P ijf I NAZI-SOLDATEN MAKEN SPEELGOEDEREN Op de Hooge Veluwe Rusthuis „Zomerzorg" geopend m Een jaar na den dood van een grooten president Kaderdag Katholieke Volkspartij Tot hoofd en hart Schooljeugd vrijaf op 30 April Wachtende op hun veroordeeling 69ste JAARGANG No. 23518 o DONDERDAG 11 APRIL 1946 Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week PRACHTIG INITIATIEF VAN „VOLKSHERSTEL" Het weer. Nederlandsche supporters niet naar Antwerpen Onze regeering in oorlogstijd Het beleid te Londen BOLLEN-ZONDAG Eerst na Paschen? Nog steeds arrogant Ons zorgenkind de H.O.V. W. van Opstal overleden NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT Het lijkt ons thans, nu op de Hooge Veluwe aulke belang rijke besprekingen tusschen Nederlanders en Indonesiërs ge voerd worden, minder gewenscht ons bezig te houden met specula tieve beschouwingen over den toe- komstigen status van Indonesië. Nog gisteren verklaarde minister-presi dent Schermerhorn dat ons volk voor een oogenblik van groote beslissin gen staat. Geheel juist is dit niet, want niet ons volk neemt mo menteel beslissingen, maar de re geering. Ons volk, voor zoover ver tegenwoordigd in bet parlement, heeft zich tot dusver in het open baar nauwelijks kunnen uiten, ons volk weet bovendien vrijwel niets van de onderhandelingen af, omdat alles gehuld wordt in een waas van ge heimzinnig stilzwijgen. Er is gelukkig eenige reden om te mogen aanne men, dat spoedig deae sluier van geheimzinnigheid wordt weggenomen. Schermerhorn zeide immers gisteren: „Met deze conferentie wordt geen oplossing bereikt van het Indische probleem. Slechts zullen de bespre kingen kunnen leiden tot onderzoek door grondwettelijke organen." Tot die grondwettelijke organen be hoort o.a. het parlement. De woorden van den premier zetten eveneens een domper op de wel wat al te optimis tische verklaringen van dr. van Mook en Clark Kerr te Batavia, waarir» immers gesuggereerd werd, dat een accoord vrijwel reeds tot stand was gekomen. Wij mogen verwachten dat onze regeering, die op de Hooge Veluwe thans een oogenblik zich zelf zaï kunnen zijn en direct, zonder in menging, met vertegenwoordigers van Sjahrir in onderhandeling ls, van haar wérkelijke opvattingen dui delijk zal doen blijken. Nederland kan, mag en zal niet het grootsche werk, dat in vier eeuwen werd op gebouwd, met één slag afbreken. Het zou een ramp zijn voor Nederland, maar niet minder ook voor Indië. En waar houdt de afbraak op? Reeds nu blijkt, dat de nationalisten mei Java alléén niet tevreden zijn. Ook Sumatra willen zij thans in hun greep vatten. Waarmede weer eens opnieuw de waarheid bewezen wordt van het Fransche spreekwoord: „l'ap- pétlt vient en mangeant", al etende komt de trek. De conferentie op „De Hooge Veluwe". Mevr Schermerhorn en de minister-president poseeren met eenige Indonesische gedele geerden op het terras van het slot St. Hubertus. VJ.n.r.: Soewardi, mevr. Schermerhorn, Pringgodigdo, minister-president Scher 1 merhorn en overste Soerio Santcsso Gisteren werd het Rusthuis „Zo merzorg" aan de Zomerzorgerlaan te Bloemendaal officieel geopend. Zooals men weet, heeft „Volksher stel" dit rusthuis gesticht met het doel huismoeders uit Haarlem en omgeving, die direct of indirect oorlogsslachtoffer zijn, op te ne men. Het herstellingsoord, dat gelegen is in een bosehrijke omgeving en piaats biedt aan ongeveer 40 pa tiënten, staat onder directie van mej. P. G. Baarbé, die te zamen met zes verpleegsters, de taak op zich heeft genomen de Haarlemsche huis- Verwachting tot Vrijdagavond; In het Noorden en midden des lands meest zwaar bewolkt, met plaatselijk eenigen lichten regen of motregen. Aan de kust vrij krach tige Westelijke wind. Tets zach ter. In het Zuiden gedeeltelijk bewolkt, geen regen, overdag matige wind uit Westelijke rich ting. Zooi onder 19.29. Maan 14.57 5.06. Zon op 5.50. V.M. 16 April. Naar wij vernemen zullen voor den voetbalwedstrijd België Nederland 20 Mei a.s. te Antwer pen geen toegangsbewijzen voor Nederlanders verkrijgbaar zijn, aangezien geen deviezen kunnen worden verstre -t voor de kaarten, die de Kon. Belgische Voetbalbond beschikbaar had gesteld. Diëh dag zal voor het spelen van competitiewedstrijden alléén uitstel worden verleend aan die vereenigin- gen, welke spelers voor het Neder- landsch elftal moeten afstaan. Blijkens mededeeling van het ministerie van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen hebben de scholen op den verjaardag van H. K. H. Prinses Juliana 39 April a.s. vrij. Wij vernemen, dat het lang ver beide witboek over het beleid van de Nederlandsche regeering te Lon den nu binnenkort zal verschijnen. Deze week worden de laatste druk proeven nagezien en kort na Pa- schen zal het omvangrijke boek gereed zijn. De narciseen staan in vollen bloei, zoowel de gele als de witte. Hier en daar is reeds een enkele vroege tulp uit. In verband met het koude weer zal de Bollenzondag waarschijnlijk pas de Zondag na Paschen zijn. In de omgeving van Noord wijk zul len a.s. Zondag waarschijnlijk naast de narcissen ook de hyacinten in vollen bloei staan. (Van onzen specialen verslaggever) Zij, die den eed aflegden op den Führer, den Duitschen koppel om de lendenen gordden en op hevel van Neerlands vijand de wapens richtten zelfs op land- genooten, zijn ondergebracht in speciale kampen. Eén ervan is de Harskamp, een open plek in de bosschen, begrensd door een omheining van prikkeldraad, een ■diepe sloot en een strook nie mandsland, die onder contröle ligt van mitrailleurs met gevulde munitie-trommels. Hier wachten 3.000 mannen, die de Duitsche uniform nog dragen, op hun ver oordeeling. Velen van hen hebben gedood, sommigen hebben gemarteld, allen hebben zij hun land verraden toen het om de 'vrijheid worstelde. Thans maken zij speelgoederen op roode wieltjes en race-autootjes met pop petjes erin, die bewegen als men de wagentjes rijden laat. En zij zijn er trotsch op. En zij maken ze zóó precies en gelijkvormig als de her- senlooze machine het zou doen. Wij hebben een middag door het kamp gewandeld, tusschen het ha telijke groen van de Ordnungspoli- zei, het grauw van de Waffen-SS en de camouflage-kleuren der Duit sche infanterie. En waar wij ons vertoonden in gezelschap van den commandant klonk het hakkenge klap van soldaten, die in de hou ding sprongen, werden bevelen ge schreeuwd door werkmeesters en kamerwachten precies zóó scherp en hevrg als twee jaar geleden in onze kazernes en op onze pleinen. Zij leken Nazi-soldaten te zijn gebleven'. De onderbaas, wiens uitmonstering die van de Grüne Polizei was, die ons rondleiden moest door de werk plaatsen en het deed met een vlei- erigen glimlach en In alle Duitsche onderdanigheid, die hem gepast voorkwam in de gewijzigde omstan digheden, was er een gebleven. Toch zei ht|: „Dit ls een model van het jacht van Prins Bernhard en Prin ses Juliana, het sloepje kan er af en het dek kan open", en hakkelde daarbij niet. En toch hadden anderen op het voorplein van het kamp van scherven baksteen een mozaïek gelegd, de Nederlandsche leeuw en daaronder de woorden: „De band, die allen bindt." Wilden zij de bakens verzetten omdat hét tij is gekeerd? Of meenen zij iets van wat zij schreven in het zand? Maar dé eenige verande ring, die zij naar het ons toe scheen ondergaan hadden, was, dat de Duitsche adelaar van hun kleeding was verwijderd en dat is geen wezenlijke. Nog Ioopen er rond met alle ar rogantie van weleer, barstend haast van Germaansch meerderwaardig- heidsbesef, dat in onze herinnering gebleven is als belachelijk en irri tant beide En niet zoolang geleden is het gebeurd, dat er „Die Fahne hoch" werd aangeheven, het strijd lied van Horst Wessel. Zóó leven zij, die de bewakers van de - onzen waren in Vught en Westerbork, die jacht maakten op radiotoestellen en onderduikers, die de Duitsche gelederen versterkten: een strenge tucht, voldoende voe ding, redelijke legering. Er zijn er, die leerden bidden of het opnieuw leerden en knielen in de ruime ka pel, die zij zelf inrichtten; een lichte toon in dit grauwe kamp. Ze hakken hout, dat ze moeten halen met wagens, die ze zelf moeten trekken. Ze maken poppen en naaltafeitjes, ze kunnen zich laten scheren, ze slapen onder dekens, ze worden nooit geslagen. Het geeft een diepe voldoening op deze wijze te besef fen, dat wij in een rechtsstaat leven. De SS-ers hebben het oog om oog toegepast tot in uiterste consequen tie, maar hier kennen ze hun rech ten en ze staan erop. En als men hun van schuld zou spreken, zouden ze verwonderd de wenkbrauwen op trekken, al vertellen de dossiers, die in het gebouwtje bij het kamp be rusten, een lange réeks van afgrij selijkheden en misdaden. Befehl is immers Befehl en Krieg is hard. Ze hebben een oorlog verloren en nu noemt men hen misdadigers. Voor deze menschen Is depor tatie de eenige oplossing, meen de de commandant, die er een gezonde zienswijze op nahoudt en een strikte rechtvaardigheid betracht bij de toepassing van zijn reglementen. En zijn uit spraak is gebaseerd op de bit tere ervaring van bijna één jaar. Met de benoeming van Jan Out tot tweeden dirigent van het Residentie-orkest zag het be stuur der H.O.V. zich voor de noodzaak geplaatst, opnieuw in een dirigentenvacature te voorzien. De hoeveelste In den loop der jaren? We zijn zoo langzamerhand den tel kwijt geraakt. En het verwijt, dat de H.O.V. niets anders is dan een door gangshuis voor goede dirigenten, gaat hoe langer hoe meer gerechtvaardigd lijken. Waarbij wij er echter onmid dellijk den nadruk op zouden willen leggen, dat hieraan niet altijd uit sluitend de vertrekkende dirigenten schuld hebben wie promoveeren kan, zou tenslotte dwaas zijn, wan neer hij het niet deed maar dat bij verschillende gelegenheden het be stuur der H.O.V., om welke redenen dan ook, in gebreke is gebleven, pogingen aan te wenden, de betrok kenen te behouden in het belang zoo wel van het Haarlemsche muziek leven ln het algemeen als van de H.O.V. zelf in het bijzonder. Men is met een en ander blijkbaar nooit erg gelukkig geweest. Of de financiën daarbij soms een rol van overwegende beteekenis hebben gespeeld, laten we in het midden. Of men dit argument uiteindelijk als een dooddoener heeft gehanteerd echter evenzeer. Ten andere vragen we ons af, of de leden der H.O.V. in al deze kwes ties wel voldoende zeggenschap heb ben en of de statuten aan het bestuur zooveel vrijheid toekennen, dat het mogelijk werd met voorbijzien van het algemeen kunstbelang bepaalde benoemingen door te drijven. Het is moeilijk daaromtrent een helder inzicht te krijgen, want van eenige motiveering of uiteenzetting der omstandigheden, welke tot die benoemingen hebben bijgedragen, ver neemt men als buitenstaander in den regel niets. Is het dan wonder, dat het publiek zich tenslotte af gaat vragen, of by een benoeming als de laatste om ons hierbij te bepalen, ook al nemen gedane zaken geen keer geen andere dan zuiver muzikale belangen den doorslag hebben gegeven? Eenige klaarheid hieromtrent zou zeker niet ongewenscht zijn. Het publiek, de leden der H.O.V. en tenslotte niet in het minst de orkestleden zelf hebben hier recht op. Dat het heel goed mogelijk is, dat Kees Hartvelt, die bij zijn eerste op treden met de H.O.V. enkele jaren geleden volstrekt geen kwaad figuur sloeg, zich straks zal ontpoppen als een dirigent, met wien het ensemble eer in kan leggen en dien we van deze plaats dan ook het welkom toe roepen in Haarlem, doet aan het hier boven te berde gebrachte niets af Het zou ook meer dan ergerlijk zijn, indien muziekminnend Haarlem tot andere ervaringen zou geraken. Doch bij de zooveelste strubbeling in de dirigentenkwestie zou een openlijk raadplegen van de vox populi door het H.O.V.-bestuur volstrekt niet overbo dig zijn geweest. Ook in de wereld der muziek moet er toch plaats zijn voor een gezonden democratischen geest. v Morgen een jaar geleden stierf Franklin Delano Roosevelt, de groo te presidentDe overwinning, tot welke hij zooveel heeft bijgedragen, heeft hij niet beleefd. Maar dat zij komen zoudaarvan was hij over tuigd. Voor ons is hij de oorlogspresi dent: de man van de conferenties der Big Three, de stuwer van de ge weldige inspanningen der Vereenig- de Staten. Voor de Amerikanen zelf is hij meer dan dat: degene die het initiatief nam tot de New Deal en met kracht aandrong op de doorvoe ring daarvan. In beide kwaliteiten, als binnenlandsche en als buiten- landsche leider, heeft hij zich een eerste plaats in de geschiedenis ver worven. De herinnering der gansche wereld gaat op den eersten verjaar dag van zijn dood uit naar hem. wiens gaven ook voor den vrede wel licht van ontzaglijke waarde geweest zouden zijn, dankbaar om wat hij deed, treurend om wat lig niet meer doen kan. moeders te verzorgen. Tijdens de opening merkten wij o.a. op de heer W. v. Liemt. directeur van „Volks herstel", namens B. en W. van Haarlem, mr. S. v. d. Wall en wet houder F- S. Noordhoff, mr. Th. Westra, gemeente-secretaris, de heer A. v. Driel, jhr. Sandberg als directeur van de D.B.V.O. en mevr. Breukelaar-v. d. Burg namens de Stichting 1940—'45. Als eerste spreker voerde de heer P H. Borghouts, als voorzitter van „Volksherstel", het woord. Hij bracht dank aan de gemeentebe sturen van Haarlem, Heemstede en Bloemendaal, die het mogelijk had den gemaakt dit rusthuis te stich ten. ,,De moeilijkheden, die wij hebben ondervonden waren zeer groot, doch niet zóó groot of wij konden ze overwinnen, dank zij de r.auwe samenwerking, die wij van alle zijden mochten ondervinden." Namens B. en W. van Haarlem sprak mr. S. v. d. Wall. De opzet, die hier verwezenlijkt zal moeten worden, aldus spr., heeft ten doel meer warmte, vreugde en geluk in de menschenharten te brengen, zoodat wij aan dit sociale werk enzen steun niet mochten onttrek ken. Wij zullen doen wat in ons vermogen ligt om hieraan mede te werken. Vervolgens spraken nog de heer A. Cassée, namens B. en W. van Bloemendaal en mej. Tjeenk Willink als secretaresse-generaal van Volksherstel. Dat het den huismoeders aan niets zal ontbreken, bleek wel bij den rondgang door het gebouw. De conversatiezaal met haar clubfau- tuils, de eetzaal met haar eiken ta fels en stoelen geven het geheel een frisschen indruk. De slaapkamers geven uitzicht op de omliggende bosschen en dragen er veel toe bij dit rusthuis tot een herstel lingsoord te maken, waar men alle zorgen van het dagelijksch leven vergeet. Op den dezer dagen gehouden Kader dag van de Kath. Volkspartij voor de afdeelingsbesturen in den Rijkskies kring Haarlem, wees de partijvoorzit ter mr. P. Witteman op het groote belang van goede voorlichting en pro paganda. De heer HooiJ deed een geeatdriftigen oproep tot algemeene deelname aan het Verkiezingsfonds voor de Partij. Prof. Romme sprak vervolgens over de na-oorlogsche politiek van de Party en stelde vast, dat de pogingen om te komen tot een gemeenschappelijk urgentie-programma o.a. met de Partij van den Arbeid moesten fa len omdat een gemeenschappelijke zedelijke grondslag ontbreekt. „Ons program is," aldus spr., „onbetwist als radicaal en vooruitstrevend be groet". Wanneer de minister-president durft profeteeren, dat er na de ver kiezingen een parlementaire regeering zal komen op den grondslag van de Partij van den Arbeid, dan durft spr. hiertegenover vast te stellen, dat als er straks een parlementaire regeering tot stand komt, de Kath. Volkspartij er alleen d&n toe zal behooren, wan neer in bevredigende mate de uit voering van haar radicaal-vooruitstre vend programma gewaarborgd zal zijn. Mr. Romme ging er bij voorbaat van uit, dat de Kath. Volkspartij als de grootste partij uit den verkiezingsstrijd zal treden. Wijzende op de elf nieuwe jaarklassen, die aan de verkiezingen deelnemen, is het volgens spreker de jeugd, die over de naaste toekomst zal beslissen. Dissidenten ook zy die met de beste bedoelingen zijn bezield spelen welhaast altijd in de kaart van hen, die niets met het Katholieke element geAieen hebben, aldus verklaarde mr. Romme. Te 's-Hertogenbosch ïfc plotseling overleden de heer W. A. C. van Opstal, directeur van de Kon. Harmonie 's-Hertogenbosch. Hij was in zijn mi litaire loopbaan o.m. leider van de kapel van het 11de R.I. te Haarlem. ,Jn de meeste families komt een zwart schaap voor", is een uitdrukking, die men vaak hoort. Vergoelijkend/als excuus. Doch is deze opvat ting wel juist? Een zwart schaap behoort tot de zeld zaamheden. Waak er voor, dat gij zelf of een uwer hin deren niet een zwart schaap wordt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 1