Opdracht van „Nat. Comité"
aan Sjahrir
De dirigentenkwestie der H.O.V.
As
N'
L
Grondslag voor onderhandeling
Atoomspionnage
MEN LACHT WEINIG
r
in Indië tegenwoordig....
Terroristen actief
in Kramat
Nieuwe landingen op Banka
instructie van Moskou
MGR. C. F. KRAMER
Mannerheim treedt af
Het weer
DE STAKING AAN DE
HOOGOVENS
Blijvende oplossing
gewenscht
69ste JAARGANG No. 23486
o
DINSDAG 5 MAART 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544
Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per vveeK
Roode Kruis-team naar
Bangkok
BIJZONDERE STAAT VAN
BELEG OPGEHEVEN
Apostolisch Vicaris van
Luanfu
Geschil in kort geding
behandeld
Krijgsgevangenen zijn vredes-
gevangenen geworden
NIEUWE HAARLEM
COURANT
BATAVIA, 5 Maart. A.N.P.-Aneta) De opdracht, die Sjahrir van het
„Centraal Nationaal Comité" gekregen heeft, vermeldt de volgende
punten:
a) De onderhandelingen moeten worden gevoerd op den grondslag
van erkenning van de republiek;
b) Er moeten voorbereidingen voor de verdediging van de Indonesische
republiek getroffen worden op het stuk van Defensie, Economie en
Sociale Zaken;
c) Een democratische grondslag voor het centrale en het provinciale
bestuur zal worden gevestigd;
d) Ontwikkeling van een zoo groot mogelijke productie en van een
billijke distributie van voedsel en kleeding;
e) Onontbeerlijke ondernemingen en industrieën moeten onder het
toezicht van de regeering worden gebracht.
dierhandelingen tusschen de
Nederlanders en de Indonesiërs
zouden mislukken. Hij zou deze
verklaring te Parang hebben
afgelegd.
De belangrijkste partijen die in
het nieuwe „kabinet' vertegenwoor
digd zullen zijn, zijn: de Moham-
medaansche organisatie Masjoeiri,
de nationaal-democraten en de so
cialisten (waartoe Sjharir zelf be
hoort)
Sjahrir heeft vanmorgen een uit
voerige uiteenzetting gegeven van
de gebeurtenissen in Soerakarta.
Tal van meeningen zijn daar uit
gesproken en tenslotte werd het
vertrouwen in zijn oude „kabinet"
uitgesproken, waarbij inbegrepen
het vertrouwen in zijn Sjahrir's
handelswijze in de Ned.-Indone-
sische besprekingen. Hij weigerde
uit te weiden over het eerste punt
van het kabinetsprogramma de
erkenning van de republiek doch
waarnemers gelooven dat men zich
tevreden zal stellen met een erken
ning op een later tijdstip.
In een plotseling oplaaien van
terroristische activiteit hebben 60
Indonesische jongelieden de bewa
kers van het interneeringskamp
Kramat (Batavia) aangevallen,
waarbij 4 Amfoonneesche schild
wachten werden gedood. Ambonnee-
sehe troepen zijn te hulp gezon
den, doch teruggenomen, toen zij
uit den band dreigden te springen
en vervangen door twee compag
nieën Britsche soldaten, gesteund
door tanlks.
Nieuwe afdeelingen Inland-
sche troepen van het K.N.I.L.
zijn op Banka geland. Zij ont
moetten weinig tegenstand.
Aan het front van Semarang is
aan weerszijden patrouille-activi
teit waar te nemen. Zes Britsch-
Indiiërs, die na een overval uit een
hinderlaag vermist werden, zijn nu
veilig teruggekeerd.
De Sea forth Highlanders zullen
Van Buitenzorg naar Bandoeng
worden overgeplaatst.
Sjahrir's politieke adviseuh,
Hadji Agoes Salim, heeft vol
gens radio-Malang verklaard,
dat de .heilige oorlog" zal wor
den geproclameerd, als de on-
In een Maandag gepubliceerd rap
port van Mackenzie King wordt
medegedeeld, dat de spionnage m
Canada werd uitgevoerd „door zekere
van de Sovjet-ambassade in
Ottawa onder directe Instructie van
Moskou".
P® geheimen
betrekking
hadden niet alleen
6amenstel?in2P de vervaardiging en
;Üh 8 van de atoombom
rn^ar Ook op het vervoer van Ame-
rikaansche en Canadeesche troepen
uit Europa naar de v.s. en den Pa
cific en op het parachute-wapen.
Deze spionnage bcjon in Augustus
1945. Aan het hoofd der spionnage
stond kolonel Zabotln, militair at
taché bij de Sovjet-ambassade in
Ottawa.
Een commentator van Radio-
Moskou noemde in een uitzending
naar Noord-Amerika Mackenzie King
een „liberale leider, die nooit eem-
ge liberaliteit heeft getoond" en
zeide, dat militante fascistische or
ganisaties op Canadeeschen bodem
bloeien.
In antwoord op een vraag van het
Labourlid captain Chetwynd over de
terugtrekking van Britsch-Indische
troepen uit Indonesië, heeft de En-
gelsche onder-minister voor Indië,
Arthur Henderson, in het Engelsche
Lagerhuis medegedeeld, dat de terug
trekking van deze troepen uit Ned.-
Indië zeer spoedig zal beginnen en
zal worden voortgeeet tot alle
troepen zijn geëvacueerd. Op een ver
dere vraag van Chetwipid, of de te
rugtrekking veroorzaakt werd door
een stilstand in de militaire opera
ties of een concessie beteêkende aan
het nationale gevoel In Indië, zeide
Henderson: „Alles wat Ik ervan kan
zeggen is, dat het een gevolg Is van
het besluit om de Britsch-Indische
troepen terug te trekken."
Zaterdag 9 uür zal van Schiphol
een speciaal toestel van den regee-
ringsvliegdienst met een Roode
Kruis-team naar Bangkok, waar nog
steeds 2000 Nederlanders in kampen
verblijf houden, vertrekken. Met de
P T.T. wordt overleg gepleegd via
het Roode Kruis post naar de kam
pen om Bangkok te verzenden.
Met ingang van 4 Maart 1940 is
de bijzondere staat van beleg in
geheel Nederland opgeheven. Deze
staat van beleg steunde op liet Be
sluit op den bijzonderen staat van
beleg, betwelk bepaalde, dat het
grondgebied van het Rijk in Euro
pa, naar gelang het door den vij
and werd ontruimd, lil bijzonderen
staat van beleg zou komen te ver-
keeren.
Het probleem van de herziening der
militaire pensioenen is thans bij de
regeering in behandeling.
De minister van Handel en Nijver
heid, ir. H. Vos, is hedenmorgen per
boot uit Amerika weer in ons land
gearriveerd.
Z. D. H. Bertus Ni-,
hilanus II, Prins
Carnaval en de
Schoonheidskonin
gin, in de carna
valsstoet te Maas
tricht. Voor het
eerst na vijf jaar
kan de dwaasheid
weer hoogtij vieren,
iets dat den meer
gematigde noorde
ling vreemd aan
doet door de zeer
groote uitbundig->
heid. Maar „O. L.
Heer is met de
gekken" zeggen de
Maastrichtenaren en
ze halen daarom
hun hart op aan de
bonte kleedijen en
voorgestelde politie
ke actualiteiten. Al
leen het mhsker is
dit jaar verboden,
om al te groote po-,
litieke excessen te
vermijden.
Z. H. de Paus heeft benoemd
tot Apostolisch Vicaris van
Luanfu in China den zeereerw.
pater Constans Franc. Kramer
(O.F.M.). Hij volgt Mgr. F.
Spruit op, die tijdens den oor
log in ballingschap stierf.
De. nieuwe vicaris werd
3 Juni 1903 in Oldenclooster bij
Bolsward geboren, doch hij
voelde zich meer aangetrokken
tot de orde van St. Franciscus
en trad in 1921 in het klooster
te Wychen. 18 Maart 1928 werd
hij te Weert priester gewijd en
reeds een jaar later vertrok
pater Kramer naar de missie
van China.
Ass. Press meldt uit Helsinki,
dat maarschalk Mannerheim zijn
ontlag zal indienen als president
van de Finsche republiek.
tot Woensdag-
Verwachting
avond
Langs de Waddenkust tijdelijk
krachtige, overigens matige wind
tusschen Oost en Noord-Oost.
Zwaar bewolkt. Plaatselijk eenige
sneeuw of regen. Temperatuur
overdag iets boven liet vriespunt.
Zon onder 18.25. Maajri 8.49
22.07. Zon op 7.16.
Het conflict tusschen de Hoogovens
en de bijna 600 aldaar werkzame ar
beiders is hedenmorgen ln kort ge
ding voor den president van de Haar-
lemsche rechtbank, mr. Strlck van
Linschoten, behandeld.
De verdediger van den elscher, mr.
D. Barmes, uit Amsterdam, gaf aller
eerst de geschiedenis van heg geschil
weer en kwam daarna tot de conclu
sie, dat de directie van de Hoogovens
onjuist heeft gehcoideld.
Zij had bij het Gewestelijk Arbeids
bureau voor de overige 580 arbeiders
een ontslagvergunning kunnen aan
vragen of zij had een wachtgeldre
geling kunnen treffen en die door
den minister van Sociale Zaken la
ten goédkeuren, aldus pleiter.
De verdediger van de directie der
Hoogovens, mr. T. P. J. Masthoff,
uit Amsterdam, achtte déze zaak niet
vatbaar voor een kort geding en
vond haar bovendien niet spoed-
eischend, aangezien de arbeiders door
de E.V.C. opgeroepen zijn om steun
te ontvangen. Achter deze stakers
staan bovendien niet' de andere al-
gemeene vakverbonden, doch uitslui
tend de E.V.C. De vordering van 1
April tot op den dag, waarop vonnis
in deze zaak gewezen wordt, zal
door den president niet toegewezen
kunnen worden, aangezien het Col
lege van Rijksbemiddelaars hiervoor
ten hoogste zes dagen heeft bepaald.
Na re- en dupliek deelde de presi
dent mede, dat hij 12 Maart om half
twaalf ln deze zaak uitspraak zal
doen.
1 lijkt de vervulling der diri
genten-plaats bij onze Haar-
msche Orkestvereeniging
geen „question brülante" meer, nu
men, gelukkig, en blijkbaar tot aan
het einde van dit winterseizoen,
den all-round musicus Jan Out uit
Amterdam bereid gevonden heeft
als leider van ons Haarlemschè or
kest op te treden, toch komt het ons
niet overbodig voor, dat wij van
deze plaats aan den bij ontstentenis
van de beide laatste dirigenten Toon
Verhey en Marinus Adam ontstane
leemte nog een korte beschouwing
wijden.
Onder de beide laatstgenoemde
dirigenten toch kon het ensemble
een werkzaamheid ontplooien, welke
vooral vóór het vertrek van Toon
Verhey naar Den Haag op zijn
minst genomen respect afdwong en
hoopvolle perspectieven schiep voor
de toekomst van het orkest. Er wa
ren een homogeniteit en een eenheid
gegroeid, welke tot merkwaardige ar
tistieke successen leidden, al bleven'
er, vooral wat bij voorbeeld de be
zetting der strijkersgroepen betreft,
wenschen over. Een feit is, dat er
ijverig werd gemusiceerd, dat de
musici zelf over het algemeen best
tevreden waren over den gang van
zaken, over de samenwerking zooals
ze toen bestond, al was deze op zich
zelf, vanwege haar dualiteit, naar
onze meening toch niet de ideale
Oplossing voor een tenslotte beschei
den ensemble als ons Haarlemsche
Orkest. We leefden wat dit betreft
(Speciale A.P.-corres
pondentie)
a de materieele as
pecten de sociale
aanblik van de Ne-
derlandsche burgerij
van Batavia. Er zijn twee
belangrijke categorieën: de
menschen aie werken en de
menschen die niet wer
ken. Het eerste deel, mis
schien een kwart van liet
totaal, heeft een min ot
meer normale dagindee-
ling, met geregelde bezig
heden. Hoewel de meesten
niet hun eigen betrekking
hebben, maar tijdelijk mee
werken in een instantie,
welke op den duur weer
zal verdwijnen, hebben zij
toch het idee zich nuttig
te maken. De niet-werkers
zijn uiteraard onderworpen
aan 'n burger-dienstplicht.
De dagen gaan eentonig
voorbij. Het evacueeren
gaat o zóó langzaam. Ge
zinshereniging in den
aanvang het hoofddoel
is in vele gevallen nog im
mer niet verwezenlijkt.
Men wacht gedwee, men
kijkt uit. Men klaagt niet
meer, de menschen leven
m een doffe lusteloosheid.
Beklemmend noemde een
Bntsche officier het, na
een rondgang door ver
schillende kampen: ,.Br
komt geen klacht over hun
lippen. Zij wachten zonder
morren, totdat het hun
evacuatie-beurt is. Het
lijkt, of zij alle belangstel
ling voor de dingen om
zich heen hebben verlo
ren."
Het ligt niet in <jen aara
Immers echt Nederlandsch
kankeren is voorbij en
heeft plaats gemaakt vooi
een zwijgende verbittering.
De Japanners hebben hen
niet klein gekregen. De
vrede wel. Het zijn van
krijgsgevangenen vredesge-
vangenen gewórden....
Vertier is er te Batavia
van den Nederlander bij de
pakken neer te gaan zit
ten. Het moreel in de
krijgsgevangen- en burger
kampen is steeds uitge
sproken-hoog geweest. Men
had lets om tegemoet te
zien: de. bevrijding, het
aanbreken van betere til
den. J
Deze stimulans is thans
komen te vervallen. De ont
wikkelingen in het afge-
loopen halve jaar, wel verre
van ook maar een gedeel
telijke verwezenlijking der
hooggespannen verwach
tingen te brengen, hebben
de menschen murw gesla
gen. De teleurstellingen zijn
tè groot geweest. Het ls een
gevaarlijke mentaliteit, De
periode van het gezonde
niet veel. Wel draaien
verschillende films, doch de
transportmoeilijkheden
schrikken velen af. Het
voormalige N.I.R.o.M.-radio
station heeft goede pro
gramma's van 12 tot 2 uur
overdag en van 6 tot 10 uur
des avonds. Na elk uitstap
je. elk verzetje, komt de
Nederlander weer thuis.
„Thuis", dat wil zeggen een
kamertje met een veldbed.
Een houtskool-oventje, een
W.C. boven een sloot, een
gemeenschappelijke bad-
rulmte. Koffers en doozen.
Kisten om op te zitten, geen
ruimte voor een tafel.
„Thuis", dat ls ln de rij
staan met een etensbakje
Tien of meer menschen in
hetzelfde woonhuis. Elk met
zijn eigen problemen. Met
kinderen, die nog niet de
discipline van een geregeld
schoolgaan kennen.
Geen afzondering en stil.
te ls mogelijk. Tenzij in
den nacht. Als de gedachten
welke men gedurende den
dag heeft probeeren weg te
drukken, onweerstaanbaar
opkomen. De angst over hel
lot van familieleden in de
binnenlanden van Java.
Het verdriet over geleden
verliezen, de kwellende zorg
voor de toekomst Het wilde
verlangen om weg te komen
uit deze ellende.
De beschrijving dreigt te
ontaarden in een sombere
overpeinzing. Ik heb echter
alleen iets dieper willen
ingaan op de toestanden,
Iets meer aandacht willen
wijden aan de moeilijkheden
van den burger ln dit land.
Uiterlijk zal men niet veel
merken. De menschen gaan
rustig huns weegs. De eeni
ge aanduiding dat er Iets
verkeerds ls aan dit leven,
ls het .gebrek aan lachen.
Er wordt ln Batavia, in Java
en geheel Indonesië, niet
veel meer gelachen. Echt
hartelijk gelachen.
Een goede kant aan het
geheel is er natuurlijk ook.
In het gemeenschappelijke
leed ls men tot een sterke
onderlinge verbondenheid
gekomen. Men heeft leeren
offeren.- Men heeft de ware
vriendschap leeren onder-
schelden de teleurstelling
heeft gelouterd.
misschien toch wel op wat al to
grooten voet.
Er is toen geëxperimenteerd met
verschillende gastdirigenten, met
de meesten waarvan we overigens
al eerder hadden kennis gemaakt
en met wie de kennismaking over
het algemeen niet was tegengeval
len. Dat zulks echter ging tan kos
te van het ensemble, dat hierdoor
onherroepelijk lijden moest wat
den geest, het samenspel, de ar
tistieke afwerking en de spelop
vattingen betreft en dat zeer ze
ker zou zijn ten onder gegaan aan'
het gebrek aan continuïteit in de
leiding, lijdt wel geen twijfel.
Totdat inderdaad met het onver
antwoordelijk optreden van een
der laatste dirigenten tenslotte de
bom barstte, het orkest terecht wei
gerde verder onder dergelijke lei
ding te spelen en het bestuur der
H. O. V. zich gedwongen zag op
stel en sprong om te zien naar een
beteren dirigent en te pogen een
meer stabielen toestand te schep
pen. En zoo kregen we toen Jan
Out voor den lessenaar. Zooals we
reeds schreven, een allround mu
sicus, die van meetaf aan trou
wens reeds een groot aantal be
wonderaars telde, omdat hij bewe
zen had, te beschikken over een
innig artistiek temperament en
last but not least over een groote
dosis muzikale eruditie en een
partituurbeheersching, welke tel
kens opnieuw bewondering afdwin
gen en van welke hoedanigheden
het orkest dan ook onmiddellijk
den gelukkigen invloed bleek te
hebben ondergaan.
En nu zouden we willen vragen:
ligt hier de oplossing van de, uit
eindelijk naar we meenen nog
steeds niet geregelde dirigenten
kwestie, niet voor de hand? We
kunnen hierbij de uitspraak van do
Zuiveringscommissie ten aanzien
van Marinus Adam gevoeglijk bui
ten beschouwing laten, daar deza
gezien de trage afvjjjikeling in
soortgelijke aangelegenheden nog
wel eenigen tijd op zich zou kun
nen laten wachten. Maar zooveel
is zeker, dat op het bestuur van de
H. O. V., in het belang, niet al
leen van de musici van het orkest,
doch ook van het Haarlemsche
muziekleven in het algemeen, een
ernstig beroep mag worden gedaan,
om kort en goed in de dirigenten
vacature te voorzien. We weten
niet, of er in den boezem van het
bestuur verschil van meening hier
omtrent heerscht. We kunnen
slechts hopen, dat zulks niet het
geval zal zijn, en dat niet, zooals
vaak gebeurt, het cultureele en ar
tistieke belang, dat met deze zaak
gemoeid is, achtergesteld zou wor
den bij persoonlijke belangen en
om relaties of gevoeligheden te
sparen. Een spoedige beslissing
lijkt ons hier geboden. Het Haar
lemsche muziekminnende publiek
heeft recht op een zoo goed moge
lijke en een, zoo eenigszins moge
lijk, blijvende oplossing. Caveant
consulesl Sch.
