Onbekende duikbooten
ten Zuiden van Java
I
Britsche Spitfires maken
verkenningsvluchten
CHURCHILL OVER SPANJE:
EEN LEVEN GEWAAGD
Vele levens gespaard
HET TWEEDE LEGER
was voor de wereld zoek
MINDER BROOD
Maatregel tegen de
knoeierijen
Verdachte behoort
tot Hollands Glorie
69ste JAARGANG No. 23501
o
VRIJDAG 22 MAART 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weekTelefoon Administratie 21543
Tan Malakka
in arrest
De politieke toestand
PRINSES JULIANA
naar Berner Oberland
Mgr. Kuypers naar ons land
Geen verlaging van het
suikerrantsoen
Het weer
„Franco moet Fransche regeering dankbaar
zijn voor verlenging van zijn bewind"
Laatste phase in strijd om
Duitschland
Kardinaal de Jong
te Haarlem
Groslijststemming voor
Prov. Staten
NIEUWE HAARLEMSCHE C0URAN1
A.N.P.-Aneta meldde gister
avond uit Londen, dat uit Batavia
berichten waren binnengekomen,
als zou een aantal Russische onder-
aeebooten onder de Zuidkust van
Java liggen. Later op den avond
werden door Reuter deze berich
ten officieel tegengesproken. Een
Nederlandsche stafofficier heeft
nog medegedeeld, dat het bericht
uit Indonesische bronnen afkom
stig "i en dat by nader onderzoek
geen bevestiging kon worden ver
kregen.
De geheimzinnige duikbooten, wel
ke men als Russisch had beschouwd
en welke men aan de Zuidkust van
Java zou hebben gezien, kunnen
vroegere Duitsche duikbooten zijn
geweest, aldus luidt een verklaring,
dia Donderdagavond laat te Bata
via werd gegeven, nadat de hoogste
regeeiingskringen Britsche, Ne
derlandsche en Indonesische
medegedeeld hadden niets omtrent
deze aangelegenheid te hebben ver
nomen.
De geallieerden hadden Duitsche
duikbooten in de havens van Noord-
Java aangetroffen en het is moge
lijk. dat er eenige in de havens aan
de Zuidkust waren achtergebleven.
Men denkt aan de mogelijkheid,
dat een of meer van deze schepen
met Japansche of Indonesische be
manning zee hebben gekozen.
Gisteren hebben Britsche
Spltfire-vliegtuigen, welke hun
basis op Java hebben, .ver
kenningsvluchten uitgevoerd
over het gebied waar, naar men
beweert, Russische onderzeeboo
ten onder de kust liggen. Van
de resultaten is niets bekend.
Vandaag zullen andere Spitfire-
toestellen nog meer verkennin
gen doen.
Sjahrir heeft aan een correspon
dent van A.N.P.-Aneta In een te
lefoongesprek verklaard: „Dit is
het eerste, dat ik over deze aan
gelegenheid verneem." Verder vroeg
hjj of de feiten reeds bevestigd wa
ren. Op de vraag van den corres
pondent of de aanwezigheid van de
Russische duikbooten in verband
kon worden gebracht met den po-
litieken toestand in de binnenlan
den van Java, antwoordde Sjahrir:
„Volgens mij in geen enkel op
zicht."
„The Times" publiceert het vol
gende overzicht van den politieken
toestand te Batavia.
„Hoewel In Batavia de politieke
ontwikkeling sinds Zaterdag heeft
stilgestaan en de militaire situatie
op West-Java nog on-stabiel is, be
staat er geen reden om sombere
In den loop van den Donderdag
middag is Prinses Juliana te Du-
bendorf aangekomen. Kort daarna
is zij naar het Berner Oberland
vertrokken.
De onlangs benoemde Aposto-'
ltsch Vicaris van Suriname, Z. H.
Exc. Mgr. St. j. m. Kuypers
C-S-S.R., vertrekt eind van deze
maand naar Nederland om de Bis
schopswijding te ontvangen. Hij
wordt omtrent Paschen hier te
lande verwacht.
-In utrecht heeft men besloten een
grootsch monument te plaatsen voor
de gevallenen, hetwelk zal worden
geplaatst op het Domplein-voor den
wand van de Domkerk, rechts te-
enover den doorgang onder den
a toren.
verwachtingen te koesteren of uit
het uitblijven van formeele samen
komsten tusschen Nederlanders en
IndonesitSrs de gevolgtrekking te
maken, dat men in een crisis is
geraakt. De In de afgeloopen week
gevormde subcomité's zijn blijven
vergaderen en bovendien hebben er
lnfcrmeele besprekingen plaats ge
had tusschen de vertegenwoordi
gers."
De Sultan van Pontianak is
gistermiddag te Batavia aange
komen. Hii heeft een lange be
spreking gehad met dr. W. Ho
ven, het hoofd van de NICA.
Radio-Batavia meldt, d&t Tan
Malakka, de leider van het Indone
sische „Volksfront" met een aan
tal zijner volgelingen, onder wie
Joesoef, voorzitter van de Indone
sische communistische partij, ge
arresteerd zouden zijn door het In
donesische leger (T. R. I.). Er zijn
nog geen bijzonderheden bekend,
maar men zegt, dat de meest ra
dicale linksche extremisten, die
voortdurend moeilijkheden ver
wekten, in hechtenis zijn genomen.
De arrestaties zouden zijn verricht
op grond van het republikeinsche
decreet, waarbij maatregelen worden
genomen tegen degenen, die onge
regeldheden veroorzaken.
Nog dit seizoen hoopt Scheveningen, zij het dan voorloopig
wat bescheidener dan vroeger, weer badplaats te zijn. Dat er
inmiddels nog wel iets gebeuren moet eer het zoover is, toont
onze foto
(Van ónzen Haagschen redacteur);
Naar aanleiding van geruch
ten over een te verwachten
verlaging van het suikerrant
soen deeide men ons ter be-
voeger plaatse mede, dat deze
volkomen ongegrond rijn. Wel
zal de minister van Landbouw
hedenavond in zijn praatje „Op
de Brug" spreken over een ver
laging van het broodrantsoen,
in verband met het tarwe-
tekort over de geheele wereld
Ongeveer 800 Nederlandsche vluch.
telingen, die met een specialen trein
naar Kandy gebracht waren, zijn to
Colombo aan boord van de „Nieuw-
Amsterdam" gegaan, op welk schip
zich reeds 3000 passagiers bevonden.
De „Nieuw Amsterdam" is haar reis
naar Nederland begonnen.
Verwachting tot Zaterdag
avond;
Nieuwe kleine storingen nade
ren ons land uit het Zuid-Westen.
Onder hun invloed /.ai het mor
gen zwaarbewolkt zi|n en zal het
opnieuw gedurende eenigen tijd
regenen. I»e wind blijft tusschen
Zuid en Zuid-West en zal aan de
kust tijdelijk krachtig zijn. In
de temperatuur komt weinig ver
andering.
Zon onder 18.55. Maan 0.11
8.32. Zon op 6.38. L.K. 25 Maart,
In een exclusief interview
met U. P. aan boord van de
Queen Mary", weinige uren
voor het vertrek van dit schip
naar Engeland, zelde Winston
Churchill o.a., dat het zeer ge
vaarlijk zou zijn, indien de
Veiligheidsraad het onderzoek
naar de Iraansche kwestie zou
uitstellen.
Op de vraag: „Wat denkt u
van de poging van de Ver. Vol
ken om Franco te verwijderen"
antwoordde Churchill: „Als Ik
Spanjaard was. zou ik niet on
der zijn regime willen leven,
maar het lijkt mij, dat hij in
het bijzonder tegenover de
Fransche regeering zeer dank
baar moet zijn voor het feit,
dat zij het bestaan van zijn be
wind heeft wilian verlengen.
De Spanjaarden zijn een fier en
grimmig volk. Zij hebben een goed
geheugen en herinneren zich nog
steeds hun strijd tegen Napoleon.
Zij houden er niet van, dat vreem
de mogendheden voorschrijven wat
zy doen en laten moeten. Het stemt
mij droevig, dat de Fransche regee
ring toegegeven heeft aan den druk
der communisten en dat zij een
twist met Spanje begonnen ls. Laat
hen over zichzelf beschikken en zij
zullen een bewind scheppen van
steeds vrijheidslievender inslag. Wij
dienen niet te vergeten, dat Spanje
ernstig verwoest is door den burger
oorlog- Zelfs de linksche extremis
ten wenschen geen herhaling van de
slachting.
's-GRAVENHAGE, 22 Maart
Ut Kcgeeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede:
In verband met de onregelmatig
heden bij de Unilever Verkoop Cen
trale beraamt de regeering maat
regelen om een meer direct toezicht
te kunnen uitoefenen op die bedrij
ven, die in het kader van de distri
butieregeling voor de voedselvoor
ziening van ons land van vitaal
belang zijn.
Zy heeft met de instemming van
den raad van bestuur van Lever
Brothers en Unilever N.V. besloten,
in afwachting van een meer alge-
meene regeling van deze materie,
reeds thans bij de Nederlandsche
bedrijven van Lever Brothers en
Unilever N.V. een regeeringsverte-
genwoordiger aan te stellen. Deze
regeeringsvertegenwoordiger krijgt
tot taak de regeering in staat te
stellen zich een volledig inzicht in
de goederenbeweging in die bedrij
ven te verschaffen.
In hoeverre overheidsorganen In
do uitvoering van hun taak te kort
2iin geschoten, wordt op het oogen-
blik grondig onderzocht. De regee
ring zal niet aarzelen ook daar zoo
noodig krachtig in te grijpen.
Spanje zal den vreemdelingen niet
dankbaar zijn voor den raad een
nieuwe revolutie te beginnen, vooral
wanneer die zelfde vreemdelingen
verzekeren, dat zij niet van plan
zijn aelf te intervenieeren.
Sprekende over het communisme
zeide Churchill: „Het is mij nooit
gelukt sympathie te koesteren voor
het internationale communisme. Wy
moeten niet vergeten, dat alle com
munisten ter wereld er zich mede ver-
eenigd hadden, wanneer Engeland
door de vloten van Hitler-Duitscli-
land ten onder was gegaan, en dat
.de Sovjet Unie zich pas met de mo
derne wereld verbonden heeft, toen
zij zelf aangevallen werd. Ik heb al-
tyd de grootste bewondering gehad
voor het elan en het patriotisme,
waarvan de Russische legers bij de
verdediging van hun grondgebied
blijk gegeven hebben. Ik heb ock de
grootste bewondering voor de eigen
schappen van moed en' kameraad
schap. die het Russische volk bealt,
maar zooals ik reeds duidelijk in mijn
radiorede van 22 Juni 1941 gezegd
heb, heeft de steun dien ik aan Rus
land wilde verleenen mijn oppositie
tegen het communisme niet ver
zwakt."
Ter hoogte van Sassenheim
had op den grooten verkeers
weg van Den Haag naar Am
sterdam op den avond van den
I6en Juli van het vorig jaar
een ernstig verkeersongeval
plaats, waarbij verschillende
lifters, die in een vrachtauto
zaten, gewond en een vrouw
gedood werden.
Een der lifters, die achter in
den vrachtauto zat, zag' op een
gegeven oogenblik een personen
auto met groote vaart uit de
richting Den Haag' naderen. Hij
verklaarde, dat hij gezien had dat
de personenauto met een snelheid
van -90 K.M. pardoes tegen den
achterkant van den vrachtwagen
opreed en daaronder schoof. Ver
dachte gaf een geheel andere le
zing. Hij zeide dat hij niet harder
reed dan 60 K.M. en dat hij eerst
bij het passeeren tegen den linker
kant van den vrachtauto opgere
den was. Als oorzaak gaf hij hier
voor aan, dat de remmen van zijn
wagen geblokkeerd waren. In zijn
eerste verklaring tegen de politie
had hij gezegd, dat hij het onge
val toeschreef aan het afloopen
van het linkerachterwiel.
Twee deskundige getuigen,
wachtmeesters van de Koninklijke
Marechaussee, verklaarden, dat de
remmen van dezen wagen niet ge
blokkeerd konden zijn en dat uit
n Maart 1945 spraken
en schreven radio en
illegale kranten we
kenlang over dat eene
onderwerp: „Wat doet 't
Tweede Britsche leger?"
Herinnert U het zich
nog? Het is een jaar
geleden, dat Montgomery
ons in uiterste span
ning hield. Waar waren
immers zijn troepen,
die in Februari de Roer
bereikten, maar deze ri
vier niet met de Ameri
kanen overschreden?
Het Tweede Leger was
voor de wereld eigenlijk
zoek; niet voor het op
perbevel, dat onder de
grootste geheimhouding
zijn plannen voorbe
reidde.
De menschen in Bra
bant en Limburg waren
een béétje op de hoog
te. Zij begrepen wel, dat
de ontelbare landings-
booteii en ducks, tanks
en buffalo's niet voor
oefeningen naar het
Oosten trokken. Langs
de wegen werd de muni
tie in onafzienbare rijen
opgesteld, en over de
wegen trokken tusschen
en achter het materieel
de vrachtauto's met
soldaten uit alle deelen
van het Britsche Rijk.
Daar trok het Tweede
dan de af en toe door- nieuwe front. Bommen-
komende berichten. De werpers beukten de vij-
Duitschers meldden andelijke stellingen 'ün;
groote troepenconcentra- jagers doken op de Rijn-
ties tusschen Emmerik versterkingen neer. -er
en Wezel, waar de bur- wijl duizenden parachu-
gerbevolking door de tea in de Lucht open
Britten werd geëvacu- gingen en luchtlandings-
eerd, en een tip van den troepen landden, zetten
sluier werd eigenlijk de storm-afdeelingen de
eerst opgelicht, toen een motoren van hun snelle
onmetelijke nevel-sluier aanvalsbooten en ducks
het gebied langs den aan. Van boven, van
Rijn voor Duitsche oogen
verborgen hield.
Ieder voelde het: er
ging Iets gebeuren
Het wéér was prachtig
en ideaal voor een groot
offensief, toen op Za
terdag 24 Maart Mont
gomery aan de 21ste Le
gergroep het startsein
gaf tot den aanval over
voren en In den rug
werden de Duitschers
ln hun stellingen aan
gevallen. Schotten, Ame
rikanen, Engelschen en
Canadeezen verdreven
den vijand uit posities,
die door 1200 kanonnen
waren vernield en om
woeld.
Terwijl de troepen aan
den rechteroever streden,
begonnen de pioniers
te gaan.
Van de vliegvelden ln met den bouw van brug-
Engeland en Nederland gen. De stoottroepen
stegen duizenden vlieg- drongen binnen,
tuigen van alle typen Zoo begon de strijd
ophonderden transport- om Duitschland. En
en zweefvliegtuigen ln de laatste phase ln de
onafzienbare formaties vernietiging van het
trokken de Engelsche en Hitler-reglem.
Leger, dag en nacht. Amerlkaansche lucht- Gedenkwaardige we-
Maar wij wisten niets strijdkrachten naar het ken braken aan.
het onderzoek is gebleken dat het
wiel niet voor de aanrijding afge
broken was.
Inzijn requisitoir wees de offi
cier van Justitie de smoesjes van
de hand, welke verdachte had ver
teld en die al van te voren onzin
bleken te zijn. Naar zijn meening
was dit ongeval te wijten aan do
onoplettendheid van den chauf
feur. Hij achtte hier grove schuld
aanwezig en requireerde vijf maan
den hechtenis.
De verdediger mr. Polak uit Rot
terdam kenschetste dit ongeval als
een groote mystificatie en veron
derstelde dat er met den wagen
iets gebeurd moest zijn, even voor
de aanrijding plaats had. Hij vroeg
aan de rechtbank om deze zaak
terug te wijzen naar den rechter
commissaris, om een door do
rechtbank te benoemen deskundige
een nieuw onderzoek in te laten
stellen.
Deze verdachte, aldus de verde
diger, behoorde tot de kerntroepen
van het Nederlandsch verzet. Di
rect na de Meidagen 1940 meldde
hij zich als ondergrondsch strij
der en hij deed dit uit zuiver
vaderlandsche motieven. Jongens
als deze verdachte behooren tot
Hollands Glorie. Vijf jaren ach
tereen heeft hij met doodsverach
ting zijn werk verricht. Bij allo
groote gebeurtenissen, die door da
ondergrondsche werden verricht,
treft u hem aan. Bij zeer veel
overvallen, o.a. die op het Haag-
sche Veer, heeft hij vele men-
schenlevens gered. Des te meer is
't te betreuren dat dit ongeval een
menschenleven heeft moeten kosten.
De verdediger vroeg de rechtbank
dezen jongeman met zijn
groote kwaliteiten en verdiensten
een kans te geven om na zijn bit
tere jaren van ballingschap in
eigen land weer in de maatschap
pij terug te komen. Hij vroeg
daarom een voorwaardelijke straf.
Over veertien dagen zal Ja
rechtbank uitspraak doen.
Na zijn verheffing tot Kardinaal
heeft de Aartsbisschop gisteren
voor het eerst Haarlem bezocht en
wel tot het bijwonen van de bijeen
komst van het Hoogwaardig Epis
copaat. Alvorens deze bijeenkomst
begon, heeft Z. Em. een onofficieel
bezoek gebracht aan het Zuster
huis van „Onze Lieve Vrouwe" van
Amersfoort aan den Rijksstraat
weg. In tegenwoordigheid van
pastoor A. P. van Eeden had da
Kardinaal een kort onderhoud met
de zusters. Z. Em. was vroeger
con-rector van het Moederhuis ta
Amersfoort.
Het politiek advies is in den Sta-
tenkring Haarlem der Kath. Volks
partij voor de Provinciale Staten
vrijwel gevolgd: Prof. mr. C. P. M.
Romme 1267 st., W. Th. van Beek
1258 St., A. J. M. Angenent 1255 st.,
C. Siegers 1198 st., J. Schippers 1168
St., mr. F. E. Th. Rohling 1098 st.
