ADM. HELFR1CH
Veiligheidsraad over
Nederl.-Indië
Republikeinsche „leiders
in conferentie
Hooge waterstand
Bevin: Aanklacht gebaseerd
op krantenknipsels
Seyss Inquart stortte ons land
in onbeschrijfelijke armoede
Dominion-status voor
Ned.-Indië?
Dubbelgangers
„Wij hebben nog altijd veel beter
werk gedaan dan ieder ander"
Géén onafhankelijk
Indonesië!
Het weer
Sjahrir's vertrek naar Batavia
uitgesteld tot Maandag
„Kabinets"-crisis
verscherpt
stoort kolenvoorziening
Zitting verdaagd
tot Zaterdag
De rol van Hess
Prinses Juliana heeft
lichte longontsteking
69ste JAARGANG No. 23464
o
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Onze eigen schuld
K.L.M. mag in Madrid landen
Leuzen overschreeuwen de we
reld: Een fotograaf, die van Ba
tavia naar Saerabaja reisde,
nam onderstaande foto in den
trein, waarvan alle ramen vol
geplakt zijn met vrijheidsleuzen.
De tekst luidt in Nederlandsche
vertaling: Vreemdelingen regee-
ren niet over ons. Wij willen vrij
zijn en wij zullen vrij zijn
99
PROCES-N EU REN BERG
De vader der vijfde kolonne
Maar zonder recht op
afscheiding
bij de UNO
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tijdens een persconferentie te
Batavia heeft h.-admiraal C. E. L.
Helfrich, die Maandag naai Ne
derland vertrekt, het volgende in
herinnering gebracht: „Toen gene
raal MacArthur de Japansche ca
pitulatie in de baai van Tokio
onderteekende, heeft hij daarmee
de overgave van Japan niet alléén
ten bate van de gtroote mogendhe
den aanvaard, maar cok in het
belang van alle volkeren, die met
Japan in oorlog waren. Ik heb ze
niet als vertegenwoordiger van Ne
derland mede-onderteekend, maar
als vertegenwoordiger van het Ko
ninkrijk der Nederlanden en bij
gevolg ook van Ned.-Indië, dat een
deel is van het Koninkrijk.
In dezen oorlog is het Konink
rijk als geheel betrokken. Zoo is het
in het document van de Japansche
capitulatie opgenomen en als ge
volg daarvan kan van een onaf
hankelijk worden van Indonesië
geen sprake zijn. Naar mijn mee-
ning moet in de eerste plaats de
Vóór-oorlogsche verhouding tus-
schen den Archipel en Nederland
hersteld worden tot zooals het in
vredestijd was. Dan pas zal het
oogenblik voor besprekingen ge
komen zijn.
Wanneer de Britten bij hun komst
op Java verklaard hadden: ,,Wij er
kennen slechts het document van
overgave, zooals het te Tokio onder
teekend is", dan zouden naar mijn
meening in het geheel geen moeilijk
heden zijn ontstaan. Wij zijn allen
ten volle bewust van de Britsche
moeilijkheden en van al onze moei
lijkheden. Toch heb ik me dikwijls
verbaasd afgevraagd, wat de redenen
waren, waarom de Britten bij hun
komst op Java niet het standpunt
hebben ingenomen van „en nu geen
gekheid". Ik heb er me dikwijls over
verwonderd., waarom zij nooit gezegd
hebben*: „Dit is Nederlandsch gebied".
„Gij allen weet, dat ik geen po
liticus ben. En ik wil het nooit
worden. Een van beide: of ik mis
tact, of ik ben te rechtstreeksch voor
het diplomatiek spel. Ik ben een
zeeman en heb zeelieden onder mijn
bevel en ik ben trotsch op Neder
land als zeevarende natie. „Ja", zoo
vervolgde de admiraal, „wij hebben
gevoohten en verloren en de wereld
prees ons zoo veel (zelfs president
Roosevelt zei iets omtrent een eere-
schuid, welke de wereld aan ons
had), dat we werkelijk bloosden".
Na met nadruk verklaard te heb
ben, dat Nederland niet genoeg re
clame voor zichzelf had gemaakt, zoo
dat de wereld Nederland nog altijd
beschouwde als „een land van dijken,
tulpen, klompen en merkwaardige
kleederdrachten", merkte lt.-admiraal
Helfrich op
„Wij zijn er zelf de schuld van, dat
de wereld zoo weinig van ons weet
en nu m-oeten we daarvoor boeten".
De „sterke anti-Nederlandsche gevoe
lens in het Midden-Westen en aan de
westkust van Amerika" besprekend,
vroeg hij zich af: „hoe is deze stem
ming eigenlijk ontstaan? Politici ma
ken van het gebrek aan kennis om
trent deze landen voor hun eigen
doeleinden gebruik. Ook dit is onze
fout. Als ik de lachwekkende redevoe
ringen en verklaringen lees van Ame
rikanen, die nu sterk in Amerika's
publieke belangstelling staan, dan kan
ik alleen maar steeds opnieuw her
halen: „onze eigen schuld". Maar ook
als we dit toegeven, zijn zij dan toch
niet ietwat bevooroordeeld? En dan
onze Australische vrienden: Wij zijn
zeer dankbaar voor hun gastvrije en
vriendelijke houding tegenover onze
evacuees. Australië is het eenige
land met een arbeidsprobleem dat uit
sluitend blanke arbeiders betreft. Nu
bemoeien zij zich met onze giganti
sche moeilijkheden: zij beletten onze
schepen uit te varen en zoodoende
onthouden zij medische en andere
voorraden aan hen, die deze zoo bitter
noodig hebben. En dat alleen, omdat
een paar menschen verkeerd ingelicht
en zeer bevooroordeeld zijn.
Als er geen Nederlandsche zee
lieden waren, zou Australië er
thans slecht aan toe zijn en als
er ?j6e? Nec*erlandsche en Noorsche
zeelieden waren geweest, die naar
Engeland voeren., met 8.000.000 ton
aan scheepsruimte op een tijdstip,
toen zelfs de blauwdrukteekenin-
gen voor Llberty-schepen nog din
gen in de toekomst waren, dan
vraag lk me af, wat er gebeurd
zon zijn ln den strijd in den At-
lantischen Oceaan. Jfergeet niet,
dat Nederlandsche en Noorsche
zeelieden de leemte hebben aange
vuld, lang voordat de merkwaar
dige Anjerikaan Henry Kaiser
vrachtschepen uit zijn vele
scheepswerven liet stroomen
Wat de Australiërs betreft, lk weet
niet, of zij beseffen welk percentage
van de voorraden voor hun leger op
Nieuw-Guinea door Nederlandsche
schepen is aangevoerd. Wat de Ame-
rikaansche soldaten betreft, of zij
weten, hoeveel soldaten, matrozen
en legergoederen van de Amerikaan-
sche westkust op Nederlandsche
schepen den Pacific zijn overgestoken,
en van de Britsche soldaten weet ik
niet, of het waar is, dat zij Neder
landsche troepentransportschepen
boven alle andere prefereeren. Wat
beteekent dit alles? Het beteekent,
dat wij, koppige Hollanders, bjj de
rest van de wereld vér ten achter
zijn ln het vertellen van wat wij
doen en gedaan hebben.
Hier ln Java ziet u het resul
taat van deze fout. U zult zich
echter, naar lit hoop, realiseeren,
dat aan de weinige maanden
van de „republiek" honderden
jaren Van Nederlandsch bestuur
zijn voorafgegaan. Wanneer lk
Ned.-Indië vergelijk met soort
gelijke landen ln Afrika, Azië
en Amerika, dan meen ik, dat
we nog altijd veel beter werk
hebben gedaan, dan leder ander".
Verwachting tot Zaterdagavond:
Nog aanhoudende regen in den
nacht. Morgen wisselende bewol
king met plaatselijke buien,
friscli weer. Tijdelijk stormachtige
naar het N.W. omloopende wind.
Zon onder 17.39, Maan ll.Z8-3.07,
Zon op 8.08.
Tot nu toe hadden de K.L.M.-vlieg-
"tuigen nog geen toestemming om op
de route SchipholLissabon een tus-
schenlanding te Madrid te maken.
Met ingang van Maandag a.s. zal dit
echter wèl mogen gebeuren.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiim
De conferentie van de republi
keinsche „leiders" is gisteren
onder voorzitterschap van Sjah-
rir te Soerakarta begonnen. Van
daag werd medegedeeld, dat
Sjahrir's vertrek naar Batavia is
uitgesteld tot Maandag. Waarne
mers zien hierin een nieuwe
aanwijzing, dat de „kabinets"-
crisis verscherpt is. De hoop, dat
in het begin van de volgende
Welke de 'besprekingen tusschen
dr. Van Mook en de Indonesiërs
kunnen beginnen, is afgenomen.
Batavia is gedurende de laatste
daigen het middelpunt geweest van
vele informeele bijeenkomsten. Clark
Kerr heeft dr. Van Mook voor de
tweede maal ontmoet aan boord
van het Engelsche oorlogsschip
„Sussex". Daarna had Clark Kerr
een lang onderhoud met den Ame-
rikaanschen consul-generaal Foote;
deze laatste is later ook door dr.
Van Mook ontvangen. Luitenant-
generaal Sir Montague Stopford
had gistermiddag laat een bespre
king met dr. Van Mook.
Ten gevolge van den abnormaal
hoogen waterstand van de Maas
ondervindt de kolenverzending uit
Limburg vertraging.
Van regeeringswege worden nu
maatregelen getroffen om aan
deze moeilijkheden het hoofd te
bieden. Indien noodig zal het
kwantum kolen, dat per spoor
wordt vervoerd, aanzienlijk worden
verhoogd, terwijl tevens voorberei
dingen worden getroffen om auto
colonnes te laten rijden voor den
afvoer van kolen.
Hedennacht is plotseling overle
den de bekende kunstschilder Jan de
Boer, die 24 jaar voorzitter ls ge
weest van de maatschappij „Rem
brandt". hu was o.m. officier de
l'academie Franjalse.
Een wanklank in het overigens
ordelijke Batavia vormde gisteren
de staking van het Indonesische
stationspersoneel te Tandjong
Priok, terwijl de plaatselijke spoor
dienst rondom Batavia op bevel
van Indonesische spoorwegambte
naren is stopgezet.
De „Nieuw-Amsterdam" zal 18
Felbruairi van Singapore vertrekken
met 3400 repatrieerenden en 700
Engelsche militairen aan boord.
Voorts zullen te Ceylon nog 500
repatrieerenden embarkeeren.
Heden i& te Canberra uit officieele
bron vernomen, dat een hoeveelheid
Australische wapens, munitie en uit
rustingstukken ter waard® van 20
30 millioen pc-nd sterling huiten me
deweten van den minister van De
fensie, den heer F. Forde, aan de
Nederlanders op Borneo is verkocht.
De heer Forde deelde mede, dat htj
een onderzoek zou Instellen.
Onae Londensche correspondent
telefoneert ons:
Toen Donderdag de Veiligheidsraad
bijeenkwam ter behandeling van de
klacht, ingediend door de Oekraïne
over het Britsche optreden in Indo
nesië, bleek reeds aanstonds hoe
zeer de verzoening over de Griek-
sche kwestie ontspanning had ge
bracht ln een sfeer, die tot voor
kort geladen was met buskruit. Ook
uit de kalme spreekwijze en gema
tigde eischen van de Oekraïnsche
delegatie, bleek, dat de Grieksche
kwestie vrur-bten afgeworpen had en
haar nuttigen invloed deed gelden
op het tweede gedeelte van de Rus
sische vergissing. Manuilski eischte
niet eens het terugtrekken van de
'Britsche troepen, maar wenschte een
commissie te sturen om den toestand
ter plaatse op te nemen. Hij citeerde
rijkelijk uit de Engelsche pers ter
staving van zjjn klacht over het
optreden van Britsche en Japansche
troepen. Een vrije pers schijnt voor
den Oekraïnschen gedelegeerde nog
alle bekoring der onbekendheid te
bezitten. Bevin, die eveneens zeer
kalm was, ofschoon hij een enkelen
keer met een machtigen vinger op
den tafelrand sloeg', yenschte den
Oekraïnschen gedelegeerde hoonend
geluk met uijn verzameling kranten
knipsels uit de vrjje pers van Enge
land en Amerika. Het hoofdmotief
van zijn verweer was, dat de Engel
sche troepen op Java waren ln op
dracht van het opperbevel der ver-
eenigde volkeren, dat niet de Engel-
schen het vuur geopend hadden,
maar dat zij, toen zij kwamen om hun
Werk van barmhartigheid te verrich
ten, namelijk bet bevrijden van meer
dan 200.000 geïnterneerden, bescho
ten werden door fascistische extre
misten, geoefend en bewapend door
den Vijand. En generaal Mallaby was
vermoord op het oogenblik, dat hp
den wapenstilstand teekende.
Het uitzenden van een commissie
was een daad, die niet Engeland,
maar de Nederlandsche regeering aan
ging.
Na hem hield rustig en zakelijk
dr. van Kleffens een indrukwekkend
betoog, hij sprak over de onbezongen
martelaren van dezen oorlog, de ge-
interneerden in Indonesië, die vrij
willig achtergebleven waren om de
inheemsche bevolking te steunen in
den strijd tegen den bezetter.
Honderden waren op afschuwelijke
wijze vermoord door extremisten,
nadat de Japanners reeds verslagen
waren. De Britsche troepen waren
gekomen om deze slachtoffers van
dén oorlog te bevrijden en hij prees
nadrukkelijk de gematigdheid van de
Engelsche troepen onder groote pro
vocaties, en vroeg sarcastisch wat
dan wel een soldaat moest doen als
hij beschoten werd. „Wat?," vroeg
Van Kleffens, „zou een Oekraïn
sche soldaat in het Sovjetleger
doen als hij werd beschoten tijdens
zjjn dienst op het Deensche eiland
Bornholm?" Een vraag, die voor een
oogenblik een venster opende op
zekere aspecten van de Sovjet-poli
tiek, waarover niet gesproken wordt
en waarover niemand het noodig
schijnt te vinden te klagen.
Met grooten nadruk verklaarde
minister Van Kleffens, dat de
Nederlandsche regeering zich
niet verzet tegen het nationa
listisch streven van de Indone
siërs en tot tweemaal zeide hij,
In Neurenberg werd Sevss In
quart aansprakelijk gesteld voor
alles, wat de Duitscliers ln Ne
derland bedreven hebben.
Toen de Fransche prosecutie de
aanklacht besloot met individueele
beschuldigingen, werd Seyss verant
woordelijk gesteld voor de collectieve
boeten, het terechtstellen van gijze
laars en voor de Instelling van Duit-
sche tribunalen en standgerechten.
Hem werd voorts ten laste gelegd
misbruik van de doodstraf tegen
menschen, die weigerden versterkin
gen te bouwen of verraad te plegen,
te hebben gemaakt. Met betrekking
tot de acties der standgerechten na
de stakingen in 1943, die het gevolg
waren van de interneering der krijgs
gevangenen, werd opgemerkt, dat
Seyss deze maatregelen heeft gepre
zen en de verantwoording op zich
genomen heeft.
HU beval massadeportaties.
Onder zijn bewind werd een groo
te zwarte markt in Nederland
opgezet en gehandhaafd. In den
winter van I944-'45 verbood hU
het .vervoer van voedsel uit de
noordelijke provincies naar de
westelijke, waardoor een honger
winter ontstond, die 125.000 doo-
den kostte. Toen het duidelijk
was. dat de Duitsche zaak ver
loren was, hebben de Duitschers
onder leiding van Seyss een pro
gramma uitgevoerd, dat Neder
land in onbeschrijfelijke armoede
stortte.
Zij vernielden fabrieken, scheeps
werven, havens, mijnen, bruggen en
spoorwegen; zij veroorzaakten over
stroomingen. Zij stalen grondstoffen
en machines en brachten die naar
het Relch en zij braken brandkasten
en safes open en stalen juweelen en
andere waardevolle voorwerpen.
Thans is bU het Neurenbergsche
Hof vooral Hess' belangrijke rol ln
de buitenlandsche propaganda van
de nazi-partij in het licht gesteld.
De buitenlandsche organisatie van de
partU stond onder zijn direct toe
zicht. In alle deelen van de wereld
veatlgde Hess nazi-cellen. Uit deze
cellen ontstonden de vijfde colonnes
dat waarschijnlijk binnen enkele
dagen de wereld zal kunnen zien
hoe eerlijk de Nederlandsche re
geering ernaar streeft aan de
aspiraties van de inlandsche be
volking tegemoet te komen. Zijn
conclusie was, dat de situatie in
Indonesië geen gevaar opleverde
voor den internationalen vrede,
en dat er dus geen aanleiding
was voor den Veiligheidsraad om
op te treden.
Wat de Interne situatie betrof
herinnerde hij den Veiligheids
raad aan het feit, dat de raad niet
de competentie bezat zich te be
moeien met de interne aangelegen
heden van een land. Evenals Be
vin begreep hij niet, wat Oekraine
eigenlUk verlangde. ZU eischt niet,
dat de Britsche troepen zich terug
zullen trekken. Wat wil zij dan?
Vacantie houden, of werkeloos toe
zien hoe extremisten kinderen d»
handen afhakken? Wat ten slotto
het zenden van een commissie be
trof, dat was een aangelegenheid,
waarover de in het dispuut be
trokken partijen moeten beslissen,
de Oekraïne en Groot-Brittannië.
Hij had over dit onderwerp niets to
zeggen..
De TOorzitter verdaagde de ver
gadering tot Zaterdag.
De New York Times heeft ver
nomen, dat de Nederlandsche
voorstellen aan de Indonesiërs
zelfbestuur binnen het Koninkrijk
zullen bevatten: een soort domi
nion-status, maar zonder recht op
afscheiding.
De Indonesiërs zouden een eigen
bestuursapparaat krijgen, maar
toch burgers blijven van het Ko
ninkrijk der Nederlanden; zij zou
den een eigen diplomatieken dienst
kunnen inrichten. De geheele op
zet beoogt een vierdeelig(?) ko
ninkrijk, waarin de Indonesiërs
dezelfde rechten en dezelfde bur
gerlijke verplichtingen zouden
hebben als de Nederlanders
aldus de N. Y. Times.
Officieel wordt medegedeeld:
H. K. H. Prinses Juliana, die
nagenoeg genezen was van de
mazelen, heeft thans een lichte
longontsteking gekregen. Deze
heeft een zeer gunstig verloop-
De Deensche minister van Fi
nanciën, Thorkild Christensen,
heeft een dubbelganger bij de
U.N.O., hetgeen veel vermaak en
ook een weinig verwarring ver
oorzaakt.
Het evenbeeld van den Deen-
schen minister, die thans te Ko
penhagen vertoeft, is de Engelsch-
man P. H. GoreBoth, adviseur
van de Britsche delegatie. Gore
lijkt zboveel op Christensen, dat
leden van de Deensche delegatie
hem al bijna hebben aangeklampt.
„Wij dachten", zoo zeide een
der Deensche afgevaardigden la-,
chend, „dat Christensen in cog-
nito overgekomen was, om te zien
wat we met het geld van den
Staat deden".
in alle staten, waar Duitsche kolonies
of minderheden waren gevestigd.
Een belangrijk punt in de aan
klacht tegen dezen nazi was voorts
zijn aandeel in het opleggen van het
Duitsche „recht" aan „minderwaar
dige" volken. De Rijksminister van
Justitie was van meening, dat civiel
recht zou moeten worden ingevoerd
in de oostelijke gebieden. Hij wilde
echter den rechters de bevoegdheid
geven van het recht af te wijken,
indien het noodig was uit het oog
punt van raspolitiek. Alleen de Duit
schers mochten door Dultsch recht
beschermd worden. De Polen moch
ten bijvoorbeeld niet 't recht hebben
een Duttscher voor het gerecht te
dagen of tegen hem te getuigen. Ook
voor de misdaden, die tegen de Polen
zijn gepleegd, werd Hess ter verant
woording geroepen.