Eindelijk onderhandelingen
f
Politieke activiteit te Batavia
RUSSEN BEGINNEN MANDSJOERIJE
TE ONTRUIMEN
Stille Omgang voor het eerst
sinds vijf jaren
Onregelmatigheden
aan Levantkade
Moekden zou geheel
zijn ontruimd
Britsch-Indiërs
verlaten Java
Fantastisch
tegenwicht
Het weer
Eere-doctoraat voor
prof. Schermerhorn
Twintigduizend
deelnemers
Pari.-commissie eerst
Zaterdag naar Indië
69ste JAARGANG No. 23491
MAANDAG 11 MAART 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Ned. troepen in Semarang
Rel te Amsterdam
snel bedwongen
Bevroren vischfilet uit
IJmuiden
Hongaarsche vliegvelden
verpacht aan Rusland
Accoord over den Levant
Spaak tracht oplossing
te vinden
Electrificatie Amsterdam-
Hilversum
EGYPTISCHE"
DUISTERNIS
Een zandstorm heeft Zon
dagmiddag Cairo in een bijna
volledige Egyptischeduis
ternis gehuld. De auto's
moesten hun lampen ont
steken om te kunnen blijven
rijden. Een hitte met een ge
middelde temperatuur van 32
graden vergezelde den storm.
Sinds een eeuw is een derge
lijk natuurverschijnsel niet
yvoor gekomen.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Soekarno heeft Sjahrir's nieuwe „kabinet" goedgekeurd, evenals de
aanstaande onderhandelingen met de Nederlandsche regeering. De
NederlandschIndonesische besprekingen zullen waarschijnlijk begin
deze week worden hervat, gelijk met de bekendmaking van de namen
Van de nieuwe „ministers". Het nieuwe „kabinet" zal uit elf leden
bestaan.
Sjahrir heeft bij generaal Stopford ernstig geprotesteerd tegen de
landing van Nederlandsche treepen. Clark Kerr zet spoed achter de
terugtrekking van de Britsch-Indische troepen.
Sjahrir zal vanmiddag Clark Kerr ontmoeten en waarschijnlijk daarna
dr. Van Mook.
Het protest van Sjahrir aan ge
neraal Stopford luidt als volgt:
„Wederom zijn Nederlandsché
troepen in Batavia ontscheept. Ik
herhaal met nadruk het standpunt
van mijn regeering, dat de Neder
landsche militaire inval in Indone
sië een schending van de souverei-
niteit van de Indonesische repu
bliek beteekent.
De tegenwoordigheid van Neder
landsche troepen kan in dezen tijd
van spanning geen enkele goede
uitwerking hebben en zal niet na
laten de sfeer der onderhandelin
gen nadeelig te beïnvloeden.
Tenzij de Nederlandsche regee
ring inderdaad zekere vijandelijke
voornemens koestert, gaat het
boven ons begrip waarom deze ver
sterkingen nu noodzakelijk zijn. Ik
protesteer met kracht tegen de
nieuwe versterkingen en tegen
dergelijke gebeurtenissen in de
toekomst."
De eerste 800 Britsch-Indische
soldaten zijn van Batavia naar
Soerabaja vertrokken, vanwaar zij
met nog meer Britsch-Indiërs
rechtstreeks naar Britsch-Indië
vervoerd zullen worden.
Nadat de Militaire Politie van
nacht strenge maatregelen getrof
fen had het centrum vam Ba
tavia te beschermen, bracht de
ochtend van heden groote politieke
activiteit.
Dr. Van Mook heeft in zijn pa
leis Sir ^-"hibald Clark Kerr. de
generaals Sir Miles Dempsey, Sir
Montague Stopford, generaal
Spoc- en vire-admiraal Pinks voor
een langdurige conferentie ont
vangen.
Gisteren en hedenochtend zijn
tusschen Sir Miles Dempsey en
Sir Montague Stopford uitgebreide
besprekingen gevoerd over het ver
trek van de Britsehe troepen. Dit
vertrek zal met den grootsten spoed
worden georganiseerd.
Sjahrir zal Sir Archibald
Clark Kerr later in den mid
dag ontmoeten en er schijnt
de mogelijkheid te bestaan,
dat Sjahrir en dr. Van Mook
heden een informeel onderhoud
zullen hebben.
Men verwacht, dat in de eerst
volgende weken alle Nederland
sche troepen, die zich thans in
Malakka bevinden, geleidelijk naar
Ned.-Indië zullen worden overge
bracht, doch het zal vermoedelijk
meer dan een maand duren, voor
deze zaak haar beslag zal hebben
gekregen.
De correspondent van de
„Daily Telegraph" te Batavia
meldt, dat de meeningen om
trent den uitslag van de a.s.
Ned.-Indonesische besprekin
gen verdeeld zijn. Sir Archi
bald Clark Kerr heeft, on
danks zijn groeiend ongeduld
over het talmen der Indone
siërs, verklaard, dat hij opti
mistisch gestemd is en dat
Sjahrir een regeling tot stand
zal brengen. Aan den anderen
kant meent men, dat dr. Van
Mook, die de Indonesische
mentaliteit misschien beter
dan wie ook kent, pessimistisch
is geworden.
Ruim honderdduizend perso
nen kwamen Zondag in het
Brabourne-stadion te Bombay
bijeen om te. zien hoe de Agh'a
Khan tegen diamanten gewogen
werd in verband met de viering
van zijn diamanten jubileum als
geestelijk hoo/d van de Britsch-
Indische Mohammedanen. De
Aglia Khan was gekleed in een
witbrokaten jas, witte broek en
witte schoenen, terwijl hij tegen
de zon werd beschut door een
groote groene parapluie. Onder
tromgeroffel en trompetgeschal
trad de Agha Khan, vergezeld
Z, de leden van zijn gevolg,
gekleed in roode jassen en gou
dentulbanden, over een met
tapijten belegd pad het stadion
binnen, waar hij geplaatst werd,
op de eene schaal van een enor
me weegschaal, terwijl de andere
in evenwicht werd gebracht met
diamanten. Ebrahim Rajan Me-
herally, een bekend zakenman
uit Bombay die de plechtigheid
verrichtte en waarvoor hij een
honorarium van honderdduizend
dollar ontving, had 242 pond
diamant noodig om beide scha
len in evenwicht te brengen. De
plechtigheid werd bijgewoond
door gedelegeerden van alle Mo-
h ammedaansche landen van
Azië en Afrika.
Het terugtrekken van alle Britsehe
en Britsch-Indische troepen aal vol
gens voorzichtige schatting zes
maanden vorderen. Zoolang de laat
ste Britsehe troepen Java nog niet
hebben verlaten, zullen de Britten
het militaire commando in Ned.-
Indië blijven voeren.
Blijkens het officieele communi
qué is het 2e bataljon van het 13e
Reg. Inf. van het Nederlandsche
leger gisteren In Semarang aange
komen. Ten Oosten van Semarang
zijn in khaki gekleede Indonesiërs,
van wie men niet wist, tot welke
groepeering zij behooren, door ar
tillerie beschoten.
Bij Soerabaja vindt een operatie
voortgang om het gebied tusschen
Gedangan. Tambak en Waroe te
zuiveren. Men ondervond hier licht
verzet van artillerie.
Lemberg, ten Noorden van Ban
doeng, is door de 49ste Britsch In
dische brigade, onder de bescher
ming van twee Thunderbolts, bezet.
Generaal-majöor B. Mansergh,
geallieerd opperbevelhebber op Oost-
java, heeft medegedeeld, dat de
toestand op Bali spoedig' normaal
zal zijn.
Indonesische extremisten heb
ben 2 Britsehe convooien het
eerste hedennacht, liet tweede
hedenmorgen vroeg bi) Soeka-
boemi aangevallen. Volgens
vorloopigc rapporten hebben
deze aanvallen tot omvangrijke
gevechtshandelingen geleid,
waarbij Thunderbolts ondersteu
ning hebben verleend.
Verwachting tot Dinsdagavond;
Meest nevelig of zwaar bewolkt
weer, zonder noemenswaardigen
neerslag. Matige Oostelijke wind.
Weinig verandering In tempera
tuur.
Zon ouder 18.36. Maan 12.16
4.37. Zon op 7.03.
In de vrouwenloods van het In-
terneeringskamp aan de Levant
kade te Amsterdam is Zondagmid
dag omstreeks vijf uur een oproer
uitgebroken, waarvan de oorzaak
nog niet geheel is vastgesteld.
Vermoedelijk moest een van deze
vrouwen bij den commandant ko
men, omdat zij zich aan een straf
bare handeling had schuldig ge
maakt. Dit is voor de andere vrou
wen aanleiding geweest tot oproer.
De binnenwacht van het kamp werd
onmiddellijk gewaarschuwd en nam
de noodige maatregelen. De bewaking
werd, toen de onlusten voortduur
den, genoodzaakt haar vuurwapens
te gebruiken. Twee der vrouwen wer
den hierbij licht gewond.
Inmiddels waren de gevangenen in
loods 4 aan de nabijgelegen Suri-
namekade, waaronder zich ook SS'ers
bevinden, eveneens in opstand ge
komen.
Zij staken de radiokamer, in het
midden van de loods, in brand en
vernielden de telefoon en alarm
installaties. Hierdoor kreeg het rel
letje een ernstig karakter. De kamp
leiding waarschuwde onmiddellijk
den districtsbevelhebber-Oost der ge-
zagst roepen, tevens garnizoenscom
mandant van Amsterdam, Overste
Penters, die bet commando van het
kamp op zich nam.
Nadat eerst getracht was met eigen
middelen het vuur te blusschen,
waarschuwde overste Penters de
brandweer en vroeg hij om verster
king van bewaking en gezagstroepen.
De brandweer rukte uit met groot
materiaal, t.w. vijf lïïotorspuiten, een
personenwagen en een gereedschap-
penwagen, alsmede de drijvende
brandspuit „Jason". Dank zij dezen
overvloed van materiaal en kordaat
optreden, kon men het vuur snel
meester worden. Alle geïnterneerden
werden op het middenterrein van
het kamp bijeen gebracht en onder
zeer strenge bewaking gesteld. Ook
de omgeving van het kamp werd on
middellijk geheel afgezet. Omstreeks
negen uur was de bewaking den toe
stand weer geheel meester. Met het
uitgebreide onderzoek kon toen be
gonnen worden.
Naar het A.N.P. uit Brussel ver
neemt, heeft de Universiteit te
Gent aan minister-president prof.
ir. W. Schermerhorn het eere
doctoraat dier Universiteit verleend
Een zeer belangrijk aantal groot
handelaren in zeevisch te IJmuiden
heeft dezer dagen een besluit geno
men, qat verstrekkende gevolgen kan
hebben. Overgegaan werd n.l. tot de
oprichting van de stichting Unie-
visch. Deze stichting zal zich speciaal
bezig houden met de productie van
en den handel in „diepgevroren"
vischfilet, een product dus als de
onlangs uit Canada ingevoerde kabel
jauwfilet.
Volgens A.F.P. heeft het Chl-
neesche Centrale Nieuwsagent
schap medegedeeld, dat de
Kussen begonnen zijn met de
evacuatie van Mands.|oeri|e. Vol
gens A P. zou Moekden reeds
geheel 'zijn ontruimd.
De Sovjet-regeering zou het Chi-
neesche opperbevel niet op de hoogte
hebben gesteld van dit plotselinge
vertrek der Russische troepen.
Volgens nog niet officieel beves
tigde berichten zou het na het ver
trek der Russische troepen uit Moek
den tot gevechten zijn gekomen
tusschen Chineesche regeéringstroe-
pen en de te Moekden aanwezige
communisten.
De Britsehe regeering heeft te Mos
kou een protest ingediend tegen het
als oorlogsbuit wegvoeren van machi
nes en Industriegoederen uit Mand-
sjoerije. Deze fabrieksinstallaties
zouden volgens de Britsehe nota
toebehooren aan China. Er is nog
geen antwoord van Moskou op deze
nota ontvangen.
Hongarije "heeft de Hongaarsche
vliegvelden en land voor vliegvelden
en werkplaatsen voor den duur van
dertig jaar verpacht aan de Sovjet-
Unie, die voor de technische uitrus
ting zorg zal dragen.
In een officieel communiqué ont
kent de Joego-Slavische regeering,
dat de samentrekking van troepen
langs de Morgan-linie de voorberei
ding van een militairen aanval op
Triëst zou -:ijn, zooals door sommige
persberichten was vermeld. Het ver
scherpen der contrölemaatregelen
langs de demarcatielijn was volgens
dit communiqué het resultaat der
roepenbewegingen van den Poolschen
generaal Anders in Italië.
Voor het eerst sedert vijf Jaren
weerklonken zondagmorgen vroeg
wederom door de stille straten van
de hoofdstad de stappen der dui
zenden bedevaartgangers van buiten
Amsterdam, die den stillen Omgang
maakten. Voortdurend rolden extra-
treinen het Centraal Station binnen
en brachten nieuwe groepen deel
nemers, die in stil gebed hun weg
kozen langs de traditioneele route:
Kalverstraat, Nieuwendijk en dan
later door de uitgestorven Nes en
langs de voormalige Heilige Stede.
Na afloop bezochten velen het Be
gijnhof, dat ter eere van de ko
mende feestelijkheden rijk versierd
en verlicht is. Lampjes zijn aange
bracht langs elk der sierlijke gevel
tjes, langs de oude Engeische kerk,
waarvan de rijk verlichte torenspits
ïeeds van verre zichtbaar was. Vlag
gen en vaandels versierden de smalle
voetpaden en schijnwerpers netten
het besneeuwde, intieme hof in
blank wit licht. Maar bovenal straal
de het oude schullkerkje, waarvoor
ren enorm baldakijn was opgesteld.
Binnen stond de geheele schat van
kostbaarheden tentoongesteld, dien
dit hart van katholiek Amsterdam
rijk is: oude schilderijen, zilveren
reliekenschrijnen en kandelaren. Alle
altaren waren versierd met witte
seringen. Tot daglicht toe waren de
straten gevuld met. deelnemers, wier
aantal op twintigduizend wordt ge
schat.
Het vertrek der parlemen
taire commissie naar Ned.-
Indië, dat oorspronkelijk was
vastgesteld Dinsdag as., is
nader bepaald Zaterdag 16
Maart.
Het Fransche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken heeft bekend ge
maakt, dat de laatste Engelsche troe
pen den Libanon 30 April zullen ver
laten en dat de Fransche legermacht
in gedeelten zal worden geëvacueerd,
eindigende 1 April 1947. Het binnen
land inclusief de hoofdstad Beiroet
en het vliegveld Rayak. zullen on
danks den omvang der Fransche mi
litaire installaties en de transport
moeilijkheden, 31 Augustus van dit
jaar geëvacueerd zijn. Deze beslissin
gen zijn getroffen op een Fransch-
Britsche conferentie, die in de afge-
loopen week te Parijs is gehouden
De Belgische kabinetsformateur
Spaak heeft medegedeeld, dat hij zal
trachten een kabinet te vormen van
socialisten en deskundigen die in
staat zullen zijn een „reconstructie
programma" in België ten uitvoer t.e
leggen dat alle betrokken partijc"
zal bevredigen.
Spaak zeide ronduit, dat hij er aan
zou vasthouden het parlement een
kabinet A'oor te leggen welks Inzich
ten omtrent het wel of niet terug-
keerén van den koning nooit in stem
ming zouden worden gebracht. Hij
aeide, dat dit de eenige manier was,
waar op 'n socialistisch kabinet zou
kunnen reg-eeren daar de G.V.P., welke
stemde voor Leopold's terugkeer, 92
stemmen heeft in de Kamer van Af
gevaardigden, tegenover 69 van de
socialisten. De liberalen hebben nog
maals te kennen gegeven, niet aan
zulk een kabinet te willen mede
werken.
Voor het eerst is het Amsterdam
sche Begijnhof, dat dit jaar zes
eeuwen bestaatgeïllumineerd en
wel ter gelegenheid van de feesten
ter eere van het H. Sacrament van
Mirakel. Voor de deelnemers aan
den Stillen Omgang bood de nach
telijke illuminatie een verrassend
schouwspel
Naar wij van de zijde der Ned.
Spoorwegen vernemen, ligt het in
de bedoeling de electrificatie van
de spoorlijn AmsterdamHilver
sum 1 Juli gereed te hebben. Berst
zal de lijn Amsterdam—Hilversum
—Amersfoort geëlectrificeerd wor
den en daarna Hilversum—Utrecht
Over een dienstregeling op de lijn
AmsterdamHilversum is uit den
aard der zaak nog niets mede te
deelen.
Door verschillende omstandigheden
is de voorraad 20-plus-kaas bij fa
brikanten en handelaren belangrijk
grooter, dan verwacht werd. Daarom
is besloten, in de eerste helft van
April het kaasrantsoen uitsluitend
in 20-plus-kaas te verstrekken.