Treffende plechtigheden
in den St. Pieter
Levensvreugde in ziekenzalen
D
Nieuwe Kardinalen ontvingen
symbool hunner waardigheid
Groente in blik
De spionnage-kwestie
in Canada
Prins Bernhard
DE ONDERGANG VAN
Doorman's vlaggeschip „De Ruyter
Een majestueus
schouwspel
Weer boter beschikbaar
Het weer
naar Buckingham Palace
Twee onbekende Hollanders deden
in Brussel goed werk
n
ToiiTTntwillïm'g ge- Laatste acte van het drama
69ste JAARGANG No. 23476
o
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
Eén liter per persoon
Toestand nu „delicaat"
Geheimzinnigheden
zee,
1942,
PETROLEUMBON
Thans voor 2Y2 liter
Boomencollecte te
Heemstede
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VATICAANSTAD, 21 Februari.
Een majestueus openbaar Consistorie bracht Donderdag in den
Sint Pieter de ceremoniën van de verheffing der nieuwe Kardinalen
tot haar hoogtepunt, toen de Paus aan 28 nieuw gecreëerde Kardi
nalen (vier waren wegens ziekte afwezig) het symbool van htm
waardigheid, den rooden Kardinaalshoed, verleende. Duizenden geloo-
vigen van allen rang en stand waren opgegaan naar den Sint Pieter
om de nieuwe Prinsen der Kerk te zien bekleeden met het voor
laatste teeken van hun waardigheid. Het laatste, den Kardinaals
ring, zullen zij heden tijdens een geheim Consistorie ontvangen.
Onder de aanwezigen waren 25 oude.
Kardinalen en leden van het Corps
Diplomatique en van de Pauselijke
en Romeinsche aristocratie; de heeren
in volledige avondkleeding met zwart
vest. en witte das, zooals het gebrui
kelijke Vaticaansche ceremonieel voor
schrijft, en de dames in het zwart
met zwarte sluiers over het haar. Het
electrisch licht uit de vele kroon-
lampen in den Sint Pieter werd weer
kaatst door de gepolijste kolommen
van veelkleurig marmer, door gouden
ornamenten en roode wafidtapijten,
die zich mengden met de levendige
kleuren der uniformen van de Zwit-
serache en Palatijnsche edelgarden.
Een verrassing was de aanwezigheid
van den Italiaanschen Kroonprins
Umberto en zijn gemalin, de geboren
Belgische Prinses Marie-José, getooid
met een diamanten diadeem. De Pau
selijke troon was opgesteld onder een
hoog baldakijn tegenover het hoofd
altaar. Een donkerrood gordijn vormde
den achtergrond.
Terwijl trompetgeschal weerklonk
uit zilveren trompetten, werd de
Paus langzaam naar het altaar ge
dragen. Hij was gekleed in een
prachtig rood gewaad met -goud-
borduursel afgezet; hij droeg een
diamanten broche en had den lang-
werpigen gelen hoed op het hoofd.
Ofschoon hij binnenkort den zeven
tigjarigen leeftijd zal bereiken, zag
hij er jonger uit, hoewel vermoeid
van de verschillende plechtigheden die
deze week plaats hadden. Toen de
Paus de treden van den troon had
beklommen, teekende zijn figuur zich
een oogenblik geheel af tegen den
rooden achtergrond, terwijl hij nog
maals zijn zegen gaf aan de menigte
van 25.000 geloovigen in den Sint
Pieter, alvorens op den troon plaats
te nemen.
Gedurende het eerste gedeelte van
de plechtigheden bevonden de Kar
dinalen zich afgezondefd ln de kapel
van het Allerheiligste Sacrament, aan
de rechterzijde van de basiliek. Daar
legden zij den eed van trouw af aan
den H. Stoel, waarbij zij beloofden de
waardigheid van hun Heilig Officie te
zullen hooghouden. Daarop traden de
nieuwe -Kardinalen het middenschip
van den Sint Pieter binnen in de volg
orde van het geheim Consistorie, zoo
dat Kardinaal Agagianian voorop ging.
Zij droegen de roode calotjes, die zij
Woensdag tegelijk met de roode bon
netten hadden ontvangen, thans in
de hand. Van de schouders van elk
hunner hing een lange sleep van drie
meter lengte, die achter eiken Kar
dinaal door een diei/iar werd opge
houden. Toen Kard. Agagianian voor
den Pauselijken troon was gekomen,
liet hij zijn mijter weer op zijn hoofd
In de distributiekringen AiNRerdam,
Baarn, Bussum, Haarlem, Hilversum,
Nieuwer-Amstel, Weesp, Wormerveer
en Zaandam wordt één liter groente
ln blik per persoon beschikbaar ge
steld. Men moet hiertoe bon G 04
der groentekaart uiterlijk 26 Febr. in
leveren. Aflevering zal zoo spoedig
mogelijk geschieden.
ingang van 3 Maart zal voor-
J-vpT tot> nadere aankondiging
in«r ^i,aan kinderen van 0 t.m. 4
i- .aau oudere personen we
derom boter worden verstrekt. De
eerfe„Jr°,ep h^'oudt haar normale
rantsoen van 250 gram per i4 da-
8en; de "yF'Sen krijgen in dezelfde
periode 125 c,ram toegewezen.
Eveneens va.n 3 Maart af zullen
Veehouders-melkleveranciers op hun
niargarlnebonnen boter ontvangen.
Op vetbonnen krijgen veehouders-
nielkleveranciers uitsluitend vet.
plaatsen. Iedere nieuwe Kardinaal
naderde hierop met ontbloot hoofd
den troon en kust den voet van den
Paus. Vervolgens rezen zij op, deden
een schrede verder naar den Paus,
knielden opnieuw en ontvingen van
den Paus de accolade, waarna de cere
moniemeester, Mgr. Eespighl, den roo
den hoed op hun hoofd plaatste. Ge
durende de geheele plechtigheid zong
het koor van de Sixtijnsche kapel de
voorgeschreven gezangen, terwijl de
menigte bij lederen Kardinaal luid
juichte. Speciaal Kard. Von Galen,
de bisschop van Miinster, had een
daverende ovatie van het publiek in
ontvangst te nemen evenais Kard.
Tien, de Chlneesche prelaat.
Na afloop van de plechtigheid
verliet de Paus, gezeten in zijn
draagstoel, al zegenend de Kerk,
terwijl de menigte in en buiten
den Sint Pieter onophoudelijk
juichte en jubelde.
De K.R.O. zal Zondag 24 Febr. van
13.2013.40 uur op golflengte 301 M
(Hilversum) een reportage wijden
aan de R.K. Universiteit te Nymegen,
De eerste radiografisch Overge
brachte foto van 't Vaticaansch
Consistorie, waarin 32 Kardina
len gecreëerd werden. De Paus
1met zijn gevolg even voor de
opening van het Consistorie
Verwachting tot Zaterdagavond!
Voor de kuststrook: aanvanke
lijk matige Noordelijke wind. La
ter toenemend en krimpend. Wis
selende bewolking met nu en dan
sneeuw of regen. Weinig verande
ring in temperatuur.
Voor het binnenland: ln den
nacht afnemende bewolking met
lichte vorst. Morgen weer toene
mende bewolking. Nu en dan
sneeuw of regen. Krimpende en
toenemende wind.
Zon onder 18.05, maan 1.16
10.37, zon on 7.40. 34 Febr. L.K.
De verklaring van de Sovjet-
regeering, waarbij zij bekent tech
nische informaties uit Canada te
hebben verkregen, is in Washing
ton als een donderslag bij helde
ren hemel gekomen.
Men is in Ottawa van meening, dat
Canada geen puntsgewijs antwoord
aan de Sovjetregeering kan geven zoo
lang het gerechtelijk onderzoek loopt.
Officieele kringen te Ottawa zijn het
er over eens, dat door de Russische
verklaring een „uiterst delicate" toe
stand is geschapen.
In Montreal wordt verband gelegd
tusschen den geheimzinnigen dood
van Walter Krivitsky, voormalig leider
van de Russische militaire politie, die
in Februari 1941 te Washington dood
in een hotelkamer werd gevonden, en
het huldig onderzoek in het Cana-
deesche spionnage-complot. Krivitsky
heeft kort voordat hij met een schot
wond in het hoofd werd gevonden
onder geheimzinnige omstandigheden,
die nooit zijn opgelost, ongeveer drie
maanden onder bescherming van de
Royal Canadian Mounted Police in een
schuilplaats nabij Montreal vertoefd.
Men verklaarde van genoemde zijde,
dat Krivitsky inlichtingen had gege
ven over de communistische schakels
tusschen Moskou en Parijs en bijzon
derheden over de moorden in Parijs
op generaal Koutepof en generaal Mil
ler. Krivitsky zeide, dat de generaals
door Russische agenten in Frankrijk
waren gedood en vertelde hoe de orga
nisatie zich van Parijs in Canada
verspreidde. Vele mededeelingen van
Krivitsky zijn nagegaan en bij het
huidig spionnage-onderzoek nuttig ge
bleken, aangevuld door de inlichtingen
van Ivor Gosenko. Gosenko wordt on
der zulk een geheimhouding verborgen
gehouden dat slechts twee menschen
zijn verblijfplaats kennen. (U.P.)
Z. K. H. Prins Bernhard zal mor
gen door Koning George van En
geland in audiëntie ontvangen wor
den in Buckingham Palace en al
daar de lunch gebruiken. De Ko
ning zal Prins Bernhard dien dag
de versierselen uitreiken van het
Itnight Grand Cross of the
order of the British Empire.
Prins Bernhard heeft gisteren ln
de Ned. ambassade te Londen aan 75
Brltsche en Can'adeesche militairen,
die Indertijd aan de operaties der
luchtlandingstroepen ln en nabij
Arnhem hebben deelgenomen, de
döor H.M. de Koningin verleende
onderscheidingen uitgereikt.
Vliegende paters: Van Schiphol vertrokken heden eenige paters
missionarissen van de H. Familie naar Chili. Het waren de paters
B. Dartels uit A'dam, C. en M. Tulen uit Nieuw Vennep, W,
Appels uit Alphen (N.Br.), J. Reinders uit Wehl, Fr. van Kessel
(Oldenzaal) en B. Kobessen uit Didam. Ook eenige Belgische
missionarissen maken de reis mede. De reis gaat eerst naar
Maltnö per vliegtuig, daarna per trein naar Cothenburg, waar het
schip voor Valparaiso hen wacht
Er wonen in Haarlem of om
streken eenige onbekenden, die
in Augustus 1945 aan niet minder
dan 400 tot 500 Hoilandsche sol
daten, verblijvende in een hospi
taal te Brussel, een zeer grooten
dienst hebben bewezen. Daar
deze laatsten gaarne met hun
weldoeners alsnog in contact
zouden willen komen, laten wij
hier het relaas van het gebeu
ren volgen.
We schrijven medio Augustus
1945- Noord-Nederland was reeds
enkele maanden vrij en vierde feest,
om uiting te geven aan zijn geluk.
Maar elders
In Brussel bevond zieh in die da
gen een hospitaal, waar ongeveer
500 Nederlandsche militairen ver
pleegd werden. Mannen die hadden
meegevochten voor de vrijheid, eerst
ondergronds en na de bevrijding
van het Zuiden in Engelsch of Ca-
nadeesch verband. Zij streden in
de Peel, rond Eindhoven, rond Til
burg, aan den Rijn. Maar wat is er
overgebleven van het laaiende
enthousiasme van die jonge ke
rels. In lange zalen 'liggen ze met
afgeschoten beenen, met een onher
stelbaar verminkten arm. Een blin-
d> luistert naar de gesprekken van
zijn vrienden. Hij mag eenigen tijd
op. Zijn vrouw bezoekt hem. Samen
wandelen ze door den heerlijk geu
renden tuin. Nu voelt hij opeens
e slag in de Java-
zonder ze, als gevolg van
liet onderzeebootgevaar, op
te kunnen nemen.
Tenslotte heeft zich,
midden in de Java-zee, de
laatste acte van het drama
afgespeeld. De vier geal-
lieerde kruisers hadden
betering in: het was een gedund. De Engelsche ja- tlaar een ontmoeting met
heldere maannacht en de ger ..Encounter" was de twee zware Japansche
Japanners markeerden hoofdmacht kwijtgeraakt, kruisers. Er werd een strijd
Iedere 'koersverandering De kleine Amerlkaansche gestreden op IeVen en dood.
van de Striking Force door jagers moesten naar huls Aan beide zijden vielen
het afwerpen van magne- gezonden worden om treffers, dooden en gewon-
inleidende beschietin- slum-lichten. Dit is dan brandstof te halen. Tot ,ien Het was kwart over
gen en het eerste tref- °°k wel de voornaamste overmaat van ramp liep eif in den avond, toen
fpv mnnrhii oorzaak geweest, dat de men tegen een nieuwe on- peide Nederlandsche krni-
1 „9 Striking Force niet kotn derzeebootlinie van de Ja- sers, Hr. Ms. „De Ruyter"
en Hr. Ms. „Java" hun
doodelijke torpedotreffers
incasseerden. Beide sche
llen vonden een gelijk ein
de: zij raakten zoo fel in
brandv dat aan blusschen
27 Februari
was na de
allieerde zijde de „Kor-
tenaer" en de „Exeter"
komen. V___
Duidelijk bleek het doordringen tot de eigen- panners. aan: het noodlot Sch0ld bji noorman
nadeel van het gemis lijke landingsvlootde Ja- trof den Britschen j'ager met ztin vlaggeschip
nnn iilipritninpn Tpriniil pansche oorlogsschepen Jupiter," die door een ten onder
n nlaatsten zich telkens weer torpedotreffer to. de lucht teu onaei-
ae japanners aoor nun op haar weg. Om half ze- vloog, zoodat de Striking Beroofd van hun bevel-
verkermers in het on- ven seinde Schout bij Force tenslotte nog slechts hebbers, alleen lachterge-
nvprzirhteliikp terrein Nacht Doorman aan ABDA- bestond uit vier kruisers: bleven op een terrein, dat
nnnrtrh/rpnri nn rlp float: „Enemv retreating Hr. Ms. „De Ruyter," Hr. letterlijk wemelde van de
uuuTiaurena op ae West Where Is convoy?" Ms. „Java," U.6.S. „Hous- Japanners, bleef er voor de
hoogte werden gehou- maar er kwam geen dul- ton" en H.M.A.S. „Perth." Amerlkaansche en Austra-
den van de geallieerde delljk antwoord. lische kruisers „Houston"
hpirpainnpT) nêrkepnlpn Een uur later ontstond Het was geen reden om en „Perth" niet veel an-
oewegi igen, vei Keeraen een nIeuw artnierle-duel, den strijd op te geven. Om ders over dan te trachten
ae onzen in net onze- met weinig resultaten. De de vltandelljke onderzee- een geallieerde haven te
kere omtrent de posi- eskader-commanda,nt be- booten te ontwijken koerste bereiken. Zij vielen binnen
ties der Javansche sloot nu de Javaatnsche Schout hl! Nacht Doorman ln Tandjong Priok, doch
srhpnpn kust weer op te zoeken, weer noordwaarts. Een pijn- enkele dagen later wist
oerleven. om trachten, de Ja- lijk moment was dat, waar- het noodlot ook deze sche-
pansche transportvloot op de geallieerde kruiser- nen te achterhalen, toen zij
Bij het invallen van de daar te treffen. De gelede- linie de drenkelingen va(n trachtten uit de Indische
duisternis trad weinig ver- ren waren inmiddels sterk de „Kortenaer" passeerde wateren te ontkomen.
het afgrijselijke van het lot dat
hem trof, want Gods natuur is niet
meer dan een herinnering voor
hem. Schoonheid zal hij nooit meer
zien. Als hij terugkomt is het stil
in de zaal en ieder voelt nu weer
zijn eigen-ellende.
Eenige jongens mogen een wan
deling door Brussel maken. Op den.
Boulevard Aldolphe Max zien ze een
Hollandschen auto staan. Kom lui,
even kijken I Op de voorruit is een
etiket met het woordje „Press'»
geplakt. Twee personen, die op het
punt staan in te stappen, krijgen
den Nederlandschen Leeuw op de
mouwen van de militairen in het
oog. „Hallo jongens, ook Hollan
ders?"
Er volgt een geanimeerd gesprek,
waarin de heeren tot hun groote
verwondering vernemen, dat er in
Brussel een hospitaal voor Neder
landsche militairen is. De jongens
laten hun verbittering blijken over
de slechte toestanden en de ellende,
die ze eiken dag meemaken.
„Hebben jullie dan geen band of
radio?" „Neen," is het antwoord.
„Wordt er zóó voor jullie gezorgd?
Daar zullen wij eens verandering in
brengen."
Den volgenden dag krijgt het
Hoilandsche hospitaal een band,
radio en amusement. Ook hier
w ordt nu de drukkende atmosfeer een
weinig verlicht door wat vroolijk-
heid. In een oogenblik is de stem
ming omgeslagen. De jongens
glunderen, kunnen weer moppen
tappen en hartelijk lachen. Ze ver
geten een moment, dat zij een
been, een arm of het licht in hun
oogen missen.
Dit alles was te danken aan de
twee onbekenden.
Van 25 Februari tot en met 30
Maart zijn de bonnen 047 en 542
der bonkaarten K 603 geldig ver
klaard voor 2 y, liter petroleum.
Deze week zal te Heemstede een
begin worden gemaakt met een
geldinzameling ten behoeve van een
herbeplamting met fooomen in de
geheele gemeente. De schooljeugd
zal allen ingezetenen een smaakvol
uitgevoerde folder met inteeken-
biljeit en enveloppe bezorgen en
deze na enkele dagen weer ophalen.
Deze adtfe is op touiw gezet door
een uit die burgerij gevormde com
missie, die de volledige medewer
king heeft van het gemeentebestuur,
