Mr. Van Royen minister van
Buitenlandsche Zaken
Volledige zelfbeschikking van
Nederl.-Indië
m
Ondanks druk een vaste koers
Toestand in Bombay rustiger
Indische regeering
Kardinaalshuldiging
te Utrecht
Mr. Van Kleffens naar
Veiligheidsraad
Duur van de overgangsperiode
aangelegenheid voor overleg
Verklaring van Ned.-
TOESTAND OP BALI
GESPANNEN
Indon. Oorlogsraad
wenscht oorlog
Toespraak van
Z.H. den Paus
69ste JAARGANG No. 23480
o
DINSDAG 26 FEBRUARI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per week
De besprekingen te Batavia
Het weer.
Gouverneur van Suriname
naar ons land
Met een ongekende pracht en bijgewoond door twintig r duizend
menschen werd. in den St. Pieter te Rome het openbaar consistorie
gehouden. De 28 nieuwe kardinalen ontvingen toen uit handen
van den Paus den rooden hoed. Een zeer indrukwekkend moment,
de kardinalen liggen plat ter aarde voor het imposante hoofd
altaar in den St. Pieter
Thans stakingen
in Madras
Egyptisch antwoord
Mgr. Spellman staats
secretaris
STAD EN OMGEVING
Stoptreinen in de
bollenstreek
Spoorwegen willen
autobussen
H.A.V. Haarlem
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De Regee rijksvoorlichtingsdienst
meldt:
Het lidmaatschap van den per
manenten te New-York zetelenden
Veiligheidsraad der Vereenigde
Naties vereischt, dat Nederland
daarin, evenals de andere staten
leden, permanent vertegenwoor
digd is.
De regeering heeft besloten, dat
mr. E. N. van Kleffens Nederland
in den raad zal vertegenwoordigen.
Aangezien de minister van Buiten
landsche Zaken als regel te 's-Gra-
venhage aanwezig moet zijn, heeft
H. M. de Koningin goedgevonden,
dat mr. E. N. van Kleffens aftreedt
als hoofd van het departement
van Buitenlandsche Zaken en in
deze hoedanigheid wordt opgevolgd
door mr. J.\ H. van Royen, tot dus
verre minister zonder Portefeuille,
terwijl de heer Van Kleffens deel
blijft uitmaken van het kabinet
als minister zonder Portefeuille.
Politieke beteekenis heeft deze
eerstdaags intredende wijziging
niet.
BATAVIA, 26 Febr. (ANP Aneta).
De Nederlandsch-Indische re
geering heeft heden een toelichting
op de regeeringsvoorstellen van
10 Februari bekend gemaakt, waar-
In zij bevestigt, dat de voorstellen
de volledige zelfbeschikking van
ïndië beoogden. De regeering aan
vaardt uitdrukkelijk den plicht om
zoo spoedig mogelijk de verwerke
lijking te bewerkstelligen van het
Van Bali wordt gemeld, dat de
plaatselijke gevoelens er gespannen
zijn. In de hoofdstad Denpasar
zijn de extremisten actief. De ge
voelens zijn, volgens U. P.. niet
anti-geallieerd, doch anti-Neder-
landsch. Uit officieele bron wordt
vernomen, dat het Gorontalo op
Noord-Celebas rustig is. Er is geen
nieuws uit Menado.
De Indonesische oorlogsraad,
die de operaties van alle gewa
pende civiele organisaties op
Java controleert, heeft volgens
een radio-uitzending uit Djok
jakarta een beroep op Sjahrir
gedaan, om den oorlog te ver
klaren.
Officieel wordt gemeld, dat het
lijk van den vader van den tegen-
woordigen sultan van Pontianak
(West-Borneo), den vorigen sultan
Hamid I, die in Japansche gevan
genschap is overleden, is gevonden
en met groote plechtigheid in het
familiegraf te Pontianak is bijgezet.
Op vragen van het Eerste Kamer
lid De Savornin Lohman, betreffen
de de in Batavia te houden bespre
kingen heeft minister Logemann het
volgende geantwoord
1. De Luitenant-Gouverneur-
Generaal is bezig om besprekin-
8en ook met andere groepen,
onder meer in de Buitengewes
ten, te organiseeren.
deze vraag in ver-
met het vorenstaande
eigenlek geen beantwoording
zou behoeven, moge de minister
nochtans opmerken, dat de
woorden .,in overleg met veel
zijdig gekozen, gezaghebbende
vertegenwoordigers van Indone
sië" betrekking hebben op een
latere phase van het proces van
hervorming.
3. De regeering is van oor
deel, dat het belang van het
Koninkrijk een ernstige poging
vordert om de nationalistische
beweging tot deelneming aan.
vorenbedoeld proces te bewegen.
rechtmatige Indonesische ideaal
van vrij zelfbeschikkingsrecht. De
verklaring verwerpt de opvatting,
dat de voorstellen een uitgangspunt
zouden kunnen bieden voor kolo
niale politiek in een nieuw spoor.
Deze opvatting is onjuist.
Indien verschillende uitdrulkkin-
gen zijn gebruikt zonder nadere
toelichting en indien verschillende
grondslagen in kort bestek genoemd
zijn, dan is daarbij de voornaamste
gedachte van de regeering geweest,
dat het niet mogelijk was een in
détail uitgewerkt stelsel in de voor
stellen neer te leglgen, maar dait
men zooveel mogelijk ruimte voor
overleg en overeenstemming meit
de vertegenwoordigers der Indone
sische bevolking moest openlaten.
De verklaring gaat dan voort
met te zeggen, dat de dupr van
de overgangsperiode inderdaad
een aangelegenheid voor overleg
is.
Wanneer men de zekerheid in
het oog houdt, dat vrij zelfbeschik
kingsrecht aan het einde van deze
overgangsperiode staat, dan kan de
duur van deze periode ©enerzijds
bepaald worden in overeenstemming
meit de aware taak van uitbreiding
van de consolideering en anderzijds
met de uitdrukkelijke bedoeling van
de regeering om zoo krachtig moge
lijk mee te werken tot verdere ont
wikkeling van Indonesië als natie.
Men moge er van uitgaan,
dat de aldus bepaalde over
gangsperiode haar eindpunt zal
hebben binnen den arbeidsduur
van de thans opgroeiende gene
ratie.
(Vervolg op pagina 3)
Verwachting tot Woensdag
avond:
Zwakke, nu en dan matige,
veranderlijke wind. Meest zwaar
bewolkt met eenigen neerslag.
In den nacht met uitzondering
van het Zuid-Westen van het
land lichte vorst. Overdag tem
peratuur om of enkele graden
boven het vriespunt.
Zon ouder 18.13. Maan 5.29
13.03. Zon op 7.32.
Bij de plechtige overreiking
van de Kardinaalsbaret en de
pontificale Hoogmis, Donder
dag a.s. in de Utrechtsche
Kathedraal, zal Graaf du Mon-
ceau H. M. de Koningin ver
tegenwoordigen
Na de plechtigheid begeeft Kar
dinaal de Jong, bekleed met de
teekenen van zijn waardigheid, te
zamen met den Pauselijken In
ternuntius, het Nederlandsche
Episcopaat en den vertegenwoor
diger van de Koningin, zich naar
zijn woning aan de Maliebaan langs
een route, waarvan een gedeelte
afgêzet zal zijn door de R.K. jeugd-
vereenigingen.
's Middags 3 uur zal de R.K.
schooljeugd een eerehaag vor
men van de Aartsbisschoppelijke
woning naar „Tivoli", waar dr. G.
Brom een rede zal uitspreken en
het koor van „Katholiek Utrecht"
het „Te Deum" van A. Bruckner
zal zingen onder leiding van H.
Renten en met begeleiding van het
U. S. O.
's Avonds wordt een fakkelop
tocht gehouden, waarna een défilé
ongeveer 8 uur voor het paleis,
waaraan naar verwachting onge
veer 30.000 menschen zullen deel
nemen.
De Gouverneur van Suriname, de
heer Brons, is van Curacao naar de
Ver. Staten vertrokken. Hij is op weg
naar Nederland, waar hij 4 weken
zal blijven.
Koning Christiaan van Denemar
ken, die thans 75 jaar oud is, lijdt
sedert enkele dagen aan een lichte
longontsteking. Zijn temperatuur is
echter reeds dalende en de behande
lende geneesheer deelde Maandag
mede, dat er geen reden is tot onge
rustheid.
Op de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda zijn twee gevallen
van nekkramp geconstateerd.
Temidden van oude en nieuwe
kardinalen heeft Z. H. de Paus
gisteravond ten Vaticane de ver
tegenwoordigers der verschillende
landen ontvangen.
Mgr. Carneiro Facheco bracht aan
Pius XII de erkentelijkheid van
de katholieke volken over. Deze kar
dinalen, die uit de verst-verwijderde
landen stammen, mag men, aldus
spr., als een verheven vingerwijzing
naar de universeele gedachte zien.
welke tevens een overtuigende oproep
beteekent tot eenheid van alle vol
ken. In oprechte internationale sa
menwerking onder leiding van den
geest.
De Paus beantwoordde een toespe
ling op zijn handelwijze tijdens den
oorlog. „Nooit hebben wij een woord
willen zeggen, dat onwaar was," aldus
Z.H. „Wij waren er steeds op uit het
voor de inenschheid noodlottige con
flict te stuiten. Daarom vooral heb
ben wij, ondanks het feit, dat er van
zekere zijden druk op ons werd uit
geoefend, er voor gewaakt, dat aan
onze lippen en aan onze pen geen
enkel woord zou ontsnappen, dat als
De oproerige beweging in
Brltsch-Indië heeft zich verder
uitgebreid. Hoewel de toestand
te Bombay iets rustiger is ge
worden, zijn thans te Madras
aan de Oostkusrt stakingen uit
gebroken als sympathiebetui
ging met het muitende Indische
marinepersoneel te Bombay.
Op het Waterlooplein, waar gisteren een. massale demonstratie plaats
vond, ter herdenking van de Februari-staking in 1941, waartoe de ver
volging van de Joden voor een niet gering deel de aanleiding was, stond
ook deJoodsche brigade opgesteld.
Fabrieksarbeiders en studenten
hielden demonstratie -optochten,
terwijl het verkeer volkomen stil
gelegd was. Vooral de groote ka-
toenfabriek te Madaos werd door de
staking getroffen.
Het grondpersoneel van de Ko
ninklijke Indische luchtmacht te
Rangoon is nog steeds in honger
staking, terwijl 5000 arbeiders 'van
de Zuid-Indische spoorwegmaat
schappij het werk hebben neerge
legd.
Gen. Sir Claude Auchinleck, op
perbevelhebber der Britsche en
Britsch-Indische strijdkrachten,
heeft in een radiorede over de on
geregeldheden in Br. Indië gezegd,
dat zoowel stakingen als demonstra
ties als muitery worden beschouwd.
Weliswaar zal er geen algemeene
bestraffing- plaats vinden, doch de
leiders zullen worden gestraft. Of
schoon sommige eischen niet kun
nen worden ingewilligd, zal men
toch aan gerechtvaardigde grieven
zoo spoedig mogelijk tegemoet ko
men. Volgens U. P. bedroegen de
verliezen onder de burgerbevolking
tengevolge van de onlusten van de
afgeloopen week 228 dooden en
1.047 gewonden.
De Egyptische minister-president,
Sidkv Pasta, heeft Maandagavond
in den senaat zijn verwondering'
uitgesproken over de door Engeland
Ingediende protesten na de geweld
dadige anti-Brltsche relletjes van
21 Febrnari..
Hij zag de oorzaak van de relle-
tjesrtn het feit, dat Britsche vracht
auto's door de demonstranten wa
ren heengereden ondanks het advies
van de demonstranten en de politie,
waarbij acht personen den dood
vonden. Dit bracht een reactie on
der het publiek teweeg in den vorm
van botsingen en schietpartijen. Hij
zeide, dat de regeerine naar zijn
meening haar plicht had gedaan.
Over het officieele Egyptische ant
woord liet hij zich niet uit.
een teeken van goedkeuring of aan
moediging ten gunste van den in 1941
tegen Sovjet-Rusland ondernomen
oorlog had kunnen worden opgevat.
Zeker zou niemand van ons een stil
zwijgen kunnen verwachten, zoodra
het geloof en de grondslagen van de
christelijke beschaving op het spel
zouden staan, maar anderzijds is cr
geen volk, dat we niet oprecht en
van ganseher harte toewenschen, in
waardigheid, vrede en voorspoed bin
nen zijn grenzen te kunnen leven.
Wat we bij alle uitingen van onze ge
dachten en onzen wil voor oogea
hadden was, de volkeren uit den cul
tus van het geweld terug te brengen
tot den eerbied voor het recht en den
vrede tusschen allen te bevorderen:
een rechtvaardigen vrede; een vrede,
die in staat is allen tenminste een
dragelijk leven te garandeeren."
Volgens het Londensche blad „Star"
zou kardinaal Spellman, de Aartsbis
schop van New York, binnenkort tot
staatssecretaris van het Vaticaan be
noemd worden en weldra zijn eerste
reis als Pauselijk diplomaat onder
nemen.
In verschillende dorpen tusschen
Haarlem en Leiden betreurt men
het ten zeerste, dat in de dienst
regeling der electrische treinen geen
stoptreinen zijn opgenomen, zooals
dat vroeger het geval was. De bol
lenstreek en de plaatsen in de on
middellijke nabijheid daarvan ach
ten zich min of meer gedupeerd.
Zoo kan men b.v. van Haarlem uit
alléén in Warmond komen door
van Leiden naar dat watersport-
centrum te loopen. De raad van
Voorhout heeft medegedeeld, dat
de burgemeester bij de Ned. Spoor
wegen informaties heeft ingewon
nen. Er werd hem medegedeeld, dat
er geen stoptreinen meer zouden
komen en dat het wachten op auto
bussen is. Wat Voorhout betreft
beeft de burgemeester gewezen op
de smalle en slechte wegen, waarop
geen groote autobussen geduld kun
nen worden. De directie der Spoor
wegen zal nu een "nderzoek ter
plaatse instellen.
De athletiekvereeniging „Haar
lem" heeft Zondag haar jaarlijk-
sche algemeene vergadering gehou
den. Daar het de vereeniging zoo
wel geldelijk als sportief voor den
wind gaat, had de bestuursverkie
zing niet veel voeten in aarde. Voor
1948 bestaat het uit de heeren
Van der Mey, voorzitter; Hagtin-
gius, seer.; Stouten, penn.; Her
mans, wedstrijdsecr.; v. d. Klinken
berg en v. d. Bel, comm.
