Prinselijk Paar in Stockholm
Honger en
politiek
GRIEKENLAND EEN MONARCHIE?
TOEN DE NOOD STEEG
Mgr. J. M. Taskin
ernstig ziek
Zegenrijke hulpacties uit
Denemarken en Zweden
Tot hoofd en hart
Treffende hulde van
Ned. kinderen
69ste JAARGANG No. 23516
o
DINSDAG 9 APRIL 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Van H.H. Sacramenten
der Stervenden voorzien
In gezelschap van Kroonprinses
Ingrid brachtPrinses Juliana
een bezoek aan een kindertehuis
nabij Kopenhagen. Wandelend
door een haag van Deensche en
Nederlandsche vlaggen werden
de Prinsessen door de kinderen
hartelijk toegejuicht
Linksche groepen willen beroep
doen op Vereenigde Naties
Spaansche troepen
bezetten Llivia
Het weer
„SLECHTS EEN STORMVLOED VAN HULP
KAN NEDERLAND REDDEN"
Deensche persstemmen
Weer tabaksartikelen
naar keuze
Politie-president Boelstra
staat terecht
Vijf jaar geëischt
Over het karakter der men
schen wordt vaak vluchtig
geoordeeld. Toch moeten wij
in ons oordeel voorzichtig
zijn. Als men de menschen
nauwkeuriger leert kermen,
zal men dikwijls ervaren, dat
de slechten er bij winnen, de
goeden er bij verliezen.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Herbert Hoover, de vroegere re-
publikeinsche president der
Ver. Staten, heeft vandaag een
kort bezoek aan ons land ge
bracht. Als speciale afgezant van
president Truman bestudeert hij mo
menteel de voedselsituatie in tal van
landen. In Nederland behoefde zijn
bezoek niet lang te duren, want
leder weet het: vergeleken met de
meeste andere landen, die door den
oorlog getroffen zijn, is ons land een
dorado. In Duitschland, Polen, Italië
en de Balkanlanden om ons alleen
tot Europa te beperken waart over
al het spook van den honger in al
zijn verschrikking rond. Miliioenen
menschenlevens zullen in de eerst
komende maanden verloren gaan,
wanneer niet ten spoedigste wordt
ingegrepen. De ramp, die nu een
groot deel der wereld bedreigt, is
misschien nóg verschrikkelijker dan
de jongste oorlog, want het aantal
dooden zal vele malen grooter zijn.
Het wereldgeweten is plots, voor ve
len misschien al te laat, wakker ge
schud; met ontzetting staart men
ln de grauwe gezichten van de mil
iioenen, die één groot hongerkamp,
een nieuw Bergen-Belsen, vormen.
Honger leidt tot onrust, tot onlus
ten, en daar zijn militairen en poli
tici gevoelig voor, maar het maakt
de volken tenslotte óók murw. Het
grootste deel van Europa wordt be
zet door Russen, Amerikanen, En-
gelschen of Franschen en daarom is
het mogelijk, dat de honger ook een
rol speelt in het politieke spel. Het
la een afschuwelijk wapen, juist om
dat het de zwaksten en onschuldig-
Bten de kinderen het meest
treft.
Evenals na den vorigen oorlog is er
over vrijwel heel de oude wereld een
tekort aan het allernoodzakelijkste:
het dagelijksch brood. De oogsten zijn
immers door gebrek aan grondstof
fen of tekort aan menschenhanden
geheel of ten deele mislukt. Het zijn
de naweeën van den oorlog, die ons
teisterde. Wij hier in het Westen des
lands weten wat honger beteekent.
De Duitschers hebben het ons laten
voelen, omdat wij niet wilden bui
gen. Maar in dien hongerwinter heb
ben we ook de beteekenis begrepen
van de woorden: geef ons heden ons
dagelijksch brood, die wij op moe
ders schoot geleerd hadden, maar in
ons verder leven al te gedachteloos
baden.
Wij weten thans wat hon
ger beteekent. En daarom
begrijpen wij ook zoo goed
de smeekbede, die de H.
Vader dezer dagen tot het wereldge
weten richtte. „Wij doen een beroep
op het verantwoordelijkheidsbesef
van de leiders der politiek en der
sociale economie, op allen, die zich
kunnen verheffen boven het geloof
in ideologieën en daarbij het zwijgen
kunnen opleggen aan de door den
oorlog gewekte haatgevoelens, meer
ln het bijzonder tot hen, die door
drongen zijn van de christelijke leer
stellingen en wetten, tot allen, die
hun hart openstellen voor gevoe
lens van broederschap en bezield
zijn van een waarachtige liefde tot
God", aldus sprak Zijne Heiligheid.
Niet zonder reden richtte de Paus
zich tot de Ver. Staten, Canada en
Latijnsch Amerika. Want in Amerika
en Argentinië liggen nog enorme
voorraden graan. Terwijl miliioenen
handen smeekend worden opgehe
ven om het „dagelijksch brood",
worden enorme hoeveelheden
voor veevoeder gebruikt. De
graanexporteerende landen denken
immers óók. en sommigen misschien
ln de eerste plaats aan deviezen
en aan politiek. De Londensche
Economist teekende de situatie on
langs in al haar scherpte.
„Het is duidelijk", aldus de Eco
nomist, „dat er nog steeds geen or
ganisme bestaat, dat in staat is en
over de daartoe noodige bevoegdheid
beschikt om den wereldvoorraad aan
graan naar behoefte te verdeelen
zonder dat politieke over.
wegingen daarbij een rol
spelen. Het is niet mogelijk ge
weest te Washington tot een accoord
te komen en een program op te
stellen, dat men aan de regeeringen
zou aanbevelen. Argentinië, een der
aldaar vertegenwoordigde landen,
heeft geweigerd minder graan te
verschepen naar Spanje, Portugal en
andere landen, waar er volstrekt
geen gebrek aan brood bestaat. Te
Atlantic hebben de Amerikanen ge
dreigd, dat er na het einde van 1946
wei geen geld meer zal zijn voor het
werk van Unrra ln Europa en men
had den indruk, dat die bedreiging
verband hield met het feit, dat de
Russen 500.000 ton graan willen zen
den naar Frankrijk, terwijl de nood
in Polen nog veel grooter is dan die
der Franschen. Óok de verklaring
van den heer Lehman, dat er toch
Iemand honger moet lijden en dat
Italië in geen geval onder de slacht
offers mag zijn, wordt niet uitgelegd
als een uitvloeisel van zorg voor een
land, dat weinig aardappelen produ.
ceert, maar als een maatregel om
het Amerikaansche prestige op te
houden in het door het Amerikaan
sche leger bezette Italië en als een
Vriendelijk gebaar tegenover de Ita-
liaansche minderheid in de Ver. Sta
ten."
Een toch wel zeer onverdacht ge
tuigenis gaf gisteren nog de nieuwe
directeur-generaal der UNRRA, de
vroegere burgemeester van New York,
Laguardta. Hij zeide, dat er genoeg
voedsel ln de wereld was, om de met
'.Uvi
Naar wij vernemen, is Z.D.H.
Mgr. H. J. M. Taskin, Proost van
het Kathedraal Kapittel en oud-
Praeses van het Groot-Seminarie
te Warmond, gisteravond 7 uur op
eigen verzoek van de laatste H. H.
Sacramenten voorzien. De plech
tigheid geschiedde door den hoog-
eerw. heer J. C. W. v. d. Wiel,
deken van Haarlem. Monseigneur
Taskin, die in Huize „St. Bavo" te
Heemstede verblijft en 81 jaar oud
is, is gisteren ernstig ziek gewor
den, zoodat hij de gebruikelijke ka
pittelvergadering niet kon bijwonen.
De patient heeft een zeer onrus-
tigen nacht gehad.
honger bedreigde menschen minimaal
te voeden. Hij uitte de aanklacht, dat
ln de maand Maart slechts 347 mil-
lloen ton tarwe waren verscheept,
terwijl in deze periode 710 millioen
ton had kunnen verscheept worden.
Hij zou beginnen de Ver. Staten,
waar hij wist, dat de farms 100 mil
lioen schepel tarwe bezaten, te cri-
tiseeren, maar dat, tenzij hij meer
medewerking zou krijgen, andere
landen niet zouden gespaard wor
den.
Het alternatief is: tarwe in
April of d oo dkisten in Juni.
Het zijn harde woorden, die Laguar-
dia sprak. Maar er is geen andere
keus. Honger en politiek, welk een
afschuwelijke combinatie. Is het
wonder, dat de Paus in Zijn bood
schap wees op het oordeel, dat de
Opperste Rechter eens over de ge
heels menscbheid zal uitspreken:
„Verdoemd voor eeuwig zullen zij
zijn, in wier ooren de vreeselijke
vèroordeeling zal weerklinken: „Gaat
heen van mij, vervloekten..., omdat
ik gehongerd heb en gij mij niet ge
spijzigd hebt." Maar wel zalig zfj, die
tot hun oneindige vreugde de godde.
lijke woorden zullen hooren: „Komt
gèzegenden mijns vaderswat gij
den minsten mijner broeders deed,
hebt gij mij gedaan."
(Van onzen specialen verslaggever)
Het Prinselijk Paar Is Maan
dagnamiddag te vijf uur op het
vliegveld Brom ma nabij Stock
holm geland. Prins Bernliard had
het Dakota-toestel zelf weer be
stuurd.
Ter begroeting waren aanwezig
Kroonprins Gustaaf Adolf, die de ge
neraalsuniform droeg, Kroonprinses
Louise, Prins Gustaaf Adolf, de Ne-
derl. gezant jhr. mr. P. D. E. Texei-
ra de Mattos en de Zweedsclie mi
nister van Buitenl. Zaken Oesten
Unèden. Het dochtertje van den ge
zant bood Prinses Juliana tulpen
aan. Per auto werd in snel tempo
naar het Koninklijk paleis gereden,
waar Z. M. Koning Gustaaf ue aan
komst van zijn gasten gadesloeg. Op
de binnenplaats brachten 200 Ne
derlandsche kinderen een treffende
hulde.
Het werd eenalleraardigste hulde
en een bont tafereel, omdat de kin
deren roode, witte, blauwe en oranje-
pluimen droegen. Zij zongen het
„Wilhelmus" uit volle borst en de
zang klonk voortreffelijk. De Prinses
Het verzoek om ontslag, dat de
regent Damaskinos bij den Griek-
schen koning heeft ingediend na de
verkiezingen, heeft deze aanvaard.
Een nieuwen regent heeft hij echteT
nog niet benoemd, daar hij eerst het
advies van de Grieksche regeering
wil inwinnen. In verband hiermede
wordt de naam van kroonprins Paul,
den jongeren broer van George II, ge
noemd als opvolger van aartsbisschop
Damaskinos. Intusschen heeft de re
geering aartsbisschop Damaskinos
yerzocht zijn ambt te blijven waar
nemen, totdat een nieuw besluit ge
nomen zal zijn.
De linksche partijen, die de
verkiezingen geboycot hebben,
willen een beroep doen op de
drie groote mogendheden om de
kwestie Griekenland voor te leg
gen Ofwel aan de „Big Three" of
wel aan de Vereenigde Naties.
In een verklaring tegenover de
„Manchester Guardian" afgelegd
zeide koning George van Grieken
land dat er, volgens hem, twee fac
toren zijn die de Grieksche kwestie
moeten beheerschen wil men tot een
bevredigende oplossing komen:
le. De openbare meening, die met
volledige objectiviteit, door oprecht
en zonder voorbehoud den souve-
reinen wil van het Grieksche volk
te aanvaarden, den gang van zaken
zal volgen.
2e. De wijze waarop zij, die nu de
macht in Griekenland hebben ver
kregen. deze zullen gebruiken.
Volgens berichten uit Parijs heeft
de Spaansche regeering 100 man troe
pen naar Llivia gezonden om het ge
bied te bezetten. Llivia is een
kleine enclave in Spaansch gebied
van de Pyreneeën en ligt ongeveer
20 K.M. ten O. van Andorra. De
Spaansche autoriteiten beweren, dat
de maatregel genomen is in verhand
met de mogelijkheid, dat „Spaansche
guerilla-strijders in Frankrijk het in
hun hoofd krijgen zich met geweld
van de stad meester te maken." De
Fransche autoriteiten hebben een
protest ingediend.
Verwachting tot Woensdag
avond;
Heldere nacht met flinke
nachtvorst. Overdag wisselend be
wolkt, droog. Aan de kust matige
overigens meest zwakke winti
tusschen Noord-West en Noord.
Zon onder 19.25. Maan 12.26
4.11. Zon op 5.54.
Reeds vele malen Is
over de grootscheep-
sche hulp van Dene
marken en Zweden
geschreven en gesproken,
doch het is weinig bekend,
dat Denemarken, in ver
houding tot de grootte van
zijn bevolking, ons van alle
landen ter wereld het meest
heeft geholpen. Dit is des
te opmerkelijker, als men
bedenkt, dat Denemarken
ook onder den druk der
bezetting heeft geleden, al
is dat dan ook minder erg
dan ons land, en dat het
naast de hulp aan ons land
ook zijn steun geeft aan
tal van andere Europeesche
landen, die in nood verkee-
ren.
Do Deensche hulp aan
ons land begon al in de
oorlogsjaren, toen het Deen
sche Roode Kruis bijna
100.000 kg. voedsel aan Ne
derlandsche krijgsgevange
nen ln Duitschland zond.
Nu nóg is de hulp van
Denemarken niet ten einde.
Maandelijks worden door
het Deensche Roode Kruis
nog 2 3000 particuliere
voedselpakketten naar Ne
derland gezonden. En na
dat al 3500 Nederlandsche
kinderen en groote groepen
huisvrouwen, ex-politieke
gevangenen en intellectuee-
len ln Denemarken te gast
zijn geweest, worden bin
nenkort weer 1200 Neder
landsche kinderen naar
Denemarken uitgezonden.
De vier Deensche organi
saties, die zich in hoofd
zaak met deze hulp hebben
belast, zijn: het Deensche
Roode Kruis; de Holland
HJaelpen, Red Barnet,
3e Deensche organisatie tot
hulp aan de Jeugd en de
onlangs opgerichte Dansk
Ungdomens Europa Hjaelp,
de jeugdorganisatie, die
kortgeleden in enkele dagen
tijds 130.000 kronen, 28.000
boter- en 15.000 suikerbon
nen bijeenbracht.
In Zweden, dat een van
de weinige neutrale landen
in Europa was, vertoonden
de hulpacties voor Neder
land* verschillende punten
van overeenkomst met die
van Denemarken. Ook hier
werden in het begin van
den oorlog verschillende
initiatieven genomen door
de Nederlandoche kolonie.
Er werden gelden ingeza
meld voor het Van Galen-
Toen de nood in Nederland
steeg, werd het comité uit
gebreid en kwam het onder
leiding van den vroegeren
Zweedschen gezant ln Neder
land, Adlercrcutz. De nood
klok werd voor Nederland
geluid: „Slechts een storm-
vlo.ed van hulp kan Neder
land nu redden", was het
devies en vele miliioenen
kronen kwamen toen bin
nen. Dat was het begin van
de groote voedselzending
naar Westelijk Nederland in
den hongerwinter. Hiertoe
droeg de Zweedsche regee
ring ruim 4 millioen kronen
bij; ook de Nederlandsche
regeering nam een groot
fonds, het Prins Bemhard-
fonds en het Prinses Mar
grietfonds. In korten tijd
had men 50.000 kronen bij
een, die hoofdzakelijk be
steed werden voor het zen
den van pakketten aan
Nederlandsche krijgsgevan
genen. In 1942 werd op
initiatief van mevr. Van
Regteren, de ecbtgenoote
van den toenmallgen Ne-
derlandschen gezant in
Stockholm, het Zweedsch-
Nederlandsche hulpcomité
opgericht, waaraan ook de
Zweden deelnamen.
deel van de kosten voor
haar rekening.
De Zweedsche hulpcomi
tés worden op een soort
gelijke manier als ln Ne
derland overkoepeld door
een regeerlngsinstantle, het
Zweedsche Comité voor In
ternationale Hulpverleening.
De Zweedsche regeering
heeft dan ook groote som
men bijgedragen voor de
hulpverleening en in totaal
is al een bedrag van ver
over de 100 millioen kronen
voor de noodlijdenden in
Europa besteed.
en Prins bewogen zich ongedwongen
tusschen de Jeugd.
Maandagavond werd voor het
Prinselijk Paar een ballet opgevoerd
in het Koninklijk theater te Stock
holm. Aanwezig waren hierbij voorts
de Zweedsche Koning, Kroonprins
Gustaaf Adoif, Prinses Ingeborg en
Prins Wilhelm.
prinses Juliana en Prins Bern
liard ontvingen vandaag de hoog
ste onderscheiding die zweden
kent, nJ. de orde van de Sera
fijnen.
Hedenmiddag zou Prinses Juliana
decoraties uitreiken aan Zweden,
die zich gedurende den geheelen
oorlog verdienstelijk hebben gemaakt
met de hulpverleening aan Neder
land. Vanavond geeft de Zweedsche
Koning een gastmaal in het Grand
Hotel Royal.
Voor een enthousiast publiek heeft
het Concertgebouw-orkest gister
avond te Kopenhagen zijn tweede
concert gegeven. Het publiek, onder
wie de Deensche koning, heeft het
orkest en zijn dirigent Eduard van
Beinum, die met het ridderkruis van
de Danneborg-order is onderschei
den, geestdriftig gehuldigd.
„Berlingske Tidende" memoreert
met vette letters de woorden van de
Prinses „liefst zou ik het geheele
Deensche volk willen decoreeren" en
„de naam van Denemarken is in de
harten der Nederlanders gegrift".
Het bezoek van het Prinselijk Paar
kwam op een tijdstip aldus B. T.
dat 70.000 Nederlandsche tulpen,
die reeds in het najaar van het
moeilijkste jaar, dat de Nederland
sche geschiedenis kent, als uiting van
dank door Nederland aan Denemar
ken waren geschonken, in den zon
neschijn stonden en een waarlijk ko
ninklijk aanschijn gaven.
De Deensche bladen zijn voorts vol
lof over het concert van het Con
certgebouworkest. Men is unaniem
in prijzende beoordeelingen. „Het
Concertgebouworkest vindt heden ten
dage nauwelijks zijn weerga op het
continent", schrijft Social-Demokra-
ten en het vervolgt: „De afzonderlij
ke groepen zijn van een klankschoon
heid welke volkomen het ideale beeld
dekt, dat de musicus zich vormt en
tezamen vormen zij een instrument
van verbluffende precisie. De disci
pline is onbetwistbaar, maar niet
ijzerhard".
Maandag is de bekende Deen
sche persfotograaf Winkelmann
gearresteerd. Hij wordt er van
beschuldigd in het vroege voor-
Jaar van 1945 den Duitschen Sl-
cherheitsdienst te hebbeh inge
licht over de verblijfplaats van
den bekenden Deenschen patriot
Frederick Reventlow. Reventlow
werd gearresteerd en terechtge
steld.
Winkelmann was Zondag aangewe
zen om foto's te nemen van het ga
laconcert door het Concertgebouw
orkest. Hij kweet zich van zijn taak
en maakte een fraaie serie opnamen
van Prinses Juliana en Prins Bern-
hard. Eenige uren nadat hij vertrok
ken was, werd hij gearresteerd. Hjj
ontkende aanvankelijk heftig de be
schuldiging, doch legde later een be
kentenis af. Verwacht wordt dat de
doodstraf tegen hem zal worden uit
gesproken.
Op de 11 April aan te wijzen
tabaksbonnen zullen wederom ta
baksartikelen naar keuze kunnen
worden gekocht.
Voor de Rotterdamsche Kamer van
het Haagsche Bijzonder Gerechtshol
heeft terecht gestaan de vroegere
Rotterdamsche politie-president, J.
E'oelstra. „Ik zou in één zin mijn ge
dachte over Boelstra, die ik zelf tij
dens de bezetting heb meegemaakt,
kunnen samenvatten", zei de advo
caat-fiscaal, J. C. Donker, en wel al
dus: „Hij was absoluut fout, maar
hy deed heel veel goeds." Dit bleek
trouwens tijdens de geheele zitting
bij het verhoor van alle getuigen, die
dén rang van gewoon rehercheur tot
hoofdinspecteur toe bekleedden en
wier chef verdachte was.
De advocaat-fiscaal eischte 5 Jaar
gevangenisstraf met ontzetting uit
belde kiesrechten en ontzegging van
het recht om ooit nog by de politie
te dienen.
