelen getroffen om aan deze moeilijkheden het hoofd te bieden. Indien noodig zal het kwantum kolen, dat per spoor wordt vervoerd, aanzienlijk worden verhoogd, terwijl tevens voorberei dingen worden getroffen om auto colonnes te laten rijden voor den afvoer van kolen. Hedennacht is plotseling overle den de bekende kunstschilder Jan de Boer, die 24 jaar voorzitter ls ge weest van de maatschappij „Rem brandt". hu was o.m. officier de l'academie Franjalse. Een wanklank in het overigens ordelijke Batavia vormde gisteren de staking van het Indonesische stationspersoneel te Tandjong Priok, terwijl de plaatselijke spoor dienst rondom Batavia op bevel van Indonesische spoorwegambte naren is stopgezet. De „Nieuw-Amsterdam" zal 18 Felbruairi van Singapore vertrekken met 3400 repatrieerenden en 700 Engelsche militairen aan boord. Voorts zullen te Ceylon nog 500 repatrieerenden embarkeeren. Heden i& te Canberra uit officieele bron vernomen, dat een hoeveelheid Australische wapens, munitie en uit rustingstukken ter waard® van 20 30 millioen pc-nd sterling huiten me deweten van den minister van De fensie, den heer F. Forde, aan de Nederlanders op Borneo is verkocht. De heer Forde deelde mede, dat htj een onderzoek zou Instellen. Onae Londensche correspondent telefoneert ons: Toen Donderdag de Veiligheidsraad bijeenkwam ter behandeling van de klacht, ingediend door de Oekraïne over het Britsche optreden in Indo nesië, bleek reeds aanstonds hoe zeer de verzoening over de Griek- sche kwestie ontspanning had ge bracht ln een sfeer, die tot voor kort geladen was met buskruit. Ook uit de kalme spreekwijze en gema tigde eischen van de Oekraïnsche delegatie, bleek, dat de Grieksche kwestie vrur-bten afgeworpen had en haar nuttigen invloed deed gelden op het tweede gedeelte van de Rus sische vergissing. Manuilski eischte niet eens het terugtrekken van de 'Britsche troepen, maar wenschte een commissie te sturen om den toestand ter plaatse op te nemen. Hij citeerde rijkelijk uit de Engelsche pers ter staving van zjjn klacht over het optreden van Britsche en Japansche troepen. Een vrije pers schijnt voor den Oekraïnschen gedelegeerde nog alle bekoring der onbekendheid te bezitten. Bevin, die eveneens zeer kalm was, ofschoon hij een enkelen keer met een machtigen vinger op den tafelrand sloeg', yenschte den Oekraïnschen gedelegeerde hoonend geluk met uijn verzameling kranten knipsels uit de vrjje pers van Enge land en Amerika. Het hoofdmotief van zijn verweer was, dat de Engel sche troepen op Java waren ln op dracht van het opperbevel der ver- eenigde volkeren, dat niet de Engel- schen het vuur geopend hadden, maar dat zij, toen zij kwamen om hun Werk van barmhartigheid te verrich ten, namelijk bet bevrijden van meer dan 200.000 geïnterneerden, bescho ten werden door fascistische extre misten, geoefend en bewapend door den Vijand. En generaal Mallaby was vermoord op het oogenblik, dat hp den wapenstilstand teekende. Het uitzenden van een commissie was een daad, die niet Engeland, maar de Nederlandsche regeering aan ging. Na hem hield rustig en zakelijk dr. van Kleffens een indrukwekkend betoog, hij sprak over de onbezongen martelaren van dezen oorlog, de ge- interneerden in Indonesië, die vrij willig achtergebleven waren om de inheemsche bevolking te steunen in den strijd tegen den bezetter. Honderden waren op afschuwelijke wijze vermoord door extremisten, nadat de Japanners reeds verslagen waren. De Britsche troepen waren gekomen om deze slachtoffers van dén oorlog te bevrijden en hij prees nadrukkelijk de gematigdheid van de Engelsche troepen onder groote pro vocaties, en vroeg sarcastisch wat dan wel een soldaat moest doen als hij beschoten werd. „Wat?," vroeg Van Kleffens, „zou een Oekraïn sche soldaat in het Sovjetleger doen als hij werd beschoten tijdens zjjn dienst op het Deensche eiland Bornholm?" Een vraag, die voor een oogenblik een venster opende op zekere aspecten van de Sovjet-poli tiek, waarover niet gesproken wordt en waarover niemand het noodig schijnt te vinden te klagen. Met grooten nadruk verklaarde minister Van Kleffens, dat de Nederlandsche regeering zich niet verzet tegen het nationa listisch streven van de Indone siërs en tot tweemaal zeide hij, In Neurenberg werd Sevss In quart aansprakelijk gesteld voor alles, wat de Duitscliers ln Ne derland bedreven hebben. Toen de Fransche prosecutie de aanklacht besloot met individueele beschuldigingen, werd Seyss verant woordelijk gesteld voor de collectieve boeten, het terechtstellen van gijze laars en voor de Instelling van Duit- sche tribunalen en standgerechten. Hem werd voorts ten laste gelegd misbruik van de doodstraf tegen menschen, die weigerden versterkin gen te bouwen of verraad te plegen, te hebben gemaakt. Met betrekking tot de acties der standgerechten na de stakingen in 1943, die het gevolg waren van de interneering der krijgs gevangenen, werd opgemerkt, dat Seyss deze maatregelen heeft gepre zen en de verantwoording op zich genomen heeft. HU beval massadeportaties. Onder zijn bewind werd een groo te zwarte markt in Nederland opgezet en gehandhaafd. In den winter van I944-'45 verbood hU het .vervoer van voedsel uit de noordelijke provincies naar de westelijke, waardoor een honger winter ontstond, die 125.000 doo- den kostte. Toen het duidelijk was. dat de Duitsche zaak ver loren was, hebben de Duitschers onder leiding van Seyss een pro gramma uitgevoerd, dat Neder land in onbeschrijfelijke armoede stortte. Zij vernielden fabrieken, scheeps werven, havens, mijnen, bruggen en spoorwegen; zij veroorzaakten over stroomingen. Zij stalen grondstoffen en machines en brachten die naar het Relch en zij braken brandkasten en safes open en stalen juweelen en andere waardevolle voorwerpen. Thans is bU het Neurenbergsche Hof vooral Hess' belangrijke rol ln de buitenlandsche propaganda van de nazi-partij in het licht gesteld. De buitenlandsche organisatie van de partU stond onder zijn direct toe zicht. In alle deelen van de wereld veatlgde Hess nazi-cellen. Uit deze cellen ontstonden de vijfde colonnes dat waarschijnlijk binnen enkele dagen de wereld zal kunnen zien hoe eerlijk de Nederlandsche re geering ernaar streeft aan de aspiraties van de inlandsche be volking tegemoet te komen. Zijn conclusie was, dat de situatie in Indonesië geen gevaar opleverde voor den internationalen vrede, en dat er dus geen aanleiding was voor den Veiligheidsraad om op te treden. Wat de Interne situatie betrof herinnerde hij den Veiligheids raad aan het feit, dat de raad niet de competentie bezat zich te be moeien met de interne aangelegen heden van een land. Evenals Be vin begreep hij niet, wat Oekraine eigenlUk verlangde. ZU eischt niet, dat de Britsche troepen zich terug zullen trekken. Wat wil zij dan? Vacantie houden, of werkeloos toe zien hoe extremisten kinderen d» handen afhakken? Wat ten slotto het zenden van een commissie be trof, dat was een aangelegenheid, waarover de in het dispuut be trokken partijen moeten beslissen, de Oekraïne en Groot-Brittannië. Hij had over dit onderwerp niets to zeggen.. De TOorzitter verdaagde de ver gadering tot Zaterdag. De New York Times heeft ver nomen, dat de Nederlandsche voorstellen aan de Indonesiërs zelfbestuur binnen het Koninkrijk zullen bevatten: een soort domi nion-status, maar zonder recht op afscheiding. De Indonesiërs zouden een eigen bestuursapparaat krijgen, maar toch burgers blijven van het Ko ninkrijk der Nederlanden; zij zou den een eigen diplomatieken dienst kunnen inrichten. De geheele op zet beoogt een vierdeelig(?) ko ninkrijk, waarin de Indonesiërs dezelfde rechten en dezelfde bur gerlijke verplichtingen zouden hebben als de Nederlanders aldus de N. Y. Times. Officieel wordt medegedeeld: H. K. H. Prinses Juliana, die nagenoeg genezen was van de mazelen, heeft thans een lichte longontsteking gekregen. Deze heeft een zeer gunstig verloop- De Deensche minister van Fi nanciën, Thorkild Christensen, heeft een dubbelganger bij de U.N.O., hetgeen veel vermaak en ook een weinig verwarring ver oorzaakt. Het evenbeeld van den Deen- schen minister, die thans te Ko penhagen vertoeft, is de Engelsch- man P. H. GoreBoth, adviseur van de Britsche delegatie. Gore lijkt zboveel op Christensen, dat leden van de Deensche delegatie hem al bijna hebben aangeklampt. „Wij dachten", zoo zeide een der Deensche afgevaardigden la-, chend, „dat Christensen in cog- nito overgekomen was, om te zien wat we met het geld van den Staat deden". in alle staten, waar Duitsche kolonies of minderheden waren gevestigd. Een belangrijk punt in de aan klacht tegen dezen nazi was voorts zijn aandeel in het opleggen van het Duitsche „recht" aan „minderwaar dige" volken. De Rijksminister van Justitie was van meening, dat civiel recht zou moeten worden ingevoerd in de oostelijke gebieden. Hij wilde echter den rechters de bevoegdheid geven van het recht af te wijken, indien het noodig was uit het oog punt van raspolitiek. Alleen de Duit schers mochten door Dultsch recht beschermd worden. De Polen moch ten bijvoorbeeld niet 't recht hebben een Duttscher voor het gerecht te dagen of tegen hem te getuigen. Ook voor de misdaden, die tegen de Polen zijn gepleegd, werd Hess ter verant woording geroepen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 1