Min. Ringers over vergoeding
van oorlogsschade
NIEUWE BONNEN
Met Paschen in
een schoon huis
NEDERLAND EN
DUITSCHLAND
Rijkshulp in vorm van credieten
Neurenbergsche Hof
dommelt in
Vansittart:
Net als
vroeger
zoo heerlijk jj
vet!
Sinaasappelen en
citroenen
WOENSDAG 17 APRIL 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
DAMPROBLEEM
m p
In de Marine-kazerne te Den
Haag vond de overdracht
plaats van het commando zee
macht Nederland door den vice-
adtmiraal G W. Stoeve aan den
kapt. ter zee J. A .Gauw. Luit,-
admiraal Helfrich inspecteert
met den afgetreden en den
nieuwen commandant de
matrozen
Geweerschot verwekte
beroering
Federatief Duitschland
de beste oplossing
Vier jaar geleden grootste
mijnramp ter wereld
LA GUARDIA
dreigt met aftreden
Grootsch internationaal
damtournooi
HOOGOVENCONFLICT TEN
EINDE
Deel van D.U.W.-werken
wordt stopgezet
Mr. M. P. L. Steenberghe zal
zijn functie neerleggen
Onderwijsvernieuwing
Nationaal congres te
Utrecht
Rantsoenbonnen voor
brandstoffen
Na 27 April ongeldig
Hartewensch
der vrouw
7~ 7et is nog altijd de harte-
wensch der rechtgeaarde
huisvrouw geweest, om
voor Paschen met de schoon
maak klaar te zijn! Niet zóó
maar, omdat het een feest
dag is het zit dieper. Pa
schen is een soort vernieu
wing. Vernieuwing in boven
natuurlijken en in natuurlij
ken zin. Het eigen geestes
leven richt men op het nieuw
en blij aspect van de overwin
ning van den dood, in natuur
lijken zin geeft het voorjaar,
dat rondom ons uitbreekt, het
verheugende gevoel van hei
nieuwe. Met Paschen is het
zoo'n beetje of, men het jaar
opnieuw inzet. Men schudt
den winter af, zet de ramen
wijd open, klopt de bedden,
verjaagt de motten en spin
nen en het kachelstof en plukt
de eerste dotterbloemen langs
de sloot.
Het huis wordt grooter, want
tuin of balcon hooren er in
eens bij, de kinderen is men
kwijt, die spelen buiten, de
wasch droogt niet langer bin
nen, en het huishouden zonder
kachel is een heele verlich
ting.
Is het wonder, dat de huis
vrouw Paschen met een blij
hart begroet? En dat ze het
Paaschfeest waardig wil ont
vangen in een tot in-de-hoe-
ken-geboend, geordend huis,
waar de vitrage, voor zoover
die er nog is, helder gewas-
schen en gestreken is en kan
concurreeren met de spierwitte
voorjaarswolken
Steeds minder bewerkelijk is
de schoonmaak, naarmate ons
bezit minder is geworden. Het
is gelukkig, dat een mensch
zich zoo makkelijk aanpast,
dat als hij aanvaarden wil,
hij leeren kan. met minder
dan hij gehad' heeft, toch
óók gelukkig te zijn.
Maar wat hem ook wordt
afgenomen, hoe sober hij ook
leven moet, er zijn dingen,
die hij behoudt, die zijn on
veranderlijk bezit blijven.
Want welke oorlog of welk
menschengeweld zou ons ooit
het doorbreken van het voor
jaar na den winter kunnen af
nemen, of dat, wat we met
het Paaschfeest vieren? En
dat maakt evenzeer ons leven
uit, als het huis, waar we in
wonen. A. 3.
Ook aan ons land, niet zoo ge
zaghebbend maar minstens
evenzeer belanghebbend als
de groote mogendheden, doet
zich de vraag voor, hoe te staan
tegenover de toekomst van Duitsch-
land. Op de vredesconferentie, die nu
eenigen tijd is uitgesteld maar die
toch ooit gehouden zal moeten wor
den, heeft ook Nederland tot taak,
een standpunt in te nemen.
In de vorige drie overzichten wer
den de omtrekken geschetst van de
plannen der bezetters. De Engel-
gchen streven naar politieke en eco
nomische opbeuring van den ver-
slagene; in groote trekken gaan de
Amerikanen samen met hun Angel
saksische bondgenooten, ofschoon
voor een deel door andere motieven
geleid De Franschen wenschen
nauwkeurig het tegengestelde: am
putatie van het Duitsche gebied en
van de Duitsche nijverheid. De Rus
sen probeeren op het oogenblik geen
staatkundige eenheid maar indus-
trleele afbraak te bewerken; zij
staan dus tusschen Engeland en de
Vereenigde Staten eenerzijds en
Frankrijk anderzijds; een zwenking
naar den Franschen kant blijft ech
ter nog mogelijk.
Voor een zelfstandige Nederland-
sche politiek is hier plaats, echter
niet voor 'n origineele. Wij zijn 'n mi
litair zwakke staat, die niet of slechts
met mate aan de bezetting kan deel
nemen. Zelfs als wij ons met andere
kleine westersche staten aaneenslui
ten, hetgeen ongetwijfeld getracht
wordt, is onze kracht nog van be
trekkelijk geringe beteekenis. Wij
moeten heul zoeken bij een van de
groote figuren op het wereldtooneel.
Maar al kunnen onze eischen ook
de beslissingen der machtigen niet
geheel veranderen, zoo belangrijk
zijn zij toch nog wel, dat het de
moeite' waard is ze juist en aan den
goeden kant te stellen.
Twee punten verdienen hierbij
een plaats in onze overwegingen:
wij hebben een geweldige kwitantie
voor Duitschland; Duitschland is
een belangrijke bron van inkomsten
voor Nederland.
Onze oorlogskwitantie vermeldt
vele milliarden. Eischen wjj het ons
toekomende in den vorm van beta
lingen in geld, van industrieele ap
paratuur, van bedrijven, van pro
ducten, dan plaatsen wij ons daar
door aan den FranschRussischen
kant. Doorvoering van dien eisch
immers draagt bij tot de economi
sche destructie van Duitschland, die
op beider program staat. Vorderen
wij grond, dan kiezen wij de (zéker
voorloopig) uitsluitend Fransche
partij, door aan de - staatkundige
eenheid van Duitschland mede af
breuk te doen.
Wij kunnen ook onze rechten
prijsgeven en Duitschland weer op
de been helpen brengen. Daarmee
spelen wij direct Engeland en Ame
rika in de kaart. Het voordeel hier
van is, dat onze handelsbetrekkin
gen met dit natuurlijke achterland
van onze havens, wel niet onmid
dellijk, maar toch op den duur,
weer zeer winstgevend zullen kun
nen zijn. En misschien zijn deze
betrekkingen wel van levensbelang
voor de Nederlandsche economie.
Frankrijk richt zich op de eerste
plaats tegen Duitschland en wil zich
voorgoed vrijwaren voor agressie door
dat land. Groot-Brittannië en de
Vereenigde Staten richten zich te
vens tegen de in en na den oorlog
sterk gegroeide macht van Rusland
en willen daartegen Duitschland als
grens- en hinderpaal opstellen. Hun
politiek is niet zonder gevaar en
risico, maar bergt de kiemen van
het succes.
De Nederlandsche regeering moet
een antwoord geven op de vraag of
er binnen korten of langen tijd een
nieuwe bedreiging van den wereld
vrede te duchten is en, zoo ja, of
deze uit Duitschland. uit Rusland
of van elders komen zal. Van dit
antwoord hangt onze plaats op de
komende vredesconferentie af. Niet
alleen voor onszelf, maar ook voor
de wereld kan het juist stelling kie
zen van Nederland beteekenis hebben.
Want in de loopgraven der diploma
tie is ook Nederland een soldaat,
die een geweer weet te hanteeren.
Probleem No. 1243 van C. Nlerop
te Amsterdam.
///My. y,
HP ilüP*
Wit speelt en wint; oplossingen s.v.p.
inzenden tot half Mei aan het adres:
B. H. M. Stevens, Eikenlaan 36, Heem
stede.
OPLOSSINGEN. No. 1237 van M. v.
d. Boogaard te Vught. Wit speelt ach
tereenvolgens naar 23, 4641, 11, 29,
7, 42, 16, 27, 3, 9, 18 en wint. Een
prachtig stuk werk en vrij moeilijk te
ontleden. Volgens de S. R. bijna vol
maakt, een geringe zettenwisseling
is het eenlge vlekje.
No. 1238 van B. J. Pranger te Den
Haag. Wit speelt naar 32, z48 gedw.
31, 34, 37, 32—28, 33—29, 38, 39, 37, 4
en wint. Ook hier enkele verwissel
bare zetten, overigens een fraai en
zeer lastig vraagstuk.
Be minister van Openbare Wer
ken en Wederopbouw, dr. ir. ,J, A.
Ringers, heeft gisteravond bet een
en ander gezegd over de wijze,
waarop het ministerie van Open
bare Werken en Wederopbouw zijn
opdracht opvat, die in het kort
inhoudt, dat de getroffenen ver
der geholpen moeten worden om
den herbouw van het beschadigde
of verloren gegane onroerend goed
uit te voeren.
Met de regeeringsvergoeding voor
geleden oorlogsschade gebaseerd op
de prijzen van 9 Mei 1940 kan slechts
ongeveer 40 pet. van de kosten voor
wederopbouw van geheel vernielde
huizen e.cf. worden bestreden. Het
verschil zal worden gefinancierd in
den vorm van credieten: Voor de be
trokkenen is een bijdrage overeen
komstig de werkelijke kosten aan
trekkelijker. De regeering kan daar
toe niet overgaan. De huren immers
worden thans kunstmatig gedrukt.
Wordt straks het evenwicht tusschen
bouwkosten en huurwaarde hersteld
door een stijging der huren dan zou
den de bouwers uiteindelijk een fi
nancieel geschenk gekregen hebben.
Een geweerschot verwekte Dinsdag
in de gerechtszaal te Neurenberg een
korte beroering, maar na den uitleg
van een Amerikaansch officier, dat
het een vergissing was. dommelden
de aanwezigen weer in als voorheen.
Rosenberg vervolgde onverstoorbaar
zijn verdediging en beweerde, dat hij
tegen den Russischen veldtocht was
geweest, en in zijn ..Ostgebiet" eigen
lijk niets te vertellen had gehad.
Over concentratiekampen had hij wel
eens iets gehoord en hij had ook om
inlichtingen verzocht, maar Himmler
verklaarde hem, dat „Dachau een
land van belofte" was. Rosenberg
vroeg het gerecht zijn geschriften
over de Joden niet zoo ernstig te
nemen en verzekerde dat hy op een
„ridderlijke behandeling" van het
Jodenprobleem had aangestuurd.
„Dat het anders uit kwam, is een
tragisch noodlot en wat ik hier ge
hoord heb, gaat boven het demoni
sche uit", zoo voeg'de hij er aan toe.
Morgen zal Rosenberg's zaak beëin
digd worden en Frank aan de beurt
komen.
Lord Vansittart sprak Dinsdag in
het Hoogerhuis de waarschuwing uit,
„dat wij getuige zijn van de eerste
phase eener nieuwe poging om een
nieuwen afzonderlijken totalitairen
staat op te bouwen, welks leidende
ideologie opnieuw nationalisme zal
zijn."
Vansittart, sprekend in het de
bat over de leger- en luchtmacht-
begrootingj, zeide, dat het op
nieuw ilïstellen van een overge-
centraliseerd Duitschland onver
een igbaar is met de Europeesche
veiligheid en dat de eenige, van
Europeesch standpunt bezien, vei
lige oplossing voor' Duitschland
„een federatieve" is.
Hij zeide, dat in Duitschland cen
tralisatie en nationalisme hand in
hand gingen en dat op het oogenblik
nationalisme een even groot gevaar is
als nationaal-socialisme. (U.P.).
Het hoofdkwartier van Mac Arthur
te Tokio heeft thans bekend gemaakt,
dat 26 April 1942 de grootste mijn
ramp ter wereld plaats vond in een
door Japanners geëxploiteerde mijn
in Mandsjoerye. Meer dan 1500 mijn
werkers, meest Chineezen en Koera-
nen, kwamen door een mijnexplosie
aldaar om het leven. Het bericht is
vier jaar door de Japanners achter
gehouden
Het onderhoud, dat Dinsdag tus
schen La Guardia en Truman plaats
vond, heeft een stormachtig verloop
gehad. La Guardia zou er op hebben
aangedrongen, dat de levensmiddelen
in de V. S. streng zullen worden ge
rantsoeneerd. Hij zou gedreigd hebben
af te treden, indien de aan de U.N.
R.R.A. toegezegde voorraden niet bin
nen 48 uur beschikbaar zullen zijn
gesteld.
Op Hemelvaartsdag (30 Mei) zal
te Rotterdam een internationaal
damtournooi worden gehouden,
waaraan de sterkste dammers ter
wereld zullen deelnemen. Het zijn de
Franschen Ghestem, wereldkampi
oen, Raichenbach, oud-wereldkam-
pioen en Springer, onze landgenoot,
eveneens oud-wereldkampioen. Voorts
nemen deel de Belgische kampioen
Vaessen en de belde Nederlanders
Keiler en Roozenburg.
Hedenmorgen is het werk aan
Walserij-Oost van de Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken te Velsen
hervat. Hiermede behoort dit con
flict, dat reeds veel te lang den
wederopbouw van Nederland van
belangrijk materiaal beroofde, tot
het verleden.
Onmiddellijk na Paschen zal een
deel van de werken, welke worden
uitgevoerd door den D.U.W. (dienst
uitvoering werken) worden stopgezet.
In verband met de toenemende
vraag naar arbeidskrachten in het
vrije bedrijf en de omstandigheid,
dat zeer binnenkort zeer veel arbei
ders voor den landbouw en voor de
daarmede verband houdende) werk
zaamheden noodig zullen zijn, is de
ze beslissing genomen.
Bij de werken, welke stopgezet
zullen worden, zijn ruim 12.000 ar
beiders betrokken. t
De arbeidersbezetting van den D.
U. W. zal na Paschen nog 36.000 ar
beiders omvatten.
Per 1 Mei 1946 zal de oud-minis
ter van Ec. Zaken, mr. M. P. L. Steen
berghe, zijn functie als voorzitter
van de Nederl. Ec. Missie in Ame
rika neerleggen en in het particu
liere bedrijf terugkeerén.
de ideale stukken huishoudzeep
24, 25 en 26 April zal te Utrecht
een groot nationaal congres worden
gehouden voor vernieuwing van het
onderwijs, georganiseerd door den
vernieuwingsraad van het onderwijs.
De te behandelen onderwerpen zijn
de aesthetlsche vorming. Ingeleid
door pater dr. J. B. Knipping O.F.M.,
de karaktervorming, ingeleid door
prof. dr. I. C. van Houte, de intellec.
tueele vorming, Ingeleid door prof.
dr. J. Waterink, de vorming van den
leeraar, ingeleid door mej dr. Stell-
wag, en de sociale vorming, ingeleid
door prof. dr. W. Banning. Dagelijks
worden twee plenaire zittingen ge
houden In Tivoli. Des avonds zijn
er sectievergaderingen In het Uni
versiteitsgebouw. Er zijn secties voor
voorbereidend, lager, voortgezet en
nijverheidsonderwijs.
De verslagen zullen bijeengebracht
worden in een congresboek. Het se
cretariaat is postbox 96, Utrecht.
Dit kan de regeering zich niet ver
oorloven.
In de eerste plaats zal moeten
worden bekeken op welk bedrag de
huur moet worden vastgesteld. Ver
volgens moet worden nagegaan welke
lasten en tot welk bedrag van de
huuropbrengst moet worden afge
trokken.
Ten aanzien van de opbouwhypo-
theek wees spr. er op, dat het geld
pas in de laatste plaats van rijks
wege wordt verstrekt. Zoo veel mo
gelijk moet worden getracht het geld
bij particuliéren of andere geldgevers
te vinden. Indien dit geschiedt, zal
het Rijk de rente over het deel dat
renteloos zou zijn verstrekt, vergoe
den.
Periodiek zal worden nagegaan in
hoeverre het mogelijk is, door de
stijging van de inkomsten, een ge
deelte van het credlet, dat renteloos
is gegeven, rentedragend te maken,
of omgekeerd wanneer het saldo
kleiner mocht zijn geworden een ge
deelte van het rentedragend credlet
alsnog renteloos te verstrekken.
Aan den omvang van den finan-
cieelen steun zijn de volgende
grenzen gesteld.
1. Het gedej^te van de opbouw-
hypotheek, dat zonder rente en
aflossing wordt verstrekt, zal voor
loopig niet grooter zijn dan 60 pet
van de bouwkosten.
2. De totale hypothecaire be
lasting van een pand zal niet meer
mogen zijn dan 90 pet. van. de
som van de bouwkosten en de
waarde van den grond.
Voorts zal voor woningen boven
de 500 kubieke meter naar gelang
van de grootte der woningen de
financiering ongunstiger uitkomen.
Het is voorgekomen, dat tijdens
de bezetting financieele toezeggin
gen zijn gedaan voor herbouw, welke
nog niet zijn uitgekeerd tengevolge
van het feit, dat, in verband met het
destijds bestaande bouwverbod, niet
kon worden gebouwd. Indien deze
toezeggingen schriftelijk zijn gedaan
en de getroffenen zich er ook mede
accoord heben verklaard, zullen zij
worden gehandhaafd.
Ter verduidelijking: stel de bouw
van een woning kost f 15.000. De
huur is f 600, de lasten zijn f 215.
Het verschil van f 385 ls dan be
schikbaar voor rente en aflossing,
wat, gekapitaliseerd, op ongeveer
f 9000 neerkomt. Van de bouwkosten
rest dan f 6000 voor rentelooze hy
potheek,
Voor beschadigde hulzen is de re
geling anders: herstelkosten beneden
de f '3000 worden voor onvermogen-
den geheel door het Rijk gedragen:
aangeslagenen in de vermogensbe
lasting of zij, die tenminste f300
inkomstenbelasting verschuldigd zijn,
krijgen drie kwart vergoed.
Voor hoogere schade wordt boven
de rijksbijdrage, gebaseerd op de
prijzen van 9 Mei 1940, een hypo
thecair crediet verstrekt, gedeelte
lijk renteloos, al naar gelang de
grootte van het huis: 500 M3. 50 pet.
renteloos, tot 750 M3. 35 pet. rente
loos, tot 1000 M3. 25 pet. renteloos.
Voor den herbouw van geheel ver
nielde kerken ls de reeds tijdens de
bezetting getroffen regeling ten aan
zien van de financiering, welke spr.
gunstig noemde, bestendigd. Zij
lioudt in dat ongeveer 80 pet. van
de bouwkosten voor rekening van de
overheid wordt genomen. Dit percen
tage wordt bepaald na een onder
zoek van de draagkracht van de
lcei'ketjke gemeente. Bij dezen her
bouw wordt ook de vaste inventaris
in aanmerking genomen.
In het algemeen genieten alleen
die gevallen rijkshulp, waarvan vast
staat dat de gemeenschap behoefte
heeft aan den herbouw van het ge
troffen pand.
BONKAARTEN KA, KB, KG 604:
186 alg. 100 gr. cacao
187 alg. 250 gr. jam, stroop enz.
188 alg. 3 doosjes lucifers
189 alg. plm. 250 gr. zachte zeep
BONKAARTEN LA, LB, LC 604:
A 26 melk 2 L. melk
B 26, C 26 melk 3V4 L. melk
104 aardappelen 2 kg. aardappelen
BONKAARTEN KD, KE 604:
682 alg. 100 gr. cacao
683 alg. 250 gr. jam, sitroop enz.
684 alg. 3 doosjes lucifers
685 alg. pl.m. 250 gr. zachte zeep
BONKAARTEN LD, LE 604:
D 26, E 26 melk 6 L. melk
604 aardappelen 1 kg. aardappelen
Tabakskaarten enz.
T 24 2 rants, tabaksartikelen (geen
import-sigaretten)
V 24 100 gr. chocolade of suiker
werken.
X 24 100 gr. chocolade of suiker
werken.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Donderdag 18 April a.s. wor
den gebruikt met uitzondering van
de bonnen voor melk en aardappelen,
waarop eerst met ingang van Maan
dag 22 April mag worden afgeleverd.
Voor kinderen, geboren in 1944
en later, worden nogmaals 500
gram sinaasappelen beschikbaar
gesteld. Men moet hiertoe bon
E 39 der bonkaart KE 604 Don
derdag 18, Vrijdag 19, of Zaterdag
20 April bij een handelaar in
groenten en/of fruit inleveren.
Voorts wordt voor personen gebo
ren in een der jaren 1925 tot en
met 1943 l'/3 ons citroenen be
schikbaar gesteld.
Men moet ter verkrijging hier
van de bon D 39, 'C 39 of B 40 op
een der genoemde dagen bij een
handelaar in groente en/of fruit
inleveren.
De verstrekking van sinaasap
pelen betreft verdeeling van het
restant der importen van den laat-
sten tijd. De distributie van ci
troenen moest, wat de rechtheb
bende bevoolkingsgroepen betreft,
worden aangepast aan de be
schikbare hoeveelheden.
Rantsoenbonnen „een eenheid
brandstoffen 1945—'46" 2ijn na 27
April niet meer geldig. Men moet
deze bonnen dus uiterlijk 27 April
bij zijn brandstoffenhandelaar In
leveren.
In verband met de viering van
den nationalen feestdag op 4 Mei
a.s., heeft de minister van Sociale
Zaken toegestaan, dat Zaterdag 4 Mei
te middernacht met den bakkersar-
beid wordt begonnen, met dien ver
stande, dat broodbakkerijen, voor
welke een vergunning is verleend,
Vrijdag 3 Mei te 22 uur met arbeid
bestaande in het gereed maken van
deeg en ovens, mogen beginnen.
Bakkersgezellen, die Vrijdag 3 Mei
tusschen 22 uur en middernacht
voorarbeid verrichten, mogen dien
dag ten hoogste 10 uur werken.
