In Iran strijden privé-„legers"
Arnold Meyer-
affaire
Indonesiërs zijn niet altijd
uitgebuit
DE LEIDING DER GEMEENTELIJKE
BEDRIJVEN
BANDOENG
eens de trots van Indië
Tot hoofd en hart
m
NedAnd. Regeeringsvoorlichtingsdienst
over het werk der Nederlanders
„Democraten" willen spoorlijn
Bagdad-Teheran afsnijden
69ste JAARGANG No. 23523
WOENSDAG 17 APRIL 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Omwentelingsstreven in
Duitschland?
J J
Te Vlissingen werd bij de Kon. Mij. „De Schelde" het eerste schip
na de bevrijding te water gelaten. Het is de vrachtboot nr. 253
van 3000 ton, een der drie Hansebooten, in 1943 door den bezetter
op stapel gezet, om voor militaire doeleinden gebruikt te worden
Oproeping dienstplichtigen
Niet in één hand, zeggen B. en W.
Het weer.
Moord- en roofzucht wordt door"^
Japanners aangewakkerd
16 PARTIJEN EN GROEPEN
BIJ STATENVERKIEZING
Men kan dagelijks menschen
ontmoeten, die er uiterlijk
zeer verzorgd uitzien en zich
een groote luxe kunnen ver
oorloven, maar zij moeten
niet hun mond opendoen. Het
zijn pauwen, die met hun
waaiervormige staarten in
volle pracht pronken, doch
uit hun keel slechts een rau-
wen schreeuw laten hooren.
Zie mijn rijkdom; hoor mijn
armoede. j
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Of het louter toeval ls geweest
weten wij niet, maar in ieder
geval is het zeer merkwaardig,
dat onmiddellijk na het start
schot voor de verkiezingscampagne
het „Vrije Volk" kwam met een
sensationeele publicatie over een
klopjacht op Arnold Meyer, voorma
lig leider van de door den Duitschen
bezetter ontbonden organisatie Na
tionaal Front, die tot veler verwon
dering, na zijn ontvluchting vorig
jaar uit het kamp-Vught, blijkbaar
vrijelijk kon rondloopen door Bra
bants dreven.
Wij hebben de vorige week uitvoe
rig allerlei bijzonderheden betref
fende deze affaire gepubliceerd, zon
der in de politieke opwinding te
vervallen, waarvan het „Vrije Volk"
blijk gaf. Zooals men zich herinnert,
eindigde het eerste bedrijf met een
arrestatiebevel tegen den hulp-re
chercheur Kief, (neef van Koos Vor-
rink). Ten Kate (leerling-journalist
bij het „Vrije Volk"), Schulz, even
eens hulp-rechercheur, wegens vrij-
heidsberooving van den heer Jansen
te Tilburg.
Gisteren ls het tweede bedrijf be
gonnen: Arnold Meyer heeft zich
namelijk bij den procureur-fiscaal
van het bijzonder gerechtshof te
's-Hertogenbosch gemeld, om een
onderzoek naar zijn houding en ge
dragingen mogelijk te maken. Han
gende dit onderzoek kunnen wij dus
rustig het oordeel van de officieele
rechterlijke instanties
afwachten.
De persoon Arnold Meyer heeft
ons overigens nooit bijzonder ge
ïnteresseerd, waar w(j momenteel
wél groote belangstelling voor heb
ben ls het antwoord op de vraag,
waarom juist het „Vrije Volk" zich
op dit oogenblik over de affaire
zoo opwindt. Afgezien dan van
het feit, dat het een aardige ver
kiezingsstunt kan zijn, werpt mis
schien ook een bericht in het „Han
delsblad" van Maandagavond eenig
licht op den duisteren achtergrond
van deze zaak.
Naar een onzer verslaggevers
meldt, aldus dit blad, zou het
bij den speurtocht naar Arnold
Meyer minder om hem zelf te
doen zijn geweest, dan wel om
bepaalde voor eenige vooraan
staande figuren compromittee-
rende stukken uit den bezet
tingstijd, die zich in diens be
zit zouden bevinden. De heer
Meyer zou deze stukken hebben
opgenomen in een boek, waar
van reeds 2000 exemplaren zijn
gedrukt, doch nog niet verspreid;
aan de regeering zou hij reeds
veertien dagen geleden eenige
exemplaren hebben gezonden.
Interessant is bovendien de me-
dedeellng van den rechercheur Kief,
die aan het hoofd van de P. R. A. te
Amsterdam heeft verklaard, dat hij
liandelde op grond van een regec-
ringsopdracht.
Deze mededeellngen komen over
een met de uitvoerige informaties,
waarover ook wij beschikken.
Onwillekeurig vraagt men zich af,
wie of welke regeeringsinstantie
heeft de opdracht voor deze wild
west-klopjacht op Arnold Meyer ge
geven. Men is licht geneigd om, in
dien er tenminste een directe of in
directe regeeringsopdracht is geweest,
den auctor intellectualis te zoeken bij
geestverwanten van het „Vrije Volk".
En als het waar is dat Arnold
Meyer over voor leidende regeerings-
personen compromitteerende papieren
beschikt, wilden de geestverwanten
van het „Vrye Volk" in de regee
ring deze dan door de arrestatie van
Arnold Meyer in handen trachten te
krijgen, omdat ze voor henzelf com-
promitteerend waren, of om daar
mede andere leden van de regeering
te treffen? Wij hebben het vermoe
den, dat er binnen het kabinet al
een paar woorden in verband met
deze affaire gesproken zijn en het
zullen wellicht niet de laatste zijn.
Het lijkt ons goed, de verdere ont
wikkeling in deze zaak, waarin, zijn
we goed ingelicht, door sommige in
stanties uiterst onbehoorlijk om
een zacht woord te gebruiken is
opgetreden, rustig gade te slaan, of
om de woorden van den minister van
Justitie te gebruiken: den uitslag van
een onbevangen onderzoek
door de bevoegde justitieele
autoriteit thans zonder verdere po
litieke opwinding af te wachten.
In een toespraak tot Amerikaan-
sche Journalisten, heeft de B'eiersche
minister-president verklaard, dat, in
dien de Amerikaans'che troepen zich
in de komende zes maanden zouden
terugtrekken, er in Beieren oproerige
bewegingen zouden ontstaan, die
tot een burgeroorlog zouden kunnen
leiden, De vroegere nazi-s zullen al
les in het werk stellen om den lei
der van een democratisch bewind op
zij te schuiven en wij hebben ab
solute bewijzen van het bestaan van
groepen, die naar een omwentelirg
streven.
Vit Helstngborg is het Zweedsche
schip „Kastleholm" vertrokken met
bestemming Rotterdam; aan boord
bevinden zich 110 Nederlanders, onder
wie 10 uit Poolache kampen.
Een woordvoerder van den Voor
lichtingsdienst der Ned.-Indische re_
geering heeft in een uitzending van
Radio-Batavia er op gewezen, dat de
sfeer in geheel Ned.-Indië thans
wordt gekenmerkt door de vurige
hoop, dat de Nederlanders en de In
donesische afgevaardigden in Neder,
land tot overeenstemming zullen
komen.
De woordvoerder gaf een over
zicht van het opbouwende werk
dat de Nederlanders voor den
oorlog hebben verricht en wees
daarmee de beschuldiging van je
hand, als zouden de Indonesiërs
altijd zijn uitgebuit. „Tientalleu
openbare instellingen voor het
welzijn van de Indonesiërs be
stonden, en niet alléén op pa
pier, zooals heden zoo vele bij
de Indonesiërs."
Tenslotte betoogde hij, dat er nog
vele moeilijkheden in het vooruit
zicht waren, waarom nauwe samen
werking tusschen Nederlanders en
Indonesiërs noodig is.
De taak zal enorm veel zwaarder
zijn, indien zekere Indonesische lei
ders ter wille van hun eigen aanzien
en denkbeeldige Importantie de be
volking tot gewapend verzet blijven
aansporen. Zijn zij zich er niet van
bewust de gevaarlijkste vijanden van
hun eigen volk te zijn, dan zullen zij
door de Indonesische gemeenschap
worden uitgestooten.
Luitenant-generaal Sir Montague
Stopford heeft bevolen een onderzoek
in te stellen naar een bewering van
Indonesische zijde, volgens welke het
Indonesische garnizoen van het dorp
Pesing, ten getale van 60 man, ge
dood of gevangen genomen zou zijn
toen Nederlandsche troepen deze
plaats bezetten.
Officieel wordt aangekondigd dat
in beginsel is besloten, alle dienst
plichtige mannen (nl. zij, die gebo
ren zijn in 1927 of vroeger) te re-
gistreeren en op te roepen. Dit is
noodzakelijk ten einde het ernstig
vraagstuk van het scheppen van het
„nieuwe leger", zij het dan ook
slechts gedeeltelijk, op te lossen.
Dientengevolge zal het nieuwe
legerpersoneel, waarbij inbegrepen
zijn de dienstplichtigen en de reser
visten, die niet of nog niet ln ac
tieven dienst zijn, Ned.-Indië niet
mogen verlaten, tenzij men daartoe
toestemming heeft verkegen uit me
dische overwegingen of indien men:
a. den leeftijd van 45 jaar heeft be
reikt (voorzoover dienstplichtig); b.
den leeftijd van 48 jaar heeft bereikt
(voorzoover reservist); c. geboren is
in 1928.
dient het aanbeveling aan 't hoofd
van elk bedrijf een directeur te
plaatsen, die ten volle voor het
bedrijf kan opkomen en zal trach
ten het verder tot bloei te bren
gen, aldus B. en W. Aan een uit
breiding der bedrijven behoeft in de
naaste toekomst niet te worden ge
dacht, zoodat het concurrentie-mo-
tief geen rol speelt. En dan is er
nog altijd de wethouder van de be
drijven.
Bovendien bestaan er in regee-
ringskringen plannen om te komen
tot centralisatie van de vaderland-
sche gasbedrijven en van de elec-
triciteitsvoorziening; een regionale
concentratiegedachte is in de toe
komst te verwachten. Groote be
langen der gemeente staan hierbij
op het spel en groote waakzaam
heid, gepaard aan goed deskundig
inzicht, is derhalve geboden. Dit
kan alleen worden verwacht van
iemand, die ten volle voor de be
langen van zijn bedrijf kan op
komen. Op grond van al deze over
wegingen wordt den Raad ontra
den tot een éénhoofdige leiding te
besluiten.
In een uitvoerig schrijven aan
den Raad behandelen B. en W.
het vraagstuk van de éénhoofdige
leiding de gemeentebedrijven, naar
aanleiding van de vraag uit den
Raad, om over deze kwestie prae-
advies uit te brengen.
B. en W. herinneren er aan, dat
de Raad 28 Juli 1937 zonder noe
menswaardige bestrijding het prin
cipe van de éénhoofdige leiding
aanvaardde.
Zeven jaren heeft de combinatie
van het Gas- en Waterbedrijf be
staan en in die jaren is, ondanks
allen goeden wil, van de gekoester
de verwachtingen niets terecht ge
komen. Practisch nut heeft de
combinatie in geen enkel opzicht
afgeworpen. In werkelijkheid zijn
het twee afzonderlijke bedrijven
gebleven. Ten aanzien van de vraag
of gas en electriciteit nu samen
gevoegd moeten worden, brengen
B, en W. een groot aantal argu
menten ten nadeele van de een
heid naar voren, argumenten, die
wij grootendeels reeds belichtten
in ons artikel van 26 Maart. Zeker,
onder de tegenwoordige omstandig
heden, nu beide bedrijven tot nieu
wen bloei behooren te komen, ver-
verwachting tot Donderdag
avond;
Vannacht nog zwaar bewolkt.
Morgen overdag tijdelijk opklarend.
Aanvankelijk plaatselijk lichte
neerslag, iets kouder, matige en
aan de kust tijdelijk krachtige
Westelijke wind.
Zon onder 19.39. Maaui 21.59
G.44 Zon op 5.37.
Bij de opening van de vergadering
van den Veiligheidsraad werd Dinsdag
een mededeeling van Trygve Lie voor
gelezen over de reglementaire positie
met betrekkin,o tot afvoering van de
Iraansche kwestie van de agenda.
Lie verklaarde, dat het voör hem
noodzakelijk was aijn standpunt
uiteen te zetten. Aangezien deze
zaak een belangrijk precedent zou
kunnen worden voor de toekomstige
procedure. De heer Lie aeide, dat de
vraag zoo gelegen is, of de kwestie
automatisch wordt teruggetrokken,
totdat de raad een onderzoek be
veelt, ofwel dat een lid de zaak op
nieuw ter sprake brengt, ofwel dat
een bedreiging van den vrede wordt
gemeld.
Voorgesteld werd de nota van Lie
aan een commissie van deskundigen
voor te leggen.
„Democraten" uit Azerbeldsjan
hebben volgens te Teheran ont
vangen berichten aanvallen ge
daan 111 het gebied ten Noorden
van Hamadan aan den spoorweg
BagdadTeheran. Zij zijn onge
veer 2000 man sterk en bewa
pend met machinegeweren en
mortieren. De Iraansche regee-
rlng'stroepen hebben geen tegen
stand geboden, wel echter de
prlvê-„fegevs" van feodale land
eigenaren ln dat gebied. Ge
vangen genomen democraten
zouden verklaard hebben dat het
doel van de expeditie was de
spoorlijn Bagdad—Teheran af te
snijden. (U.P.).
Bandoeng, eens de trots
van Nederl.-Indië, is
thans een stad van
verwoeste gebouwen.
Militairen rijden rond met
de wapens in de hand.
De bevolking, die ge
leidelijk aan weer terug
keert, zoekt verdwaasd rond
op de puinhoopen van wat
eens haar woning was. Zij
omvatten het niet, deze el
lende; begrijpen niet, waar
om een klein deel van bun
landgenooten zich zoo plot
seling tegen hen keerde.
De militaire politie rijdt
rond en iedere voorbijgan
ger kan ln de volgende se
conde een gevaar voor zijn
omgeving ziiu. De Rivoli-
bioscoop, die sinds lang
niet meer draaide, was een
brandpunt van het extre
mistische verzet en hier
was het, dat Britsche kanon
nen hun machtige stem
moesten laten hooren, om
de orde eenigszins te her
stellen. De bioscoop is thans
niet meer te herkennen en
ook de omliggende gebou
wen kregen hun deel mee
Maar het leven gaat door
in Bandoeng, de voedsel-
schaarsehte ls groot en zoo
verrees kort na de verwoes
ting van de bioscoop een
kleins Chlneesche warong
er vlak naast. Want de Chi-
neezen, taai als ze zijn, la
ten zich niet onder den
voet loopen en ze ploeteren
voort, ongeacht de omstan
digheden, Wat nog maar
even te redden ls, redden
ze, alles wat bruikbaar ls
wordt meegenomen, want
ze kunnen het straks weer
gebruiken, straks als ze
weer van den grond af. aan
zaligheld van eigen land
genooten tot het brekings-
punt opvoeren. Indien ooit,
dan is hier in den systema-
tischen opzet van het ver-
nlellngsplan en vooral ln
het technisch bijna vol
maakt aanbrengen van
springstoffen de hand der
Jappen te onderkennen.
Maar een deel van de
„overwonnen" Jappen is bij
c
gaan beginnen.. De Jappen,
die zich niet aan de zijde
van de extremisten hebben
geschaard, helpen mee om
den chaos te herstellen, bul
ten Bandoeng is 'n deel van
hun landgenooten met de
opstandelingen meegegaan
om hun vernietigend werk
van de laatste jaren zoo
lang mogelijk te kunnen
doorzetten.
Overal brandt het in Ban
doeng, branden, die een
nieuwe phase inluiden voor
deze blind, hartstochtelijk,
zinneloos verdwaasden, wier
moord- en roofzucht door
perfide Japanners wordt aan
gewakkerd en die d» ramp-
het wraakzuchtig streven
naar het zaaien van twee
spalt en het verwekken van
chaos wellicht tè ver ge
gaan. Zij schaarden zich
openlijk aan de zijde der
terroristen en velen wer
den met de wapenen in de
hand gevangen genomen.
Hun lichamen liggen op
straat, opgeblazen door
hun eigen mijnen. Jappen
verlieten de stad in pant
serauto's, weg van den
vuurgloed der door hen ge
stichte branden. Terwijl
Bandoeng brandde, speelde
de Japansche vedelaar zijn
Jubelende melodie. Een
deel van de Jappen-bezet
ting hield zich aan de hun
opgelegde voorschriften en
zij waren het o.m., die het
hotel Homann tegen de ex.
tremlsten verdedigden. Een
Britsch-Indische Ghurka
houdt daar thans de
wacht.
De bevolking is voor een
deel weer terug en leeft in
de ruïnes. Kinderen spelen
hun spelletjes weer, met op
den achtergrond puin en
rookwolken. Engelsche en
Britsch-Indische M.P. doet
de ronde langs de verwoes
te gebouwen en het ls voor
hen een lange en ver
moeiende weg. Hier en
daar helpen zij de bevol
king. die blijft toeven bij
haar verbrande bezittin
gen.
Wat verderop stond nog
een bioscoop, Nirwana, en
het is deze naam, die toe
passelijk is op hetgeen
men eens, In de lange ja
ren dat men weg ls ge
weest, over Bandoeng heeft
gedroomd. Nirwana is
thans eveneens een smeu
lende puinhoop geworden
en zoo is het met den
droom van Bandoeng even
eens gegaan. Vroeger was
het de Oranje-bioscoop,
tijdens de Japansche be
zetting werd het Asia en
tot voor kort was het Nir
wana en men vraagt aich
af, of dit nu het Nirwana
is, dat de Javaansche be
volking zich gedacht heeft.
Maar zij keeren terug, de
Chineezen en de Javanen,
ondanks het feit, dat alle
rijstpelleryen en 500 Chl
neesche toko's in Zuid-
Bandoeng in de asch zijn
gelegd.
De volgende 16 partijen en
groepen hebben candidaten
gesteld voor de verkiezingen
van de Provinciale Staten der
onderscheidene provinciën,
welke verkiezingen 29 Mei wor
den gehouden:
Anti-Rev. Partij, Partij van
den Arbeid, Prot. Unie, Kath.
Volkspartij. St. Ger. Partij,
Chr. Hist. Unie, Comm. Partij
Nederland „De Waarheid",
Partij van de Vrijheid, Chr.
Dem. Volkspartij, Actiegroep
Katholieke Jongeren, Bond van
Werkers in het Mijnbedrijf,
Ncd. Chr. Sociale Corporatieve
Unie, Partij van Algemeen Be
lang, Groep d'Hert, Groep
Blommaert, en Groep Echter-
meyer.
De Partij van den Arbeid, de Kath.
Volkspartij en de Comm. Partij Ne.
derland „De Waarheid" hebben ia
alle elf provincies candidaten gesteld,
de Anti-Rev. Partij en de Chr. His
torische Unie in io provincies, ter
wijl deze laatsste partijen in Lim
burg met een gecombineerde lijst
zijn uitgekomen. De Partij van de
Vrijheid heeft in 10 provincies can
didaten gesteld, in Limburg niet. De
St, Ger. Partij diende geen lijsten
ln in de provincies Groningen,
Drente en Limburg. De Chr. Dem.
Volkspartij stelde uitsluitend in
Noord-Holland en ln Groningen can
didaten, de Pret. Unie alléén in de
provincie Noord-Holland en wel uit.
sluitend in de kieskringen Amster
dam, Haarlem, Velzen en Weesp. De
Actiegroep katholieke jongeren ver
scheen alleen in Noord-BTabant met
lijsten en wel in de kieskringen Den
Eosch, Tilburg en Breda. Ook de
Ned. Christ. Sociale Corporatieve
Unie leverde in Noord-Bïabant lijs
ten in en wel in de kieskringen Den
Bosch, Tilburg, Helmond, Eindhoven,
Breda, Zevenbergen en Bergen op
Zoom. De bond van werkers in het
mijnbedrijf stelde candidaten in Lim
burg, In de kieskringen Maastricht,
Sittard en Heerlen. De groep d'Hert
verscheen alleen ln kieskring 7 Hulst
van de provincie Zeeland, hetzelfde
is het geval met de groep Blom-
mart. Tenslotte nog de groep
Echtermeyer ln den kieskring Heer
len van de provincie Limburg en de
Partij van het Algemeen B'elang in
kieskring 3 Appingedam van de pro
vincie Groningen.
Op 74-jarigen leeftijd is hier ter
stede overleden mx. L. H. Roeters
van Lennep, oud officier van justi
tie bii de Haarlemsche rechtbank.
