Drie mannen gebonden door
één woordhet verzet
Ontwikkeling der prijspolitiek
Promotie van den Kardinaal
KAMERCRITIEK OP DE REGEERING
BEURS VAN AMSTERDAM
Plechtigheid in
Domkapel
Fietsendistributie
Bij grootere productie lagere kostprijs
en goedkooper levensonderhoud
Weinig gelegenheid voor wetgevenden
arbeid van eenige beteekenis
WOENSDAG 27 MAART 1946
PAGINA 3
HET EERE-DOCTPRAAT AAN
Drie lijken in een wrak
gevonden
Geldsaneering en
Hypotheken
TWEEDE KAMER
Licht verdeelde markt
Kath. Volkspartij
Groslijststemming te
Amsterdam
A.s. Zondag Ziekenlof
SS-man verkocht kunst
bezit van zijn chef
Duur herstel van
oorlogsschade
Verkeerde toestanden in
kamp „Waterloo"?
„Kota Gede" naar
Ned.-Indië
De 25.000ste
OBLIGATIËN
(Van onzen specialen verslaggever)
Drie mannen stonden in de
aula van de Utrechtsclie Univer
siteit. Drie mannen, gebonden
door één woord, één begrip: ver
zet. Kardinaal De Jong, ds. Gra
vemeyer en Adriaan van Luyck.
Hun verzet tegen de stroomin
gen in het geestelijke en natuur
lijke leven van een versehrikke-
l(jken tijd bracht hen tezamen,
gaf den hooggeleerden van een
onzer rjjkshoogescholen spontaan
aanleiding hun de hoogste onder
scheiding te verleenen, die zij
bij machte waren te geven: het
eere-doctoraat.
Johannes Kardinaal De Jong is
niet alleen voor ons katholieken een
naam, die in het boek der historie
met gulden letters is geschreven,
evenmin als dominee Gravemeyer
een figuur is waarop slechts de pro
testanten beslag kunnen leggen. Zij
waren het, die in een tijd, dat ons
volk reikhalzend uitzag naar lei
ding, die leiding gaven zij waren
het kompas, waarop de goede Neder
lander goed kon varen.
„De vrijheid is een hoog goed,"
zoo zei het gisteren dominee Grave
meyer, toen hij namens de drie pro
movendi dankte, „maar zij is niet
het hoogste goed. Dat is 'die bron
van geestelijke kracht, die de vrijheid
weet te beschermen als ze er is en
ze weet te herscheppen als ze is
verloren gegaan."
Lang voor twee uur hadden zich
bij den ouden Dom honderden ver
zameld. In de oude, gothisch ge
welfde kapel, kwamen, naast vele
burgerlijke en kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleders, onder wie wij op
merkten den vicaris-generaal Mgr. D-
Huurdeman en den officiaal van het
Aartsbisdom,mgr. F. A. E. v. d. Loo,
tal van belangstellenden bijeen.
En als dan de Kardinaal als
eerste van de promovendi wordt
binnengeleid, omhangen met den
rooden mantel, gevolgd door ds.
Gravemeyer en den heer Van
Luyck, vergezeld door dr. A. H.
Boekelman en Jhr. Van Holthe
tot Echten, leden van het College
van Herstel, daalt een stilte in
deze zaal. Hier wordt een blad
zijde geschreven in het boek der
geschiedenis, die het nageslacht
met bijzondere aandacht zal ver
eeren. Zoo voelen wij het allen.
De rector-magnificus, prof. dr. J.
Boeke, spreekt over analyse en syn
these en hij doet het magistraal.
Prof. dr. J. Severyn overhandigt
dan, in naam van de oudste faculteit,
die der godgeleerdheid, het diploma
met het grootzegel der universiteit
aan den promovendus Gravemyer en
prof. dr. H. Th. Obbink hangt hem
de cappa om, rood en wit, Utrechts
kleuren.
Het is prof. P. Geyl, die den
Kardinaal toespreekt, den Kardi
naal, die in de jaren, die achter
ons liggen, met den vorigen pro
movendus het verzet der Kerken
in Nederland leidde. En wèl ge
zegd is het, dat niet slechts het
eigen volksdeel zijn invloed onder
ging in de jaren van geknecht-
heid, ,,Uw invloed is gegaan tot
de natie".
De laatste doctor, Adriaan van
Luyck, ontvangt dan de kap. Als de
kardinaal, komt hij van een schier
vergeten eiland. Op Tholen werkte en
zwoegde hij. De landarbeiders lachten
hem uit, tóen hij in zijn jaren den
strijd aanbond tegen de aardappel
ziekte. Maar hij bleef strijden. Hij
bleef zich verzetten, als de beide an
deren, zij het op gansch verschillend
terrein. Hij kwam tot onderzoekingen
over anti-biotische stoffen, die paral
lel liepen aan de onderzoekingen van
buitenlanders over het penicilline. Zijn
11 November 1944 vertrok uit de
Koningshaven te Rotterdam de sleep
boot „St. Antoine" met 300 mannen
aan boord, die door de Duitschers bij
razzia's waren opgepakt. De illegali
teit bracht aan het schip een bom
tot ontploffing, waardoor het op de
hoogte van Jutfaas zonk. De opvaren
den konden zich in veiligheid bren
gen. Bij het lichten van het schip
is echter in het wrak het stoffelijk
overschot van drie personen gevonden.
Hypothecaire leeningen mogen
thans worden verstrekt: ie. uit vrije
tegoeden of betaalmiddelen, door
een ieder; uit geblokkeerd tegoed
door levensverzekeringmijen, ïand-
bouwcredietbanken, spaarbanken,
hypotheekbanken en bouwkassen
Het crediet moet op geblokkeerde
rekening worden gestort, ook indien
de leening uit vrjj geld voortkomt.
Deblokkeering voor investeering is
mogelijk. Aflossing kan alleen uit
vrij geld geschieden, op vrije rekening,
tenzij de Jeening van „geblokkeerd"
komt en meer dan 5 pet. per laar
wordt gedelgd. (Aflossing van op 26
Sept. 1945 bestaande hyp. leeningen
bliift geblokkeerd).
verzet gold niet het geestelijke, maar
het natuurlijke leven. Prof. dr. Joh.a
Westerdijk, zijn promotor, getuigde er
van en die getuigenis had gloed.
Zooals alles gloed had op dezen
lentedag in de oude Dom-kapel in de
oude stad Utrecht. Daarvan wist ook
de menigte te spreken, die zich in
dichte rijen buiten ophield, toen de
Kardinaal en de beide andere eere
doctoren, na de drukke receptie in de
senaatszaal, in het vallende licht van
den namiddag huiswaarts keerden.
In een plechtige zitting heeft de Rijksuniversiteit te Utrecht
het eere-doctoraat verleend aan Z. Em. Johannes Kardinaal
de Jong. Het moment, waarop prof. Wagenoort den Kardinaal
de cappa omhangt.
Met de fietsendistributie is het
nog steeds zóó gesteld, dat slechts
enkele categorieën van de bevol
king voor een toewijzing in aanmer
king komen, n.l.: praktiseerende
artsen, veeartsen, wijkverpleeg
sters, verloskundigen, geestelijken
en invaliden voor zoover hun werk
belangrijk is voor den wederop
bouw en de voedselvoorziening en
personen, die belangrijke werk
zaamheden verrichten ten bate van
den economischen wederopbouw of
de voedselvoorziening.
Aanvragen moeten worden ge
richt tot de plaatselijke distribu
tiekantoren. Ingeval van toewijzing
wordt een bon uitgereikt, bestaan
de uit een bestel- en afleverings
bon. Op den bestelbon kan de
detaillist de fiets van den grossier
of fabrikant betrekken. De afleve
ringsbon dekt de levering van den
detaillist aan den gebruiker.
Behalve nieuwe fietsen zullen
ook gebruikte fietsen in distributie
worden gebracht, die de regeering
in Engeland heeft aangekocht.
Deze zullen in de eerste plaats
worden bestemd voor personen
werkzaam in bedrijven van vitaal
belang voor ons volksbestaan en
voor de geteisterde gebieden. De
distributie geschiedt door het
Rijksbureau voor Metalen.
De directeur-generaal van de prij
zen, dr. G. Brouwer, heeft voor de
radio gesproken over: de ontwikkeling
van de prijspolitiek.
Daarbij wees hij er op, dat wij,
wat de prijsontwikkeling aangaat, op
een beslissend punt zijn aangekomen.
Wij hebben sedert de bevrijding een
periode van aanpassing achter den
rug, zoowel wat prijzen als loonen
betreft. Wij hebben dit proces op be-
heerschte wijze laten verloopen, het
is bijna afgewikkeld. Maar nu geldt
het ook, tot hiertoe en niet verder,
aldus spr. Wordt de grens, die wij op
het oogenblik hebben bereikt, belang
rijk overschreden, dan ontstaat ge
vaar voor onzen guldenkoers en kun
nen wij aanstonds in de concurrentie
op de wereldmarkt niet mee.
Hoe meer wij produceeren, hoe
lager de kostprijs en hoe goed
kooper het levensonderhoud wordt.
Daarnaast zal de straffe prijs
politiek nog geruimen tijd gehand
haafd moeten worden en hier en
daar zelfs moeten worden ver
scherpt. Zoo zal de broodprijs niet
verhoogd kunnen worden. Andere
prijzen zullen nog omlaag gaan, al
zal daar waarschijnlijk een zekere
verhooging van den vieeschprijs,
die zwaar gesubsidieerd wordt, te
genover moeten staan. Op korten
termijn zullen voorts de vlschprij-
zen opnieuw naar beneden moe
ten. Met betrekking tot de groen-
Te Scheveningen is men druk bezig met het herstellen en
opbouwen der huisjes aan den boulevard in verband met het
naderend seizoen.
(Van onzen parlementairen
redacteur)
De Tweede Kamer heeft einde
lijk weer eens eenige uren open
baar vergaderd en zij heeft er om
te beginnen, bij monde van den
heer Wendelaar, haar ontstem
ming over uitgesproken, dat de re
geering haar zoo weinig te doen
geeft. De heer Wendelaar zag het
niet anders, dan dat de regeering
dictatoriaal wenscht te regeerenen
de Kamer zooveel mogelijk links
laat liggen. Het' valt inderdaad
niet te ontkennen, dat het contact
tusschen regeering en Kamer niet
zéér nauiw is en dat de Kamer
hoofdzakelijk haar tijd heeft be
steed aan een eindelooze discussie
over de regeeringsnota, doch bitter
weinig gelegenheid heeft gekregen
concreten wetgevenden arbeid van
eenige beteekenis te verrichten. Er
was niemand van de regeering om
den heer Wendelaar antwoord te
geven op zijn klachten. Voorzitter
Van Schalk kon alleen maar zeg
gen, dat hij er niets aan doen kon
Hij is uitsluitend verantwoordelijk
voor zijn eigen beleid: de regeling
van de agenda.
Daarna nam de Kamer twee wets
ontwerpen als hamerstukken aan, n.l.
de wijziging van de K.B.'s van 27
Aug. 1945, betreffende zuivering van
het filmproductiewezen en de zuive
ring van het filmtheater- en filmver-
huurwezen, benevens het wetsontwerp
„regeling van de rechtskracht van en
kele wettelijke maatregelen op het
gebied van den middenstand".
Het wetsontwerp „Aanvulling van
het vorderingsbesluit woonruimte"
ontketende een kleinen strijd om een
stukje gemeentelijke autonomie.
Het wetsontwerp werd slechts dusdanig
gewijzigd aanvaard, dat de macht bij
de burgemeesters blijft rusten.
Van belang is nog te vermelden,
dat minister Eingers heeft medege
deeld, dat men thans, na eerst aan
dacht te hebben geschonken aan de
lichte gevallen van schade, aan de
zwaardere gevallen begonnen is. Daar
voor de behandeling hiervan de mede
werking van de eigenaren dringend
noodig is, is er een wetsontwerp in
voorbereiding om hen eventueel te
dwingen. Voorts verklaarde de minis
ter, dat Duindorp te Den Haag niet
door de geïnterneerden ontruimd kan
worden.
ten wordt verwacht, dat het aan
bod over eenigen tijd dusdanig zal
zijn, dat de vrije werking van
vraag en aanbod tot redelijke prij
zen voor de nieuwe groenten zal
leiden.
Voor zoover dat financieel verant
woord is zullen de subsidies op
levensmiddelen gehandhaafd worden
teneinde de kosten van het levens
onderhoud te blijven drukken. De
huren zulle» in de naaste toekomst
niet werden verhoogd.
Daarnaast zijn echter nog tal van
andere maatregelen noodig. Textiel,
schoenen, meubelen, glas en aarde
werk, potten en pannen, kortom
huishoudelijke artikelen van alle
mogelijke soort, zullen binnenkort in
iets ruimere mate beschikbaar ko
men.
De prijscalculaties van de schoen
industrie worden verscherpt. Voor
meubelen is een zeer belangrijke
maatregel getroffen. Na overleg met
de meubelindustrie is 'n viertal typen
van ameublementen ontworpen, die
tegen belangrijk lagere prijzen dan
tot dusver aan de markt zullen ko
men.
Zoowel voor textiel als voor
schoenen, aardewerk, meubelen,
enz. zal de productie in de eerste
plaats gericht moeten worden op
de behoefte van de massa van het
volk. Deze goederen zullen tegen
de laagst mogelijke prijzen op de
markt moeten worden gebracht.
Eventueel kunnen de prijzen van
de goederen voor heter gesitueer
den dan wat worden verhoogd.
Amsterdam, 26 Maart 1946.
Er was vandaag weer weinig han
del wegens gebrek aan materiaal.
De hanael m spaarcertilicaxen
had niet veel te beteekenen.
De Certificaten van f 1000.kwa
men voor het eerst in de noteering
en verwisselden op 101% van eige
naar. Staatsfondsen lagen weer iets
beter met uitzondering van de 4%
leeningen 1940 II ex en 1941. Ook
de 3% Spoorwegle^ning reageerde
een fractie.
De groslijststemming van de Katho
lieke Volkspartij voor de Tweede Ita
merverkiezing heeft in Amsterdam
het volgende resultaat gehad: J.
W. Andriessen 1"306, mr. H. Baehg
1088, Th. Koersen 1045, dr. A. M.
Lucas 1025; plaatsverv. J. Derksea
1049, A. Cornelis 1184, J. Bakker
1106 en J. Steeman 1096.
Zondag 31 Maart des namiddags 4
uur zal de K.R.O. het Ziekenlof uit
de parochiekerk van de Allerheiligste
Drieëenheid te Bloemendaal uitzen»
den.
In 1939 bevond de bekende
kunst-historicus F. J. Lugt,
uit Len Haag, zich in Zwit
serland. Toen in 1940 de oorlog uit
brak, kon L. niet naar Nederland
teiugkeeren. Zijn zaken werden toen
waargenomen door zijn secretaris
A. L. D., die tijdens de bezetting
tot de Nederlandsche S.S. is toege
treden. A. L. D heeft tijdens de oor
logsjaren nagenoeg het geheele
kunstbezit van den heer L. te gelde
gemaakt. Hij is te Twello gearres
teerd en ter beschikking van den P.
R. D. gesteld.
De controle op de naleving van
de prijsvoorschriften in het aanne
mersbedrijf wordt intensief voortge
zet. Een onderzoek is ingesteld bij
16 aannemersbedrijrenwaarbij
bleek, dat niet minder dan 13 aan
nemers buiten bun boekje waren ge
gaan. De bedragen die te veel wa
ren berekend, en die bijna alle be
trekking hadden op herstel van pan
den in de geteisterde gebieden, va
rieerden van f 162 tot f 23.000. Te
gen de betrokkenen is proces-ver
baal opgemaakt.
Het R. K. Kamerlid Andriessen
heeft aan den minister van Oorlog
gevraagd of het juist is, dat in het
kamp „Waterloo" bij Amersfoort mi
litairen en vrijwilligers op ergerlijks
wijze zedelooze taal spreken, open
lijk zedelooze handelingen worden
gepleegd en pogingen daartoe aan
gewend.
Dinsdagmiddag is de „Kota Gede"
van Rotterdam uit naar Indië ver
trokken, zoodat een eigen vaart naar
Indië weer is hervat. De Rotterdam-
sche Lloyd heeft n.l. met de Mij. Ne
derland een overeenkomst getroffen,
waardoor een geregelde verbinding
met Indië in stand kan worden ge
houden. nu de Nederlandsche sche
pen zijn vrijgegeven. Het plan is,
elke maand een schip naar Bata
via te Jaten varen. De „Kota Gede"
vervoerde een belangrijke zending
van het Comité „Nederland helpt
Indië".
Aan boord van de „Nieuw-Amster
dam" bevindt zich de 25.000ste re-
patrieerende. Het ligt in de bedoe
ling dezen persoon in Rotterdam
hartelijk welkom te heeten
DINSDAG 26 MAART 1946
b bieden1. lateng gedaan en
biedengedaan en laten
Staatsleeningen
NEDERLAND
V.K. 26/3
103 103%
10344 103%
10254 102A
10214 102A
103% 102%
103 102A
103§ 103
10254 102 A
103% 102%
102%§102%§
102 102A
102A 102%
102 102A
102% 102A
102A 102%
102 102A
102% 102A
102A 102%
100% 101%9
100% 100%
100% 101
102 A 102%
102% 102%
103% 102%
102 1014S
104 104
103% 103 A
1C2A 102%
E6%8 17 %8
£6% 67%
1940 100 1 4
1940 500 I 4
'40 100 114
1940 500II4
1940 B 500 4
'40 1000 II 4
'40 1000 B 4
1941 100 4
1941 500 4
'41 1000 4
1941 100 3%
'41 1000 3%
1942 100 3%
1942 600 3%
'42 1000 3%
1943 100 3%
1943 500 3%
'43 1000 3%
1896-1905 3
Crt.vJns. 3
Gr.b 1000 3
•36 1000 3
1937 100 3
1937 500 3
'37 1000 3
'38 100 3% 3
'38 500 3% 3
'3810003%3
Crt.1000 2%
Grootb. 2%
OOST-INDIfi
■37 1 00 3 100 100%
'37 1000 3 100A 100%
•37 100A 3 100 100%
*37 1000 A 3 100% 100%
Prov. en Gem.Ieen.
A'dam '61 3t< 102% 102A
A'dam '36 3%1G2% 102A
A'd.'37 3% 102A 102%
A'd. 3-4 3%
A'dam 6 3%
A'dam 8 3%
Ddr.'38 3% 3
Geld.le '38 3
'sGr.l '37 3%
'sGr.2 '37 3
•s-Gr. '38 3
Hlem'38 3
H'Im38 3 3
R'd 6'37 3%
R'd 38 3%
R'd.'44 3%
R'd. '38 3% 3
VbII38 3% 3
Z.-H. 1 '38 3
V.K. 26/3
102A 102%§
102% 102 A
102 A 102A
102 101%
102% 102
102%5102%
1C2AS102%
101% 101%
101% 101%
102% 101%
102A 102A
102 A 102A
102A 102A
101% 101%§
101A 101%
101% 102
Bank- en Cred. Inst.
Alg.MijB.5% 611. 61
Bk.Onr Z. 5 93%b 94b
BS.O.Z.'37 4 92% 92%8
Ctr.Cr.E.4% 90. 901.
Nat. Bore 4 104b 104b
Nat. Cred. 4 901. 901.
NBinst 5 4 601. 591.
NElnst 5) 4 601. 591.
NBinst 4% 4 601. 69L
Hypotheekbanken
AlgFr2%3% 101% 101%
AlHypbC 3 100% 101%
AlgHXY3% 101H*101%8
AmstHB 3 101% 101%
Bat-C-G 3% 100 100%
FGD A V A 3 101 101%
FrGr(3% 1 3 102%b103b
Fr. Holl. 3% 100% 101%L
's-Gr vu 3% 101% 101%
Haarl .KL3 101% 101%
Holl.s.K. 3% 101% 101%
HBNdQ3% 101% 101%
Nat.H.B 3% 1U1%bl01«
Nat.H.3"/, 3 101%h!01%b
Nat.H.B. 3 100%M00%b
NVeendKi't >01% 101%§
NVeend3> 8 103b 103b
47L
481 471.
124% 124L
118 118
118% 116
116%L115%*
1C5b 1053
V.K. 26/3
NHGrUD3V, 1011 100%L
Overitsel 3", 101 100%
ProvHB 3 V, 100 100
R'damfl 2'/, 100% 101
Stand. H.3V, 101h 101b
UtrH2vu 101% 102
W1.EEFF3M, 101%b101%
Westl.TV 3102* 101%
Zeeuws BV, 100% 101
Z.HZB'ESV, 101% 101b
Z.H. vu 1 3b101% 101b
(Werkz. l.h. buitenl.)
Roll.Can I5 618 81%9
H.B.V Am 6
HB.v.Am. 6
NwN -Am
NW.&Fac. 5
NW.&P 4 V,
2eN.&.P4V,
V.Trstl.H 8
(Scbeepsverb Mljen)
le Ned 3V9 100%b100%§
Rott.Sch 3V100% 100%
Industr. Ondem.
Bergh& J3 (4 1035 103 A
VollenhBr.4 1025 102%
MUn bouw-ondern.
Limb St 31/, 103% 104
Petroleum-ondern.
Bat PetrSM, 103»S103%
Scheepvaart-MUen
St. Ned 4% 104% 104%
Diversen
N.Gr.br 31C0%b101b
Spoorwegen
NEDERLAND
NISb Cv 3% 703 70%
Premleleeningen
NEDERLAND
Olvmp. 100 141 141
Conc.gb 1001419 142b
Voorl. gen. Obllg.
AKU 3 102% 102%
Werksp 3% 102A 1C2A
Prolongatie 2% 2%
Art Frmrlcon v Vor- le 2e 3e 4e 6e 6e 7e
koers Tape Tape Tape Tape Tape Tape Tape
NEDERLAND
2t4 Sp.ct. 100
2% Sp.ct. 1000
10!
STAATSLEFN IN GEN
101&8 10'A§
101%
