NOG VER VERWIJDERD VAN EEN OPLOSSING? Toestand in Bombay nog ernstig Aanwijzingen dat Sjahrir's populariteit afneemt Vóór vijf jaar: Februari-staking Precaire toestand op Noord-Celebes Het weer. 250 dooden; meer dan 1300 gewonden Voorschotregeling Engelschen verlaten Iran J vy HET OPBLAZEN VAN DE DUIKBOOTHAVEN Engelsche belooning voor duivenhouders 69ste JAARGANG No. 23479 o MAANDAG 25 FEBRUARI 1946 Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Abonnementsprijs 30 cent per week INDONESISCHE PROBLEEM: GEVANGENIS-OPSTAND IN ALDERSHOT Voor gezinnen van militairen Voedselcrisis in Duitschland Nog 300 mijnwerkers opgesloten STAD EN OMGEVING Centr. Raadsvergadering R.K. Middenstandsbond NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT In Nederlandsche kringen te Batavia meent men, dat men waarschijnlijk nog maanden van een oplossing van het Indone sische probleem verwijderd is en men geeft toe, dat met Van Mook's voorstellen nog weinig voortgang is bereikt, ondanks de conferenties van Clark Kerr met Sjahrir. Men ziet de situatie op het oogen- blik als volgt: 1. De 183 groepen binnen de In donesische beweging, die een ver scheidenheid van programma's aan bieden, zijn nog altijd eenisgezind wat betreft haar eischen inzake on afhankelijkheid. Er zün eenige aan- wijzihgen voorbanden, dat Sjahrir's populariteit afneemt en dat hij misschien gedwongen zal zijn af te treden voor geval op de bijeenkom sten, die het „Nationale Comité" deze week in Djokjakarta en Soe- rakarta zal houden, geweigerd zou worden Sjahrir voor de onderhan delingen met de Nederlanders vol ledige volmachten te verleenen. 2. De Indonesiërs staan nog al tijd openlijk wantrouwend tegen over de Nederlandsche voorstellen. Zij beweren, dat de Nederlanders treuzelen, onderwijl militaire strijd krachten arganiseerend voor een an verm ijdelijken oorlog op volle dige schaal. Intusschen is voor het terug trekken der Engelsche troepen nog altijd geen datum vastgesteld en het lijkt waarschijnlijk, dat zij nog minstens een half jaar zul len blijven. Het sporadische vech ten, moorden en ontvoeren gaat ook nog altijd door. 3. Tusschen de Britsche en de Britsch-Indische troepen is eenige wrijving ten gevolge van de sym pathie van laatstgenoemden voor de Indonesiërs. De moraal schijnt echter goed te zijn, ondanks de In donesische propaganda en de be richten over de muiterij der marine in Britsch-Indië. Het economische en industrieele leven ligt stil en het ls niet te bezien, wanneer de pro ductie weer hervat zal worden. 4. De Engelschen gebruiken nog altijd Japansche troepen te Sema- rang om te helpen by het hand haven van de arde. Japansche kiajgsgevangenen warden ais werk krachten gebruikt. Er zijn nog altijd meer dan 300.000 Japansche soldaten in In- dië en de Geallieerde stafchefs kun nen het blijkbaar niet eens worden over hun verscheping naar Japan. De meeste Japanners z$n nog ge wapend en leven op de Japansche oorlogsvoedselvcorraden, die spoedig hier en daar uitgeput zullen raken, Veroordeelde soldaten, die dun straf uitzitten in de ka- J?T'ie van Aldershot, zijn Za-, „7l„ f aan het rebelleeren ge- De gedetineerden sloe- ri,i-t-,,e ruiten stuk. Troepen stellen aan om de '""de te her- genniettcn ZZ™ °ntVZ' hnnde 71 mj. „re'en van aller- Ter muTelT"-?™- Een "^tal net 5ak te l2%%enef Z werd1 1 in a er o even Öe brandweer wei a ingeroepen en lioht van schijnwerpeTS wcrd een ware zondvloed over de rebellen uitgestort. Officieren richtten zich door middel van luidsprekers tot de muiters en slaagden er in een groot aantal hunner tot „staking der vijan delijkhedem" te bewegen. De revolte vond haar oorzaak in de ontevredenheid der gedeti-, neerden over hun rantsoenee ring. (V. P.). hetgeen zou kunnen beteekenen, dat de Japanners gevaarlijk voor de orde kunnen worden. 5. Men kan nog altijd wrijving tusschen de Engelschen en de Ne- dierlandes opmerken. Zoo gelooft men b.v. onder de oude Nederland sche bewoners, dat de Britsche ge sprekken met de Indonesiërs een soort de facto erkenning van de rechtvaardigheid dier Indonesische po-litieke eischen vormen. „Ik heb langdurig met Sjah rir, Van Mook en anderen ge sproken", zoo besluit de ÜP.- correspondent, „doch nergens heb ik onmiddellijke hoopvolle teekens opgemerkt". Sjahrir en dr. Van Mook hebben naast elkaar gezeten op een fees telijke receptie, welke Sir Archibald Clark Kerr te Batavia heeft ge geven. Sjahrir denkt vandaag naar Djokjakarta, het nationalistische hoofdkwartier op Midden-Java, te Verwachting tot Dinsdagavond; Voor liet Noord-Oosten van het land; In den nacht lichte, plaat selijk matige vorst. Overdag weer stijging van temperatuur tot bo ven het vriespunt. Wisselend be wolkt met zonnige perloden. Droog weer. Zwakke verander lijke wind. Voor het Zuid-Wésten van het land; In den nacht met uitzon dering van de kuststrook lichte vorst. Overdag weer staging van temperatuur tot boven het vries punt. Meest half tot zwaar be wolkt. Overwegend droog. Zwak ke veranderlijke wind. Zon onder 18.11. Maan 4.33 12.12. Zon op 7.34. vertrekken en zal a.s. Zondag naar Batavia terugfceeren. Generaal Browning, chef van den staf van den Geallieerden opper bevelhebber van Zuid-Oost-Azië, is te Batavia aangekamen. Mister Keith Officer, buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister van de Australische regeering, die op weg is naar Bangkok om een accoord te sluiten met de regeering van Siam, zal waarschijnlijk tien dagen te Batavia blijven als „officieel waar nemer" van de Australische regee ring. Mr. Officer heeft vandaag be sprekingen gevoerd met Sir Archibald Clark Kerr en dr. Van Mook. Giste ren had hij een ontmoeting met Sjahrir tijdens een muziekavond in dé Britsche ambassade. Nederlandsche berichten van Noord-Ceiebes beschrijven de situa tie in het gebied van Gorontalo als „precair". Zij zeggen, flat er in deze streek sterke extremistische sym pathieën bestaan, die nog slechts door gebrek aan moed niet tot uit barsting zijn gekomen. Hoewel het Engelsche Leger- bericht. Zondag de situatie .In Bombay als volkomen rustig qua- lificeerde, deelde het Fransclie persbureau mede, dat de toestand ernstig was. Er wordt op ieder, die barricaden opricht, geschoten. Het uitgaans verbod is verscherpt. Het spoorwegverkeer werd ernstig gestoord door aanvallen op stations en brandstichting in treinen. Volgens officieele cijfers zijn er 250 dooden en meer dan 1300 gewonden. Meer dan 50 regeeringsgraanpakhuizen gingen in vlammen op. De Britsche troepen patrouilleeren in de in dustriewijk in auto's met mitrail leurs, terwijl ook tanks worden ge bruikt. De activiteit der muiters beperkt zich echter tot Bombay en Calcutta, waar nog 500 man van de vloot staken. Uit New Delhi meldt Un. Press, dat de wetgevende vergadering een motie van afkeuring tegen de re geering aangenomen heeft, waarin geprotesteerd wordt tegen de on rechtvaardige maatregelen tot rege ling van de situatie in Bombay. De Congrespartij en de Moham- medaansche Liga zijn van meening dat de barrières tusschen de rassen en het ontbreken van een nationale regeering de voornaamste oorzaken zijn van ongeregeldheden. De kwestie van voedsel en loonen achten zy van minder belang. Daar vele militairen wegens in d iensttreding buitenslands mcetrn vertoeven dreigen in sommige geval len financèeele moeilijkheden te' ont staan voör de gezinnen. De raad van ministers heeft daarom bepaald, dat in voorkomende gevallen aan de be treffende gezinnen, voor zooveel 'noo- dig, een voorschot wordt verleend. Voor het vaststellen van dit voor schot dient als basis te worden ge nomen de laatstelijk genoten uit- keering met dien verstande, dat ten behoeve van het gezin van gehuwden en ongehuwden eenige kostwin ners ten hoogste 70 pCt. en ten be hoeve van de gezinsleden van Je overige ongehuwden ten hoogste 50 pCt. van deze uitkeering als voor- r'chot wordt verleend. De Britsche troepen zullen op Za terdag 2 Maart Iran ontruimen. De opperbevelhebber heeft reeds af scheidsbezoeken aan den Bjah en den minister van Oorlog gebracht. Nog lang en dikwijls zullen wij herin neringen ophalen uit den bezet tingstijd en veel zullen wij onzen kinderen ver tellen van die merk waardige periode uit on ze vaderlandsche ge schiedenis. En een van de meest markante ver halen zal dan zijn dat van de Februari-staking in 1941, de eerste offi cieele en grootsch opge zette daad van verzet tegen de Duitsche tyran- nie. Het begint in Januari met nog onbeteekenen- de relletjes: Unie-leden die zich te weer stellen tegen N.S.B.-ers, die hun de speldjes van de revers willen afrukken en in dien tijd gebeurt het ook dat een troep W A.-lieden op hardhan dige maar besliste wijze door de bezoekers uit het restaurant ,,De Kroon" wordt verwij derd. i De eerste aanval op den Jodenhoek volgt op 8 Februari: een troep W.A.-ers trekt er met het toen reeds bekende, irriteerende machtsver toon doorheen en raakt slaags met de bewoners. Drie dagen later een nieuwe inval, nu in ver- eeniglng met een corps Nederlandsche S.S. Weer vallen er klappen, de W.A.-man Koot is het eerste slachtoffer. Van 13 tot en met 22 Febru ari blijft het rustig, maar Zondag 23 Februari breekt de furie los. De Jodenhoek wordt afge zet, de bewoners worden uit hun huizen gehaald en samengedreven op het Jonas Daniël Meyer- plein. Des Maandags Eerste openlijke verzet brak uit daarop gist het in heel de stad, druk en ver ontwaardigd wordt er over het gebeurde in de Jodenwijk gesproken. Iedereen voelt het: er ls een gespannen toe stand ontstaan, die tot een uitbarsting moet leiden. Den volgenden dag, den 25en Februari, is het zoover: het eerste openlijke verzet. De trams rijden niet, de meeste gemeentedien sten staken, op de ar- beidsbureaux wordt niet gewerkt, aan den over kant van het IJ ligt alles stil: Werkspoor, Fokker en alle andere fabrieken, Gerzon, de Bijenkorf. Wrers en vele andere particuliere be drijven sluiten. Onze goede stad krijgt op de zen zonnigen, lente-ach- tigen Febr.dag het aspect van een Balkan-stad in oproer: omver geworpen tramwagens, opgebroken plaveisel, los getrokken tramdraden, duizenden arbeiders, die de straten opgaan om hun mak kers tot verzet aan te sporen, op den Dam, waar men het Wilhel mus en de Internatio nale zingt, fiets jongens, die op hun eentje sta ken. Eerst zijn de Duit- schers volkomen ver rast: hier en daar zijn er maar kleine groepjes „Groenen" te bekennen, maar later op den dag worden de tegenmaat regelen uitgebreider, in de binnenstad en hier en daar In Zuid zijn schietpartijen; 's avonds trekken groote gemotori seerde afdeelingen S.S. de stad binnen. Den volgenden dag rijdt de tram weer en langzaam aan verloopt de staking. Donderdags gaan de arbeiders aan den overkant van het IJ door een haag van S.S.-ers naar hun werk. Het openlijk verzet is afgeloopen, maar de on derdrukker weet nu al thans, dat hij niet met een volk vaji slappelin gen te doen heeft. Ondanks de ongeregeldheden op Java gaat het leven te Batavia zijn gang. Een kijkje op de vischmarkt „Pesar Ikan", waar de vissch'ers hun vangst tentoon spreiden in afwachting van de koopers. Over het feit, dat het „zeebanket" dikwijls dagen oud is moet men zich niet verwonde ren, wamt de visscher vaart eerst weer uit als hij zijn vorige vangst verkocht heeft Tenzij er onmiddellijk hulp van buiten komt, zal, naar een lid van de controlecommissie mededeelde, men binnen drie weken tot dras tische besnoeiing der rantsoenen moeten overgaan. West-Duitschland ziet zich tegenover de ernstigste cri sis sedert de capitulatie gesteld. De huidige tarwevoorraden in de Britsche zone moeten deaer dagen verviervoudigd worden en er is te kennen gegeven dat het eenige mid del om de bijna uitgeputte voorraden aan te vullen is, eenige der tarwe- schepen, die zich thans op volle zee bevinden, naar Duitschland i.p.v. naar Engeland te zenden. De mijnramp in de mijn te Unna bij Dortmund is thans 80 uur oud. Tot dusverre zijn 65 mijnwerkers ge red. Ruim 300 zitten nog opgesloten, die men thans via een naburige mijn tracht te bereiken. De parlementaire commissie voor Indië was Zaterdag j.l. bijeen voor besprekingen. V.l.n.r.: zit tend: Max v. Poll (voorzitter der commissie en lid 2e Kamer); H. J. Meijer ink (2e Kamer); Ch. J. Welter (le Kamer). Staand: mr. j. van Andel secretaris der commissie en comm. grifier le Kamer); dr. H. A. Korthals (2e Kamer) en jhr. mr. B. Savomin Lohiman (le Kamer De burgemeester van Velsen deelt mede, dat met ingang van heden begonnen zal wor den met de vernieling van de bonkers aan de Haringhaven te IJmuide'n. Daartoe zullen dagelijks, met uitzondering van den Zaterdag en Zondag, ontploffingen geschieden tusschen 9 en 12 en 13 en 16.30 uuir. Telkens vóór den aanvang dier explosies zal door middel van een sirene een waarschuwings- signaal worden gegeven, bestaande uit drie langgerekte op en neer gaande tonen. Tegelijkertijd 'zal op den bunker een roode vlag worden geheschen. Na afloop van een of meer ontploffingen zal het signaal „veilig" op de sirene worden ge geven, bestaande uit één langge- rekten aangehouden toon, terwijl de roode vlag wordt ingehaald. Deze seinen dienen mede als waarschuwing voor de scheepvaart om de Haringhaven niet binnen te varen. Bovendien is aan den ingang van de Haringhaven een waarschuwingsbord geplaatst. De bevolking van IJmuiden wordt aangeraden ter voorkoming van glasschade telkenmale op het waarschuwingssignaal de ramen open te zetten. "Het personeel werkzaam in en naby de bunkers, zal zich tijdens de ontploffingen hebben te gedra gen overeenkomstig de door de di rectie bekend te maken veilig heidsmaatregelen. De militair® wacht aan den ingang van het verboden gebied heeft instructies tijdens de ontploffingen aan een ieder, ook aan daartoe bevoegden, den toegang tot het terrein te ont zeggen. Ten overvloede zijn op verschillende plaatsen waarschu wingsborden voor het publiek op gesteld. De Nederlandsche duivenhouder en ondergrondsch strijder D. J. Drijver uit Santpoort, die een uitgeputte En gelsche duif redde en haar geheime inlichtingen voor Engeland meegaf, is in Londen aangekomen, om op de Ne derlandsche ambassade een medaille voor de duif- te ontvangen. Drijver zal voorts een koppel duiven ten ge schenke krijgen, als blijk van waar deering voor zijn diensten aan de Geallieerde zaak. De centrale raadsvergadering van den Dioc. K.K. Middenstandsbond in het bisdom Haarlem zal niet worden gehouden Donderdag 21 Maart, zoo als reeds was aangekondigd, maar Woensdag 10 April as. in Krasna- polsky te Amsterdam. De belangrijke agenda bevat o.m.J Verkiezing van een geheel nieuw hoofdbestuur, daar het oude hoofd bestuur aftreedt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 1