Nieuwe voorstellen van
de Ned. regeering?
Jaarverslag der Nederl. Bank
Be Marchant hoort de doodstraf!
tegen zich eischen
T ripolitanië en Cyrenaica
Vraag op Uw bon
BEoemengroet aan
H.M. de Koningin
DR. MAX EUWE WINT TE MAASTRICHT
WANKELENDE
TRONEN
Vertrek Van Mook
uitgesteld
Belangrijke beschouwingen
van den President
Na zijn benoeming groeide eerst de
verzetsgeest in Limburg
Be vin stelt voor ze te vereenigen in
één onafhankelijken staat
DINSDAG 30 APRIL 1946
PAGIN^ 4
Buitenlandsch overzicht
Meeningen over Neurenberg
Nieuwe stewardessen
Persoonlijke boodschap
van maarschalk Tedder
Een vliegtuig van de R.A.F. heeft
op den eersten verjaardag van,
het uitwerpen der voedselpakket
ten bloemen uitgeworpen boven
Soestdijk. Tot grooten schrik
van de toeschouwers xoerkte de
parachute niet en viel de doos te
pletter. De Engelsche gezant, Sir
Neville Bland, kijkt met ontzet
ting naar de geheel vernielde
bloemenhulde
Mgr. F. B. J. Frencken t
Lage winst
Internationale
betrekkingen
Géén zomertijd
Bevrijdingsdag zijn
bakkerijen gesloten
PARIJSCHE CONFERENTIE
Moordcomplot tegen
MacArthur ontdekt
BEGROOTING N.-HOLLAND
Steun aan invalide
verzetsslachtoffers
Vastere markt
Er gaat door Europa een golf
van antipathie jegens de mo
narchie. In tal van landen is
het koningschap afgeschaft of
zijn er onder de bevolking sterke
groepen die op afschaffing aan
dringen. Joego-Slavië, door den com-
munistisehen maarschalk Tito geleid,
heeft de republiek uitgeroepen en
trekt zich van de aanspraken van
koning Peter, die in Londen, woont,
niets aan. Hongarije, waar tot het
einde van den oorlog Horthy voor
een imaginairen koning 't regent
schap voerde, heeft zich eveneens
tot republiek geproclameerd. Al
banië laat koning Zog in den steek.
De koningen van België, Grieken
land en Italië weten nog altijd niet
waar zij aan toe zijn en wachten
tot volksreferenda te gelegener tijd
een uitspraak over den regeerings-
vorm hebben gedaan. En dat hun
zaken niet alle even goed staan, be
wijst wellicht een voor-stemming
van de Christelijk-Democratische
Partij in Italië, waar het aantal an-
ti-koningsgezinden driekwart van 't
aantal uitgebrachte stemmen be
droeg. In Roemenië bestaat het ko
ningschap nog wel, maar het is min
der geworden dan een formaliteit.
En de Bulgaarsche communistische
regeeringsleider heeft al openlijk
aangedrongen op beëindiging van :t
koninkrijk, dat op het oogen'blik
door een regent in naam, door link-
schei groepeeringen in werkelijkheid,
wordt geregeerd.
De anti-monarchale strooming,
dieonder invloed van de denk
beelden der Fransche revolutie is
ontstaan en die in de vorige eeuw
verschillende malen krachtig aan
de oppervlakte kwam, bereikt dan ook
nu wel een hoogen vloed. Het vol
strekte gezag van den koning werd,
overal waar niet de republiek werd
gesticht, besnoeid door een grond
wet, die, men neme hiertoe de Ne-
derlandsche geschiedenis als voor
beeld, bij de eenmaal gestelde be
perkingen niet bleef staan en er
nieuwe aan toevoegde. Nu is ook de
constitutioneele monarchie sommigen
volken niet soepel genoeg meer
en verlangen zij, althans degenen,
die de leiding over hen terecht of
ten onrechte hebben, naar deze nieu
we consequentie van het motto
„Vrijheid, Gelijkheid en Broeder
schap". Niet de laatste consequentie.
Democratie, tot het uiterste opge
dreven, bergt in zich het gevaar van
die volkssouvereiniteit, die dictatuur
met zich meebrengt. Bolsjewis
tische heilsstaten leeren wel waartoe
de souyereiniteit van een volk, die
niet stevig beteugeld is, kan leiden,
't Moet een politiek stevig gebouwde
mentaliteit zijn, die een volk, dat
niet de vrijheden der democratie ge
temperd weet door de rechten der
constitutioneele monarchie, er voor
t-pschPTvnf da, het vroec of laat 't
bitse bit der dictatuur te bijten
krijgt.
32 geallieerde correspondenten, die
deelnamen aan een stemming, die op
touw was gezet door het blad „P.
M.", waren het er eenstemmig over
eens, dat slechts Goering en Kalten-
brunner door het tribunaal te Neu
renberg ter dood veroordeeld zullen
worden. De meerderheid der corres
pondenten acht het waarschijnlijk,
dat dit lot ook aan Hess. Ribbentróp,
Keitel, Rosenberg, Frank, Sauckel en
Seyss Inquart is beschoren. Schacht
kreeg het hoogst aantal stemmen
voor vrijspraak. (U.P.)
Gisteren zijn voor het eerst na
den oorlog stewardessen in dienst
genomen op de Europeesche lijnen
der K.L.M., bij wijze van proef.
Gistermiddag heeft een Engelsch
Lancastervliegtuig bloemen boven het
paleis Soestdijk uitgeworpen, als
mede een persoonlijke boodschap van
den R.A.F.-maarschalk Tedder voor
H. M. de Koningin.
De boodschap luidt als volgt:
Mevrouw,
Het doet mij veel genoegen U ter
gelegenheid van den eersten verjaar
dag van de operatie van het bom
menwerperscommando, waarbü voed
sel, toen Utv volk in zulk een nij
penden nood verkeerde, naar Neder
land werd, gebracht, U mijne groeten
te zenden.
Het was voor mij en voor ons allen,
die aan deze operatie deelnamen, een
groote vreugde in staat te zijn U te
helpen en wij zullen nimmer de
prachtige geestesgesteldheid verge
ten, waarvan het Nederlandsche volk
blijk gaf in den hitteren tijd, toen
Uw land bezet was door een harden
en meedoogenloozen vijand-
Wij allen zjjn vol bewondering voor
de geweldige en succesvolle krachts
inspanning, die de Nederlanders zich
getroosten om de oorlogsschade te
herstellen. Namens de Royal All-
Force zend ik' Uwe Majesteit en in
U aan Uw volk de beste wenschen.
Gedurende den oorlog was de
vriendschap tusschen het Nederland
sche volk en de Royal Air Force
standvastig en oprecht. Moge deze
in de komende jaren blijven bloeien.
Ik heb de eer te zijn, Mevrouw,
Uwer Majestelts gehoorzame dienaar,
TEDDER.
In het St. Augustlnus-Rust-
huis te Antwerpen, waar hij
voor herstel van gezondheid
verbleef, is Maandag-namiddag
in den ouderdom van bijna 60
jaar overleden Mgr. F. B. J.
Frencken, in leven stichter en
leider van het vrouwelijk jeugd
werk in het Bisdom Breda.
Soewandi, de leider van de
Indonesische delegatie, die uit
Nederland thans te Batavia is
teruggekeerd, verklaarde, vol
gens A.P., Maandag, dat de Ne
derlandsche regeering spoedig
nieuwe voorstellen zou doen
met betrekking tot de toekomst
van Indonesië. Hij zeide niet
teleurgesteld te zijn over de re
sultaten van zijn missie in Ne
derland ter bespreking van de
Indonesische vraagstukken met
de Nederlandsche regeering.
Op verzoek van minister Loge-
mann is, in verband met de regee-
ringsbesprekingen gedurende deze
v/eek het vertrek van den Luitenant-
Gouvemeur-Generaal, dr. Van
Mook, nog eenige dagen uitgesteld.
Hij zal waarschijnlijk Vrijdag of
Zaterdag vertrekken. Zijn 3 advi
seurs vertrokken vandaag naar
Batavia, tezamen met den heer
Verboeket, hoofd van den Ned.-
Indischen Regeeringsvoorlichtings-
dienst.
De adviseur van dr. Van Mook,
sultan Sjarif Hamid II van Pon-
tianak, heeft tegenover een verslag
gever van het a.N.P. zijn Inzichten
De Nederlandsche Bank boekte
over het boekjaar 1 April 194431
December 1945 'n winst van f 719.556
(12 maanden 1943/44. f 19,9 mill.),
waaruit geen uitkeering zal geschie
den. zoolang de overneming van de
vordering op Dultschland door den
Staat, waaraan geen twijfel wordt
gekoesterd, niet haar beslag heeft
gekregen.
Sprekende over de ontwrichting,
die de oorlog veroorzaakt heeft, zegt
de President der bank, Mr. Trip, in
zijn gebruikelijk aan het verslag
voorafgaand overzicht, dat een
moeilijk en pijnlijk aanpassingsproces
niet zal kunnen uitblijven. Daarbij
zal blijken, dat veel van wat thans,
bij den abnormalen toestand, waarin
de wereld verkeert, mogelijk schijnt,
straks tot teleurstelling 'en tegen
slagen aanleiding zal geven.
Dit zal vooral het geval zijn in
die landen, die handelen als zou
den de voornaamste economische
wetten haar gelding verloren
hebben en als zouden overheids
dwang en eene steeds verder
gaande overheidsbemoeiing op
zichzelf voldoende zijn om de
welvaart te verkrijgen, die in het
welbegrepen algemeen belang
moet worden nagestreefd.
Ten aanzien van de geldzuivering
wijst Mr. Trip op de noodzaak, dat
deze vergezeld moet gaan van een
budgetaire bespreking, waarbij een
diep psychologisch inzicht en het
noodige zelfbedwang hij de over
heidsinstanties niet ontbeerd zullen
kunnen worden, zonder het streven
naar welvaart te doen mislukken en
het euvel eener ongecontroleerde in
flatie te doen Intreden.
Bedriegen de voorteekenén niet,
dan beweegt de wereld zich in de
richting van een politiek, welke een
beheerscht inflationistisch karakter
draagt. De overweldigende stijging
van de openbare schulden, de aan
den dag tredende tendentie, den
levensstandaard der verschillende
volksklassen en de verzorging harer
behoeften elkander dichter te doen
naderen, zullen hiertoe leiden.
De President betreurt het, dat de
vaststelling van de buitenland-
sche waarde van den gulden, die
naar zijn overtuiging zonder vol
doende kennis en grondslagen te
Londen ls geschied, na de bevrijding
een fait accompli bleek te zijn. Dit
heeft een aanpassingsproces nood
zakelijk gemaakt, dat hoogere prijzen
en kosten tengevolge heeft gehad.
Na de bevrijding bleek, dat over
een belangrijk deel van ons goud-
bezit, dat bij het uitbreken van den
oorlog 441.527 K.G. bedroeg, door de
Nederlandsche regeering te Londen
is beschikt. Per saldo werd door den
Staat de tegenwaarde van 201.661
K.G. tegen een prijs van f 2.098 aan
de Bank betaald. Het restant van.
239.997 K G. Is tegen de nieuwe
goudwaarde van f2.970 per K.G. fijn
in de boeken opgenomen.
De metaaldekking is door een en
ander teruggeloopen van 82,3% in
Mei 1940 tot 15% "thans.
over den politieken toestand In In-
dië weergegeven. „De bevolking in
de Buitengewesten ls nog niet zóó
ver als die op Java", zeide hij.
,.In de Buitengewesten heeft de be
volking maar heel weinig belang -
stelling voor politiek. Hierdoor zal
een unificatie in een republiek, die
geheel Indonesië omvat, neer
komen op een dverheerschende po
sitie van Java. De juiste vorm voor
Indonesië ls, volgens den Sultan, de
federatieve staatsvorm, waarin ^een
groote. plaats moet worden ingeruimd
voor de Nederlanders. Naast de regee
ring van Indonesië zal dan een
volksvertegenwoordiging moeten
staan, die medewetgevend zal zijn
en die samengesteld zal moeten wor
den uit afgevaardigden van de repu
bliek, de zelfbesturende landschap
pen en de rest van de Buitengewes
ten. De Indonesische federatie zal
dan op voet van gelijkheid met Ne
derland samenwerken."
Een teleurgestelde, ambitieuze fi
guur, noch in zijn uiterlijk noch in
zjjn wjjze van toegeven der feiten
iets hebbend van edelman uit een
der oudste Limburgsche geslachten,
zoo stond Max Graaf de Marchant
et d'Ansembourg', van 19411944
commissaris der provincie Limburg,
Maandag voor liet Bijzonder Ge
rechtshof te Maastricht voor zijn
rechters.
Hij heeft zich niet verweerd. De
85-jarige moeder nam het in een
brief voor haar zoon op. En de ver
dediger deelde mede, dat de graaf
zich In September van het vorig jaar
met de Kerk verzoend heeft. Hii zal
zich volledig aan de Bisschoppen
onderwerpen en betreurt zijn onge
hoorzaamheid.
Het Hof werd gepresideerd door mr
E. Delhougne, advcaat-fiscaal was mr.
F. Baron van Voorst tot Voorst, de
verdediging was opgedragen aan mr
van Oppen uit Heerlen. In de posi
tieve tenlastelegging kwam tot uiting
hoe De Ma-chant et d'Ansembourg zijn
functie als commissaris der provincie
Limburg tijdens de Duitsche beast
ting heeft misbruikt ten voordeele
van den vijand; hoe hij nationaal -
socialistlsche en pro-Duitsche rede
voeringen placht te houden; hoe hij
verraderlijke inlichtingen aan Duit
sche instanties heeft verstrekt en
tenslotte hoe hij verraderlijk het
verzet der kerken heeft gesaboteerd
Negatief kwam ln de dagvaarding
tot uiting, hoe sterk de verzetsgeest
in Limburg was van het moment van
zijn benoeming.
In zijn requisitoir noemde de aan
klager den verdachte een stillen
snoodaard, die op de provinciale grif
fie een indruk wist te wekken, dat
hij vrij netjes was, maar die er een
particulier kabinet op nahield, waai-
in alle onvaderlandsche zaken wer
den afgedaan. Bijzondere nadruk
werd ln het requqisitoir .gelegd op de
afbreuk, die de verdachte heeft ge-
De ministerraad heeft besloten
dit jaar niet over te gaan tot in
stelling van den gebruikelijken
zomertijd. Bij deze beslLring heb
ben de belangen van den land
bouw gepraevaleerd. Deze spraken
zoo sterk, dat de besparingen aan
brandstof geacht werden daartegen
niet op te wegen.
Op den Natonalen feestdag, Zater
dag 4 Mei, zullen de bakkerijen ge
sloten zijn.
Bevin heeft Maandag op de
conferentie der vier ministers van
Buitenlandsche Zaken te Parijs
voorgesteld, Tripolitanië en Cyre
naica onmiddellijk onafhankelijk
heid te verleenen en ze in één
staat te vereenigen.
Bevin, die rechtstreeks van de Lon-
densche conferentie der eerste minis
ters van Dominions kwam, deed dit
revolutionnaire voorstel, nadat Molo-
tof den Russischen eisch om alleen het
beheer over Tripolitanië te voeren
reeds gematigd had door voor te stel
len dat zoowel Tripolitanië als Cy
renaica onder het beheer der Ver.
volkeren zou worden gesteld.
Naar verluidt gingen de besprekin
gen Zondag in Londen hoofdzakelijk
over de toekomst van de Britsche ver
bindingslijnen door de Middellandsche
Zee. De Britten verheelden zich dan
ook niet dat een Russisch voogdij
schap over Tripolitanië deze verbin
dingen in gevaar zou brengen. Het
voorstel van Bevin geeft hun de
garantie die zij noodig heeft en ver
zekert hen tevens van den steun der
Arabische wereld.
De Russen leggen lntusschen een
opvallend vriendelijke houding tegen
over Frankrijk aan den dag.
Door steun te verleenen aan
Frankrijk met betrekking tot het
Ruhr-probleem en andere vraagstuk
ken hopen de Russen in Parijs elke
poging om een Westersch blok tot
stand te brengen te niet te doen, al
dus Ass. Press.
Deze hartelijkheid ls ook al daad
werkelijk gebleken. Zij komt o.m. tot
uiting ln den Russischen steun met
betrekking tot het op de agenda
plaatsen van de Fransche voorstellen
om het Roer- en Rijnland van Duitsch-
land af te scheiden; in de Russische
toestemming tot het deelnemen van
Frankrijk aan de besprekingen over
alle verdragen, met inbegrip van die,
welke met de Balkanlanden moeten
worden gesloten, hetgeen een plotse
ling prijsgeven van het Sovjet-stand
punt der laatste zes maanden betee-
kende; voorts in de goedkeuring door
de Sovjet-Unie om een deel der Ita-
liaansche vloot -aan Frankrijk te ge
ven. Fransche autoriteiten, onlangs
uit Dultschland teruggekeerd, deelen
mede. dat de Fransche eischen Inzake
uiteenscheuring van het Rijnland
metterdaad de communistische partij
in 't Reich versterken, daar vele Duit-
schers ervan overtuigd zijn, dat al
leen de communisten, omdat zij door
de Russen worden ondersteund, deze
uiteenscheuring kunnen voorkomen.
Officieel is te Tokio medege
deeld, dat Dinsdagmorgen te
Tokio een complot tot het ver-
oioorden van generaal Douglas
MacArthur, den geallieerden op
perbevelhebber in Japan, ont
dekt is. De samenzweerders zijn
nog voortvluchtig. MacArthur
heeft opnieuw geweigerd, dat
buitengewone voorzorgen voor
zjjn bescherming genomen wor
den.
daan aan het kerkelijk verzet. Toen
in de kerken van Nederland in April
1941 een Pauselijk schrijven werd'
voorgelezen, dat dateerde uit Ja
nuari, ging de graaf zoover, dat hi);
den Bisschoppen zöoal geen bediogp
dan toch vreemde intriges toeschreef
om een Pauselijk pluimpje uit ta
lokken. De aanklager eischte de
doodstraf.
Verschepen ls de begrooting in
Noord-Holland voor 1946. In de mef
morie van toelichting schrijven Ged.-
Staten: Tot dekking van de uitga-i
ven zal tot verhooging van de be
lasting moeten worden overgegaan*
Opvoering van het aantal opcenten
op de grondbelasting van 36 tot 50
is onvermijdelijk. Uit dien hoofd»
wordt een vermeerdering van Inkom
sten van rond 900.000 verkregen.
Het aantal der opcenten op de per-
soneele belasting zal, evenals in d<j(
voorafgaande jaren op het toegela
ten maximum worden bepaald. Dé:
ontvangsten uit deze heffing zullen
naar raming 1.950.000 bedragen','
Bij de begroóting 1946 van het
Prov. Electrisch Bedrijf van Noord-'
Holland ls voor het uitbreiden doif
stroomvoorziening der centrale té"
Velsen met een vermogen van 20
M.W. inclusief bouwkundige voor
zieningen en aankoop van grond een
bedrag van f3.600.000 uitgetrokken.
De ketel zal niet voor Januari 195(1
in bedrijf kunnen komen. Bij de ra.'
ming wordt rekening gehouden met
een prijsniveau, dat 100 pet. boven'
dat van 1940 ligt. Van de te beste-Q
den gelden zal een zeer groot ge**
deelte ln ons land blijven.
De regeering zal binnenkort een
wetsontwerp indienen, waarbij aaQ
invalide verzetsslachtoffers en aan
nagelaten betrekkingen een wette
lijke aanspraak op pensioen wordt
toegekend. Dit pensioen zal in de
meeste gevallen hooger zijn dan de
overheidsuitkeering.
Druk besproken werd vandaag de
heropening van den aandeelenhan-
del op 10 Mei a.s. Al is het voor de
beurs verheugend, dat de handel
wordt hervat, een schaduwzijde blijft
de geblokkeerde sfeer, die voor het
nieuwe bezit van kraeht wordt.
Op de staatsfondsenmarkt over-
heerschte de i raa en werden voor
meerdere soorten slechts bied-prij-
zen opgegeven. De stemming op d©
pandbrlevenmarkt was vaster.
Het Internationale schaaktoernooi
te Maastricht werd gisteren beslo
ten. Dr. Euwe eindigde als eerste,
terwijl de Belgische kampioen De Vcs
en Van Scheltinga, met 2 punten
achterstand, de tweede plaats deel
den
Een bijzondere prestatie verrichtte
de Limburgsche kampioen Vinken,
die in dit uitgelezen gezelschap sa
men met den Etagelschen kampioen
Alexander, en Prins de vierde, vijfde
en zesde plaats bezette. Als bijzon
dere onderscheiding werd Vinken
medegedeeld, dat hij was uitgenoo-
digd voor de nationale hoofdgroep
in het a.s. wereldschaaktoumooi te
Groningen.
Namens de spelers dankte dr. Euwe
de Maastrichtsehe Schaakvereeniging
voor de prachtige organisatie van dit
schaaktournooi. Ook Alexander prees
in een geestige speech de organisa
toren en stelde hen als voorbeeld
voor het buitenland.
Uitslagen negende ronde:
MeestergroepVinkenVan Schel
tinga Alexander—Prins 1—0,
De VosDcerner 10, Soultanbeieft
Euwe 01, VlagsmaWolthuis 1 -0
De afgebroken partij tusschen
Prins en Vinken in de achtste ronde
eindigde ln een overwinning voor
den eerste.
Eindstand meestergroep: 1. Eiwe
744 p., 2 en 3. De Vos en Van Schel
tinga 544 p., 4. 5. en 6. Alexander,
Prins en Vinken 5 p., 7. soultan-
heieff 444 p., 8. en 9. Doerner ea
Vlagsma 244 P-. 10- Wolthuis 2 p.
In de hoofdgroep werd gewonnen
door v. Oosterwijck Bruyn, dl©
door zijn overwinning op den leider
van deze groep, den Engelschman
Thomas, dezen van de eerste plaats
wist te verdringen.
De uitslagen luiden; Henneberke
Wanten 01. ElhlenCroes 1—1.
van oosterwijck BruynThomas
10, BingenVan Wageningen 0—1,
LemmensMarwitz 44V4
Eindstand: 1. van Oosterwijck
Bruyn 7 p., 2. Thomas 644 P- 3- Mar
witz 5H P-, 4- en 5- van Wageningen
en Kroeg 5 p.. 6. en 7 Lemmens en
Wanten 4V, p., 8 Henneberke 4 p.,
9. en 10. Bingen en Ehlen 144 p.
