Oraniëhburj
Gillette
is er weer!
H. Bloedprocessie
BRUGGE
Robin Hood" achter de tralies
Herleving der
Primitieven
Koningin reikt verzets-
kruisen uit
van
Het Allerheiligste wordt in de
H. Bloedprocessie te Brugge
meegedragen
Bergen aan Zee veriest
uit isolement
HELDENDOOD VOOR DE VRIJHEID
Nederlanders stierven tegen den grauwen muur
Bijzondere klank
n
Bandiet en
philantroop
DONDERDAG 9 MEI 1946
PAGINA 5
DR. HIRSCHFELD NAAR
NEURENBERG
(Van onzen Belgischen correspondent)
Fóor wie het nooit eerder gezien heeftblijft de befaamde H.
Bloedprocessie te Brugge in de maand Mei een godsdienstig-
folkloristische gebeurtenis van de eerste orde. In België is
het met de boete-processie in Veurne zeker de voornaamste ge
beurtenis pan dien aard.
Dit jaar was het de 795e verjaardag van het feest (want het
H. Bloed ivordt te Brugge beivaard sedert 1150) en honderddui
zenden waren naar de stad opgetrokken met extra-treinen uit
alle streken van het land om den stoet te zien. Het toeer was, zij
het ook niet aan één stuk door zonnig, toch voortreffelijk.
Onder de veilige hoede van het
Roode Kruis van België hadden wij
een rustig plaatsje gevonden van
waaruit wij den stoet, die om
streeks half twaalf vertrok, rustig
konden gadeslaan.
Voorafgegaan door enkele poli
tiemannen in jeeps en een corps
stadspolitie en militairen in im-
peccabele marschorde, volgde de
stoet zelf, herleid tot vier deelen.
Het eerste deel stelt de Bijbelsche
voorafbeeldingen van het H. Bloed
voor in een zevental samenhan
gende groepen, gaande van de be
loften van den Verlosser tot de
Voorspellingen van de Profeten.
Daartusschen ziet men in de weel
derigste kleuren van blauw, rose,
geel, wit, groen enz. op primitieve,
maar het volk aansprekende wijze
allerlei Bijbelsche tafereelen. Men
ziet Adam* en Eva in dierenhuiden,
diep naar elkaar toegebogen, vol
van zondebesef, en daarachter de
Engel met iet vlammende zwaard,
die af en toe een charge onder
neemt om onze gevallen voorouders
nogmaals uit het paradijs te ver
drijven; men ziet Abraham, die
zijn zoon wil doorsteken, maar door
Gods Hand wordt tegengehouden;
men ziet een Jacob, die werkelijk
vermorzeld schijnt door de ge
schiedenis met Jozef. Enjnen staat
verbaasd over de ingeniositeit, die
met al deze voorstellingen en uit
beeldingen gepaard gaat.
Dat geldt zeker niet minder voor
het tweede deel van veertien groe
pen, die het vergieten van het
H. Bloed, dat wil zeggen het leven
en d«n dood van Christus voorstel
len. Hier is Christus voortdurend
het middelpunt en men ziet Hem
omringd nu eens door Maria en
Jozef, dan weer door de visschers
die Apostelen werden en die man
den met echte visch in den stoet
meedr,agen. De intocht in Jeruza
lem, die waarschijnlijk het sterkste
moment was uit dit deel, werd
voortreffelijk gemimeerd en ge
zongen. En nadat men de schaal
met bloed gezien heeft, die aan
de reliquie ten grondslag ligt, volgt
het derde deel, waarin de vereering
van het H. Bloed in den loop der
tijden wprdt verbeeld.
Hier ziet men achter de blauw
witte'vlag van het Brugsche Vrije
en de rood-wit gestreepte vlag met
den Vlaamschen Leeuw van de
Stad zelf, de ambachten en het
Brugsch Magistraat, de soldaten,
de poorters en de vrouwen, de gil
den en de ridders en Diederik van
den Elzas met Vrouwe Sybilla van
Anjou, die de reliquie dragen. Dit
gedeelte is merkwaardig onthul
lend. Men ziet hier rasechte Vla
mingen in middeleeuwsche gewa
den en daar wordt het bewijs ge
leverd, dat ook door den filmer
Karei Dekeukeleire eens geleverd
fc in een in dat opzicht goedge
slaagde documentaire, dat weinig
volkeren in den loop der tijden
physiek zoo zichzelf gebleven zijn.
Achter elkaar voortschrijdend ont
dekt men er telkens weer nieuwe
figuren in, die men al sinds lang
kent; precies zoolang als men voor
het eerst schilderijen zag Van
Memlinc en de gebroeders Van
Eyck. Ik heb een magistraat ge
zien, die in alle opzichten te ver
gelijken was met kanunnik Van
der Paele van Van Eyck; een an
der die sprekend leek op het por
tret van Martin van Nieuwenho-
ven van Memlinc, op een mannen-
portret van Jan Mostaert.
En dat idee raakt men niet kwijt
bij het vierde deel, de kerkelijke
hulde, waar de kloostergemeenten,
de parochiale geestelijkheid, de
studenten aan het grootseminarie,
de kostbare reliquie van het
H. Bloed voorafgaan met er achter
tenslotte de Bisschoppen en de
Overheid.
Bisschoppen waren er dit jaar
verschillende. Behalve Mgr. Lami-
roy, Bisschop van Brugge, was er
nog de Bisschop van Doornik Mgr.
Carton de Wiart, Mgr. Myers,
hulpbisschop van Westminster
(Londen), Mgr. Tanghe, Aposto
lisch Vicaris van Ubanghi (Bel
gische Congo) en de abt van Zeven
kerken, Dom Theodore Neve O.S.B.
De heele stoet duurde bijna
twee uur, maar heel die twee uur
lang wordt men geboeid door een
van de merkwaardigste godsdien
stige schouwspelen die België te
zien geeft.
Meer dan anderhalf jaar ls Ber
gen aan Zee van het achterland ge
ïsoleerd geweest, toen met de trein
staking ln September 1944 de eeni-
ge verbinding, die door een stoom
tram met Alkmaar werd onderhou
den, uitviel. Begin Juni a.s. zullen
de Nederlandsche Spoorwegen dezen
dienst weer openen.
De befaamde H. Bloedprocessie trok weer door de
straten van Brugge
j-\ egin Mei 1942, vier jaar geleden, werden in het beruchte
h\ concentratiekamp Oranienburg bij Berlijn 72 Nederlanders,
leden van den Orde-Dienst, na een schandelijk schijnproces
ter dood veroordeeld, voor het vuurpeleton gevoerd en vermoord.
72 Nederlanders, jeugdigen en bejaarden, rijken en armen, man
nen uit alle kringen der bevolking, stierven tegen den grauwen
muur, tusschen de hondenhokken en het crematorium, den hel
dendood voor de vrijheid en het recht pan het vaderland.
De Duitsche knechters hadden ze
gegrepen, beticht van spionnage en
zonder een schijn van bewijs voor
schuldig verklaard. Hun namen
scharen zich in de rijen dergenen,
die onze geschiedenis glorie verlee-
nen, hun zielen zullen het loon niet
derven, dat God den getrouwen doet
toekomen en hun geest moge als een
louterende wind door Nederland va
ren, door de bosschen en over de
vlakke velden, door de steden en
dorpen, door de harten van ons
volk, een oud ruischend lied;
„Zij zullen het nooit hebben
Ons oude Nederland!"
Op de plaats waar het misdrijf
werd voltrokken, heeft admiraal L. A.
C. M. Doorman, het hoofd van de
Nederlandsche Militaire Missie te
Berlijn, ln tegenwoordigheid van een
groep kolonels, officieren en man
schappen van zijn staf. een krans met
witte Hollandsche tulpen neergelegd
en ln een korte kernachtige toespraak
den dood der 72 herdacht. ,,Een volk,
dat zijn helden niet eert, is verloren
en gaat ten gronde 1"
Na |arcn van scheerellende
komt Gillette ons bevrijden I
Gillette Standard lOct. p.mesje.
Öranienburg Voor Nederlandsche
ooren heeft deze naam een bij zonde
ren klank, hij leidt onze gedachten
terug naar het verleden, toen* onze
voorvaderen, dragers eener sterke
cultuur, in vreemde gewesten aan
zien en eer genoten en door kloeke
daden de faam van het kleine land
aan de zee verkondigden. Oranien
burg De residentie van een vorstin
uit het Hollandsche vorstenhuis Het
was namelijk Henriette van Oranje,
die het Brandenburgsche stadje zijn
weiluidenden naam verleende. Zij
was de jonge gemalin van den Grooten
Keurvorst, die op zijn reizen naar
ons land niet alleen zijn levensge
zellin, doch ook een groote bewonde
ring ontdekte voor de beschavings
vormen van ons volk. Voor de poor
ten van zijn hoofdstad liet hij voor
Henriette een paleis bouwen in Hol-
landschen stijl en de Keurvorstin
zelf zorgde ervoor, dat ook de omge
ving van haar nieuwe woonplaats een
Hollandsch karakter kreeg.
Hollandsche waterbouwkundigen
Door de rijken ge
vreesd en door
de armen aan
beden, is de Ita-
liaansche „Robin Hood"
gearresteerd door de
politie, na een Jacht
van zes weken van Na
pels tot Florence. Zijn
naam was eenvoudig
La Marca, en deze ban
diet 'voerde het bevel
over een bende van 600
man, welke bij voorkeur*
zwarte handelaren, en
oorlogsprofiteurs be
roofde. Een groot deel
van zijn buit verdeelde
hij onder de arme boe
ren in de Romeinsehe
heuvels, waar heele dor
pen werden weggevaagd
gedurende den stoot van
de geallieerden naar
Rome. Niemand had La
Marca ooit gezien voor
zijn arrestatie. Hij ver
toonde zich slechts ge
maskerd en over zijn
rug wapperde 'n schar
laken roode mantel.
Honderden rijke vil
la's van Florence tot
Napels werden door
hem in vele succes
volle raids geplunderd
en de buit bedroeg mil-
lioenen in geld en ju-
weelen. lederen Maan
dagmorgen arrivieerde
er een som van een
10.000 lire op een bank
in Frosimone bil Rome,
waarbij geen ander be
richt was gevoegd, dan
„Voor de armen, Robin
Hood".
Kort voor ztjn arres
tatie zond hij een brief
naar den minister van
Binnenlandsche Zaken,
waarin hij zijn plan
aankondigde zich can-
didaat te stellen voor
de verkiezingen in Na
pels. Hij wilde zich
zelfs aanmelden, indien
hem eerlijk recht ge
schiedde: andere vijan
den dan profiteurs had
hil immers niet!
Toen het „La Marca-
probleem" een zoo ern
stige zaak werd, dat
zelfs vliegtuigen tegen
hem werden uitgezon
den, beëindigde hij zijn
actie. Zijn „kapitaal"
werd eerlijk onder zijn
mannen verdeeld, en
La Marca dook onder.
Maar een van zijn me
deplichtigen werd ge
arresteerd, verraadde
zijn schuilplaats en La
Marca werd in La Spe-
zla in een klein kamer
tje gearresteerd, zonder
dat er een schot gelost
werd.
Later vertelde hij de
politie, dat hij had wil
len probeeren naar
New Vork te komen als
een verstekeling aan
boord van een schip,
dat spoedig uit La Spe-
zia zou vertrekken. Zoo
heeft iedere oorlog in
Italië zijn bandiet op
geleverd. In de jaren
van den strijd om de
eenheid terrosiseerde
Passator Cortese de
Romagna en na den
vorigen oorlog ontken
de Mussolini niet te
verwarren met den la-
teren dictator wet
en orde in Calabrië.
(U.P.).
dijkten er polders in, legden ka
nalen aan, bouwden er molens;
Hollandsche boeren vestigden zich
door haar toedoen en onder haar
bescherming op het ontgonnen
land, herschiepen het onvruchtbare
land in vruchtdragende akkers,
moestuinen en boomgaarden; Hol
landers begonnen er het eerste
Pruisische zuivelbedrijf, dat later een
voorbeeld werd voor heel Duitsch-
land.
Henriette van Oranje was een wel
doenster, die de welvaart van haar
onderdanen bevorderde en hun nood
poogde te lenigen. Zij schonk het
stadje een groot weeshuis, dat tot op
den huldigen dag bewaard is gebleven
en in de kronieken der stad wordt
haar bewind vermeld als een regime
van sociale rechtvaardigheid en liefde.
Oranienburg In duizenden Neder
landsche gezinnen zal het noemen
van dien naam droeve herinneringen
wakker roepen. Oranienburg Een
oord van ballingschap, van wreedheid
en moord Tallooze zonen van ons volk
hebben in het concentratiekamp van
dien naam geleden en gezucht; binnen
zijn omheiningen is veel Nederlandsch
leed geleden; vele Nederlanders hebben
zijn verschrikkingen niet overleefd.
Oranienburg was het eerste con
centratiekamp, dat de nationaal-so-
cialisten in Duitschland voor poli
tieke gevangenen oprichtten en in
den zomer van 1933 was ik de eerste
buitenlandsche journalist, die toe
stemming kreeg het kamp te bezoe
ken. Er waren toen uitsluitend Duit
sche communisten, en wie daarvoor
werden gehouden, geïnterneerd,
kaalgeschoren mannen nog niet ge
broken door de later toegepaste „op
voedingsmethodes", revolutionnairen,
die openlijk hadden geweigerd de
knieën voor Hitier te buigen. Het
kamp werd bewaakt door S. A. en
de commandant, een oud-strijder der
partij, telde onder zijn gevangenen
een van zijn eigen zoons. Toen ik het
kamp verliet, zongen de achterblij-
venden:
,,Wer weiss ob wir uns wiedersehn"
„Am grünen Strand der Spree."
Velen van hen zullen het Spree-
strand nooit hebben weergezien.
Oranienburg was het eerste van de
dertien concentratiekampen, die Hit-
Ier noodig had om het Duitsche volk
weerloos en willoos to maken en de
slachtoffers van zijn schrikbewind
in de bezette buitenlandsche gebie
den van zijn macht te overtuigen.
Nu is Graniënburg weer concen
tratiekamp. Het ligt in de Russische
zone en, bewaakt door Russische
soldaten, wachten er 16.000 natio-
naal-socialisten, in hoofdzaak léden
van de vroegere S.S. en van het be
wakingspersoneel der voormalige
strafkampen, op hun berechting. Zij
zagen en hakken er hout, bouwen de
Het Internationaal Militair tri
bunaal te Neurenberg heeft den
wensch te kennen gegeven, dr. H.
M. Hirsehfeld te hooren als getuige
voor het tribunaal in verband met
de verdediging van Seyss-Inquart.
Op verzoek van de Nederl. regeering
heeft de heer Hirsehfeld aan dezen
oproep gehoor gegeven. Hij is heden
naar Neurenberg vertrokken.
Voor hetBijzonder Gerechtshof to
Zutphen verscheen een aantal in den
Harskamp verblijvende S.S.-ers, on
der wie zekere H. E. uit Losser, die
ook dienst had gedaan als .bewaker
te Vught. De procureur-fiscaal, mr.
Serraris, wees op de mentaliteit van
de Nederlandsche bewakers in het
kamp te Vught. Zij gedroegen zich
nog erger dan Duitschers. Tegen do
S.S.-ers werd 15 a 20 jaar gevange
nisstraf geëischt, tegen W. J. Bek
kers uit Enschede, die hielp bij do
razzia's te Putten, hij overvallen en
moorden, eischte de procureur-fiscaal
de doodstraf.
H.M. de Koningin heeft heden
morgen in de Troonzaal de eerste 50
Verzetskruisen uitgereikt aan de na
bestaanden van gevallen illegale wer
kers. Bij deze plechtigheid was oa.
aanwezig prof. ir. Schermerhorn. Het
Verzetskruls is uitgevoerd in brons.
Tot de posthuum gedecoreerden be
lmoren pater Bleys, Th. W. L. Baron
van Heemstra, ds. D. A. van den
Bosch, F. Duwaer Guermonprez, mr.
de Groot, baron van Hövell tot Wes-
terflier, H. Hot, prof. d. V. J. A. A.
Mekel, L. Moonen uit Heerlen, prof.
Oranje, prof. mr. V. H. Rutgers, prof.
Ir. H. L. A. Schoemaker, prof. mr.
Teldens, Gerrit van der Veen en dr.
Wiardl Beekman.
Na afloop van de plechtigheid on
derhield de Koningin zich op ver
trouwelijke wijze met de nabestaan
den, terwijl koffie geserveerd werd.
Ter opluistering van de feestelijk
heden ter gelegenheid van V.E.-day
in Moskou, stonden langs de oevers
van de Moskwa 6509 Duitsche en Ja-
pansche vliegtuigen, kanonnen,
tanks en ander oorlogstuig opgesteld.
gedeeltelijk vernielde barakken op en
verrichten er andere werkzaamheden.
Het zijn over het algemeen lugubere
gestalten in versleten kleeren, ver.
vallen gele geaichten, vertwijfelde
oogen. Als ons groepje Nederland
sche en Russische officieren
voc-rbijmarcheert, springen zij in de
houding, de handen strak langs het
lichaam, de oogen recht vooruit.
Men moet zich geweld aandoen en
er aan denken, dat deze menschen,
jarenlang ongestraft de lafhartigsta
misdaden begingen anders zou
men medelijden kunnen voelen. Maar
toch doemt de vraag op of deze vorm
van vergelden, dit met dezelfde munt
'terugbetalen niet te onwaardig is
om er voldoening over te gevoelen.
Die vraag vervaagt als we de 13
meter hooge galg zien, waaraan tel
kens twee gevangenen tegelijk kon
den worden opgehangen. Van de
galg loopen rails naar liet cremato
rium; op een lorrie werden de lijken
naar den oven gereden. We komen
aan hooge hoopen witte ascli voor
bij het overblijfsel van de ver
brande offers. De ascli werd ln ron
de stukken geperst, in den vorm
van een stuk toiletzeep, en van een
nummer voorzien. Er liggen nog sta
pels van ln liet zand van het kamp.
De nabestaanden van de te-
rechtgestelden ontvingen op ze
keren dag zoo'n stuk asch thuis
gestuurd met de mededeeiing, dat
de gevangene X. was overleden en
dat het stoffelijk overschot werd
bijgevoegd. Het was een massafa
bricatie van aschstukken: wille
keurig werd een greep gedaan in
de hoop wit-verbrande beende
ren; ruw en zonder een zweem
van piëteit werden de overblijfse
len van tienduizenden e» nog eens
tienduizenden dooreengemengd.
Het eenige, dat niet willekeurig
was. is het nummer. De registra
tie ging met Pruisische nauwkeu
righeid.
Oraniënburg, oord van histori
sche herinneringen, plaats van on-
menschelijke gruwelen! Duitschland,
land der romantiek, land der ellen
de! Oraniënburg, Duitschland na
men, die ons hart tegelijk vervullen
met weemoed en verontwaardiging...
Berlijn, 4 Mei 1946.
Weerlooze slachtoffers van het
Duitsche schrikbewind halen
hun schamel bordje koolsoep
