Verschil van meening op de
ministersconferentie
Toch niet roos
kleurig
Voedselvliegtuigen komen
weer boven ons land
Tol hoofd en hart
Westersche mogendheden in verzet
tegen Russische voorstellen
Maandag herdenking van het
uitwerpen der pakketten
Het weer.
69ste JAARGANG No. 23530
ZATERDAG 27 APRIL 1944
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
OOSTENRIJK, EEN NIEUW
TWISTPUNT?
Maandag verhooging
der vleeschprijzen
PRINSELIJK GEZIN BIJ
HET STADIONSPEL
Vervoer van lichting 1945
BLOEMENGROET AAN
H.M. DE KONINGIN
STADSNIEUWS
Stichting 1940-1945
Nijmegenaren door oud-
Haarlem
Maximumprijzen voor
zeevisch verlaagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Het werkt irriteerend langs de
étalages onzer manufacturen-,
winkels en kleedingmagazijnen
te loopen en op vrijwel ieder
artikel het bordje „verkocht" of „ge.
reserveerd" te lezen. Nog irriteeren
der wordt dat, als een minister, zoo
als een maand geleden minister Vos
deed, officieel verklaart, dat als de
winkeliers geldige textielpunten niet
honoreeren. uit meer een kwestie is
van niet willen, dan van niet kun
nen. De lezer weet, hoe heel de textiel,
handel tegen deze woorden in verzet
is gekomen en in open brieven den
minister uitgedaagd heeft zijn boude
verklaring waar te maken. Er is tot
dusver echter geen antwoord van den
minister op gevolgd, zielfs geen
„praatje op de brug"....
Hoe de textielsituatie werkelijk is,
leert ons een artikel in het jongste
nummer van het textiel-vakblad,
dat ons even een kijkje achter de
schermen gunt. Wij lezen o.a.:
De productiecijfersvan textielgoe-
deren over Februari waren lager dan
die van Januari en de cijfers van
Januari lagen reeds onder die van
December J.l.
De toestand is dus verre van roos
kleurig, al wil de minister van Han
del en Nijverheid het ook wel eens
anders voorstellen.
En toch, ondanks het huidige te
kort wordt er niet alleen gedacht,
maar ook gewerkt aan den export van
textielgoederen in de naaste toe
komst.
Over het kwantum goederen, dat
op dit oogenblik wordt uitgevoerd,
loopen de meeningen uiteen. Eener-
zilds wordt het voorgesteld alsof er
thans alleen geëxporteerd wordt om
de markt open te houden voor ons
land en dat de exportgoederen al
leen dienst doen als visitekaartje.
Anderzijds wordt de meening ver
kondigd, dat er veel te veel textiel-
go a wordt geëxporteerd, zulks tot
schade van de voorziening van het
eigen volk. Wij voor ons onderschrij
ven deze laatste meening.
Gezien het zeer groote aantal fa
brieken, dat uitsluitend voor den ex
port werkt, o.a. ook naar Ned.-Indië,
zijn we overtuigd, dat door de lin
nen-. katoen- en kunstzijde-industrie
minstens 75 pet. van de productie
wordt uitgevoerd.
In ieder geval zijn we van meening,
dat. gezien het ontstellende tekort
iu Nederland aan textielproducten, er
te veel wordt uitgevoerd, zuiks tot
schade aan de voorziening van het
eigen volk.
Maar het is toch ook weer niet zoo,
dat het huidige tekort aan goederen
in hoofdzaak ontstaat door den ex-
port.
Dit gebrek vindt voornamelijk zijn
oorzaak in bet tekort aan kolen en
het ontbreken van voldoende ar
beidskrachten. De industrie ont-
vangt momenteel slechts 1/3 van
haar vooroorlogsch gebruik aan ko
len.
In Januari j.l. moest ruim sy2 mil-
lioen meter stof blijven liggen om
dat deze door kolengebrek niet kon
worden afgewerkt.
Ook het gebrek aan arbeidskrach
ten is van groote beteekenis. Voor
den oorlog werkten in de textiel
industrie 85.000 werkkrachten. In
Februari van dit Jaar was dit cijfer
slechts 48.792.
Er is dus geen sprake van, dat de
textlel-industrie al wear op toeren
zou zijn.
De directeur van het Rijksbureau
voor Textiel te Arnhem berekent, dat
de productie thans 30 pet. van het
vooroorlogsche peil heeft bereikt. Toch
is de toekomst niet zoo somber, want
als zich geen onvoorziene omstandig
heden voordoen, zal de productie over
eea half jaar reeds 50 pet. van het
Vóor-oorlogsche niveau hebben bereiRt.
Dit beteekent niet, dat de winkel
voorraad weer snel kan worden aan
gevuld, want het, leger, de gerepatri-
eerden uit Indië én ook de industrie
zelf, zooals mijnen, schoenfabricage
e.d. verbruiken groote hoeveelheden
textielgoederen.
Hierbij komt, dat in normalen tijd
4 tot 6 maanden noodig zijn om het
textielproduct van de spinnerij tot
de winkel-étalage te brengen. Een ver
hooging van de productie zal zich
dus eerst geruimen tijd later in een
beteren winkelvoorraad demonstreeren.
Toch moeten we ook nu aan ex
port gaan denken, omdat de
Nederlandsche textiel-industrie
ook vóór den oorlog een belang
rijk deel van haar rendabiliteit in den
export moest vinden en straks zal zij
ook weer op de wereldmarkt afzet
gebieden moeten zoeken; want als
voldoende arbeidskrachten kunnen
worden aangetrokken en voldoende
garens kunnen worden geïmporteerd,
zal onze industrie, zelfs zonder dat
de thans verwoeste bedrijven worden
opgebouwd, binnen korten tijd 95 pet.
van haar vooroorlogsche productie
kunnen bereiken, aldus is de meening
van den heer Panhuyzen, directeur
van het Rijksbureau voor Textiel te
Arnhem.
Hebben we dus export noodig, om-
dat onze industrie meer kan produ-
ceeren dan het binnenland normaal
kan afnemen, momenteel zijn er nog
dwingender redenen, welke tot uitvoer
nopen. 20 pet. van de voor de garen-
verwerkende industrie benoodigde ka
toenen en 60 pet. van de benoodigde
linnen garens moeten uit het buiten
land komen. Daarvoor zijn deviezen
noodig en de deviezen kan ons arme
land alleen nog krijgen als het uit
voert.
Pe tijd, dat we in het buitenland
Dl de Vrijdag gehouden zitting
der ministersconferentie te Parijs,
trad reeijs aan het licht hoe1 zeer
de standpunten der deelnemen
de mogendheden uiteenlocfpen.
Rusland wilde Italië een herstel
betaling van 300 millioen gouddollar
opgelegd zien, waarvan 100 millioen
aan de Sovjet-Unie zouden toevallen
en 200 millioen aan Joego-Slavië.
Amerikanen en Britten kantten zich
hiertegen en wezen op Italië's finan-
cieele onmacht. Dit land Is reeds
afhankelijk van Britsch-Amerifcaan-
sche bijdragen in den vorm van lee
ningen en leveringen van materiaal.
Verder verzetten de Westersche mo
gendheden zich tegen een Russisch
voogdijschap over Tripolitanië en
tegen Ruslands eisch de Italiaansche
vloot gelijkwaardig tusschen Amerika
en de Sovjet-Unie op te deelen.
Wat Oostenrijk, betreft, kreeg
men den indruk, dat Molotov
definitief gekant is tegen de
bespreking van deze zaak. De
Russen beseffen den ernst van
den toestand ln Oostenrijk en
meenen, dat juist daarom de
In Den Haag werden door den
minister van Oorlog, mr. J.
Meynen, aan een aantal hooge
Britsche officieren onderschei
dingen uitgereikt.
konden leenen is voorbij. Minister
Lleftlnck heeft dit tijdens zijn jong
ste Amerikaansche reis ondervonden.
De Amerikanen zijn glashard gewor
den, aldus een der naaste medewer
kers van den Minister.
Onze eenige mogelijkheid tot eco
nomisch herstel en tot invoer van
goederen, welke wij noodig hebben,
ligt dus in den uitvoer. En aan dezen
uitvoer zal ook de textiel-industrie
haar deel moeten bijdragen.
Uit bovenstaande gegevens blijkt,
eenerzljds dat export weliswaar abso
luut noodzakelijk is, maar dat van den
anderen kant deze niet zoo ver mag
gaan, dat de voorziening van het Ne
derlandsche volk daardoor in gevaar
komt. Dit laatste schijnt momenteel
wèl het geval te zijn.
En dan moge het ..Vrije Volk" ver
zekeren dat de huidige situatie van
onze indnstrie een prachtige illustratie
vormt van minister Vos' economische
beleid en andere gegevens misschien
als „kletspraat" beschouwen: de prak
tijk leert anders en die voelt iedereen
dagelijks, helaas ook.... aan den lijve.
zaak aandachtig bestudeerd moet
worden, voordat zij besproken
kan worden..
Frankrijk bracht, in zake Duitsch-
land, zijn stelling naar voren en
stond internationalisatie van 't Roer
gebied voor en annexatie van het
Saargebied. Engeland daarentegen,
wil Duitschland ais politiek-econo
mische eenheid handhaven.
De reeds eerder aangekondigde
verhooging van de vleeschprijzen
zal met Ingang van Maandag 29
April ingaan. Zoo zullen o.m. voor
rundvleesch de prijzen van rollade
en lappen stijgen van f 1.75 tot f 2.15
per kg en voor varkensvleesch die
van caébonade van f 1.75 tot f 2.25
per kg.
H-M. de K0iii"gin heeft gisteren
een bezoek gebracht aan de provincie
Friesland. Het betrof hier een z.g.
werkbezoek.
Een opname van de openings
zitting der conferentie van de
groote vier in het Palais de
Luxembourg" te Parijs. Links
ziet 'men Bevin, rechts Byrnes,
in het midden Molotov en
vooraan rechts mr. Bidault
Het comité „Nederland Herdenkt
19401945" deelt mede. dat voor de
herdenking in het Stadion, waar uit
gevoerd zal worden „Het Spel der
Bevrijding" van A. den Doolaard, on
der algemeene artistieke leiding van
Carel Briels, ook aanwezig zullen
zijn H.K.H. Prinses Juliana, Z.K.H.
Prins Bernhard en de prinsesjes,
indien hun gezondheidstoestand dit
toelaat.
In verband met de komst van de
ze hooge gasten wordt het publiek
verzocht om 2 uur in het Stadion
aanwezig te zijn, daar na dit tijd
stip de poorten van het Stadion ge
sloten zullen worden.
De opgeroepen dienstplichtigen der
lichting 1945 die 2, 7 en 8 Mei naar
hun garnizoenen zullen vertrekken
wordeii verzocht Maandag 29 April
te luisteren naar het radioprogramma
van de Nederlandsche Strijdkrachten
te 18.30 uur over Hilversum I. In
deze uitzending zullen belangrijke
mededeelingen worden gedaan over
het vervoer.
Op den eersten- verjaardag van
liet uitwerpen van voedsel door
geallieerde vliegtuigen voor de
bevolking van Westelijk Neder
land, Maandag a.s., zullen de Ver.
Staten en Engeland gezamenlijk
een gebeurtenis, die voor lien,
waarschijnlijk even treffend en
indrukwekkend was als voor de
bevolking van Westelijk Neder
land, herdenken, en tezelfdertijd
een eeresaluut brengen aan den
öpmerkelijken herstelarbeid dien
de gelieele bevolking van Neder
land sinds de bevrijding heeft
verricht.
Op dien dag, 29 April, zullen 7
Lancasters laag over het Koninklijk
paleis Soestdijk vliegen. Vervolgens
zal boven hei, vliegveld Soesterberg
een der vliegtuigen afzwenken en,
om ongeveer twaalf uur 's middags,
een bus afwerpen, bevattende een
bouquet (van rozen, anjers en lelies
oranje, rood. wit en blauw) voor
H. M. de Koningin, en een persoon
lijke boodschap van den maarschalk
der Royal Air Force, lord Tedder,
chef van den Britschen luchtstaf.
Hierna zullen de andere 6 vliegtui
gen weer laag over het Koninklijk
paleis vliegen en vervolgens over
Utrecht, Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam.
De opperbevelhebber van Bomber-
command, luchtmaarschalk Sir Nor
man Bottomley, zal persoonlijk in
een der vliegtuigen den tocht mee
maken.
De tins met het bouquet zal
oi) Soesterberg worden afgewor
pen door Squadron-leader Harris,
die vorig jaar het eerste voedsel
pakket afwierp.
Prof. Gerbrandy, de toenmalige mi
nister-president, heeft het A.N.P. het
een en ander medegedeeld over het
wonder, dat vorig jaar gebeurde.
Woensdag 18 April had hij een on
derhoud met den Britschen premier.
Het standpunt der Nederlandsche re
geering was in het kort als volgt: De
voedseltoestand in Noord-West Neder
land ls desperaat. Na 28 April zal alle
voedsel opgebruikt zijn. Nederland
moet vóór 1 Mei door militaire actie
bevrijd zijn. Is dit niet mogelijk, dan
zal een vorm moeten worden gevon
den om de bevolking van voedsel te
voorzien, met medewerking van den
vijand.
Een toezegging van bevrijding kon
niet worden gegeven en met volkomen
Instemming der Nederlandsche regee
ring is de zaak toen in handen gesteld
van generaal Eisenhower, die zijn
chef-staf. generaal Bedell Smith, heeft
opgedragen besprekingen te voeren,
welke in Hoevelaken zijn gehouden.
Het heet, dat generaal Bedell
Smith Seyss-Inquart dreigde, dat
hij neergeschoten zou worden, in
dien de medewerking niet vol
doende werd verleend en nieuwe
verwoestingen zouden worden uit
gevoerd. Seyss-Inquart moet ge
antwoord hebben: „That leaves me
cold" (Daar blijf ik koud onder),
waarop generaal Bedell Smith re
pliceerde: „It certainly will" (Dat
klopt).
Drie dagen later vlogen de vlieg
tuigen boven ons land. „De onder-
grondsche van Warschau hebben we
ten koste van 80 pet. verliezen ge
holpen", zeiden de piloten. „Voor de
Nederlanders hebben wij 90 en zelfs
100 pet. over."
Toch blijft mijn laatste impressie,
zoo besloot prof. Gerbrandy
wanneer ik terugzie op het geheel, dat
de uitredding op 5 Mei 1945 niet was
een daad van menschen, maar de hulp
van God.
Neem nooit in een driftbui
'n besluit. Om uw beslissing
later ongedaan te maken,
zult gij dikwijls acrobatische
toeren moeten verrichten.
Er zijn zeer weinig acroba
ten, die hun fouten zonder
dat de toeschouwers het
merken kunnen herstellen.
Verwachting tot Zondagavond:
Half pot zwaar bewolkt, meest
met lioogere bewolking. Vooral in
het Zuiden van bet land in den
namiddag kang op enkele plaat
selijke regenbuien. Matige, langs
de kust tijdelijk krachtige wind
uit Noord Ooste'Pjke richting.
In de Noordelijke provincies iets
minder zaclit. Elders weinig ver
andering in temperatuur.
Zon onder 19.58. Maan 4.38
15.43. Zondag zon 5.1819.58.
Maan 45317.07.
Maandag zon op 5.16.
In de week van 28 April tot 5
Mei zal de Stichting 1940'45 'n
nationale inzameling houden,
waarvan de opbrengst geheel ten
goede komt aan degenen, dia
tijdens de Duitsche bezetting
door daad of houding hun
steentje tot het verzet hebben
bijgedragen en door dat verzet
slachtoffer geworden zijn van de
Duitsche tyrannie.
Het doel van deze stichting is
dan ook, de gezinnen, waarvan da
kostwinner door een of andere
omstandigheid niet in staat is, da
zorg van het gezin geheel op zich
te nemen, in de financieele en
moreele noóden de helpende hand
te bieden. De financieele hulp be
staat uit het verschaffen van Wee
ding, huisraad etc. en de geldelijks
uitkeeringen. De maatschappelijks
verzorging omvat het bezoeken van
de gezinnen, de zorg voor huisves
ting en gezondheid. Niet alleen op
particulieren wordt een beroep ge
daan, ook het Rijk subsidieert dit
prachtige werk. De directie van
het Frans Halstheater heeft gis
terenavond de voorstelling van da
nieuwe verzetsfilm „Samen op
weg" mogelijk gemaakt, door da
voorstelling van 9.15 uur belange
loos uit te laten vallen. Deze pre
mière was bestemd, om al denge
nen, die aan de collecte medewer
ken, de juiste richtlijnen te geven,
hun voor te houden waarvoor zij
dit werk doen en hen aan te spo
ren hun arbeid intensief te ver
richten.
Het is welhaast ondenkbaar, dat
men hen, die onze stad bezoeken,
laat vertrekken zonder dat zij de
oude stadsgedeelten hebben bezocht
en daarom verzamelden'zich de Nij-
meegsche scholieren Vrijdagochtend
kwart voor negen op het station
om van daar uit met hun gasthee-
ren en onder leiding van deskundi
gen van het Oudheidkundig Ge
nootschap een wandeling te maken
door de oude, nauwe straatjss en de
klassieke hofjes, die Haarlem in zoo
grooten getale bezit.
De stationsrestauratie zorgde
hierna voor een goed kop koffie bit
de lunch. Op het perron sprak de
heer Hopster, leider van het Nij-
meegsche gezelschap, eenige woor
den van dank tot den Haarlem-
schen wethouder van onderwijs,
den heer D. Geluk. Hij zedie bui
tengewoon opgetogen te zijn over de
royale ontvangst, die Haarlem den
Nijmegenaren had bereid. Toen om
half een de trein binnenrolde en
de scholieren zich een plaats had
den verzekerd, riepen beide partijen
elkaar een juichend vaarwel toe.
Tot slot moet een woord van huldo
worden gebracht aan hen, die niet
tegenstaande groote moeilijkheden
zulk een organisatie tot stand heb
ben gebracht. Alleen al voor het
bezorgen van slaapgelegenheden
was het bijvoorbeeld noodzakelijk
170 tehuizen te zoeken, een bezig
heid, waarbij vooral het Triniteits-
lyceum een groote rol had gespeeld.
Het bestuur van het Bedrijfschap
voor Visscherijproducten heeft een
verordening tot wijziging van de
prijzen verordening zeevisch 1946
vastgesteld, waarbij de maximum
prijzen voor den reeder en de groot
handelsmarge met 25 pet. zijn ver
laagd. De kleinhandelsmarge ls ge
lijk gebleven, waardoor de consu
mentenprijzen met ongeveer 20 pet.
zjjn gedaald.
