OP DE EEREPLAATS DER NATIE
Regeering veroordeelt de
zeelieden-staking
Victor Emanuel treedt af
Rechten der kleine landen
dienen te worden erkend
Dreigende verlaging
van vetrantsoen
Tot hoofd en hart
Ontwrichting aldus teweeg gebracht
bedreigt de geheele bevolking
HOE IK CHURCHILL
GEVANGEN NAM
Ten gunste van Prins Umberto
69ste JAARGANG No. 23540
VRIJDAG 10 MEI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Churchill in de
Staten-Generaal
Churchill spreekt
Bij zijn aankomst op het Bin
nenhof in Den Haag begroet
Winston Churchill de enthou
siast juichende menigte op
origineele wijze
Het weer.
Jan Oldenziel vertelt
Staande in zijn auto begroet Winston Churchill bij zijn aan
komst op het Binnenhof de hem uitbundig verwelkomende
menigte
Een overzicht in de Ridderzaal
tijdens de rede van den Brit-
schen oud-premier in de zitting
van de Kamers der Staten-
Generaal
KARDINAAL DE JONG
NAAR LAREN
Electrificatie der
spoorlijnen
O verveenZand voort
begin Juni gereed
Salarisherziening voor
onderwijzers
Mer\ kan nooit iets uit zijn
leven heelemaal van zich af
schudden, overal blijft wat
va.n hangen. Men kan 't verle
den niet vergeten; men kan
echter oök niet zijn, die
men gisteren was of vroegen
men is lederen dag anders
dan den vorigen,
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onzen parlementairen
redacteur)
Er staan drie rijen stoelen op
den troon in de Ridderzaal en de
middelste stoel op de voorste rij is
daar klaargezet voor Winston
Churchill, den doodsvijand van
Adolf Hitler. Diens vertegenwoor
diger, Seyss Inquart, heeft in deze
zaal gestaan en toen was de Troon
van Nederland leeg en verlaten.
Wat is een troon zonder koning of
koningin? Een podium voor een
marionet. De troon in de Ridder
zaal is zulk een podium geweest,
maar gisteren was de troon van
Nederland in gereedheid gebracht
voor den Right Honourable, voor
den leider van alle vrije volken.
Winston Churchill zal deze plaats
bezetten in de Staten-Generaal
van het vrije volk van Nederland,
tegenover den ministerraad van dit
land en de leden van den Raad van
State, in een zaal vol met grooten
van dit Rijk, die allen naar zijn
stem geluisterd hebben en het zich
een eer weten, dat zij zich op hun
beurt door hem naar de overwin
ning hebben laten leiden.
Onverstoorbaar zit baron de Vos
van Steenwijk oud maar rel op den
hoogen voorzitterszetel en alle grif
fiers der beide Kamers om hem heen.
Buiten op het Plein hoort men reeds
het gejuich, waarmede het volk zijn
oorlogsleider begroet. Een paar mi
nuten later komt hij binnen met
vrouw en dochter. En als hil bli de
voorste rq is gekomen, dan begint er
Iemand, te klappen en meteen klapt
de geheele zaal. Winston Churchill
glimlacht breed en vol. Daar staat
de troon, een adjudant wijst hem den
stoel waar hij moet gaan zitten. Hij
gebaart om zich te vergewissen met
de hand: Is het die?
Dan heeft hij de treden beste
gen en zit Winston Churchill op
de eere-plaats der Nederlandsche
natie. Hij moet weer direct op
staan want men blijft klappen
en juichen en hij neemt dat alle
maal op zijn gemak in ont
vangst, want zooals hij het goede
der aarde weet te genieten, zoo
houdt hij er thans ook van om
de vruchten te plukken van zijn
werk.
Dan valt de stilte en baron de Vos
van Steenwijk houdt zijn welkomst
rede namens de Nederlandsche re
geering in het Nederlandsch. Men
geeft Churchill de rede in handen
in een Engelsche vertaling, die hij
met ijver en snel doorleest.
Wij zien in u, aldus spr., den groo
ten staatsman, aan wlen na God
niet alléén Nederland, maar het
geheele beschaafde Europa Ja, de
gansche wereld, grooten dank ver
schuldigd is. Thans is de oorlog
voorbij, maar Europa is ten eenen-
male verweost, moreel verzwakt en
stoffelijk verarmd. Materieele op
bouw is noodzakelijk, maar geestelijk
herstel eerste eisch. Thans zal Euro
pa zich moeten aangorden om zijne
beschaving, op het Christendom ge
grondvest, te redden. Moge het u ge
geven worden onder Gods Zegen
ook daaraan uwe beste krachten te
wijden.
Na de woorden van den voorzitter
der Vereenigde Vergadering is de
beurt aan Churchill. Daar staat hij,
de gedrongen krachtige gestalte, doch
op zijn gemak, geboren en ervaren
redenaar als hij is, terwijl zijn sier
lijke maar krachtige handen nu en
dan een enkel gebaar maken. Mees
tentijds omklemt de linkerhand de
revers van zijn jas, soms glijdt de
hand onwillekeurig langs zijn em
bonpoint. Welk een toonbeeld van
tot natuur geworden zelfbewustzijn,
want er is niets van een pose of ge
affecteerde hooghartigheid in dien
man. Het gebaar dat hij maakt is
eenvoud. De lach op zijn gezicht is
zoo prettig als die van een kind, zijn
manier van loopen mist alle deftig
heid en de toon waarop hij spreekt
is van een simpele directheid, die
geen oogenblik doet denken aan ge
maaktheid voor de plechtige gele
genheid. Men begint hier iets te be
grijpen van zijn geheim, dat hem tot
leider van een halve wereld heeft ge
maakt. Onder zijn landgenooten is
hij een van de hunnen en hier is hij
een van de onzen.
Het is voor mij, zoo begon Chur
chill, een groote eer vandaag hier
het woord te mogen richten. In
deze vereerende uitnoodiging zie
ik een bewijs voor de hoogachting
die u mijn dierbaar land toedraagt
en voor het vertrouwen, dat u
in mijn land hebt gesteld bij het
herwinnen der vrijheid tegen den
overweldiger.
Nederland heeft zeer snel zijn sta
biliteit en kracht in Europa herkregen.
De stabiliteit van de Nederlandsche
constitutie gebaseerd op de vereeniging
van Kroon en volk, is een voorbeeld
voor vele landen. Ik vertrouw dat uw
aangelegenheden in het buitenland
even voorspoedig zullen gaan als die
in het binnenland.
WIJ in Engeland kennen en waar-
deeren de diensten, die Nederland in
recente en vroegere tijden aan de Euro-
peesche vrijheid heeft bewezen.
(Vervolg op pag. 3)
's-GRAVENHAGE, 10 Mei. De
regeeringsvoorlichtingsdienst deelt o.m.
mede: Gedurende bijna één maand ia
in de Nederlandsche havens een sta
king gaande, die het uitvaren van
schepen belemmert en den laatsten
tijd ook het laden en lossen van
zeeschepen vertraagt en bemoeilijkt,
De ontwrichting, die aldus teweeg
wordt gebracht in onze Overzeesche
verbindingen, die het na een vijf
jarige afsluiting eindelijk weer mo
gelijk maakten te voorzien in de drin
gende behoefte aan voedingsmiddelen,
grondstoffen en andere goederen,
waaraan hier te lande een groot ge
brek bestond en de gelegenheid ver-
Verwachting tot Zaterdag
avond:
Morgen voornamelijk In de
Noordelijke provincies tijdelijk
wat bewolking, overigens zonnig
weer. Weinig verandering van
temperatuur. Zwakke tot matigen
wind tusschen Noord en Oost.
Zon onder 20.18. Maan 15.12
3.50. Zon op 4.54.
Verbaasd kijkt de 79- jarige Jan
Oldenziel ons aan, als hij zich
plotseling omringd ziet door
journalisten en fotografen, na
zijn mededeeling aan de politie,
dat hij Churchill gedurende den
Boerenoorlog mede gevangen had
genomen.
Ja., het was 1899, vertelt de oude
Groninger met zijn markanten hoe-
kigen kop en zijn levendige blau
we oogen, ik had een zaak in Pre-
toria, toen de oorlog uitbrak. Eerst
was ik bij de bereden politie, maar
alles bleef rustig en toen werden we
naar het front gestuurd. Dat was
geen genoegen, want we hadden
weinig materiaal en de Engelsche
Long Toms schoten alles van verre
kapot. Maar op korten afstand scho
ten de boeren onfeilbaar met hun
geweren. Op een dag lagen we aan
een „spruit" (beek), de comman
dant had de brug laten opblazen,
want we wisten dat er een pantser-
trein in aantocht was. Nu, de ma
chinist bracht den trein nog juist
tot stilstand en toen hebben we de
bemanning overmeesterd.
Onder de gevangenen was ook
een jongeman in burger, Chur-.
chili genaamd, die onmiddellijk
in vrijheid wenschte te worden
gesteld, want hij was een oor
logscorrespondent. Maar toen wij
hem fouilleerden kwamen er
twee revolvers te voorschijn.
We hebben hem in de Staatsmodel-
school, waar de krijgsgevangen Eu
gelsche officieren verbleven, geïn
terneerd en daar heb ik den heeren
nog eenigen tijd les ln de Neder
landsche taal gegeven. Later is
Churchill ontsnapt en toen op Pink
stermaandag de Engelsche troepen
Pretoria binnenmarcheerden reed
Churchill te paard naast generaal
Lord Roberts aan het hoofd van de
troepen.
De bijna 80-Jarige staat op, haalt
zijn oude foto-album te voorschijn
en toont ons de oude vergeelde
beelden uit een tijd, die zoo lang
geleden schijnt. Toen was Churchill
nog een jongeman en hij een krijgs
haftig Transvaler te paard met de
traditloneele kogeltassclien over den
schouder, een fiere verschijning met
opgedraaide snorren en een breed-
geranden vilthoed. Jan Oldenziel,
die nu verblijft ln het Tehuis voor
Ouden van Dagen aan den Aker
polderweg te Amsterdam, heeft een
audiëntie aangevraagd bij Churchill
en misschien zal deze hem vandaag
i ontvangen.
schafte het personenvervoer met onze
Overzeesche gebledsdeelen te hervat
ten, dreigt onze geheele bevolking met
zeer ernstige gevolgen.
In overzeesche havens ln Amerika
en elders liggen groote hoeveel
heden voor Nederland bestemde
goederen, die ln belangrijke mate
tot herstel van het door den oor
log lamgelegde economische leven
kunnen bijdragen, op verscheping
te wachten. Te wijzen ls b.v. op
belangrijke partijen suiker, die in
het tekort van de eerstkomende
maanden moeten voorzien, op mais
en gerst, op lijnzaad ter verbete
ring van onze vetpositie, op textiel
en schoenen, op productiemiddelen
tot herstel van onze industrieele
uitrusting.
Wat ls de reden van deze staking?
Op 4 April ls een nieuwe collectieve
arbeidsovereenkomst voor zeevarenden
ln werking getreden. De loonen en
arbeidsvoorwaarden van de zeelleden
zijn ln deze C. A. O. op zoo zorgvul
dige en behoorlijke wijze geregeld, dat
zij ln het algemeen uitgaan boven het
ln eenigen anderen bedrijfstak gel
dende peil.
Niettemin meent een deel van de
zeelieden onder leiding van de Een
helds-Vak-Centrale deze nieuwe loon
en arbeidsvoorwaarden niet te moeten
aanvaarden en tracht met politieke
agltatiemtddelen en bedreigingen met
geweld de werkwilligen, die verreweg
de meerderheid vormen, van hun werk
af te houden.
Op het oogenblik liggen in Am
sterdam en Rotterdam ter lossing
schepen met soyaboonen, soyaolie,
vleesch, suiker en rogge. Komt de
soyaolie niet deze week ter be
schikking van de margarine-
rabrieken, dan dreigt 26 Mei een
rantsoenverlaging van vet.
De levensbelangen van het Neder
landsche volk worden zoodoende op
de meest onverantwoordelijke wijze
tot speelbal gemaakt van een door een
kleine groep gevoerden machtsstrijd,
waaraan het algemeen welzijn volko
men wordt opgeofferd Een dergelijke
staking, waaraan iedere redelijke
grondslag ontbreekt, mag noch door
het Nederlandsche volk in zijn geheel,
noch door de Nederlandsche regeering
worden geduld. Alle maatregelen, die
ten dienste staan, zullen derhalve wor
den genomen om het scheepvaartver
keer onder Nederlandsche vlag van
Nederland uit, alsmede het lossen en
laden van schepen voortgang te doen
hebben.
St. Jansdag, Maandag 24 Juni, zal
Z. Em. Joh. Kardinaal de Jong, de
St. Jansprocessie te Laren bijwonen.
Na afloop der processie zal de Kar
dinaal den zegen met het Allerhei
ligste geven.
In de eerste dagen van Juni zal
de spoorlijn OverveenZandvoort
electrisch worden bereden. Omstreeks
1 Augustus zal men ook op de lijnen
AmsterdamZaandam en Utrecht
Hilversum weer electrisch gaan rij
den en omstreeks 1 September op de
lijn UtrechtAmersfoort, waarna de
lijn Haarlem—VelsenIJmuiden
Uitgeest aan de beurt voor electrifi
catie is.
Ingesteld ls een commissie van
advies en overleg ter voorbereiding
van de herziening van het bezoldi
gingsbesluit burgerlijke rijksambte
naren, voor zoover dit op de salaris
sen van de onderwijzers betrekking
heeft.
Voorts een commissie van advies
en overleg tervoorbereiding van de
herziening van het bezoldigingsbe
sluit burgerlijke rijksambtenaren,
voor zoover dit op de salarissen van
directeuren en leeraren van de
kweekscholen voor onderwijzers en I
of onderwijzeressen betrekking, heeft
Het in liquidatie treden van den
Bond voor Bedrljfsautoverkeer ln
Nederland, beter bekend als de
B.B N., ls ongedaan gemaakt.
Koning Victor Emanuel III
van Italië heeft Donderdagmor
gen om 12 uur een besluit tot
troonsafstand geteekend ten gun
ste van zijn zoon Umberto.
Formeel zou deze moeten op
volgen, maar hierover kan eerst
na het referendum van 2 Juni
beslist worden.
De koning teekende zijn abdicatie
te' Napels, waarna deze met een brief
in een leeren enveloppe werd gesto
ken. De ceremonie duurde vijf mi
nuten.
Een paar uur later wierp de krui
ser „Dv.ca degli Abruzzi" het anker
voor Napels uit. Twee torpedoboot-
jagers kruisten in de omgeving. De
koning en de koningin namen in een
sloep plaats, die hen naar den kruiser
voer. Bij het vertrek was' de geheele
koninklijke familie aanwezig. Ko
ningin Elena verloor bij het afscheid
van haar zoon Umberto haar zelfba
heersching. Doch de koning behield
zijn koelbloedigheid.
Uit de villa van den koning werden
50 groote kisten naar het schip ge
bracht, dat even later in Zuidelijke
richting vertrok, vermoedelijk naar
Port Saïd.
Victor Emanuel Is 77 jaar oud en
besteeg in 1900 na den moord op
zijn vader den troon. In 1911, 1923
en 1941 werden er moordaanslagen
op hem gepleegd. In 1936 aanvaardde
hij den keizerstitel na de verovering
van Abessinië.
Emanuel was een bekend mun-
tenveraamelaar. Zijn verzameling, die
de mooiste van Italië zou zijn, werd
door de S.S. gestolen, maar later ver
pakt in 24 ijzeren kistjes terugge
vonden.
