NOG VER VERWIJDERD
VAN EEN OPLOSSING?
Toestand in Bombay nog ernstig
Aanwijzingen dat Sjahrir's
populariteit afneemt
Vóór vijf jaar: Februari-staking
Precaire toestand op
Noord-Celebes
Het weer.
250 dooden; meer dan 1300 gewonden
Voorschotregeling
Engelschen verlaten Iran
J
vy
HET OPBLAZEN VAN DE
DUIKBOOTHAVEN
Engelsche belooning voor
duivenhouders
69ste JAARGANG No. 23479
o
MAANDAG 25 FEBRUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
INDONESISCHE PROBLEEM:
GEVANGENIS-OPSTAND
IN ALDERSHOT
Voor gezinnen van
militairen
Voedselcrisis in
Duitschland
Nog 300 mijnwerkers
opgesloten
STAD EN OMGEVING
Centr. Raadsvergadering
R.K. Middenstandsbond
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
In Nederlandsche kringen te
Batavia meent men, dat men
waarschijnlijk nog maanden van
een oplossing van het Indone
sische probleem verwijderd is
en men geeft toe, dat met Van
Mook's voorstellen nog weinig
voortgang is bereikt, ondanks
de conferenties van Clark Kerr
met Sjahrir.
Men ziet de situatie op het oogen-
blik als volgt:
1. De 183 groepen binnen de In
donesische beweging, die een ver
scheidenheid van programma's aan
bieden, zijn nog altijd eenisgezind
wat betreft haar eischen inzake on
afhankelijkheid. Er zün eenige aan-
wijzihgen voorbanden, dat Sjahrir's
populariteit afneemt en dat hij
misschien gedwongen zal zijn af te
treden voor geval op de bijeenkom
sten, die het „Nationale Comité"
deze week in Djokjakarta en Soe-
rakarta zal houden, geweigerd zou
worden Sjahrir voor de onderhan
delingen met de Nederlanders vol
ledige volmachten te verleenen.
2. De Indonesiërs staan nog al
tijd openlijk wantrouwend tegen
over de Nederlandsche voorstellen.
Zij beweren, dat de Nederlanders
treuzelen, onderwijl militaire strijd
krachten arganiseerend voor een
an verm ijdelijken oorlog op volle
dige schaal.
Intusschen is voor het terug
trekken der Engelsche troepen
nog altijd geen datum vastgesteld
en het lijkt waarschijnlijk, dat zij
nog minstens een half jaar zul
len blijven. Het sporadische vech
ten, moorden en ontvoeren gaat
ook nog altijd door.
3. Tusschen de Britsche en de
Britsch-Indische troepen is eenige
wrijving ten gevolge van de sym
pathie van laatstgenoemden voor
de Indonesiërs. De moraal schijnt
echter goed te zijn, ondanks de In
donesische propaganda en de be
richten over de muiterij der marine
in Britsch-Indië. Het economische
en industrieele leven ligt stil en het
ls niet te bezien, wanneer de pro
ductie weer hervat zal worden.
4. De Engelschen gebruiken nog
altijd Japansche troepen te Sema-
rang om te helpen by het hand
haven van de arde. Japansche
kiajgsgevangenen warden ais werk
krachten gebruikt.
Er zijn nog altijd meer dan
300.000 Japansche soldaten in In-
dië en de Geallieerde stafchefs kun
nen het blijkbaar niet eens worden
over hun verscheping naar Japan.
De meeste Japanners z$n nog ge
wapend en leven op de Japansche
oorlogsvoedselvcorraden, die spoedig
hier en daar uitgeput zullen raken,
Veroordeelde soldaten, die
dun straf uitzitten in de ka-
J?T'ie van Aldershot, zijn Za-,
„7l„ f aan het rebelleeren ge-
De gedetineerden sloe-
ri,i-t-,,e ruiten stuk. Troepen
stellen aan om de '""de te her-
genniettcn ZZ™ °ntVZ'
hnnde 71 mj. „re'en van aller-
Ter muTelT"-?™- Een "^tal
net 5ak te l2%%enef Z
werd1 1 in a er o even Öe brandweer
wei a ingeroepen en
lioht van schijnwerpeTS wcrd
een ware zondvloed over de
rebellen uitgestort. Officieren
richtten zich door middel van
luidsprekers tot de muiters en
slaagden er in een groot aantal
hunner tot „staking der vijan
delijkhedem" te bewegen. De
revolte vond haar oorzaak in
de ontevredenheid der gedeti-,
neerden over hun rantsoenee
ring. (V. P.).
hetgeen zou kunnen beteekenen,
dat de Japanners gevaarlijk voor
de orde kunnen worden.
5. Men kan nog altijd wrijving
tusschen de Engelschen en de Ne-
dierlandes opmerken. Zoo gelooft
men b.v. onder de oude Nederland
sche bewoners, dat de Britsche ge
sprekken met de Indonesiërs een
soort de facto erkenning van de
rechtvaardigheid dier Indonesische
po-litieke eischen vormen.
„Ik heb langdurig met Sjah
rir, Van Mook en anderen ge
sproken", zoo besluit de ÜP.-
correspondent, „doch nergens
heb ik onmiddellijke hoopvolle
teekens opgemerkt".
Sjahrir en dr. Van Mook hebben
naast elkaar gezeten op een fees
telijke receptie, welke Sir Archibald
Clark Kerr te Batavia heeft ge
geven.
Sjahrir denkt vandaag naar
Djokjakarta, het nationalistische
hoofdkwartier op Midden-Java, te
Verwachting tot Dinsdagavond;
Voor liet Noord-Oosten van het
land; In den nacht lichte, plaat
selijk matige vorst. Overdag weer
stijging van temperatuur tot bo
ven het vriespunt. Wisselend be
wolkt met zonnige perloden.
Droog weer. Zwakke verander
lijke wind.
Voor het Zuid-Wésten van het
land; In den nacht met uitzon
dering van de kuststrook lichte
vorst. Overdag weer staging van
temperatuur tot boven het vries
punt. Meest half tot zwaar be
wolkt. Overwegend droog. Zwak
ke veranderlijke wind.
Zon onder 18.11. Maan 4.33
12.12. Zon op 7.34.
vertrekken en zal a.s. Zondag naar
Batavia terugfceeren.
Generaal Browning, chef van den
staf van den Geallieerden opper
bevelhebber van Zuid-Oost-Azië, is
te Batavia aangekamen.
Mister Keith Officer, buitengewoon
gezant en gevolmachtigd minister
van de Australische regeering, die op
weg is naar Bangkok om een accoord
te sluiten met de regeering van
Siam, zal waarschijnlijk tien dagen
te Batavia blijven als „officieel waar
nemer" van de Australische regee
ring. Mr. Officer heeft vandaag be
sprekingen gevoerd met Sir Archibald
Clark Kerr en dr. Van Mook. Giste
ren had hij een ontmoeting met
Sjahrir tijdens een muziekavond in
dé Britsche ambassade.
Nederlandsche berichten van
Noord-Ceiebes beschrijven de situa
tie in het gebied van Gorontalo als
„precair". Zij zeggen, flat er in deze
streek sterke extremistische sym
pathieën bestaan, die nog slechts
door gebrek aan moed niet tot uit
barsting zijn gekomen.
Hoewel het Engelsche Leger-
bericht. Zondag de situatie .In
Bombay als volkomen rustig qua-
lificeerde, deelde het Fransclie
persbureau mede, dat de toestand
ernstig was.
Er wordt op ieder, die barricaden
opricht, geschoten. Het uitgaans
verbod is verscherpt.
Het spoorwegverkeer werd ernstig
gestoord door aanvallen op stations
en brandstichting in treinen. Volgens
officieele cijfers zijn er 250 dooden
en meer dan 1300 gewonden. Meer
dan 50 regeeringsgraanpakhuizen
gingen in vlammen op. De Britsche
troepen patrouilleeren in de in
dustriewijk in auto's met mitrail
leurs, terwijl ook tanks worden ge
bruikt.
De activiteit der muiters beperkt
zich echter tot Bombay en Calcutta,
waar nog 500 man van de vloot
staken.
Uit New Delhi meldt Un. Press,
dat de wetgevende vergadering een
motie van afkeuring tegen de re
geering aangenomen heeft, waarin
geprotesteerd wordt tegen de on
rechtvaardige maatregelen tot rege
ling van de situatie in Bombay.
De Congrespartij en de Moham-
medaansche Liga zijn van meening
dat de barrières tusschen de rassen
en het ontbreken van een nationale
regeering de voornaamste oorzaken
zijn van ongeregeldheden. De kwestie
van voedsel en loonen achten zy
van minder belang.
Daar vele militairen wegens in
d iensttreding buitenslands mcetrn
vertoeven dreigen in sommige geval
len financèeele moeilijkheden te' ont
staan voör de gezinnen. De raad van
ministers heeft daarom bepaald, dat
in voorkomende gevallen aan de be
treffende gezinnen, voor zooveel 'noo-
dig, een voorschot wordt verleend.
Voor het vaststellen van dit voor
schot dient als basis te worden ge
nomen de laatstelijk genoten uit-
keering met dien verstande, dat ten
behoeve van het gezin van gehuwden
en ongehuwden eenige kostwin
ners ten hoogste 70 pCt. en ten be
hoeve van de gezinsleden van Je
overige ongehuwden ten hoogste 50
pCt. van deze uitkeering als voor-
r'chot wordt verleend.
De Britsche troepen zullen op Za
terdag 2 Maart Iran ontruimen. De
opperbevelhebber heeft reeds af
scheidsbezoeken aan den Bjah en
den minister van Oorlog gebracht.
Nog lang en dikwijls
zullen wij herin
neringen ophalen
uit den bezet
tingstijd en veel zullen
wij onzen kinderen ver
tellen van die merk
waardige periode uit on
ze vaderlandsche ge
schiedenis. En een van
de meest markante ver
halen zal dan zijn dat
van de Februari-staking
in 1941, de eerste offi
cieele en grootsch opge
zette daad van verzet
tegen de Duitsche tyran-
nie.
Het begint in Januari
met nog onbeteekenen-
de relletjes: Unie-leden
die zich te weer stellen
tegen N.S.B.-ers, die
hun de speldjes van de
revers willen afrukken
en in dien tijd gebeurt
het ook dat een troep
W A.-lieden op hardhan
dige maar besliste wijze
door de bezoekers uit
het restaurant ,,De
Kroon" wordt verwij
derd. i
De eerste aanval op
den Jodenhoek volgt op
8 Februari: een troep
W.A.-ers trekt er met
het toen reeds bekende,
irriteerende machtsver
toon doorheen en raakt
slaags met de bewoners.
Drie dagen later een
nieuwe inval, nu in ver-
eeniglng met een corps
Nederlandsche S.S. Weer
vallen er klappen, de
W.A.-man Koot is het
eerste slachtoffer. Van
13 tot en met 22 Febru
ari blijft het rustig,
maar Zondag 23 Februari
breekt de furie los. De
Jodenhoek wordt afge
zet, de bewoners worden
uit hun huizen gehaald
en samengedreven op
het Jonas Daniël Meyer-
plein. Des Maandags
Eerste openlijke
verzet brak uit
daarop gist het in heel
de stad, druk en ver
ontwaardigd wordt er
over het gebeurde in de
Jodenwijk gesproken.
Iedereen voelt het: er
ls een gespannen toe
stand ontstaan, die tot
een uitbarsting moet
leiden. Den volgenden
dag, den 25en Februari,
is het zoover: het eerste
openlijke verzet. De
trams rijden niet, de
meeste gemeentedien
sten staken, op de ar-
beidsbureaux wordt niet
gewerkt, aan den over
kant van het IJ ligt
alles stil: Werkspoor,
Fokker en alle andere
fabrieken, Gerzon, de
Bijenkorf. Wrers en vele
andere particuliere be
drijven sluiten. Onze
goede stad krijgt op de
zen zonnigen, lente-ach-
tigen Febr.dag het aspect
van een Balkan-stad in
oproer: omver geworpen
tramwagens, opgebroken
plaveisel, los getrokken
tramdraden, duizenden
arbeiders, die de straten
opgaan om hun mak
kers tot verzet aan te
sporen, op den Dam,
waar men het Wilhel
mus en de Internatio
nale zingt, fiets jongens,
die op hun eentje sta
ken. Eerst zijn de Duit-
schers volkomen ver
rast: hier en daar zijn
er maar kleine groepjes
„Groenen" te bekennen,
maar later op den dag
worden de tegenmaat
regelen uitgebreider, in
de binnenstad en hier
en daar In Zuid zijn
schietpartijen; 's avonds
trekken groote gemotori
seerde afdeelingen S.S.
de stad binnen.
Den volgenden dag
rijdt de tram weer en
langzaam aan verloopt
de staking. Donderdags
gaan de arbeiders aan
den overkant van het
IJ door een haag van
S.S.-ers naar hun werk.
Het openlijk verzet is
afgeloopen, maar de on
derdrukker weet nu al
thans, dat hij niet met
een volk vaji slappelin
gen te doen heeft.
Ondanks de ongeregeldheden op
Java gaat het leven te Batavia
zijn gang. Een kijkje op de
vischmarkt „Pesar Ikan", waar
de vissch'ers hun vangst tentoon
spreiden in afwachting van de
koopers. Over het feit, dat het
„zeebanket" dikwijls dagen oud
is moet men zich niet verwonde
ren, wamt de visscher vaart eerst
weer uit als hij zijn vorige
vangst verkocht heeft
Tenzij er onmiddellijk hulp van
buiten komt, zal, naar een lid van
de controlecommissie mededeelde,
men binnen drie weken tot dras
tische besnoeiing der rantsoenen
moeten overgaan. West-Duitschland
ziet zich tegenover de ernstigste cri
sis sedert de capitulatie gesteld.
De huidige tarwevoorraden in de
Britsche zone moeten deaer dagen
verviervoudigd worden en er is te
kennen gegeven dat het eenige mid
del om de bijna uitgeputte voorraden
aan te vullen is, eenige der tarwe-
schepen, die zich thans op volle zee
bevinden, naar Duitschland i.p.v.
naar Engeland te zenden.
De mijnramp in de mijn te Unna
bij Dortmund is thans 80 uur oud.
Tot dusverre zijn 65 mijnwerkers ge
red. Ruim 300 zitten nog opgesloten,
die men thans via een naburige mijn
tracht te bereiken.
De parlementaire commissie voor
Indië was Zaterdag j.l. bijeen
voor besprekingen. V.l.n.r.: zit
tend: Max v. Poll (voorzitter der
commissie en lid 2e Kamer); H.
J. Meijer ink (2e Kamer); Ch.
J. Welter (le Kamer). Staand:
mr. j. van Andel secretaris der
commissie en comm. grifier le
Kamer); dr. H. A. Korthals (2e
Kamer) en jhr. mr. B. Savomin
Lohiman (le Kamer
De burgemeester van Velsen
deelt mede, dat met ingang
van heden begonnen zal wor
den met de vernieling van de
bonkers aan de Haringhaven
te IJmuide'n.
Daartoe zullen dagelijks, met
uitzondering van den Zaterdag en
Zondag, ontploffingen geschieden
tusschen 9 en 12 en 13 en 16.30
uuir. Telkens vóór den aanvang
dier explosies zal door middel van
een sirene een waarschuwings-
signaal worden gegeven, bestaande
uit drie langgerekte op en neer
gaande tonen. Tegelijkertijd 'zal op
den bunker een roode vlag worden
geheschen. Na afloop van een of
meer ontploffingen zal het signaal
„veilig" op de sirene worden ge
geven, bestaande uit één langge-
rekten aangehouden toon, terwijl
de roode vlag wordt ingehaald.
Deze seinen dienen mede als
waarschuwing voor de scheepvaart
om de Haringhaven niet binnen
te varen. Bovendien is aan den
ingang van de Haringhaven een
waarschuwingsbord geplaatst. De
bevolking van IJmuiden wordt
aangeraden ter voorkoming van
glasschade telkenmale op het
waarschuwingssignaal de ramen
open te zetten.
"Het personeel werkzaam in en
naby de bunkers, zal zich tijdens
de ontploffingen hebben te gedra
gen overeenkomstig de door de di
rectie bekend te maken veilig
heidsmaatregelen. De militair®
wacht aan den ingang van het
verboden gebied heeft instructies
tijdens de ontploffingen aan een
ieder, ook aan daartoe bevoegden,
den toegang tot het terrein te ont
zeggen. Ten overvloede zijn op
verschillende plaatsen waarschu
wingsborden voor het publiek op
gesteld.
De Nederlandsche duivenhouder en
ondergrondsch strijder D. J. Drijver
uit Santpoort, die een uitgeputte En
gelsche duif redde en haar geheime
inlichtingen voor Engeland meegaf, is
in Londen aangekomen, om op de Ne
derlandsche ambassade een medaille
voor de duif- te ontvangen. Drijver
zal voorts een koppel duiven ten ge
schenke krijgen, als blijk van waar
deering voor zijn diensten aan de
Geallieerde zaak.
De centrale raadsvergadering van
den Dioc. K.K. Middenstandsbond in
het bisdom Haarlem zal niet worden
gehouden Donderdag 21 Maart, zoo
als reeds was aangekondigd, maar
Woensdag 10 April as. in Krasna-
polsky te Amsterdam.
De belangrijke agenda bevat o.m.J
Verkiezing van een geheel nieuw
hoofdbestuur, daar het oude hoofd
bestuur aftreedt.