Onvoldoende controle van C.D.K.
maakte zwendel mogelijk
Op vreedzame verwijdering van
Franco aangedrongen
De moord op
Russische eischen aan Iran
ir. F. Guljé
BEURS VAN AMSTERDAM
Geheele fraude kon aanvankelijk
worden weggemoffeld
ALS EEN OLIEVLEK
Waarschijnlijk politieke
motieven
Europeesch luchtnet
der K.L.M.
Driemogendhedenverklaring
Rusland zou strategische punten
willen bezetten
Qlie-concessies verlangd
Ontruiming van Syrië
begint 11 Maart
Nederlandsehe meesters in
Brussel
Verdeelde markt
DINSDAG 5 MAART 1946
PAGINA 3
UNILEVER-AFFAIRE
Zuivering
De voormalige Noorsche tankboot „Pegasus", thans herdoopt
in Willem Barentsz", is in de Amsterdamsche haven aange
komen. Het schip zal bij de Amsterdamsche Dokmaatschappij
worden omgebouwd tot drijvende traankokerij voor de Nederl.
Walvischvaart Mij. (Alg. Holl. Fotopersb. P.)
IB3h
Op uitnoodiging van het Europeesche Economische Nood-
comité heeft een aantal experts uit alle geallieerde landent
waaronder Rusland en Turkije, een bezoek gebracht aan het
landbouwproefstation te Jealott's Hill in Engeland, waar de
groote vorderingen, welke Britsche scheikundigen gedurende
den oorlog op landbomogebied hebben gemaakt, getoond wer
den. Tevens vonden demonstraties plaats met de nieuwste
machines welke gebruikt worden voor de bestuiving ter be
scherming van het gwas tegen ziekte en insecten.
(A.B.C. Press Service P.)
COMMISSIE VOOR HET
FILMWEZEN
OBLIGATIËN
Act. Fondsen
Zooals bekend, betrof de mal»
Versatie bij de Unilever Verkoop-
centrale. honderdduizenden bonnen.
De directie had een aantal van
500.000 rantsoenen opgegeven, maar
vast is komen te staan, dat er veel
meer geweest zijn. V
Op een gegeven oogenblik heeft de
Unilever Verkoop-centrale hèt distri
butiekantoor te Rotterdam een partij
van 106 millioen- rantsoenen marga
rine, boter en vet ter contróle aan
geboden. Dit was zoo'n ontzaglijke
hoeveelheid, dat in normale omstan
digheden contróle uiterst moeilijk zou
zijn geweest. Men zat aan de betrok
ken distributieafdeeling niet alleen
met een tekort aan personeel, doch
daar kwam nog bij, dat het kantoor
juist voor een verhuizing stond. Men
heeft toen te Rotterdam het C.D.K.
in Den Haag in den arm genomen en
gevraagd, wat er gedaan moest wor
den. Daar werd het advies gegeven
«enige goede steekproeven te nemen.
Dit schijnt echter achterwege te
zijn gelaten. Ook de afdeeling na-con-
tröle en vernietiging te Hattum heeft
geen controle uitgeoefend. Zoo kon
het gebeuren, dat de geheele fraude
bij de U.V.C., die in dit aantal van
106 millioen begrepen was, als het
ware kon worden weggemoffeld. Had
men wel gecontroleerd, dan was de
fraude in Januari van dit jaar ont
dekt. In hoeverre de U.V.C. er op
gespeculeerd heeft, dat de verhuizing
en het gebrek aan personeel van de
Rotterdamsche distributie-af deeling
een controle onmogelijk* maakten, zal
nog worden nagegaan.
In ieder geval zijn er bij het C.D.K.
ernstige fouten gemaakt, maar van
eenig verband tusschen de twee zaken
is niets gebleken en de politie is zelfs
na een diepgaand onderzoek, dat een
week geduurd heeft, ervan overtuigd,
dat dit verband ook niet bestaat. Toch
zijn 6 functionarissen van het C.D.K.
aanvankelijk gearresteerd, omdat men
het verband wel aannam en ver
moedde, dat de controle met opzet
achterwege was gebleven. De aange
houdenen zijn later evenwel in vrij
heid gesteld, al zullen zij zich wegens
nalatigheid te verantwoorden hebben.
Wat de zaak van de Unilever Ver
koop-Centrale betreft: deze is nu
„rond". Na 21 Februari zijn nog aan
gehouden G. van de P., chef van het
verkoopkantoor van de U.V.C. te
Maastricht, wegens malversaties met
van het kantoor Rotterdam afkomstige
toewijzingen; voorts A. P. K., te Rot
terdam. Deze beheerde de bonnen
administratie van de Van den Bergh
en Jurgen's fabrieken te Rotterdam en
verrichtte manipulaties met toewij
zingen, waardoor de bonnenpot tel
kens weer kon worden aangevuld.
Deze K. kon de verleiding niet weer-
(Van onzen specialen verslaggever).
De Vrijdag J.l. te Leiden gepleegde
moord op ir. F. Guljé die, naar de
voordeur gelokt, door een onbekende
werd neergeschoten, heeft aldaar
groote consternatie verwekt. Vrijwel
algemeen neemt de burgerij aan, dat
deze moord een politieken achter
grond heeft. Deze overtuiging wordt
gebaseerd op het feit, dat vele men-
schen ln Leiden zich herinneren,
dat tijdens de bezetting pamfletten
verschenen, waarin uitdrukkelijk
werd geaegd, dat ir. Guljé na den
oorlog tot de eersten zou behooren,
die onschadelijk zouden worden ge
maakt. Dat aan dezen moord inder
daad politieke motieven ten grond
slag liggen, wordt voorts waarschijn
lijk gemaakt door het feit, dat niet
gebleken Is, dat er eenige andere
reden voor kan hebben bestaan. Zon
der zich te verdiepen in de vraag
of de aanhouding van Ir. Guljé na
de bevrijding, en geruimen tijd ge
leden zijn vrijlating, op voldoende
gronden hebben berust, zijn de
meeste menschen ln Leiden van
oordeel, dat het onduldbaar is dat
onbekenden zelf op eigen houtje de
rechtspleging ln handen nemen, ter
wijl men toch mag aannemen dat
het gerecht, na inzage te hebben
genomen van alle dossiers, die op
de zaak betrekking hadden, met ken
nis van zaken tot de overtuiging
van diens onschuld ls gekomen. Men
tvijst er op, dat dit niet de eerste
*noord ls, waaraan politieke motie-
en. ten grondslag liggen. Daarom
v,® -et te hopen dat de politie, die
naar onderzoek in deze zaak voort-
•S™ J5®n-enkele poging zal nalaten
om den dader te Vinden.
Het aantal onopgehelderde moor-
herlnnere zich de zaak-
Van Dijk einde December ln
Dordrecht mag nog niet met een
worden vermeerderd. Daardoor Im
mers zou het gevoel van rechtsze
kerheid, dat sinds de bevrijding
toch niet al te groot is, worden on
dermijnd. Morgen zal het stoffelijk
overschot van den heer Guljé 'te
Oegstgeest ter aarde worden besteld.
De P.o.D. in Leiden, aan wie wij
inlichtingen verzochten, omtrent de
redenen van lr. Guljé's aanhouding
en invrijheidstelling, deelde ons
mede, daarover niets te kunnen zeg
gen.
staan en zorgde goed voor zichzelf.
Bij hem werden in beslag genomen
een schrijfbureau, een encyclopaedie,
drie schilderijen, een pick-up met pla
ten, 15 boekwerken, twee Perzische
kleedjes, een bar en een bontmantel
van 4400,K. verkocht de door
hem ontvreemde vettoewijzingen aan
den importeur van vetten M. S. van
W. te Rotterdam, die er een voordeelig
handeltje aan had, waaraan hij naar
schatting een paar ton verdiende.
Voorts zijn nog acht aanhoudingen
verricht.
Drie lijndiensten in het Europee-
sche net heeft de K.L.M. Maandag her
opend. Vooral het hervatten van de
luchtverbinding met Engeland is een
feestelijk gebeuren voor de Nederland
sehe luchtvaart. De lijn Amsterdam
Londen is n.l. de oudste K.L.M.-lijn.
Van nu af zullen de K.L.M'. en de
British European Airways in onder
linge samenwerking vier retourdiensten
per dag tusschen Nederland en Enge
land onderhouden. Het hervatten van
de luchtverbinding AmsterdamBrus
sel door de K.L.M. valt samen met de
opening van een dienst BrusselAnt
werpen door de Belgische Luchtvaart
mij. Sabena. De K.L.M. zal tweemaal
per dag heen en weer, de Sabena een
avondretourtje vliegen. De Air France
vliegt reeds drie maal per week het
traject ParijsAmsterdam. Op de
werkdagen zal nu de K.L.M. eveneens
de verbinding tusschen Amsterdam en
de Fransche hoofdstad onderhouden.
Binnenkort zal voor deze nieuwe ver
binding een definitieve dienstregeing
worden vastgesteld.
De minister van Binnenlandsche
Zaken heeft met ingang van 5 Mei
1945 aan ir. W. L. Z. van der Vegte,
directeur-generaal der P.T.T., ontslag
uit zijn functie verleend.
Het Britsche ministerie van
Buitenlandsche Zaken heeft
Maandagavond 'n gemeenschap
pelijke verklaring van de V.S.,
Engeland en Frankrijk over
Spanje gepubliceerd.
In de nota wordt gezegd, dat er
geen goede verstandhouding kan be
staan tusschen het Spaansche volk
en de naties, die gezamenlijk de
nederlaag aan Duitschland en Italië
hebben toegebracht, zoolang Franco
de contróle over Spanje blijft be
houden.
Er bestaat geen plan 111 de binnen
landsche aangelegenheden van Spanje
ln te grijpen. Het .Spaansche volk
moet zelf zijn eigen bestemming
kiezen.
De regeeringen houen, dat on-
Wi
Volgens een te Londen verspreid
bericht heeft Rusland aan Iran een
zestal eischen gesteld. De voor
naamste zijn, dat Iran de autonome
regeering van Azerbeidsjan erkent
en aan Rusland olieconcessies ver
leent. Bovendien zou Rusland stra
tegische punten van het land be
zetten. Zoolang de kwestie nog
hangende is, zouden de Sovjettroe
pen in bepaalde gebieden van Iran
blijven.
Noch omtrent deze eischen, noch
omtrent het niet-terugnemen der
troepen heeft Rusland aan iemand
eenige mededeeling gedaan.
Een Iraansche minister deelde U.P.
mede, dat het kabinet nog geen of-
flcieeie inlichtingen heeft ontvangen
over de Russische bezetting, daar de
premier in Moskou vertoeft.
Reuter verneemt in Londen dat de
min.-president van Iran, Sultaneh,
bij de Sovjetregeering een protest heeft
ingediend toen hij gehoord had van
de bedoelingen der Sovjet-Unie om
in een deel van Iran troepen te hand
haven.
De Engelsche regeering heeft zich
tot dusverre beperkt tot het geven
van een opdracht aan haar gezant te
Moskou om inlichtingen te vragen.
Bij de Britsche Lagerhuisdebatten
over de defensie heeft de conserva
tieve afgevaardigde MacLean. een ge
neraal, de Iraansche kwestie ter sprake
gebracht. Hij noemde den toestand in
Iran totaal onbevredigend. Waarschijn
lijk zal in het land een volledige
chaos heerschen. We kunnen het risico
niet nemen, dat Iran en de Perzische
Golf ln de handen van eenige macht
vallen. Zijn we van plan onze Sovjet-
Russische bondgenooten „den baby te
laten kidnappen Wij moeten bereid
zijn voor eigen belangen in de bres
te springen en met onze bondgenooten
deelnemen aan het handhaven van
orde en veiligheid in Iran. Naar mijn
meening kunnen we alleen zoo onze
positie in het midden-oosten hand
haven en op den langen duur den eer
bied en de vriendschap van de Sovjet-
Unie behouden.
De Fransche en Britsche mili
taire delegaties te Parijs hebben
een programma opgesteld betref
fende het gelijktijdig terugtrek
ken der Fransche en Britsche troe
pen uit Syrië, dat 11 Maart a.s.
zal beginnen en 30 April beëin
digd zal zijn. De delegaties be-
studeeren thans een programma
betreffende de ontruiming van
den Libanon, aldus een A. F. P.-
bericht uit Parijs.
danks de onderdrukkingsmaatregelen
van Franco Spanje niet opnieuw
een burgeroorlog zal moeten onder
gaan. Zij vertrouwen integendeel,
dat de Spanjaarden spoedig de mid
delen zullen vinden een vreedzame
verwijdering van Franco, de afschaf
fing van de Phalanx en de instelling)
van een overgangs-regeering te be
werkstelligen, zooflat in vrijheid over
den regeeringsvorm beslist kan wor
den.
Politieke amnestie, terugkeer van
de verbannen Spanjaarden, vrijheid
van vergadering zijn o.a. essentieele
vereischten. Een overgangsregeering,
welke deze vereischten voor oogen
zou willen houden, zou de erkenning
van alle vrijheidlievende volkeren
verkrijgen en voor de oplossing van
Spanje's economische problemen zou
het mogelijk uitvoerbare worden ge
daan.
De kwestie van de handhaving of
de verbreking der diplomatieke be
trekkingen door Frankrijk, Engeland
en de V. S. met het huidige Spaan
sche regiem zal beslist moeten wor
den in het licht van de gebeurtenis
sen en rekening houden met de in
spanning van het Spaansche volk om
zijn eigen vrijheid te verkrijgen.
In Washington twijfelt men in ver-,
antwoordelijke kringen aan het nut
tig effect van deze verklaring en
men is teleurgesteld over de voor
zichtige bewoordingen.
Tegelijk met het uitgeven van den
driemogendhedenverklaring, zijn te
Washington in beslag genomen Duit-
sche documenten met betrekking tot
Franco gepubliceerd.
In Juni 1940 beloofde Franco aan
de zijde van de As den oorlog in te
gaan, op voorwaarde, dat Spanje Gi
braltar, Fransch-Marokko en deelen
van Algiers zou verkrijgen en de noo-
dige militaire en economische hulp
aan Spanje kon worden verleend. De
ze plannen gingen tenslotte niet door
omdat Franco „zijn eigen vernieti
ging vreesde bij een Anglo-Ameri-
kaansche overwinning". Wel teekende
hij in Febr. 1943 nog een overeen
komst met Duitschland, dat Spanje
zich zou verzetten tegen een inval
op Spaansch gebied.
Door den minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen is een
commissie van overleg en van advies
voor vraagstukken betreffende het
filmwezen ingesteld. In deze com
missie hebben zitting mr. J. de
Poole, voorzitter, J. G. J. Bosman,
A van Domburg, L. Lichtveld, Joh.
Miedema, M. P. M. Vermin, E. J.
Verschueren en D. Vriesman. Tot se
cretaris is benoemd ir, J. H. J. de Jong,
Prinsessegracht 20, 's-Gravenbage.
De taak van de commissie zal zijn
overleg te plegen en advies te geven
met betrekking tot de vraagstukken,
die zich terzake van de bevordering
en de ontwikkeling van het Neder-
landsche filmwezen voordoen, in het
bijzonder van de kunstzinnige en da
cultureele aspecten daarvan. De com
missie zal hierbij bijzondere aandacht
besteden aan de vervaardiging van
Nederlandscbe films, het verkrilgea
van de daarvoor benoodigde outil
lage en het beheer daarvan, het op
leiden van filmkunstenaars, het ver
zorgen van het roulement van Neder-
landsche films, en op wettelijk -ter
rein, het instellen van een Filmraad
en het verleenen van publiekrechte
lijke bevoegdheden aan organisatie»
op het gebied van het filmwezen.
In het kader van het cultureele
verkeer tusschen Nederland en België
kwam, in afwachting van de komst der
Vlaamsche meesters naar Nederland,
een groot aantal van de allervoor
naamste werken van Jeroen Bosch tot
Rembrandt naar Brussel. Officieel Za
terdag voor het publiek geopend, wa»
er reeds Vrijdagavond een privé-ope-
ning, die een plechtig karakter droeg
en bijgewoond werd o.a. door minister
Van der Leeuw, den Nederlandschen
gezant, baron van Harinxma thoe Sloo-
ten, den Belgischen minister van On
derwijs Buisseret en tal van andere
Belgische, Nederlandsehe en verdere
buitenlandsche personen uit openbare
en artistieke milieux.
Minister Van der Leeuw en minis
ter Buisseret voerden het woord. Deze
expositie is de belangrijkste die ooit
in Brussel van buitenlandsche werken
werd gehouden. De cultureele samen
werking kon beslist niet beter en
stijlvoller ingezet worden.
Ook op een andere wijze kwam de
samenwerking tot uiting, door de
komst n.l. van het Concertgebouw
orkest, dat onder leiding ran Van
Beinum Zaterdagavond zijn eerste uit
voering in Brussel gaf.
Het Belgische ministerie van On
derwijs acht de Nederlandsehe schil
derijen-tentoonstelling te Brussel van
zooveel belang voor de cultureele ont
wikkeling van de jeugd, dat speciale
bezoeken voor de scholen georgani
seerd worden.
In evidente gevallen kan aan onder
wijzers vrijstelling worden verleend
voor het opkomen onder de wapenen.
Verzoeken moeten worden gericht
aan het min van O. K. en W., afd.
AMSTERDAM, 4 Maart '46.
De affaire ter beurze blijft nog
steeds zeer beperkt.^ In het afgeloo-
pen weekend werdén 346 verkoop
vergunningen aangevraagd tot een
bedrag van f 787.825.zoodat de
vooruitzichten voor deze week niet
bijzonder hoopvol zijn.
De markt sloot verdeeld.
Van de buitenlandsche pandbrie
ven reageerde 3 pCt. Vergde Trans-
atl. Hyp. Bank tot 104Vf. Van In-
dustrieele obligaties verloor v. d..
Bergh en Jurgens op 102
Spaarcertificaten sloten 101A-
MAANDAG 4 MAART 1946
b =r bieden1. latengedaan en
bieden; r= gedaan en laten
Staatsleeningen
NEDERLAND
V.K. 4/3
1940 500 14 102X 103
'40100014 103b 103b
*40 100 11 4 102' 102
1940 B 100 4 102 102
1940 500II 4 102X 102)4
'40 1000 II 4 10254 102-ft
'40 1000 B 4 103b 103b
194 1 50 0 4 102X 102X
'41 1000 4 10254 102-ft
1941 100 3% 102(1 102X
1941 500 3V4 102» 102X
'41 1000 314 102» 102)4
1942 100 3% 102» 102 >4
1942 500 3V? 102» 102)4
'42 1000 314' 102» 10254
1943 100 3V4 102» 102)4
1943 500 SV, 102» 102)4
'43 1000 3 Vz 102» 102)4
1936 1 00 3 102 102K
'30 1000 3 102Mb103
1937 100 3 106)4 104)4
'37 1000 3 1G2A- 101-H
'38 100 3 Va 3 104b 104§
'38 500 3'/, 3 103)4 103H
'3810003VV3 103)4 102)4
Crt.1000 2V4 84 H 8454
Grootb. 2VV MM 84H
OOST-INDIE
'37 500 3 100* 100»
'37 1 000 8 100)4 100)4
'37 100A8 100 100
'S7 500A 3 100)4 1000
'87 1000 A 8 100X 100»
Prov. en Gem.Ieen.
A'dam '61 3Va102X 102)4
A'd. '37 3% 102)4 102)4
A'dam 2 3V4 102X§!02)4§
A'd. 3-4 3 Va 102)4 102)4
A'dam 6 31/, 102)4 102)4
A'dam 6 31/, 102)4 102)4
V.K. 4/3
A'dam 7 3V, 102iV102)4
A'dam 8 3'/, 1025a 102X
Arnh.'37 31/, 102» 102»
Arn.2'37 31/, 102» 102»
Geld.'3831/4 102 102
•s-Gr.'38 31/2 102)4 102)4
's-Gr. 3'37 3 101)4 101)»
's-Gr.'38 3 101)4 101)4
H'lm'38 3 101» 101»
N.-H. '38 3 102)4 1021
N.-H.2e'38 3 102X 5102*
Rdl-3'37 3i/, 102)4 102!4
R'd4-5'37 31/, 102)4 102H
R'd6'373% 10254 102)4
R'd '38 3V, 8 102)4
R'dam '94 3 101)4 01 «4
UtG3'37 3i/, 103 102»
Veis.'371 3% 102
Vels37II3i/, 102)4 102
VbII38 3i/23 101)4 101
Bank- en Cred. lnst.
Bk.NG. '38 3 101X51015
Bk.Onr. Z. 5 99X 5 99X*
Bk.O.Z.'37 4 981. 97)41.
Ctr.Cr.B.4% 971
Fr.-HBk.3V, 102 10054
G.Cr. 29 31/, 101J4b10m
G.Cr .33 31/2 101XM01»
NBinst 6 4 65L 641.
NBinst (5) 4 651. 64i
NBinst 4 'A 4 651. 64!
NVsch(5) 31/2 96 96
Hypotheekbanken
AlgFr2%3% 101Xb101X
AlgHXY 3101)4 101
AmstHB 31/, 101 101
Bat.C-G3i/, 100)4 100)4
DordrHB 31/, 10154 101)4
FGDAVA 3% 103L 103)4!
's-Gr.vu 31/4 101 100)»
Gron.H.3i/, 101 100)4
Haarl.KLSVV 103§ 102
MH-C2%3i/, 102)4 101)4
MHCrKN3 102)41101)4
V.K. 4/3
Nat. H.B.Si/a 101)4 102
NVeendK3i/2 102 102b
NVeend3i/, 3 I02)4bl02)49
NHGrUD3Va 100 101
R'damH.31/, 100)4b100)4*
Stand. H.31/, 10154§ 101b
UtrH2vu 31/a 102b 102§
Westl.AA3V, 101)4 100,14
W1.EEFF31/, 101)45100)4
Westl.TV 3VV 101)45100)4
Zeeuws 3% 100X5100X
Zuid KL 3V, 100)4 100)4
Z.H.ZBIE3V4 100)4 10054
(Werkz l.h. bultenl.)
H.B.V.Am. 8 481. 48b
H.B.V.Am. 5 481. 48L
NwN.-Am 5 127 127
NW.&P. 4% 117
2eN.8s.P4i/, 115§ 118)4
V.Trstl.H 3 104)4 10454
(Seheepsverb. Mtjen)
le Ned. 3VS> 10D45101K
Rott.Sch. 3V.100» 100*
Industr. Ondem.
Bergh&J3 V, 103)4 102)4
KPapler 3 10156§1025ëb
Mtjnbouw-ondern.
Limb.St.3i/, 103X1102X8
Petroleu m- on d arn.
Bat Petr.Si» 103)4 103)4
Scheepvaart-Milen
St.Zeeland4 102b 102
Diversen
AmGrbr3% 100X 100)4
Gem.Eig. 31/, 102)4 102)48
'sGrPassSi/, 1035 1035
Nat.Gb'37 4 1016 101)4
N.Gr.'37 3V4 101X5101)4
Stadh.1. 4 10354 1035
Spoorwegen
NEDERLAND
NISp.'37 3 ié 71 l'1X
Voor], gen. Oblig.
AKU 3 Vb 102)4 102*
N. St.f.8i/a 101 XH02b
Werksp. 314 '03X 103
Prolongatie 2)4 2)4
Vor.
koers
le
Tape
2e
Tape
8e
Tape
4e
Tape
Se
Tape
6e
Tape
7e
Tape
NEDERLAND
2Vi% Spaarcert.
STAATSLEENINGEN
101* 1018
- - - 101*1* - 101*
