Twee fronten
Plechtige uitvaart mgr. Taskin
BEATRIXDORP IN SI AM
De Bisschopshulde
Tol hoofd en hart;
69ste JAARGANG No. 23527
o
WOENSDAG 24 APRIL 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
- -
Lijkrede mgr. Van Noort
Het weer.
Bij de vroegere
krijgsgevangenen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Lord Jowitt heeft de vorige
week niet zoo heel ongelijk
gehad, toen hij in het En-
gelsche Hoogerhuis verklaarde, dat
als men niet zeer voorzichtig was,
Duitschland weer denztflfden weg
zoru opgaan als na den vorigen
wereldoorlog. „Ik zeg eerlijk, dat
het een schrale troost voor mij
zou zijn. als ik in plaats van de
nazi-leuze ,.ein Volk, ein Reich,
ein Ftihrer" zou moeten aanvaar
den: ,,ein Volk, ein Reich, ein
Kommissar", aldus klonk zijn gees
tige waarschuwing. Dat hij niet
overdreef bewijst wel het schouw
spel. dat Berlijn, nog geen jaar na
de onvoorwaardelijke Duitsche ca
pitulatie, Zondagavond opleverde.
Volkomen in nazi-stijl hebben de
Duitsche communisten en de groep
sociaal-democraten, die voor fusie
voelden (of voor den Russischen
druk zijn bezweken) zich in het
Berliner Opemhaus aaneengesloten
tot de socialistische eenheidspartij.
Wü kunnen ons voorstellen met
welk een enthousiasme het Heil-
geroep door de zaal geklonken
heeft. Het S i eg moesten ze inslik
ken, maar over een paar jaar be
hoeft dat waarschijnlijk niet meer.
Wij dachten aan deze feiten,
toen wij in het jongste nummer
van het Kath. Cultureel tijdschrift
de slotconclusie van een artikel-
over Kath. Staatkunde lazen, wel
ke als volgt luidt:
- „Het is opvallend, dat in onze
dagen de menschheld zich steeds
duidelijker op de twee extreme,
alles opeischende, fronten gaat
stellen: het volle christen
dom, d.i. het katholicisme, en het
communis me. Wanneer men dat
alleen even op het gebied van de
partijverhoudingen beziet, bemerkt
men, dat in bijna alle landen de op
de katholieke beginselen berusten
de partijen en aan den anderen
kant de communisten de grootste
winst behalen. De tijd van neutra
liteit en „midden-partijen" is voor
bij."
Het is dezelfde gedachtengang,
die de Engelschman Carr in 1942
in zijn bekende boek „Conditions
of peace" vredesvoorwaarden
naar voren brengt. Er zijn, volgens
Carr, slechts twee bewegingen, die
de wereld een doel voor oogen stel
len, dat oorlog te boven gaat, n.l.
het Christendom en het commu
nisme.
Twee bewegingen, twee fronten:
Christendom en communisme.
Overal in de wereld zien wij de
communisten onder leiding van
Moskou zich in slagorde opstellen.
In de voorhoede worden reeds de
eerste gevechten, zij het dan zon
der wapens, geleverd; men volge
slechts de debatten in de Uno of
in den Veiligheidsraad, in de ach
terhoede wordt het systeem van
cellenbouw, Vooral onder de arbei
ders, toegepast. De arbeiders, zij,
die het zwaarst de gevolgen van
den oorlog voelen, beschouwen de
communisten als een dankbare
prooi; zij worden tot het uiterste
opgehitst, en hun systematisch
aangekweekte ontevredenheid komt
telkens tot uitbarsting, overal over
heel de wereld, ook in ons land, in
een golf van stakingen.
Een ramp zou het zijn als wij,
katholieken, zouden aarzelen
in dat andere front, dat het
behoud en de redding van de Chris
telijke beschaving beoogt, plaats
te nemen. En zooals de communis
ten trachten onder de arbeiders een
kern te vormen, van waaruit de
afbraak van Christendom, bescha
ving en gezag moet geschieden, zoo
moeten wij trachten, daar een kern
van katholieken, een kern van
christelijke, van katholieke arbei
ders vooral tegenover te stellen.
De communisten en nat.-socialis
ten hebben en hadden steeds heel
scherp gezien, dat het op een be
paalde kern aankomt. Heeft men
eenmaal een flinke, sterke kern
van overtuigde, In hun ideaal diep
geloovende, voortrekkers, dan volgt
de massa van zelf. Zij wordt vaak
gemakkelijk meegesleept, zoowel op
stoffelijk als geestelijk terrein.
Met groote voldoening hebben wij
dan ook het Paaschmanifest I
gelezen van het bestuur van de|
Nederl. Katholieke Arbeidersbewe
ging, afgedrukt in het jongste num
mer van „Herstel", dat den katho
lieken arbeiders nog eens in duide
lijke bewoordingen op het gevaar
van het eenheidsstreven van E.V.C.
en N.V.V. wijst.
Het manifest wijst op den duide-
iijken vastenbrief der bisschoppen,
waarin de Eenheidsvakbeweging
werd verboden en aan katholieken,
die lid daarvan zijn, de H.H. Sacra
menten moeten geweigerd worden.
Ket wijst ook op de handhaving
door de bisschoppen van het verbod
voor de katholieke arbeiders lid te
zijn van het N.V.V. en eindigt met
de volgende opwekking tot onze ka
tholieke arbeiders:
„Het groote cultureele program
der Kath. Arbeidersbeweging be
oogt de cultureele emancipatie
van de katholieke arbeiders en
hun gezinnen; zij moeten worden
gevormd tot actieve dragers eener
Katholieke en vaderlandsche cul
tuur, die bovendien volop moeten
kunnen deelen in de rijkdommen
eener waarachtige beschaving.
En voor de versterking van de
innerlijke godsdienstig-zedelijke
weerbaarheid van ons volk ziet
de beweging haar groote taak in
de vorming harer leden tot fiere
en bewuste strijders voor het Ko
ninkrijk Gods."
Fiere en bewuste strijders voor
het Koninkrijk Gods. Dat is wat
de huidige geteisterde wereld, die
men weer wil trachten op te bou
wen zonder God, zoo dringend
noodig heeft. Een kern van bewuste
strijders. De communistische arbei
ders hebben overal ter wereld hun
front opgesteld en zijn bewuste
strijders.
Zouden wij, katholieken, zouden
onze katholieke arbeiders weigeren
het andere front te betrekken?
s y ;s
De plechtige Metten voor de zie-
lerust van mgr. H. J. M. Taskin
zijn gisteravond in het Groot-Se
minarie te Warmond gezongen
door praeses Van Deur sen met
assistentie van prof. J. A. M. van
der Gaag als diaken en prof. J. A.
E. van Dodewaard als sub-diaken.
By deze plechtigheid waren de ka
nunniken aanwezig. De Scola van
het Theologicum te Warmond zong
onder leiding van dr. A. J. M. Kat.
Hedenmorgen werden de Lauden
gezongen door kanunnik W. J. J.
de Jong met assistentie van prof.
A. Cleophas als diaken en prof.
dr. N. Steur als sub-diaken. Z. H.
Exc. mgr. J. F. Huibers droeg de
pontificale Requiemmis op in te
genwoordigheid van Z. Exc. mgr.
P. Giobbe. De assistenties waren
als volgt: troondiakens kanunnik
deken J. H. Niekel en kanunnik
W. de Jong, diaken prof. A. Cleo
phas, sub-diaken prof. dr. N.
Steur, ceremoniaril prof. P. C.
Groenendijk en seer. J. A. J. Solle
veld. Aanwezig waren het voltallig
Kathedraal kapittel, vele dekens en
pastoors uit het bisdom, B. en W.
van Warmond en verschillende
andere belangstellenden. De Scola
van het Theologicum zong onder
leiding van dr. A. Kat de liturgi
sche gezangen. Na de H. Mis hield
mgr. dr. G. C. van Noort de lijk
rede.
Als tekst had hij gekozen: Exem-
plum dedi vobis. Mgr. achtte het
een voorrecht bij de lijkbaar van
den Praeses te mogen spreken.
Slechts twee jaar heh ik met hem
in dit - huis samengewoond, aldus
spr., maar voor en na dien tijd was
hij een vriend van mij, waarvoor ik
diepen eerbied had vanwege zijn
karakter, zijn werk, zijn voorbeeld.
Meer dan 33 jaar was hij Praeses,
het hoofd, de ziel en de drijver van
bijkans alles wat hier gebeurde.
Voor de moderniseering van de ge
bouwen heeft hij gedaan wat mo
gelijk was. Al zijn hooge dagen en
feesten heeft hij binnen deze mu
ren gevierd.
Door zijn gebed, zijn offer en
kracht was het hem gegeven
waardige priesters te vormen.
Voor geheel den clerus van het
bisdom Is hij gebleven Praeses
Taskin, ook nadat hij ging rus
ten. Spreker schetste daarna de
opvattingen van den Praeses,
hoe hi) een fel tegenstander was
van modernisme en integralisme,
op tijd kort en krachtig In
greep en geen zachte heelmees
ter was. Hij was een werkzame,
scherpziende, voorzichtige na
tuur.
Hij was hard voor zichzelf, maar
vroeg ook de volle maat van ande
ren. Men kan zeggen, dat hij meer
geëerbiedigd dan bemind was, maar
zijn hart was vol warmte. Tot hem
zal de Heer gezegd hebben: „Kom,
Verwachting tot Donderdag
avond; Heldere nacht mét plaat
selijk mist en hier en daar lichte
nachtvorst. Morgen overdag wis
selende bewolking met plaatse
lijk enkele buien, weinig veran
dering ln temperatuur. Meest
zwakke wind.
Zon onder 19.51, Maan 3.3611.46
Zon op 5.34
goede en getrouwe knecht, ga bin
nen in den vrede des Heeren".
Tot slot vrbeg mgr. Van Noort
vooral de door den Praeses ge
vormde priesters te bidden en te
blijven bidden voor de zielerust
van mgr. Taskin. Dat is de beste
dank, dien men hem voor zyn
heerlijk voorbeeld kan geven.
De absoute en de begrafenis ge
schiedden daarna op het kerkhof te
Warmond door Z. H. Exc. mgr. J.
P. Huibers.
Ons blad bestaat heden uit 8
pagina's. Het papier is beschikbaar
gekomen door het niet verschijnen
op den Tweeden Paaschdag.
DE DIRECTIE.
In den vroegen mor
gen vertrekt de Nc-
derlandsche Roode-
Kruismissie uit Bang
kok naar Nakom Paton
en Tamuan, resp. 45 en
■130 K.M. naar het Noor
den. De spoorlijn, waar
langs wij rijden, sluit in
Nong Praduk aan op den
beruchten doodenweg,
dien de Japanners heb
ben laten aanleggen.
Duizenden en nog eens
duizenden door de Ja
panners in Indonesië
gevangengenomen Ne-
derlandsche militairen
werden per schip op dik
wijls onbeschrijfelijke
wijze naar Slam ver
voerd om tezamen met
tienduizenden Engelsche,
Amerikaansche en Au
stralische krijgsgevange
nen en koelies uit alle
Aziatische landen aan
dezen Birmaspoorweg te
werken. De aanleg eiscli-
te in totaal meer dan
100.008 menschenlevens
en van de ruim 10.000
Nederlandsche onderda
nen. die hier werkten,
verloren er meer dan
3100 het leven.
In de nabijheid van
Nakom Paton bevinden
zich de drie kampen die
het doel van onze reis
vormen: Wilhelmlna-
dorp, Beatrixdorp en
Julianadorp. Nakom Pa
ton draagt reeds het Ne
derlandsche stempel,
Men ziet hier overal op
schriften als: „Restau
rant Luilekkerland",
„Wasch- en Strij kin
richting", „Dameskapsa
lon" en „Schoonheidsin
stituut".
De Nederlanders, die
in deze drie kampen wo
nen, zijn vroegere krijgs
gevangenen, die aan den
Birmaspoorweg hebben
gewerkt. Zij zijn in het
algemeen vereenigd met
hun vrouw en kinderen.
die in het kader van de
gezinshereeniging en in
verband met het gevaar,
dat zij in Indië liepen,
naar Siam zijn geëvacu
eerd.
Van alle kampen, die
wii op onze reis hebben
bezocht, is Beatrixdorp
misschien wel het best
ingerichte. Het bevindt
zich vlak bij het zomer
verblijf van den koning
van Siam en is slechts
enkele minuten verwij
derd van Nakom Paton.
Tusschen de barakken
zijn fraaie perken aan
gelegd, terwijl zich in
het middenveld een
groote cantine bevindt.
Hier zijn ook de recrea
tiezalen en een dans
vloer, waar een of twee
maal per week een band
speelt. Voorts wordt er
eens per week een film
vertoond.
De afdeeling ontwik
keling en ontspanning
zorgt voor spelen en
houdt geregeld lezingen
in overleg met de Neder
landsche volksuniversi
teit te Bangkok.
Aan het onderwijs
wordt veel aandacht be
steed. In Nakom Paton
zijn plm. 800 leerlingen,
van wie er 135 middel
baar onderwijs genieten,
dat speciaal gericht i£
op de practijk van het
leven. Deze jeugd, die
zoo veel heeft moeten
doorstaan en getuige
heeft moeten zijn van
onnoemelijk leed en el
lende, is verre van uit
het lood geslagen. Wat
zij aan kennis is ten
achter geraakt, heeft zij
aan handigheid en rijp
heid gewonnen. Wie
deze kinderen van 14 tot
18 jaar gadeslaat, valt
het op, hoe zelfstandig
en zelfbewust zij zijn.
Het zware werk in de
kampen wordt verricht
door de Japanners. Zij
graven putten, brengen
water naar de mandl-
kamers, houden de ba
rakken schoon, leggen
beplantingen aan en
helpen zelfs hij de be
reiding en het uitdeelen
van het eten.
Met vreugde heeft katholiek
Haarlem vernomen, dat Z. H.
Exc. Mgr. J. P. Huibers er
ln heeft toegestemd a.s. Maardag
avond de hulde der katholieken van
de bisschopsstad ter gelegenheid
van zijn tienjarig Pontificaat in
ontvangst te nemen. Dit is niet
alleen een verheugend feit voor het
öistncts-comité der Katholieke Ac
tie, dat het initiatief heeft geno
men voor deze hulde, doch het toont
tevens aan dat de Bisschop van
deze samenkomst met geestelijken
en leeken goede vruchten verwacht
voor de toekomst en nieuwen was
dom voor zooveel katholiek-cultu
reel en maatschappelijk leven, dat
óoor den vijf jaren durenden storm
kapotgeslagen en schijnbaar dood
dei neder ligt.
De a.s. Bisschopshulde zal de
wekroep zijn tot een hernieuwde
katholieke activiteit, niet alleen in
Haarlem, doch ook ver daarbuiten.
Op de eerste plaats staat de bis
schopsstad thans voor de taak, zich
aan te sluiten bij de hulde der ka
tholieken aan het Episcopaat voor
dc houding onzer Bisschoppen tij
dens de bezetting, een hulde, welke
zoo prachtig werd ingezet by de
Kardinaalsfeesten in Utrecht, doch
waaraan wij ónzen tol nog hebben
te betalen in een oprechte hulde en
dank aan ónzen Bisschop. Want de
katholieken van Haarlem hebben na
de vijf bange jaren veel te danken
aar. hun Bisschop, niet alleen als
hun voorbeeld van onverzetteiyke
standvastigheid in het goede, maar
ook als hun voorbeeld in het gebed.
Wij hebben in de dagen voor de be
vrijding onzen Bisschop gezien in
de Kathedraal, als een andere Mo
ws met uitgestrekte armen biddend
voor zijn strydend en lijdend volk,
wy hebben hem ook gezien en zijn
hem gevolgd in den. hongerwinter
op zyn dagelijkschen tocht naar de
Mariakapel ln de Jansstraat, waar
bij, te midden van ons, twijfelende,
hongerige en berooide menschen
met luider stemme meebad in het
cnafgebroken Rozenkransgebed.
Het is thans voor ons een plicht
van dankbaarheid onzen Bisschop
te steunen bij de vervulling van een
belofte, door hem in zware uren
gedaan aan onze Hemelsche Moeder
en waartoe Maandagavond vanuit
Haarlem heel het Bisdom zal wor
den opgeroepen.
Een hulde aan een Bisschop, dia
zijn diocees gesteld heeft onder de
bescherming van Maria, moet een
hulde aan Maria zijn. En daarom
werd van het begin af deze avond
geJijk betiteld als Bisschopshulde
en als Mariale avond. Het pasge-
vormde koor van Katholiek Haar
lem een der eerste vruchten van
een herbloeiend katholiek cultureel
leven heeft zich onder de be
gaafde en meesterlijke leiding van
Albert de Klerk tot taak gesteld
deze hulde te vertolken door de uit
voering van twee werken, die in ons
land nog maar zelden zijn gehoord,
n.l. de Lauretaansche Litanie van,
Mozart en het Magnificat van Joh.
Seb. Bach. De bekw,aamheid van
den koorleider, de gelukkige keuze
van het stemmen-materiaal, de be
gaafdheid van de solisten en de
geestdrift, waarmede de uitvoering
wordt voorbereid, waarborgen een
avond van kunstgenot, een Bis
schopshulde waardig.
Van talrijke zijden is reeds de
deelname aan dezen huldigings
avond toegezegd. Tal van geestelij
ken en religieuzen, besturen van
katholieke organisaties etc. zullen
aanwezig zijn, terwijl ook de hoog
ste autoriteiten van provincie en
gemeente dezen avond zullen bij
wonen. Voor het eerst na langen
tyd zullen de Bisschop en de ka
tholieken van Haarlem elkaar weder
in een buiten-kerkelijke bijeenkomst
ontmoeten. Het wordt een schoon»
avond.
Wij meenen sterk van geest
te zijn en onszelf geheel in
de hand te hebben, maar
toch hoe vaak blijken wij
onze gedachien niet te kun
nen remmen voor een on
veilig sein of sturen wij ze
den verkeerden weg op,
ondanks het roode licht.
